Задумаемся разам пра мудрасць. Яна ж такая важная рэч, незалежна ад таго, хто ты і колькі табе гадоў. У Бібліі шмат разоў гаворыцца пра тое, як важна быць мудрым чалавекам.
Мудрасць — гэта не толькі веды. Гэта глыбокае разуменне жыцця, уменне адрозніваць добрае ад дрэннага. Мудры чалавек не проста вучыцца, але і ўжывае свае веды ў жыцці, памятаючы, што сапраўдная мудрасць ад Бога, і стараецца жыць паводле Яго вучэння.
Мудрасць — гэта не толькі дар, але і адказнасць, магчымасць праслаўляць Бога ва ўсім. Мудры чалавек абдумвае свае рашэнні, не спяшаецца дзейнічаць, шукае парады ў тых, хто мае вопыт і мудрасць. Ён не паддаецца эмоцыям ці ціску, а кіруецца цвёрдымі прынцыпамі і каштоўнасцямі, закладзенымі ў Божым Слове.
Мудры чалавек сціплы і богабаязны. Ён разумее, што сапраўдная мудрасць не для самаўслаўлення, а для служэння іншым, для таго, каб будаваць жыцці. Не імкнецца ўразіць сваімі ведамі, а выкарыстоўвае іх для дабра ўсіх і на славу Божую.
Быць мудрым — гэта таксама клапаціцца пра свой дом і сям'ю, бо ўсё, што мы робім, уплывае на тых, хто побач, асабліва на дзяцей. Няхай кожны з нас імкнецца да мудрасці, каб наша жыццё было сведчаннем велічы Бога і променем святла ў гэтым свеце.
Сіла і велічнасьць — адзеньне яе, і радуецца яна дню, што прыходзіць.
Яна адкрывае вусны свае з мудрасьцю, і міласэрнае настаўленьне на языку ў яе.
Пэўнае ў ёй сэрца мужа яе, і ён не застанецца без прыбытку.
Яна дае яму дабро, а ня зло, у-ва ўсе дні жыцьця свайго.
Прывабнасьць падманлівая і прыгажосьць марная, але жанчына, якая баіцца ГОСПАДА, годная пахвалы.
Сыне мой, паслухай перасьцярогаў бацькі твайго і не адкідай настаўленьняў маці тваёй,
бо яны — прывабны вянок на галаве тваёй і каштоўныя каралі на шыі тваёй.
каб старыя жанчыны паводзілі сябе, як належыцца сьвятым, не паклёпнічалі, не пілі шмат віна, вучылі добраму,
каб вучылі мудрасьці маладых, каб тыя любілі мужоў, любілі дзяцей,
былі цьвярозыя, чыстыя, гаспадарлівыя, добрыя, падпарадкаваныя сваім мужам, каб не было блюзьненьня на слова Божае.
І цяпер, дачка мая, ня бойся. Я зраблю для цябе ўсё, пра што ты сказала, бо ведаюць усе ў брамах народу майго, што ты — жанчына дабрадзейная.
але таемны сэрца чалавек у незьнішчальнасьці ціхага і спакойнага духа, што вельмі каштоўна перад Богам.
Зрэшты, ані муж бяз жонкі, ані жонка бяз мужа, у Госпадзе.
Бо як жонка ад мужа, так і муж праз жонку, а ўсе — ад Бога.
Шчасьлівы чалавек, які не хадзіў паводле рады бязбожнікаў, не стаяў на шляху грэшнікаў і не сядзеў паміж насьмешнікаў,
бо да Закону ГОСПАДА імкненьне ягонае і пра Закон Ягоны будзе разважаць ён днём і ноччу.
І будзе ён як дрэва, пасаджанае пры цячэньні водаў, якое прыносіць плод свой у часе сваім, і лістота якога ня вяне, і ў-ва ўсім, што ён робіць, ён посьпех мае.
Шукае яна воўну і лён, і ахвотна працуе рукамі сваімі.
Яна падобная да караблёў купецкіх, здалёк прыносіць хлеб свой.
І ўстае яна сярод ночы, і раздае ежу ў доме сваім, і належнае служкам сваім.
Далоні свае адкрывае прыгнечанаму, і руку сваю працягвае беднаму.
Не баіцца сьцюжы для дому свайго, бо ўвесь дом яе ў кармазын апрануты.
Зьлітуйся нада мною, ГОСПАДЗЕ, бо я — прыгнечаны. Ад тугі высахла вока маё, і душа мая, і нутро маё.
Шчасьлівы чалавек, які знайшоў мудрасьць, і чалавек, які прыдбаў разуменьне.
Бо здабыць яе лепш, чым здабыць срэбра, і плады ейныя лепшыя за золата.
Яна — каштоўнейшая за пэрліны, і нішто з таго, што ты прагнеш, ня можа параўнацца з ёю.
Мудрасьцю будуецца дом, і розумам умацоўваецца,
Праходзіў я праз поле гультая і праз вінаграднік чалавека бяз розуму,
і вось, усё зарасло асотам, і крапіва пакрыла паверхню яго, і каменная агароджа зруйнаваная.
І паглядзеў я, і зьвярнуў [на гэта] сэрца маё, убачыў, і атрымаў настаўленьне:
«Крыху пасьпіш, крыху падрэміш, крыху, склаўшы рукі, паляжыш.
і прыйдзе, як валацуга, беднасьць твая, і нястача твая — як чалавек узброены».
і праз веданьне напаўняюцца пакоі яго ўсялякай каштоўнай і прывабнай маёмасьцю.
Жонка твая ў доме тваім будзе плодная, быццам лаза вінаградная; сыны твае — як галіны аліўкавыя, наўкола стала твайго.
Няхай будзе [аздобаю] ня вонкавае заплятаньне валасоў і залатыя ўпрыгожваньні або апрананьне ў шаты сьвету,
але таемны сэрца чалавек у незьнішчальнасьці ціхага і спакойнага духа, што вельмі каштоўна перад Богам.
Ці ж мудрасьць ня кліча? Ці ж розум ня ўзносіць голас свой?
Прыйміце настаўленьне маё, а ня срэбра; лепш веды, чым чыстае золата,
бо мудрасьць лепшая за пэрлы, і ніякія каштоўнасьці не параўнаюцца з ёю.
Слаўлю Цябе, бо я захапляльна і дзівосна збудаваны; цудоўныя справы Твае, і душа мая ведае [гэта] добра.
Не пакідай яе, і яна захавае цябе, любі яе, і яна будзе пільнаваць цябе.
Галоўнае — мудрасьць; набывай мудрасьць, і за ўсю маёмасьць тваю набывай розум.
Альлелюя! Шчасьлівы той чалавек, які баіцца ГОСПАДА і ў прыказаньнях Ягоных мае ўпадабаньне вялікае.
Угледзіць гэта бязбожнік і будзе злаваць, скрыгатаць ён будзе зубамі і змарнее, і жаданьне бязбожніка загіне.
Магутным будзе на зямлі насеньне ягонае; пакаленьне правых будзе дабраслаўлёнае.
Маёмасьць і багацьце ў доме ягоным, і праведнасьць ягоная будзе трываць вечна.
Братняя любоў адзін да аднаго [няхай будзе] ад усяго сэрца, у пашане адзін аднаго выпярэджвайце;
Дочкі валадароў сярод шанаваных Тваіх; сужонка Валадара стаіць праваруч Цябе ў шчырым золаце з Афіру.
«Слухай, дачка, і ўзглянь, і прыхілі вуха тваё, і забудзься пра народ твой і пра дом бацькі твайго.
былі цьвярозыя, чыстыя, гаспадарлівыя, добрыя, падпарадкаваныя сваім мужам, каб не было блюзьненьня на слова Божае.
Усё, што можа зрабіць рука твая, рабі паводле сілы тваёй, бо ў адхлані, у якую ты ідзеш, няма ані справаў, ані разуменьня, ані веданьня, ані мудрасьці.
«За тое, што ён Мяне ўзьлюбіў, збаўлю яго; узвышу яго, бо імя Маё ведае.
Будзе клікаць Мяне, і Я адкажу яму; у бядзе Я буду з ім, выратую яго і ўшаную яго.
Доўгімі днямі насычу яго і дам убачыць збаўленьне Маё».
Лепш павольны на гнеў, чым магутны, і той, які пануе над духам сваім, чым заваёўнік гораду.
Плод жа Духа — любоў, радасьць, супакой, доўгацярплівасьць, ласкавасьць, добрасьць, вера,
ціхасьць, стрыманасьць. Супраць гэтакіх няма Закону.
Жонкі, падпарадкоўвайцеся мужам вашым, як прыстойна ў Госпадзе.
Мужы, любіце жонак і ня будзьце для іх прыкрымі.
Дык кожнага, хто слухае гэтыя словы Мае і выконвае іх, прыраўняю да чалавека мудрага, які пабудаваў дом свой на скале.
І пайшоў дождж, і разьліліся рэкі, і падзьмулі вятры, і ўдарылі на дом той; і ён ня ўпаў, бо быў умацаваны на скале.
Мудрасьць гукае на вуліцах, на плошчах узьнімае голас свой,
на скрыжаваньнях шумлівых дарог кліча, у брамах гарадзкіх гучаць яе словы:
Прагнуць праглынуць мяне ворагі мае ўвесь дзень, бо шмат іх ваюе супраць мяне, Найвышэйшы!
У дзень, калі я баюся, я спадзяюся на Цябе.
калі ўвойдзе мудрасьць у сэрца тваё, і веданьне ўсьцешыць душу тваю.
Разважлівасьць будзе пільнаваць цябе, і розум будзе захоўваць цябе,
Дык прашу вас, браты, праз міласэрнасьць Божую, аддайце целы вашыя на ахвяру жывую, сьвятую, прыемную Богу, на разумнае служэньне вашае,
Братняя любоў адзін да аднаго [няхай будзе] ад усяго сэрца, у пашане адзін аднаго выпярэджвайце;
у дбайнасьці не лянуйцеся; духам палайце; Госпаду служыце;
[маючы] надзею, радуйцеся; у прыгнёце будзьце вытрывалымі; у малітве — няспыннымі;
у патрэбах сьвятых бярыце ўдзел; імкніцеся да гасьціннасьці.
Дабраслаўляйце тых, якія вас перасьледуюць, дабраслаўляйце, а не кляніце.
Радуйцеся з тымі, хто радуецца, і плачце з тымі, хто плача.
Думайце адзін пра аднаго аднолькава; не ўзьвялічвайце саміх сябе, але пакорнымі захапляйцеся; ня будзьце мудрымі самі праз сябе.
Нікому не аддаючы ліхотай за ліхоту, дбайце пра добрае перад усімі людзьмі.
Калі магчыма для вас, мейце супакой з усімі людзьмі.
Ня помсьціце за сябе, улюбёныя, але дайце месца гневу [Божаму], бо напісана: «“Мне [належыць] помста, Я аддам”, — кажа Госпад».
і не прыпадабняйцеся веку гэтаму, але перамяняйцеся праз абнаўленьне розуму вашага, каб вам выпрабаваць, што ёсьць воля Божая, што добрае, і прыемнае [Богу], і дасканалае.
Дык глядзіце, хадзіце дакладна, не як бязглуздыя, але як мудрыя,
выкупляючы час, бо дні злыя.
Таксама і вы, жонкі, падпарадкоўвайцеся сваім мужам, каб і тыя, што не скараюцца слову, ладам жыцьця жонак бяз слова былі здабываныя,
Бо хто хоча жыцьцё любіць і бачыць добрыя дні, няхай стрымлівае язык свой ад ліхоты і вусны свае, каб не гаварылі падступна,
няхай ухіляецца ад ліха і робіць дабро; няхай шукае супакою і імкнецца да яго.
Бо вочы Госпада — на праведных, і вушы Ягоныя — да просьбаў іхніх, але аблічча Госпада — супраць тых, якія робяць ліхое.
І хто зробіць вам зло, калі вы станецеся пераймальнікамі добрага?
Але калі вы і пацярпелі за праведнасьць, вы шчасьлівыя. А страху іхняга не палохайцеся і не трывожцеся.
Госпада Бога сьвяціце ў сэрцах вашых. Будзьце заўсёды гатовыя даць адказ кожнаму, хто просіць у вас слова адносна вашае надзеі, з ціхасьцю і са страхам,
маючы добрае сумленьне, каб у тым, за што ачарняюць вас, як ліхадзеяў, былі асаромленыя тыя, якія ганяць ваш добры лад жыцьця ў Хрысьце.
Бо, калі хоча воля Божая, лепш цярпець, робячы добрае, чым робячы благое.
Бо і Хрыстос, каб прывесьці нас да Бога, раз пацярпеў за грахі, Праведны — за няправедных, забіты целам, але ажыўлены Духам,
у Якім Ён, пайшоўшы, абвяшчаў духам, што ў вязьніцы,
гледзячы на чыстае жыцьцё вашае ў страху [Божым].
Гэтак няхай сьвятло вашае сьвеціць перад людзьмі, каб яны бачылі вашыя добрыя справы і славілі Айца вашага, Які ў небе.
І сказаў ГОСПАД Бог: «Ня добра быць чалавеку аднаму; зраблю яму дапамогу, адпаведную яму».
Мы, моцныя, павінны насіць слабасьці нямоглых і не дагаджаць сабе.
I яшчэ кажа: «Узьвесяліцеся, пагане, з народам Яго!»
I яшчэ: «Хваліце Госпада, усе пагане, і ўсхваляйце Яго, усе народы!»
І яшчэ Ісая кажа: «Будзе корань Есэя, Той, Які паўстане, панаваць над народамі; на Яго народы спадзявацца будуць».
А Бог надзеі няхай напоўніць вас усякай радасьцю і супакоем у веры, каб памножыць у вас надзею моцаю Духа Сьвятога.
І я сам, браты мае, перакананы адносна вас, што і вы поўныя добрасьці, напоўненыя ўсякім веданьнем і можаце настаўляць адзін аднаго.
А тым сьмялей пісаў я да вас, браты, часткова, каб нагадаць вам праз дадзеную мне ад Бога ласку
быць мне служыцелем Ісуса Хрыста для паганаў, сьвятарна служачы Эвангельлю Божаму, каб ахвяра паганаў, асьвячоная Духам Сьвятым, была адпаведнай.
Дык маю пахвалу ў Хрысьце Ісусе ў тым, што Божае,
бо не адважуся гаварыць нешта такое, чаго не зрабіў Хрыстос праз мяне дзеля [прывядзеньня да] паслухмянасьці паганаў, словам і справаю,
у моцы знакаў і цудаў, у моцы Духа Божага, так што Эвангельле Хрыстовае пашырана мною ад Ерусаліму і ваколіцы аж да Ілірыка.
Бо кожны з нас няхай дагаджае бліжняму на дабро, дзеля збудаваньня.
Спадзявайся на ГОСПАДА ўсім сэрцам тваім і не абапірайся на розум твой.
Думай пра Яго на ўсіх шляхах тваіх, і Ён выпрастуе сьцежкі твае.
Аніякае благое слова няхай не выходзіць з вуснаў вашых, а толькі добрае дзеля збудаваньня ў веры, каб ласку давала тым, што слухаюць.
Дык таму будзем імкнуцца да таго, што [служыць] дзеля супакою і ўзаемнага збудаваньня.
Вось, гэтак будзе дабраслаўлёны чалавек, які баіцца ГОСПАДА.
І дабраславіць цябе ГОСПАД з Сыёну, і ты будзеш бачыць дабрабыт Ерусаліму ў-ва ўсе дні жыцьця твайго,
Так што, браты мае ўлюбёныя, будзьце непарушныя, непахісныя, у справе Госпадавай мейце рупнасьць заўсёды, ведаючы, што праца вашая не дарэмная перад Госпадам.
У гэтым пазналі мы любоў, што Ён паклаў за нас душу Сваю; і мы павінны пакладаць душы свае за братоў.
А хто мае маёмасьць у сьвеце, і бачыць брата свайго ў патрэбе, і зачыняе ад яго нутро сваё, дык як любоў Божая застаецца ў ім?
Дзеткі мае! Будзем любіць ня словам ці языком, але ўчынкам і праўдаю!
Кіраўніку хору. Давіда. Псальм. ГОСПАДЗЕ, Ты дасьледаваў мяне і ведаеш [мяне].
там таксама рука Твая вадзіла б мяне, і трымала б мяне правіца Твая.
Калі б я сказаў: «Няхай цемра пакрые мяне, і ноччу няхай станецца сьвятло вакол мяне»,
дык і цемра ня будзе цёмнай для Цябе, і ноч заясьнее, як дзень; цемра, як сьвятло.
Бо Ты стварыў ныркі мае, выткаў мяне ва ўлоньні маці маёй.
Слаўлю Цябе, бо я захапляльна і дзівосна збудаваны; цудоўныя справы Твае, і душа мая ведае [гэта] добра.
Не былі схаваныя косткі мае перад Табою, калі я кшталтаваўся пад заслонай, быў вытканы ў глыбінях зямлі.
Зародак мой бачылі вочы Твае; і ў кнізе Тваёй запісаны ўсе дні, што былі вызначаны, калі яшчэ ніводнага з іх не было.
Якія каштоўныя для мяне думкі Твае, Божа, якая вялікая безьліч іх!
Лічу іх, але іх больш, чым пяску. Я буджуся, і я ўсьцяж з Табою.
Калі б Ты, Божа, забіў бязбожніка, тады людзі крывавыя адыйдуць ад мяне.
Ты ведаеш, калі я сядаю і калі я ўстаю; разумееш думку маю здалёк.
Бо Я спазнаў яго, каб ён загадаў сынам сваім і дому свайму пасьля сябе, і будуць захоўваць шлях ГОСПАДА, чыніць праведнасьць і суд, каб ГОСПАД зьдзейсьніў Абрагаму ўсё, што сказаў яму».
Мей упадабаньне, прашу, ГОСПАДЗЕ, у дабраахвотных [абяцаньнях] вуснаў маіх, і навучы мяне судам Тваім.
Зрэшты, і вы, кожны па сабе, няхай любіць жонку сваю як сябе; а жонка няхай баіцца мужа.
Сыне мой, не забывайся настаўленьня майго, і няхай сэрца тваё захоўвае прыказаньні мае,
і напоўняцца гумны твае збожжам, а тоўчні твае перапоўняцца новым віном.
Не адкідай, сыне мой, настаўленьня ГОСПАДА, і не ўхіляйся, калі Ён дакарае цябе,
бо каго любіць ГОСПАД, таго карае, як бацька, які спагадае сыну.
Шчасьлівы чалавек, які знайшоў мудрасьць, і чалавек, які прыдбаў разуменьне.
Бо здабыць яе лепш, чым здабыць срэбра, і плады ейныя лепшыя за золата.
Яна — каштоўнейшая за пэрліны, і нішто з таго, што ты прагнеш, ня можа параўнацца з ёю.
Доўгасьць дзён у правай руцэ яе, а ў левай руцэ — багацьце і слава.
Шляхі яе — шляхі прыемныя, і ўсе сьцежкі ейныя — супакой.
Яна — дрэва жыцьця для тых, што трымаюцца яе, шчасьлівыя тыя, якія абапіраюцца на яе.
ГОСПАД мудрасьцю заснаваў зямлю, нябёсы ўмацаваў розумам.
бо доўгія дні, гады жыцьця і супакой прынясуць яны табе.
Таксама і вы, мужы, жывіце з разуменьнем з жонкамі, аддаючы ім, як найслабейшай пасудзіне, пашану, бо і яны — суспадчыньніцы ласкі жыцьця, каб не было перашкоды ў малітвах вашых.
Вось, спадчына ад ГОСПАДА — дзеці, узнагарода Ягоная — плод чэрава.
Быццам стрэлы ў руцэ магутнай, гэтак сыны маладыя.
Шчасьлівы той чалавек, які напоўніў імі сагайдак свой. Ня будуць яны асаромленыя, калі з ворагамі ў браме будуць гаварыць.
нічога ня [робячы] дзеля сварлівасьці ці дзеля пустое пахвальбы, але ў пакоры розуму шануючы адзін аднога як вышэйшых за сябе.
Плод жа Духа — любоў, радасьць, супакой, доўгацярплівасьць, ласкавасьць, добрасьць, вера,
А Бог надзеі няхай напоўніць вас усякай радасьцю і супакоем у веры, каб памножыць у вас надзею моцаю Духа Сьвятога.
А Таму, Хто сілаю, якая дзейнічае ў нас, можа зрабіць нашмат больш за ўсё, пра што мы просім або разумеем,
Любоў доўга церпіць, робіць дабро; любоў не зайздросьціць; любоў не вывышаецца, не надзімаецца,
І, адказваючы, Валадар скажа ім: “Сапраўды кажу вам: тое, што вы зрабілі аднаму з гэтых братоў Маіх меншых, вы Мне зрабілі”.
Шчасьлівы чалавек, які знайшоў мудрасьць, і чалавек, які прыдбаў разуменьне.
Бо здабыць яе лепш, чым здабыць срэбра, і плады ейныя лепшыя за золата.
Яна — каштоўнейшая за пэрліны, і нішто з таго, што ты прагнеш, ня можа параўнацца з ёю.
Доўгасьць дзён у правай руцэ яе, а ў левай руцэ — багацьце і слава.
Шляхі яе — шляхі прыемныя, і ўсе сьцежкі ейныя — супакой.
Яна — дрэва жыцьця для тых, што трымаюцца яе, шчасьлівыя тыя, якія абапіраюцца на яе.
І вушы твае будуць чуць за сабой слова, якое кажа: «Вось шлях, ідзіце па ім», калі ты збочыш направа ці налева.
Ты накрываеш перад абліччам маім стол насуперак тым, якія ўціскаюць мяне; галаву маю Ты памазаў алеем, і келіх мой да верху наліты.
Служыце адзін аднаму кожны тым дарам [ласкі], які атрымаў, як добрыя аканомы разнастайнае ласкі Божае.
Нарэшце, браты, што ёсьць праўдзівае, што сумленнае, што справядлівае, што чыстае, што вартае любові, што добрай славы, калі ёсьць якая цнота і якая пахвала, — пра тое думайце.
Ты дасі мне ведаць шлях жыцьця; перад абліччам Тваім поўня радасьці, праваруч Цябе — раскоша заўсёды.
І трымай далёка слугу Твайго ад свавольства, няхай яно нада мною не пануе. Тады я буду беззаганны і ня буду мець пакараньня за правіну вялікую.
Глядзіце, не пагарджайце ані адным з малых гэтых, бо кажу вам, што анёлы іхнія ў небе заўсёды бачаць аблічча Айца Майго Нябеснага.
Бо ў Хрысьце Ісусе ня мае сілы ані абразаньне, ані неабразаньне, але вера, якая дзейнічае праз любоў.
А Бог мой няхай напоўніць усякую патрэбу вашую паводле багацьця Свайго ў славе, у Хрысьце Ісусе.
Каго ж я маю ў небе? І на зямлі апроч Цябе мне [ніхто] не даспадобы.
Зьнікаюць цела маё і сэрца маё, але Бог — скала сэрца майго і частка мая на вякі.