Mateus 5 - Kaxinawá Bíblia (BR)

Mati anushũ Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

¹ Hatibu hatxũ buaibu uĩkĩ mati anu mapekea makẽku anu tsaukẽ hanua hawẽ tsumaburi ha dapi tsauwabũ ha yurã kaiãnẽri txibãbaĩ nĩkai maniabũ

² Jesusũ hatu yusĩkĩ taewakĩ yuikĩ:

³ —Benimatirubukiri matu yuinũ nĩkakãwẽ. Tsuabura kẽkubaĩsbuma Deus shanẽ ibukĩ hatu duawashanaiwẽ taea benimapaketi xinaĩ benimakubaĩkanikiki, manairã.

⁴ —Ha inũ, tsuabũra hatũ huĩti nixma kashakatsis ikaibuwẽ taeshũ Deusũ hatu xinã txãkãwã benimapaketi xinaĩ benimakubaĩkanikiki.

⁵ —Ha inũ, tsuabura xinã pepaya keĩsbuma Deusũ mae pepa hatu yubani hatu yunushanai xinaĩ benimakubaĩkanikiki.

⁶ —Ha inũ, tsuabura hawara pepa besti abutxakayamai hawẽ nuihairaiwẽ manakukĩ Deusũ hatu yaniwama keska washanaiwẽ taea benimapaketi xinaĩ benimakubaĩkanikiki.

⁷ —Ha inũ, tsuabura nuikipabuwẽ Deus nuiriashanaiwẽ taea benimapaketi xinaĩ benimakubaĩkanikiki.

⁸ —Ha inũ, tsuabura xinã shũpĩ pepa haya habũ Deus uĩ hiweshanaibuwẽ taea benimapaketi xinaĩ benimakubaĩkanikiki.

⁹ —Ha inũ, tsuabura duapa unãnuma hatube hiwekatsi yura betsabu sinataibu hatu daewamisbu Deusũ hawẽ bakebu wakĩ hatu kenamiswẽ taea benimapaketi xinaĩ benimakubaĩkanikiki.

¹⁰ —Ha inũ, tsuabũra Deusũ hãtxa xinãkĩ txibaĩbu hatu itxakawabiabu txĩtuĩsbumawẽ taea Deus shanẽ ibuai anu hanus shukukatsi ikĩ xinaĩ benimakubaĩkanikiki— iwanã,

¹¹ haki txiti ikaburi yuikĩ: —Ha inũ, tsuabũra mã ea txibaĩbuwẽ taeshũ matu usãkĩ itxakawakĩ matukiri txanitxakakĩ matu danaĩbu matũ benimapaketi xinaĩ mã benimapakeriashanaii.

¹² Hanua Deusũ hãtxa yuishunikabu itxakawanibu keska wakĩ maturi itxakawaibu nai anushũ Deusũ matu duawashanaiwẽ taea hawa dateama xinã txãkãkubaĩshãkãwẽ— itã,

Jesus ikũwaĩbu tewe keskabu inũ shaba keskabukiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

¹³ —Hamẽ maturã, hawawẽra Deus benimawati yurã kaiã mã yusĩtirurã, Deusũ hau hatu mekeshanũ mã hawẽ meketi tewe bata keskaki. Tewewenã, hawẽ nami txaputimawatiki. Mã ma nami teweya wabia ha tewe payukui hawẽ bata keyu kakẽ tsuã ana mekekĩ bata watirumaki. Mã haska keskaibu tewe batauma hemaĩtĩ putabu haki paimisbu keska mã itirubuki, uĩrashãkãwẽ.

¹⁴ —Hamẽ betsarã, ekiri mã hatu yusĩshanairã, mã shaba keskaki. Hanu mae betsa mati mamaki hiwe hunetirubuma keska wakĩ ẽ matu yusĩaĩwẽ huneama hatu shabakabi yusĩkubaĩshãkãwẽ.

¹⁵ Ha inũ, bĩ dekutã bau namã hunekĩ tsauĩsbumaki. Hakia hanu dasibibũ uĩaĩbu txashamis anu manaũri tsaũtiki.

¹⁶ Bĩ txashamis keskai hawa huneama merabenaĩ hiwekubaĩshãkãwẽ, matũ hãtxa nĩkakĩ mã pepaibu xinãkĩ habũri hau Epa Deus kẽwãshanũbunã— iwanã,

Moisés inũ Deusũ hãtxa yuishunikabũ yusĩnibukiri Jesusũ hatu xinãmanikiaki, na hãtxarã

¹⁷ ana hatu yusĩkĩ: —Eãnã, Deusũ hãtxa yuishunikabubetã haska Moisés yusĩnikiri nemanũ ika ẽ huamaki. Haska ekiri xinãyamakãwẽ. Hatũ hãtxa beshtenũ ika ẽ huama hakia Deusũ hãtxa ikũ kayabi shabakabi matu yusĩnũ ika ẽ huniki.

¹⁸ Txanima nai anua inũ mai keyuriamakẽ Deusũ hãtxa yuishunikabubetã haska Moisés hatu yusĩni hãtxa ikũnã, eã ẽ matu yuiairã, hawa tsuã nemakĩ inũ hawa betsa wama hãtxa tibi menepakeshanikiki.

¹⁹ Hakia tsuabũra yusĩa betsa bikama maewashũ hawenabu hatu yusĩayã Deus hatuwẽ benimama ishanikiki. Hamẽ tsuabũra Deusũ hãtxa nĩka kayabitã hawenabu habias hãtxa betsa maewama yusĩaĩbu Deus hatuwẽ benimahairashanikiki.

²⁰ Haskawẽ taea Deus benimawakatsi iki fariseubu inũ Deusũ hãtxa kenenibu yusĩnanãmisbu hiwekubainaibu keska ikama pe hiwekĩ Deus benimawakĩ mã hatu binuama nai anu Deus shanẽ ibuai anu maturi mã hikitirubumaki— iwanã,

Sinatamisbukiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

²¹ ana hatu yuikĩ: —Moisés nukũ shenipabu yusĩkĩ: “Sinatakĩ huni betsa deteyamakãwẽ. Haskabiakẽ huni betsaki sinatakĩ mã detekẽ shanẽ ibubu itxashũ haska hari unãtã hau kupishanũbũwẽ”, ashũ keneniki.

²² Hawẽ hãtxa ikũki. Ana habiasri matu yusĩnũ nĩkakãwẽ. Tsuara yura betsaki sinatakĩ detekatsi ikĩ mã xinãkubainaiwẽ taeshũ Deusũ matu kupishanikiki, matũ xinã txakabuwenã. Ha inũ, tsuara yura betsaki sinatakĩ itxakĩ: “Mĩ unaĩsmapaki”, ikubaĩmisbu hau shanẽ ibubũ kupishanũbũwẽ. Hamẽ ana yura betsaki sinatatxakayamakĩ txitekĩ: “Mĩ hawa unãmahairaki”, ikubaĩmisbu txi hawa nukaisma anu Deusũ urẽkatsi manakubainikiki.

²³ Haskakẽ hanushũ Deus kẽwãti txi tapu hawẽ kena fogâo anu matũ inãkuĩ mã buai haki kematã uatiã kanekĩ yura betsa mã txakabuwaxina xinãtã

²⁴ hawẽ Deus daewati mã buai habianu hanayutã kashũ daewakĩ ana haki nukutã ana habe hãtxai pekãwẽ. Haska watani ana hushũ hawara mã Deus inãkatsis ikaiwẽ mã ana kẽwãtirubuki.

²⁵ Haska inũ, yura betsa mã devehairawẽ taeshũ ha mã deveatũ nawa shanẽ ibu anu matu iyuaya hau shanẽ ibũ hawẽ policiabu matu bitximayamanũ ha mã devea hawawẽra daewakãwẽ.

²⁶ Mã daewabainama matu bitxiabu mã paka keyuama ikũ mã haskatã kaĩtirumaki. Habiaskari wakĩ ea haibuwatã Epa Deus daewariakubaĩkãwẽ, matũ txakabuwẽ hau matu kupiyamashanunã— iwanã,

Kemutimakiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

²⁷ ana hatu yuikĩ: —Haska inũ, betsarã, Moisés nukũ shenipabu ana yusĩkĩ: “Huni betsã aĩ txutãyamakãwẽ”, ashũ keneniki.

²⁸ Hawẽ hãtxa ikũki. Ana habiasri matu yusĩnũ nĩkakãwẽ. Tsuãra aĩbu kawanai uĩ hawẽ kemukĩ txutakatsis ikĩ xinaĩnã, ma txuta keskaki.

²⁹ Haskawẽ taea mĩ beru betsawẽ hawara uĩ mĩ kemuai beru betsa tseka keskatã hawara xinãkĩ mĩ txakabuwai hawaira henekubaĩkãwẽ. Mĩ beru dabeyarã, hanu txi nukaisma anu matu puta pemahairaki. Hakia beru bestitxai keskaya Deusbe hiwei kai peki.

³⁰ Ha inũ, mĩ mekẽ betsawẽ mĩ txakabuwai mĩ mekẽ betsa meshtekea keskatã hawara mĩ mekenẽ mĩ txakabuwai hawaira heneriakubaĩkãwẽ. Mĩ mekẽ dabeyarã, hanu txi nukaisma anu mia puta pemahairaki. Hakia mekẽ bestitxai keskaya Deusbe hiwei kai peki— iwanã,

Aĩbu henetimakiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

³¹ ana hatu yuikĩ: —Moisés nukũ shenipabu ana yusĩkĩ: “Tsuãra matũ aĩ henekatsi ikĩ hawẽ taeshũ aĩbu heneti kene hau inãkubaĩshanũbũwẽ”, ashũ keneniki.

³² Hanua huni betsã hawẽ aĩ huni betsabe txutanameamabiakẽ henekatsis ikĩ hawẽ aĩ hawamabiakẽ henebainarã, hanua aĩbu haska xinãmabiakẽ ha hunĩ ma putabaina hanushũ ha hunĩ txakabuwẽ taea hanu aĩbu hawẽ benẽ txakabumaikiki, bene betsa benatikiri xinãmakinã. Hanu aĩbu hawẽ benẽ ma henebainima huni betsã ha aĩbu habe biakanãtã habe txutanamei pebiairã, huni betsã aĩbe txutanamei keskaikiki.

Hawara tibi datã akĩ hamẽ hakiri yubakatimakiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

³³ —Haska inũ, betsarã, Moisés nukũ shenipabu ana yusĩkĩ: “Hawarakiri yubakakĩ yuikĩ: ‘Ẽ yubakai ẽ akamakẽ hau Deusũ ea kupishanũwẽ’, ikama parãma Deus benimawakĩ ashũkubaĩshãkãwẽ”, ashũ matu keneshuniki.

³⁴ Haska yusĩbianikẽ eãnã, ẽ matu betsa yusĩaiĩ. Hawara betsa tibi datã aki yubakayamakubaĩshãkãwẽ. Eskairã, nai datã akĩ xinaĩ hawẽ yubakayamashãkãwẽ, Deusri hari hiwea inũ haki tsauriakirã.

³⁵ Mairi xinaĩ hawẽri yubakayamashãkãwẽ, na maikirã, Deusũ hawẽ tae kẽyãkirã. Ha inũ, mae ewapa Jerusalém xinaĩ hawẽri yubakayamashãkãwẽ, hanuri shanẽ ibuhaira hiweakirã.

³⁶ Ha inũ, matũmebi matũ bushkakiri datã akĩ xinaĩ hawẽri yubakayamashãkãwẽ, mã haska washũ matũ bu mexupa bestitxai maewakĩ mã hushupawatirumakirã.

³⁷ Haskakẽ mã yubakatiruma xinãkĩ ikũ yuikinã: “Haa, ẽ atiruki”, ikasmai: “Hamaki. Ẽ atirumaki”, iki hãtxakĩ besti yuikubaĩshãkãwẽ— iwanã,

Kupinamei manakunãtimakiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

³⁸ ana hatu yusĩkĩ: —Moisés nukũ shenipabu ana yusĩkĩ: “Miki sinatakĩ mia detekĩ mĩ beru kasmai mĩ sheta kasmai haratura matu txakabuwabu shanẽ ibu mĩ yuia habianuri manakukĩ hau mia hatu kupishũshanũwẽ”, ashũ keneniki.

³⁹ Hawẽ hãtxa peki. Ana habia keskari ha binua matu yusĩnũ nĩkakãwẽ. Tsuara miki sinatakĩ yusiuri mia ispais aka habebis sinatakĩ kupiyamakãwẽ. “Uke betsari ea awe”, ika dabekeshunai keskakĩ xinãkubaĩshãkãwẽ.

⁴⁰ Ha inũ, mĩ tsuara devea shanẽ ibu anu mia iyua pakashũ mĩ bishanũ mĩ tima tari hau biyunũ shanẽ ibũ mia yunua inãyuwe. “Pakashũ hau bishanũ dakukuti biãtirubumaki”, akĩ Moisés yunubianikẽ shanẽ ibũ mia yunua mĩ dakukutiri yauxiyamawe.

⁴¹ Ha inũ, tsuara shanẽ ibukĩ yunukĩ quilômetro bestitxai anu hawẽ mabu mia bumaya bushũkĩ hanu mia yuia binumabaĩ ana quilômetro betsa anu mã bushũtiruki, sinatamarã.

⁴² Ha inũ, yura betsa nuitapai hawa hayama mĩ mabu biyukatsi mia yuka yauxiama inãyukubaĩshãkãwẽ— iwanã,

Matuki sinataibu ana danãma hatuwẽ nuitikiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã

⁴³ ana hatu yuikĩ: —Haska inũ, betsarã, matũ yusĩnãbũ Deusũ hãtxa matu yusĩkĩ yuikĩ: “Matunabuwẽ besti nuikubaĩkãwẽ, nawabu matuki sinatamisbu abuamarã”, akĩ matu yusĩmisbuki.

⁴⁴ Hakia eãnã, hãtxa betsawẽ ẽ matu yusĩaiĩ. Matuki sinataibu hatuki sinatama hatuwẽ nuikubaĩshãkãwẽ. Ha inũ, matu itxaibu inũ matu itxakawaibu hatu danãma merabewakĩ hau Deusũ hatu duawanũ yukashũkubaĩshãkãwẽ.

⁴⁵ Hakia haska matũ Epa nai anuatũ yura pepabu inũ yura txakabubuwẽ nuikĩ hatu bari txashamashũmis inũ ui imashũmis keska wakĩ maturi yura dasibibuwẽ nuikĩ mã hatu merabewakubainaiwẽ taeshũ habũ uĩkĩ mã Deusũ bakebu unãshãkanikiki.

⁴⁶ Hamẽ governo pei bishunikabu txakabubiai duanamemisbu keskakĩ tsuabũra matu duawaibu hatube besti mã duanameaya matuwẽ Epa Deus benimamaki, hawa manakuti pepa matu inãmarã.

⁴⁷ Ha inũ, ikũwaĩ betsabu betxitã habube besti hãtxakĩ yura betsabu danaĩ ikũwãbuma habiaskariamisbuwẽ taeshũ pepakĩ mã hatu binuamaki.

⁴⁸ Haskakẽ matũ Epa Deus pepa nuikipa keskai maturi pepai dasibibube nuiriakubaĩshãkãwẽ— iwanã,