Nayra pachanxa, uywanakapat Diosar luqtasipxirïna. Ukampirus, walja qillqatanakax Diosax uka luqtatas munkirïkiti sasaw qhanstayi. Uywanakarux uñjañaparakiw siwsti. Amuysuñani, Proverbios 12:10 qillqatanxa “Aski jaqix uywanaparuw uñji; sañäni, jan wali jaqin chuymax chʼaxwäxiwa” sasa.
Diosan arupax uywanakarux arxatañapatakiw qillqasiwayi. Profetanakan arunakap sum istʼasaxa, uywanakar uñjañatakix walja arunakaw utji.
Oseas 8:13 qillqatanxa akham siwa: “Uywa luqtatasasa, aycha manqʼasasa, nayan pachpäx janiw kusisiykiti. Jupanakan juchanakap amtasxarakïniwa, juchanakapatxa castigarakïniwa” sasa.
Ucatsti uqhampunïnwa. Diosasti kotan jaquir jach'a animalanacwa uscuraquïna, take casta kotan utjir animalanaca, uqhamaraqui take casta jamach'inaca. Diosasti ucjja wali sumätapwa uñjäna.
Uñtapjjam jamach'inacajj jalasqui uca, janiw jupanacajj satapquis ni apthapipcaraquisa, janiraquiw juyranacsa pirwanacarus imapquiti, ucampis alajjpachanquir Awquimaw ucanacarojj mank'ayi. Uca jamach'inacat sipansa jumanacajj juc'amp munatäpjjtawa.
Ucampisa pampanquir animalanacaru, orakenjam katatnaktir animalanacaru, jamach'inacarusa koranacwa churaracta mank'apjjañapataquejja” sasa. Ucatsti uqhampunïnwa.
Ucatsti saraquïnwa: “Jichhajj jake luraraquiñäni. Uca jakesti jiwäsar uñtasitäniwa, ucatsti kotan utjir chawllanacarusa, jamach'inacarusa, uywañ animalanacarusa, pampanquir animalanacarusa, orakenjam katatnaktir animalanacarusa apnakaraquiniwa” sasa.
Diosasti saraquïnwa: “Aca orakenjja take casta animalanac utjpan: uywañ animalanaca, uqhamaraqui pampanquir animalanacasa, uqhamaraqui orakenjam katatnaktir animalanacasa.” Ucatsti uqhampuniw lurasïna.
ucjjarusti bendiciraquïnwa: “Jichhajj wali mirantapjjam, aca orakerusti phokhantapjjaraquim, apnakapjjaraquim; take chawllanacarusa, jamach'inacarusa apnakapjjam, uqhamaraqui orakenjam katatnaktir animalanacarusa” sasa.
Ucapachaw kamakempi ovejampejj suman jacasipjjani, tigrempi, cabritompisti mayaquiw samart'apjjaraquini, vaca kallumpi leonampisti jac'apuran jilasipjjaraquini, mä jisc'a yokall wawaraquiw jupanacarojj awatini.
Ucatsti saraquïnwa: “Jichhajj jake luraraquiñäni. Uca jakesti jiwäsar uñtasitäniwa, ucatsti kotan utjir chawllanacarusa, jamach'inacarusa, uywañ animalanacarusa, pampanquir animalanacarusa, orakenjam katatnaktir animalanacarusa apnakaraquiniwa” sasa. Cunapachatejj Diosajj jake usccäna ucapachajj jupar uñtasitwa uscüna; chacha, warmi, ucjjarusti bendiciraquïnwa: “Jichhajj wali mirantapjjam, aca orakerusti phokhantapjjaraquim, apnakapjjaraquim; take chawllanacarusa, jamach'inacarusa apnakapjjam, uqhamaraqui orakenjam katatnaktir animalanacarusa” sasa.
Asqui jakejj uywanacapatjja qhuyapayasiwa, ucampis ñankha lurir jakejja janiw qhuyapayasquiti.
Aca orakenquir take animalanacasti jumanacataquejj ajjsarañatsa qhathatiraquiniwa. Take animalanacasa, thoknaker animalanacasa, wañanquir animalanacasa, kotanquir animalanacasa jumanacan apnakatäniwa. Noejj yapu jakënwa, juparaquiw uva yapuchañjja uñstayäna. Mä uruw Noejj vino umantäna, ucatsti umjasïnwa, carpapa taypin k'alalpacha liwisiscaraquïna. Cunapachatejj Canaanan awquipa Cam jakejj, uqham k'alalpacha awquipar uñjän ucqhajj pani jilanacapar yatiyiriw saräna. Ucatsti Sem, uqhamarac Jafet wawanacapajj mä capa catusin ucampiw janjjatapjjäna, uqhamat awquiparojj imjjatapjjäna. Jan k'alala uñjañ munasasti, jupanacajj kheparuw jithektjjapjjäna, maysa toke uñtasa. Cunapachatejj Noejj umatap apartayasisin sartjjäna ucapachajj, cuntejj sullca yokapajj juparu lurcatayna uc yatisajj, aqham sänwa: “Canaanajj maldicitäpan, pani jilanacapan sinti esclavopaw tucuraquini.” Ucatsti sascaquïnwa: “Tatitu Diosajjay Sem chacharojj bendispan, Canaanasti esclavoparaquïpan. Diosajj munpan Jafet wawajjan waljanïñapa, Sem wawajjan orakenacapan jacaracpan, Canaanasti esclavoparaquïpan” sasa. Uma juicio pasatatsti Noejj quimsa pataca pheska tuncani maranacampwa jacascäna. Cunapachatejj llätunc pataca pheska tunca maranacanëjjäna ucapachaw jiwjjäna. Take animalanaca, uqhamarac cawquïri mank'añ ch'ojjñanactejj churapcsma ucanacjja mank'asipcaquïtawa, nayaw ucanacjja churapjjsma.
Cunapachatejj Tatitu Diosajj jakerojj Edén huertoru usccatayna yapuchañapataqui, uqhamaraqui uñjañapataqui,
“Uqhamarac enemigoman chhakhat vacapsa, asnopsa jicjjatasajja irparapjjätawa. Janiw armasïtati qhititejj uñisctam ucaru yanapt'añjja. Cunapachatejj asnopsa cargampi att'at uñjäta ucajja uca asnota carga apakasina yanapt'ätawa.
Kamakempi, ovejampisti mayaquiw mank'apjjani, leonasti vacar uñtataraquiw pasto mank'ani, cataristi lak'a jallk'araquini. Nayan kollan kollojjansti janiraquiw qhiti ñankha luriris utjcaniti.” Tatituw uqhamjja arsu.
tarujanaca, gacelanaca, gamosanaca, monten jaquir cabritonaca, take casta antílope sat animalanaca.
ucampis pakallköri samarañ urusti Tatitu Diosamaru loktatawa. Ucatsti uca urojj jumajja janipuniw cunsa lurätati, ni yokamasa, ni phuchamasa, ni sirvirinacamasa, ni uywanacamasa, ni utaman jacqui uca jaya marcanquir jakesa cunsa lurapjjañapäquiti.
Ovejanacamjja suma uñjasim, ovej tamanacamatjja llaquisipunim, kamir cancañasa, reyïñasa janiw wiñayäquiti. Cunapachatï pastonacasa, ch'ojjñatatcani ucqhawa, jumajj uywamataqui kolluta alinacjja apthapisïta, ucatsti ovejanacamatjja t'awra catokäta isi lurasiñamataqui, cabritonacatsti kollkwa catokaraquïta orakenaca alasiñamataqui, kachu cabritonacatjja jilarquiri lechwa catokaraquïta, jumasa, familiamasa, uywatanacamasa mank'apjjañamataqui.
chekapar uñjañ cancañamajj jach'a kollunacjamawa, arsutanacamasti jach'a lamar umanacjamawa. Tatay, jumaw jakenacarusa, animalanacarus uñjasctajja.
Uqhamaraquiw arcarojj apäta take animalanacatjja mä kachumpi, mä orkompi, ucasti cuna casta animalanacatejj aca oraken utjqui ucanacata, uqhamata jumjamaraqui jacapjjañapataqui.
“Sojjta urunwa take cuna lurañanacamsa luräta, ucampis pakallko urunjja samarätawa, uqhamata vacamasa, asnomasa samarañapataquiraqui, uqhamarac sirvirimasa, jaya marcanquirisa samarasa ch'ama catjjatañapataqui.
“Cawquïritejj jumanacata jilaman vacapsa, ovejapsa chhakhat uñjapjjäta ucasti, janiw jan uñjiri tucupjjätati, jan ucasti jilaman ucaruw jaytanjjapjjäta. “Janiw yapunacamjja khollïtati asnompi vacampi yapthapitjja. “Jan cuna isinacsa uchasipjjamti, chicatajj t'arwat p'itata, chicatasti linot p'itataraqui. “Janjjatasipcta uca mantanacamsti pusi esquinpacha fleconacampi uchasipjjam. “Mä jaketejj mä warmiru warmipataqui irptasini, ucat warmisjjatasti jan uca warmir muncjjaniti, jan ucasti c'ari arunacac thakjjani, jakenac nayrakatan ‘Sallkjituwa’ sasa, jan wali arunac arsusina sani: ‘Nayasti aca warmimpiw casarasta, ucampisa jupampi iquintjjasinjja jicjjatwa jupan chacha uñt'irïtapa’ sasa. Ucapachajj tawakon awquinacapajj jan chacha uñt'irïtapwa khanañchapjjani, ucatsti jilïrinacapan tribunalaparuwa uñacht'ayapjjani. Ucapachasti tawakon awquipajj saniwa: ‘Nayaw phuchajjarojj churta aca jaken warmipäñapataqui, jichhasti jupajj janiw muncjjeti, jan ucasti ‘Sallkjituwa’ sasaw parli, wawajjatsti: ‘Chacha uñt'irïtaynaw’ saraquiwa, ucampisa acajj mä uñacht'äwejj jupan jan chacha uñt'irïtapatjja’ sasinwa sabananac janatatani jilïri jakenac nayrakatana. Ucatsti jupanacajj uca jakeru catuntasajj mutuyapjjaniwa, juchañchapjjaraquiniwa pataca kollke multa pagayasa, uca kollksti tawakon awquiparuraquiw churjjani, Israel marcan mä jan chacha uñt'ir tawakoru deshonratap laycu. Ucampisa uca tawakojj uca jaken warmipaquïscaniwa, janiraquiw irpanucuñ puedcaniti take jacäwipana. Ucampisa uywanitejj juman jan marca masimäqui ni jumas uñt'caractati, ucapachajj uca uywjja utamaruw irpjjäta, ucatsti marca masiman tumpasiñapcamaw ucancani, ucapachasti jumajj catuyjjaraquïtawa. “Ucampisa uca tawakon chacha uñt'irïtapatejj chekpachansa yatisini, ucapachajj awquipan uta puncuparuw irpapjjani, ucatsti jakenacajj kalampi c'upjasinwa jiwayapjjani, jupan mä jach'a jucha Israel marcan luratapata, uqhamaraqui quipca awquipan utapa p'enkachatap laycu. Uqhamatwa jumanac taypin jan walt'añanacampejj tucjapjjäta. “Mä jaketejj mä casada warmimpi iquintata catjatänejja, ucanacasti panpachaw juchañchasin jiwayatäpjjani, uqhamatwa jumanacajj tucjapjjäta Israel marcan jan walinacjja. “Mä jan chacha uñt'ir tawakotejj casarasiñatac parlatächi, ucatsti yakha jakempi marcan jiquintasisinjja iquintaraquini, ucanacajj panpachaniw marcan tribunalapar apatäpjjani, cawqhantejj kalampi c'upjasina juchañchasin jiwayatäpjjani, tawakosti marcan jan art'asitap laycu, chachasti jake masipan warmipar deshonratap laycuraqui. Uqhamatwa jumanac taypin ñankha lurir jakenacarojj tucjapjjäta. “Ucatsti mä jaketejj pampan mä casarasiñatac parlat tawakoru jicjjatani, ucatsti munquir jan munquir jupampi iquintani, ucapachasti chacha saparuquiw jiwayasini uca warmimpi iquintatapata, tawakosti janiw cuna camachatäcanisa, jupasti janiw cuna jach'a juchsa lurquiti jiwayatäñataquejja. Uca luräwisti quipcaw: cunjämatejj mä jakejj mayni jake masiparu jiwayañataqui jicjjati uqhama. Uca jakesti sapacwa tawakorojj pampan jicjjatäna. Tawakojj kawkhas warariscpachänwa, ucampis ch'usa pampätap laycojj, janiw qhitis arjjatcpachänti. “Uqhamaraqui mä jaketejj mä jan chacha uñt'ir tawakoru jicjjatani, ucatsti uca tawakojj janirac casarasiñatac cuna parlatanïcanisa, ucatsti munquir jan munquir uca jakejj jupampi iquintani, ucat catjatäpjjaraquini ucapachasti, uca jakejj tawakon awquiparojj pheska tunca kollke churaraquini, uca tawakor deshonratap laycusti jupampipuniw casarasiñaparaqui, janiraquiw irpanucuñ puedcaniti take jacañapanjja. Uca quipcwa jumanacajj lurapjjäta asnompisa, mantampisa, cuna cawquïri yänactejj qhitis chhakhayasini ucampejja, jumanacatejj uñjapjjäta ucqhajja, janiw jan uñjiri tucupjjätati. “Janiw cawquïri jakes awquipan warmipampejj iquintañapäquiti, uca luräwimpisti quipca awquiparu p'enkachatap laycu. “Uqhamaraqui cawquïritejj jumanacata thaquinjja uñjasqui jilaman asnoparu, vacaparusa liwitattata, ucqhajj janiw maysa uñtas pasawayätati, jan ucasti yanapt'ätawa sayt'ayañataquejja.
Chekpachansa jakenacasa animalanacasa pachpa tucuyaniquïpjjewa: maynis maynisa pachpaw jiwapjjani, takenitaquisa pachpa samsuñaquiw utji. Jakesti animalatjja janiw cunans jilancquiti; take cunas inamayaquiwa. Naciña horasa, jiwjjaña horasa. Ayrunac ayruñ horasa, uca ayrutanac jiq'iraña horasa. Takenis mä tucuyäwiruquiw sarapjje; takenis lak'ata luratäpjjewa, uqhamaraquiw takenis lak'aru tucjjapjjani.
“Cawquïritejj thaqui sarcasina mä jamach'i tapa mä kokana jan ucajj orakensa uñji, jamach'i wawanacani, jan ucajj c'awnansa, tayca jamach'in uca tapjjar jipjjatata, ucapachasti janiw taycamppacha jamach’ wawamppacha apasïtati; jan ucasti wawanac aptasïta, taycarusti sarjjpan saraquïtawa, uqhamatwa sum saräta, walja maranacaw jacaraquïta.
Janiw armasïtati qhititejj uñisctam ucaru yanapt'añjja. Cunapachatejj asnopsa cargampi att'at uñjäta ucajja uca asnota carga apakasina yanapt'ätawa.
Ucapachaw kamakempi ovejampejj suman jacasipjjani, tigrempi, cabritompisti mayaquiw samart'apjjaraquini, vaca kallumpi leonampisti jac'apuran jilasipjjaraquini, mä jisc'a yokall wawaraquiw jupanacarojj awatini. Vacampi, osampisti wali suman utjasipjjani, Kallunacapasti juntoquiraquiw samarasipjjani, leonasti mä vacjamaw pasto mank'araquini. Wawasti cobra sat catarin putupanwa anatasini, asirunacan tapaparus amparapjja lokantaraquiniwa. Nayan kollan kollojjansti janiw qhiti cuna ñankha luriris utjcaniti, cunjämatejj umajj k'al phokhantejja uqhamaraquiw Tatitun yatiñapajj take marcpacharu phokhantani.
Ucatsti janc'aquiraquiw Noejj Tatitutaqui mä altar luräna, ucatsti k'oma animalanacata, uqhamaraqui jamach'inacatsa mayacamwa catüna, ucatsti Tatituruw sacrificiot loktäna.
ch'umi mankhanquir animalanacajj nayanquituwa, kollunacajjanquir warank waranka animalanacas nayancaraquituwa. Alajjanquir jamach'inacajj nayan uñt'atawa, pampanacan utjirinacas amparajjanquiwa.
Cunjämatejj mä awatirejj ovejanacap ant'ata jutejja, uqhamaraquiw jupajj juti, amparapar ovejanac icht'ata, ichjjarusiwa ovejanacaparojja, uqha wawachat ovej kallunacarusti sum uñjaraqui.
Jucharar jakejja ñankha lurañacwa lup'isqui; janipuniw jake masiparojj suma cancañampi uñjañ munquiti.
Jupaw uywanacarojj mank'añ churi, juparaquiw allkamarin chhiwlinacaparojj wararipqui ucapachajj mank'añ churi.
“¿Janit pä jamach'is juc'a kollker aljasquejja? Ucampis janiw maynisa aca orakerojj liwektquiti jan Diosan munañapatjja.
Fariseonacarusti sänwa: —¿Qhitis jumanacatjja, asnopa jan ucajj vacapa mä p'iyaru jalantipanjja, ucspachajj jan apscaspajja samarañ urücchi ucampinsa? —sasa.
“¿Janit pheska jamach'inacajj pä moneda kollker aljasquejja? Diosasti ucanacatjja janiw maynits armt'asquiti. Ñic'utanacamasa mayat maya jaqhutawa. Janiy ajjsarapjjamtejja; jumanacajj walja jisc'a jamach'inacat sipansa juc'ampi alanïpjjtawa.
Wali suyt'añampiwa take acapachajj suyt'asqui cunürutejj Diosajj khespiyat jakenaca uñstaycani uca. Ajayun jacañanjja, Cristo Jesús tokew nayarojj juchan munañaparjam sarnakañatjja khespiyitu, uqhamarac jiwañatsa. Acapachasti juchañchatawa, ucasti janiwa jupan sapa munañap laycuti, jan ucasti Diosaw uqhamäñapataqui waquichawayatayna. Ucampis uca suyt'añajj utjapunïnwa, aca orakejj librëjjañapataqui tucusiña esclavöñata, Diosan wawanacapan khespiyat jacäwipana.
Ucats juc'ampiw nayan qhuyapayasiñajjajj Nínive marcataquejj utjañapa, uca jach'a marcansti patac pä tuncani waranka, ucats jila jan juchan wawanacamp, walja uywanacamp cunaw utji —sasa.
¡Tatay, luräwinacamajj waljapuniwa! Yatiñ cancañampiw take cuns lurtajja, orakejj luratanacaman phokhantatawa. Lamar kotajj jan tupt'cayawa, jan jact'cay jaquirinacaw utji; jach'anaca, jisc'anaca;
Ucampisa Tatitu Diosan angelapajj juparojj sänwa: —¿Cunatsa jumajj quimsa cuti kachu asnomarojj jawk'jta? Nayaw jutta jumar thaqui jist'antiri, saräwimajj nayataquejj jan walïtap laycu. Asnosti nayarojj uñjituwa, ucatwa quimsa cuti thaquitjja saranucojja. Janitejj uqham maysaru saranuccasapäna ucqhajj, nayasti niyaw jumarojj jiwayiriscasamäna, ucampisa asnorojj janiw jiwayquiriscäyätti.
Ucatpï, sapa cuti asqui lurañajj utjchi ucqhajja, takeniruw asqui lurañäni, juc'ampis iglesianquir jilatanacasaru.
“¿Janit pheska jamach'inacajj pä moneda kollker aljasquejja? Diosasti ucanacatjja janiw maynits armt'asquiti.
aca orakejj librëjjañapataqui tucusiña esclavöñata, Diosan wawanacapan khespiyat jacäwipana. Jichhürcamajj yattanwa cunjämtejj aca Diosan lurat orakejj wal t'akhisisqui, cunjämtejj mä wawachasir warmejj wararisqui uqhama.
¿Yattati jumajja cunapachasa montenquiri cabritonacajj kalluchapqui ucjja? ¿Jan ucajj kachu tarujanacaru wawachasquirjja uñjaractacha? ¿Jumasti uca orko vacarojj yapt'asina yapu lurayasmati, jan ucajj juman khepäjjam jutasincha orake onjjtayaspa? ¿Jumasti uca orko vacarojj alcatasismati, ch'amanïtap laycu ucatsti juman lurañanacapa juparu lurayaraquismati? ¿Jumasti amuytati uca vacan jumataqui yapuma apthapiñapa, uqhamaraqui granonacamsa pirwamarcama apthapiñapa? “Ucajjay jumataquejj avestruz sata jach'a jamach'ejja, chhekhanacapjja cusisitaw jawk'asi, cigüeña sat jach'a jamach'in chhekhapat chhekhanïcaspasa uqhama, c'awnapsa ch'alla pataruquiw apanucuwayjje, ucana lupin junt'upampi chhiwchhi kallunacapa ansuñataqui. Jupasti janiw amuyquiti mä qhitinsa ucanacaru takjjatañapjja, uqhamaraqui mä animalan taquisiñapsa. Wawanacapataquejj wali khoruw tucu, janis wawanacapäcaspa uqhamwa uñjaraqui, janiw jupataquejj cunäcaraquisa inamaya ch'ama tucutapajja. Nayaw juparojj jan amuyt'a churcti, suma amuyt'asiñsa janiw churcaractti. Ucampisa cunapachatejj sarti ucatsti jaltawayaraqui ucapachajj, caballonacatsa, uqhamaraqui uca caballor lat'jjatata sarir jakenacatsa larusiwa. “¿Jumati caballonacarojj ch'am churta? ¿Qhitis uca caballonacarojj cuncanacapjja uqham suma ñic'utanacampi c'achacht'ejja? ¿Yattati kawkha phajjsittejj ucanacajj kalluchapjjañapäqui ucjja? ¿Jumati uca caballonacarusti t'ijut'ijunacjam uca take thoknakayta, uqhamata ajjsarcaña jejjesiñapataquisti? Pampanjja jan cuna ajjsarasaw orake jat'ipjje, guerran nuwasiñarusa jan ajjsarasaw jalapjjaraqui. Ajjsarañatsa larusiwa, janiw ajjsarquiti, janiw espadataquis ajjsarayascaraquiti, Caballot sarir jakenacan flechanacapa apasiñanjja kawkhasa flechanacajj sojjokescpan, ninsa, uqhamaraqui flechanacsa jutayascpan, janiw ucanacjja ajjsarquiti. Wali jaya thaquinacjja janis cunäcaspa uqhamacwa jalawayi, trompeta toct'asipansti janiw inact'añ munquiti. Trompeta phust'asipansti warariwa, jayatpachwa guerran nuwasiñsa munt'araqui, jilïrinacana arunacapsa, arnakasitanacsa ist'araquiwa. “¿Jumasti wali yatiñanipunïtati pacalirusa jalnakaña yatichañamataquisti, uqhamaraqui aynacha tokeru jalañapataquisa? ¿Jumasti pacali sat jach'a jamach'irusa, jach'a kollu patanacaru tapachasiyaracta? Jupajj uruy arumawa uca jach'a karka kollunacan jaqui, ch'amapsti uca jach'a karka patanacanwa uñacht'ayaraqui. Uca patatpachwa cunürutejj catuntcani ucarusa uñch'uquiniraqui. Wawachañataquejj jupanacajj c'umthapipjjewa, ucatwa kallunacapajj mistunipjjaraqui. Wawanacapasa wila mank'apjje cawqhantejj mä jiwata cuerpojj utjqui ucanwa tantachasipjjaraqui.” Ucatsti uca kallunacajj wali ch'amaniw jilarawayjjapjje, pampanwa jilapjjaraqui, ucatsti jan mayampi cuttaniñataquiw sarjjapjjaraqui.
take luratanacam apnakañapataquiw catuytajja, take cun uñjañapataquiw catjjaruyaractajja: ovej tamanaca, vacanaca, ch'uminquir animalanaca, alajj chek thoknaker jamach'inaca, lamar kotanquir chawllanaca, lamar kotan take utjirinaca.