Rasul 17 - EipomekTesalonika mutuku biyik ati, nyabuk yupu 1 Ura, Pilipi mutuku batakuka biyikura, bisik banmeka ani, Amfipolis mutuku ap, Apolonia mutuku ap, noutamak bisibuka, tonok mutuku, ara sik Yahudi yala ninye Allah yupu peteren aik domikak, Tesalonika mutuku biyik. 2 Tesalonika biyikura, Paulus ara, el pia winilamuka atonun, amutuku babye, sik Yahudi yala nang Allah yupu peteren aik wekuk. Hari Sabat like winilye sum arye, elce Allah yupu peterelamukce, “Allah arye, ‘Mesias bira ninye nirya lyeplirye, talipnamle’ tenen, wibuka dopkwetepsuknye bira, ara, Mesiasnye. El kanye talima imun upnamuk ning ap, dibukce tuba tamubuka kam bukeipnamuk yupu ap, deiyok anye, anye,” nyabuka, Paulus arye laka nyalamukura, yupu talilamik. 3 Paulus arye, “Narye anggunti, ‘Yesus el yupu anye,’ nyabuka lak nyasininye bira, talinye kume. Yesus elda, ‘Allah arye, ninye weik lyepnamle’ tenen, mince wipdeiamukce, wini talak dopkwetepsuknye bira, Mesias akunume. Yesus ara, Kristus ulule,” nyabuka ayupu nirye lak nyalamuk. 4 Winibuka laka nyabuka, peterebukura, sik Yahudi yala nang tonok-tonok ap, tonda Yahudi yala kum nang bukni, Allah si erelamik nang Yunani nang weik ap, tonda amutuku weik kilapu mitika kum weik ap, dib tenebikce, Paulus ap, Silas ap, sik dib tenelamrikce, doproprik ning uk, ‘Nun babye dib tenepnamabe,’ tenebikce, sik kanye yuk punubik. Sik kanye yuk punubikce, Paulus ap, Silas ap, sik tamuk kiprobik. 5 Sik anang ara, dib tenelamik bukni, sik Yahudi yala deiyok nang arye, ‘Se, nun yupu uk kekepsitingce, nun tam kipsitinge bukni, yata ati anang Paulus ap, Silas ap, sik yupu uk kekenmak do?’ tenen, mun deipdayikce, anang ati derebik. Derebikce, sik deklamikak biyikce, sik dekna deklamikak talye tiknarye, dipdongobuka balamik ninye, kwalin nang, sik mankau wininmekbuk biyik. Biyikce, Yahudi yala nang arye, kwalinmek nang ati, ‘Paulus ap, Silas ap, opnamap’ tenen, malye yupu weik nyabikce, aninye weik arye bulubikce, yu weik kibuk ati, weik yupu nyabikce, waldanmek. Winibik akarye, amutuku nang nirya babye, weik yupu sebuka malye kililamekce, nyalanmek. Sebuka nyalanmekce, sik Yahudi yala nang arye, utenebik. Ura, ‘Yason el aik bina dipdebirye, Paulus ap, Silas ap, aunmarikcopura, dobuka dopkwetepbibirye, ayu unmak ninye arepnamabe,’ tenebik. Tenebik akarye, Yason el aik bik-bik abuka warikilbiyik. 6 Dilbiyikce binuka eibdeyik bukni, Paulus ap, Silas ap, kum eibikopura, anang arye Yason ap, yuk diba tenebik nang ap dobikce, amutuku yupu bokolin deiyok nang dam taruk arye libuka delilbiyikce, weik yupu arye nyanmek. “Abitinye nang, yuk mutuku nirya sik malye winilamrik deice arye, yuk mutuku ninye babye, nun malye kanye bobuka malye-malye winipmapto nun winilamike. Winira nun mutuku yanmasirak ak, Yason arye, ‘Telebe’ nyabuka, el aik dongopmale. 7 Tonda, sikce, ‘Nun yuk weik ninye deiyoknye unmasile. El si ara, Yesus,’ nyapmak deice arye, nun dipkoprop pia weik ninye deiyoknye, Kaisar elce mem yupu bokuka delisulul yupu ara, anang arye yanipmake.” Ayu kibuka bulupmek nang arye, sik yupu bokolin deiyok nang ati nyabik. 8 Nyabikura, amutuku ninye talye bulubuka wekmek nang ap, sik yupu bokolin deiyok nang ap, ayupu kekebik deice arye, pia yu ubukura, teniltonauk unmekce, weik yupu nyanmek akarye koubuka wamlilanmek. 9 Winibikce, amutuku yupu lipsisikuka bokolina deiyok nang arye, “Yason ap, el aik neika doprobik nang ap, ‘Aminyan winibicak’ tenen, sik wenena ati, yo bok bulubuka deiplulume,” nyabik ati, yo bok bulupdeibikura, anang lopdongobik. Paulus ap, Silas ap arye, Berea mutuku birik yupu 10 Batakdongobikura, atalak akunum inibukopura, aTesalonika mutuku diba tenebuka neik du weit atonun ulamik ninye arye, ‘Paulus ap, Silas ap, Berea mutuku bindopnurak’ tenen, “Telebe dabirurume,” nyabuka dopkwetebik. Dopkwetebikura, bisik ak mapnin banmarika ani, Berea mutuku akunum birikopura, adiparyuk amutuku Yahudi yala nang Allah yupu peteren aik binuka wekrik. 11 Berea mutuku ninye ara, sik Tesalonika ninye mitik teleb ulamika atonun kum ulamik. Sik Berea mutuku ninye ara, Pia telebuk ulamik. Sik talima kintinibuka deililamikce, Paulus arye laka peterebuk yupu teleb kibuka kekelamik. Pia kanye deibuka kekelamikce, ‘Paulus nyanmasil yupu ara, pia dipkoprop do, kum do?’ tenelamikce, asum-asum nirya sik Allah yupu buku doprobik akarye wibuka deililamik. 12 Winilamik akarye, Yahudi yala nang yupa weik ap, Yunani yala weik kilapu ap, ton Yunani ninye ap, weika arye dib tenebik. 13 Yuk nang arye, “Paulus ara, Berea mutuku Allah yupu peterenmale,” nyabikura, Tesalonika mutuku ulamik Yahudi yala deiyok nang kekebikopura, sik babye, Berea mutuku biyik. Biyikopura, Berea mutuku bulubuka weklamik nang ati, yu kipdeibikce, ‘Paulus yupu yanibuka el opnamak’ tenen, yu kipdeibikce lululilanmik. 14 Yu ulilanmikura, adiparyuk amutuku dib tenebik nang arye, ‘Sik Yahudi yala deiyok arye, Paulus obicak’ tenen, “Paulus minopce bilyame,” nyabuka, laut mekwen lilun tam dopkwetebik. Paulus dopkwetebik bukni, Silas ap, Timotius ap ara, Berea mutuku anyakauk ulamrik. 15 Paulus ap, el neika biyik nang ap, mek bukna yo wekuka bukikce, laut mekwen deice arye mek bukna yo pum bisik arye bisik mapra balamika ani, anang arye Paulus Atena mutuku bobiyik. Bobiyikura, Paulus arye el ap, neika yanmek nang ati, nyabuk. “Silas ap, Timotius ap ara, ‘Adip aryuk minopce na dam yanamadurake, nyapdeipmasile,’ nyapnululume,” Paulus arye anang ati nyapdeibukura, anang kekebikce tamubuka laka nyalbiyik. Paulus arye, Atena mutuku ninye ati, nyabuk yupu 16 Ura, Paulus arye, ‘Silas ap, Timotius ap, na ak yanamdak’ tenen, dinmok talak ara, Atena mutuku ninye arye sik taruk deice arye ninye urasin atonun kibuka puturup deipnarye, talye ning bukni, si erelamik ning, anyasik noutamak weik deiamik ning ara, eibuk. Eibukce, ‘Se,’ tenebuka pia malye kanye bobuk. 17 Aning ati ara, asum-asum nirya Yahudi yala nang sik Allah yupu peteren aik wekuk akarye, Yahudi yala ninye ap, Yunani ninye bukni, Allah si erelamik Yunani ninye ap ati, ‘Yesus arye lyesulule,’ nyabuka peterelamuk. Tonda, ‘Yata ning deknuyap do?’ tenen, amutuku ninye deklamikak talye dekelyangalamik ninye ati, Yesus yupu lak lebuka peterelamuk. 18 Ura tonok talak arye, sik Epikuros tam nang ap, Setoa tam nang ap ara, aning-aning nirya tenelamikce, laka nyalamik nang ara, sikce Paulus ati, yupu bisibikce yupu nyapdayik. Yupu nyapdayikce, ton tam nang arye Paulus nalinmek. “Ayupu nyanmalnye bira, yata yupu yanuka peterenmasil do?” nyabik. Ton tam nang arye nyabik. “Kume, nun walwal bukni, nun tenepmapa ara, ‘Sik dib tenepnamak’ tenen, sikce nunti peteresice touk, el babye, yuk mutuku allah-allah si nunti peterenmasile,” nyabuka, sikuk nyapdayik. Paulus arye, ‘Yesus arye lyepnamsile,’ nyabuka, el laka teleb yupu ap, kam bulina yupu ap, peterelamuka ati, sikce ayupu nyabik. 19 Ura, aminyan talak, sik Epikuros tam nang ap, Setoa tam nang ap arye, amutuku yupu bokolin nang atonun, Arepagus nyalamik nang ara, ‘Yupu talipnamap’ tenen, wekmekak Paulus dobuka, sik neika biyik. Bobiyikura, Epikuros nang ap, Setoa tam nang ap arye, Paulus ati nyabik. “Anda winiryuk yupu nyapmasilama ara, ‘Nun bita moubuka kekeptibye’ tenen, ayupu tonap laka nyapsilyame,” nyabik. 20 “Anyanmalamto yupu ara, minop arye kum kekenyap yupu, pia yuk yupu nyanmasilame. Ayupu ara, yata winipnamabe ati, nyanmasilam do? Nun kekepdenamaba ati laka nyapsilyame,” nyabik. 21 Ara, Atena mutuku koprop ninye ap, ton yuk mutuku aryeura, amutuku uk kintinibuka ulamik ninye ap, sik pia asum-asum nirya winilamik. Yuk nang arye, “Nun winiryuk yupu ton nyapnamsiyape,” nyapnopura, ‘Nun ayupu ara, talye kekeplopnamabe’ tenen, kekelamik. Tonda, amutuku nang arye winiryuk tenepne yupu ara, ‘Yuk nang ati lak nyapnuyabe’ tenen, sik winiryuk kekepmek yupu ap, sikce winiryuk tenepmek yupu ap ati, “Winibuka kekepmabe. Winibuka tenepmabe,” nyabuka, talye laka nyaltakalamik. 22 Anang arye Paulus ati, “Lak nyapsilyame,” nyabik ati, Paulus arye Arepagus nang bulubuka wekmek noutamak tikukce ayupu nyabuk. 23 Na talye banye talak ara, anggun allah-allah si erelulum ning ap, allah-allah si erelulum mem aik ap, tonok ning ara, keil pala yangabuka deiplum akarye, anggun allah-allah si erena ati, kam ning obuka arimunyak ara, eipmase. Allah arena ati, keil pala deice arye sekeiplum yupu ara, eipse. ‘Nun kel kum kinyap Allah si erena ati deipmabe,’ nyabuka sekdeiplum yupu ara, na akunum eipse. Aning ati, el dipkoprop kum kel kiplum bukni, walwal arye elti, kibuka talye si erelulum Allah ara, winira laka nyapnusine. 24 Ura, mutuku sirya im sirya nirya ap, aubuk ning nirya ap, minop arye kintinipdeibuk Allah ara, elcuk alip tam nirya ap, tukwak tam nirya ap, talibuka ulule. Allah si erena ati, ninye sik taruk deice arye talibuka donyak aik pum tam nirya ara, pia kum ulule. 25 Kam una ap, isin una ap, yata ning do nirya, aubuk ning nirya, elcuk ninye tukwak ninye ati aresulule. Ati, aning-aning nirya kum patalye touk ninye arye donyak pil nirya babye, Allah el pia kum patalule. 26 ‘Mutuku-mutuku nirya binuka unamake,’ tenebukce tonoknye kintinipdeibukura, anye deice arye yala kibukce, ninye yala-yala nirya weik kibuk. Allah arye ayala-ayala ninye nirya kum kintinipdeiyamuk talak arye, sik unamak mutuku ap, sik wininamak talak ap, ‘Winibuka unamake,’ tenebukce minop arye wibuka deiamuk. 27 Ara, ninye yala-yala nirya aminyan sikce eibikirye, ‘Eipnamniakca’ tenen, kintinibuka yuk-yuk wibuka deipsuke. 28 Bukni, dipkoprop ning ara, nun nirya yuk-yuk, unyap bukni, nun dam usulule. Pera ak kum ulule. Ura, nun kam ubyap ap, nun banyaba ap, nun pil dobuka unyap ning nirya ap, Allah arye elcuk melibuka talisulule ati, nun nirya nun damak usulule. Anggun mutuku koprop teleb yupu seklamik nang arye, sekuka nyalilamik touk, ‘Nun babye, el mapu uk unyabe,’ anyuk nyapsine. 29 Puturuna weik kel nang arye, perak ap, emas ap doprobikirye, sik kanye tenena deice aryuk, ninye urasin atonun kipdeibikirye si erenyak ning ara, Allah atonun kum ulule. Nunda Allah el mapu unyaba ati, anang arye dolamak ning atonun ati, ‘Allah ulule,’ kum tenenamnyabe. 30 Minop arye Allah dilamuk bukni, walwalto nun winilamubu ning ara, Allah arye, ‘Minpola kum wenepnune’ tenen, namin kilongolamuk. Bukni, wini talak ara, Allah arye ninye mutuku-mutuku nirya ati, nyasulule. “Anggun malye winiluluma ara, batakmunce na tam kipropnamlume,” nyasulule. 31 Ara, talye kume. Allah arye, ‘Atalakuk wibuka bokdeipnamne,’ tenebukce akunum kintinipdeibuka ati, aminyan talak ninye mutuku sirya im sirya nirya ati, malye unyak ning ap, teleb unyak ning ap, wibuka dipdelirye, “Aning malye, aning telebe,” nyabuka, teleb kibuka yuk-yuk wibuka bokuka deipnamle. Ara Allah arye nyaplibuk, el menopa arye wipdeibuk nang arye, ninye nirya ati, yuk-yuk wibuka bokuka deipnamake. Allah arye, ‘Ninye mutuku-mutuku nirya diba tenepnamak’ tenen, elce wipdeibuknye dipmokbuk, kam bukeibuka deice arye, aning nirya akunum lakak nyapmasile. Paulus arye ayupu nirya abulubuka wekmek nang, Arepagus nang ati, nyabuk. 32 Paulus arye Yesus, kam bulina yupu ati nyabuk yupu kekebikopura, ton tam nang ara, nalinmek. Bukni, ton tam nang ara, “Nun patapmasila ara, an winiryuk nyapmasilam yupu kam bulina yupu ara, yuk talak tonap, nyapsiminyeura, kekepnamabe,” nyabik. 33 Nyabikbuk, Paulus arye sik bulubuka wekmek ak batakuka yukak biyuk. 34 Anang ulamik noutamak arye ninye tonok-tonok Paulus nyanmok yupu kekebuka diba tenebikce, el tam kipdobikura, Yesus diba tenebikce Paulus ap, neika balamik. Adiba tenebik nang ulamika noutamakarye, kil tonok el si ara, Damaris ap, tonoknye, el si ara, Dionisius ap, diba teneprik. Dionisius ara, Arepagus nyalamik nang ara, eluk ara, Arepagus ulamuk. Sik, akil ap, anye ap, ton yuk ninye mitik weiktonun, dib tenebik. |
© 2023, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Wycliffe Bible Translators, Inc.