Hakim-Hakim 8 - EipomekMidian deiyok nang Sebah ap, Salmuna ap ati, obuka sirya dakik yupu 1 Efraim mutuku nang arye Gideon biti nyabik. “Oketeng tamun noutamak, anda Midian tam nang olbinamalum talak ara, yata ati nun ton kum nyapmasulum do? Winyamsuluma ara, yata deiyok ati, malye winipsulum do? Nunce anti malye kanye bopmabe,” nyabuka, Gideon dam nyalbiyikce, elti, malye-malye yupu weik nyanmik. 2 Nyanmik bukni, Gideon birye tamubuka nyabuk. “Anggunda pia weik mambul nang. Nara mitikto mambulnye. Na pil dolamse ning ara, mitikto pil dolamse atia. Bukni, anggunce winipmalum ning ara, mitik tonun kume, anggun ning ara pia weik mambule. Tonda, anggun kele. Abieser yala nang arye, sik anggur duk li talak noutam arya, daklamak anggur duk ara, mitik tonun bukni, anggun Efraim mutuku ninye anggur duk li talak arye daklalum ning ara, pia weike. ‘Mitik pil dopmabe,’ tenepmalum bukni, anggun pil doplum ning ara, weik mambul ulula ati, narye pil dopse ning ara, mitik tonun dem, nyapsine,” Gideon birye nyabuk. 3 Nyabukabukce ayupu ton nyabuk. “Tonda, Allah mikip anggun nong deice deibukba, Midian yala ninye, sik ninye deiyok nang bitinye Oreb ap, Zeep ap, oplum ning ara, aning ton kel biknamlulume. Ara, weik mambul bukni, narye winilamse ning ara, mitikto mambul uka, anggun tonun kume,” nyabuka, Gideon birye sik anang namin kina ati nyabukba, anang arye ton tamubuka kum nyabikce, sik malye kanye bomik ning ara, kum dayukce, Gideon elti, kanye deibik. 4 Atalak ara, Gideon ap, el mapu yupa tiga ratus nang ap, Midian mutuku tam nang duknubuka bindomik nang olbana ati tuba dobolbanmek. Sik mal olan nang ati, tuba dobolbanmeka ani, sik mitang weik upmokbuk, pia tuba banmek. Binukabikce Yordan mek lilun dam koubuka otam biyik. 5 Banmeka ani, mutuku si Sukot mutuku dam biyikopura, Gideon birye amutuku ulamik nang ati nyabuk. “Na mapu kwaning patanmala arye, mitang upmala ati, anggunce din ton arepsululume,” nyabuka morobuk. “Arepmunyeba, na yin talin nang dibikiba, mikip uplyeura, nunda Midian mutuku deiyok nang bitinye Sebah ap, Salmuna ap, dobolbinuyaba atie,” nyabuk. 6 Nyabuk bukni, Sukot mutuku deiyok nang arye nyabik. “Yata ati Sebah ap, Salmuna ap, kum tomopmalum bukni, nun din moropmasulum do? Anang bitinye dipkoprob tomopnulum do, kum do, nun walwal ati, yata deiyok ati an mapu silip din arepnusiyap do? Kume, kum arepnusiyabe,” nyabik. 7 Nyabikopura, Gideon birye tamubuka nyabuk. “Allah el si Yahweh arye, ‘Sebah ap Salmuna ap optue,’ tenebuka ati, akunum oplopnye talak ara, tamubuka anggun dam yanirye, anggun nirya weik tace ning ap, tace-tace tapu ap arye, anggun nong bol deice kulabuka opsinirye wenepnamsine,” nyabuk. 8 Gideon el mapu silip Sukot mutuku mapmeka, biyikce banmeka ani, Penuel mutuku biyikce, amutuku nang ati, atonunuk Gideon birye din ning morobuk. “Na yin talin nang, din patanmala ati, din ton arepsululume,” nyabuk bukni, sik Penuel mutuku nang arye, Sukot mutuku nang nyapmek touk, “Kume, dina kum arepnusiyabe,” nyabik. 9 Nyabika ati, Gideon birye sik amutuku nang ati nyabuk. “Sebah ap Salmuna ap akunum oplopnye talak ara, anggun wenena ati tamubuka anggun dam yanirye, amutuku weik cang aik dopluma ara, yanuka daklopnamne,” nyabuk. 10 Minop talak ara, sik keting yangan tam ulamik nang, sik yin nang ara, yupa pia weik seratus tiga puluh lima ribu nang (135.000) ulamik bukni, Gideon ap, el mapu arye, yupa weike dua puluh ribu nang (20.000) oplobikba, mitik tonunuk lima belas ribu nang (15.000) tuba kam ulamik. Ati, atalak ara Sebah ap, Salmuna ap, tonda sik mapu yin nang ara, lima belas ribu nanguk, mutuku si Karkor mutuku unmek. 11 Sik daunmeka ani, Gideon birye, ‘Anang olbinun’ tenen, ninye mangkau talye lak balamik bisik kum biyuk. Elda, duknubuka ninye kum balamik bisik biyuk. Ara, abin obin kelamik ninye, sik laka kum balamik bisik deice, mutuku si Nobah mutuku ap, Yokbea mutuku ap bukni, keting panalyangan tam biyuk. Midian nang mangkau kanye bobuka awekmekbuk, Gideon talye karin arye binuka, aunmek yin nang obuka sirya dakuk. 12 Winibukopura, sik ninye deiyok nang bitinye, Sebah ap, Salmuna ap, kwarabuka bai tam sakuka birikba, Gideon aminyan dobolbiyukce, abitinye nang binuka talibuka tomobukce, tapu koubuka boyayukura, sik yin talin nang weik obik bukni, nirya kum dakik. Ton yin nang ara, bai tam sakuka bikbik abuka bindobikba, kum oplobik bukni, dana-dana tam nirya bikbik abuka bindobik. 13 Winibukce, Yoas el mi Gideon ap, el mapu silip ap, anang obuka banmeka ani, tamubuka, mutuku si Heres mutuku kon bisik welebukabikce tamubuka yayik. 14 Yayikopura, Gideon tamubuka Sukot mutuku dam yayukce, kamnye tonok ton yanuka, talipdongobuka asipdeyuk. “Sukot mutuku deiyok talibuka unyak nang, sik wisi nang ara, sik si sekuka arepnilyame,” nyabukura, anye birye tujuh puluh tujuh nang (77) sik si nirya sekuka, Gideon binyak arebuk. 15 Akunum bikukopura, Gideon tamubuka Sukot mutuku deiyok nang dam biyukce nyabuk. “Anggun ti narye din moryamsibuk, kum areamnulum ning ara, teneipdelulume. Anggunce nati, nyapnulume. ‘Yata ati Sebah ap, Salmuna ap, kum tomopmalum diparyuk din moropsulum do? Anang bitinye dipkoprob min kum tomopmamunye talak ara, yata deiyok ati an mapu silip din patanmalba, din arepnusiyap do? Kume anggun din kum arepnusiyabe,’ nyapnulume. Anggunce anang ati nalilamlum bukni, wini talak ara, narye tapu koubuka boyanman nang ara, Sebah ap, Salmuna ap, anang ara ani, anggun ton dipdelulume,” nyabuk. 16 Nyabukopura, Sukot mutuku sik deiyok nang wenena ati, ninye kum mutuku noutam arye tace ning ap, tapu si ap dakuka bobukce, anang sik nong bol deice kulabuka obukba, sik nong bol nirya tarakuka ining biyuk. 17 Atonun Penuel mutuku nang babye. Tuba tamubuka sik mutuku biyukce, sik cang aik domik ning dakukabukce, amutuku ninye nirya obukabukce sirya dakuk. 18 Aning akunum winibukopura, Gideon birye Sebah ap, Salmuna ap ati asipdeyuk, “Tabor mutuku tam omdum nang ara, yata urasin ato nang unyak do? Aning ara kel bikdum do?” nyabuka asipdeyukura, Sebah ap, Salmuna arye nyaprik. “Sik anang urasin ara, an winilalam atonun unyake. Ara, an urasin atonunuka, anang ara ninye deiyok nang ulamak atonun unyake,” nyaprik. 19 Nyaprikopura, Gideon birye nyabuk. “Se, ara na nin el mapu anya arye, na du yapu koprop. Nun ni koproba Allah dipkoprob kam ulye touk, dib yupu nyapnusine. Anggunce na du yapu kum omturumopura, dipkoprob narye anggun ton kum opsitinye,” nyabuk. 20 Nyabukce, Gideon el min yuma deiamuk mi, el si ara Yeter biti nyabuk. “Ance anang opnulyame,” nyabukba, Yeter birye el ya kum bopmuk ati, talye tunim abuka tikuk. Deiyok ara, Yeter bira el nel katana kum, anya arye, ninye ona ara el ilil ubuk. 21 Winibukopura, Sebah ap, Salmuna ap arye, Gideon biti nyaprik. “Anda salopura, an taruk arye opsilyame. Yatanye do nirya, sik ninye urasin atonun ulamak touk, sik mikip babye atonun ulule. An bidamnye taruk arye opsilyame,” nyaprikba, Gideon birye anang oplobuk. Obukopura, sik unta basam ngang dam kwerya ati kirikamdik ning nirya ara kwiripdobuk. Gideon birye, malye winibuk ning ati, nyabuk yupu 22 Aning nirya akunum winibukopura, Israel ninye nirya arye Gideon biti nyabik. “Midian yala nang arye taleamsik ani, ance lyepmasilam ati, an ap, an mi ap, an mi arye deipnamle mi ton, anggunce, nun ninye deiyok nang kibuka, nun talipnamsulume,” nyabik. 23 Nyabikba, Gideon birye tamubuka nyabuk. “Kume, na ap, na mi ap, nun bitinye anggun ninye deiyok nang kum kiptinemnye. Anggun deiyoknye bira, Allah el si Yahweh, el uka. Yahweh biryuk talinamsile,” nyabuk. 24 Nyabukabukce, ayupu ton dukdongopbuka nyabuk. “Na moropmasin ning ara, anggun oplum nang, amul pum bisik, emas arye kintinibuka amul deice dongolamika ara, Midian nang deice kwiriproplum ning ara, anggun yuk-yuk bukni, anggun nirya arye tonok ning dobuka na arepnululume,” nyabuka morobuk. (Ura, atalak ara, sik Ismael yala nang nirya winilamik touk, sik Midian nang babye winilamik. Ara, sik amul pum potokuka, emas amul deice dongobuka balamik. Aning ara, Israel ninye arye, ayala nang obuka sirya dakikce, sik emas weik doprobik.) 25 Gideon birye, emas dekna weik ning amul bisik potokuka dongolamik ning morobukba, sik Israel nang arye tamubuka nyabik, “Aning ara telebe ati, nun kanye teleb arye dobuka arepnukiyabe,” nyabik. Nyabikba, kalubuka malamak ning tuku deice yangapdeibikba, sik Midian nang obuka dopromik emas dekna weik ning nirya bokuka, tonok-tonok arye abaju deice delilyayik. 26 Delilyanganmekba, emas dekna weik ning, Midian mutuku ninye arye amul bisik potokuka dongolamik ning cincin ap, nirya ikin ara, ‘Yata wiribuka do?’ tenen, piribuka kiklibikce, ikin ara sembilan belas setengah (19.5) kilo kibuk. Amol bisik potokuka dongolamik ning kilo bikikce nukik bukni, sik ninye deiyok nang, Midian nang arye taleamikba, dopromik ning yuk yala ning nirya ara kum nukik. Ara, dekna weik baju, mirin baju ap, sik unta basam ngang dam kereklamik emas rantai ap, ara yuk-yuk yala urasin teleb ning, dekna weik ning bukni, aning babye aubuk bukni, aning nirya ara kum nukik. 27 Gideon birye nyapdeibukba, adoprobuk dekna weik ning emas arye, urasin pia teleb baju ton wibuka kintinip deibikba doprobuk. Ara, Allah ap, ninye ap ansinilina deiyok nang, sik weik deiyoknye, el taram deice ongalamuk baju urasin atonun ning, emas dobukabukce kintinibuka memebik. Aongon aling si ara, efod nyalamik. Gideon bira, el mutuku koproba Ofra mutuku dam aning efod deiamuk ani, aminyan talak, sik Israel nang nirya arye aning dam bena arye, si erelamik. Winilamik ning ara, pia malye-malye weik winilamik. Ara, Allah ati dib kum tenelamikce, Gideon birye emas arye kintinibuka memamuk ning ati, aninye nirya ara, si erelamik. Tonda, aning talibuka kaliklamik nang ati, ‘Nun yata winipnamap do?’ tenen, asilyangalamikba, anang arye aning efod dipdena arye, adeice arye lak len yupu arelamik. Winilamik ning nirya ara pia malye. Winilamika deice arye, Gideon ap, el kilapu ap, el mapu nirya ap ara, wena youlamle atonun winibuk. Aning ara, pia malye weik ulamik. Gideon dibuk yupu 28 Arup nyapman touk, sik Israel ninye arye Midian tam nang ati obuka sirya dakik. Atalak ara, Midian mutuku nang sik mikip tuba tamubuka tonap kum ubuk. Sik ton tamubuka opmanto kum ubik. Ati, Israel mutuku nang arye, sik yuk yala nang akunum sik babye tamubuka obikba, Gideon kam ulamuk talak nirya ara, keting tamun yupa dumbarye (40 tahun) deice arye, amutuku noutamak ara telebuk ulamik. Olana ton kum ulamik, mangkau kanye bobuka telebuk ulamik. 29 Midian yala nang olalamika ani, akunum sirya dakikopura, Yoas el mi Yerubaal bira, el si Gideon, el mutuku koproba tamubuka biyukce ulamuk. 30 Gideon el kilapu weik domuk anya arye, elce deiamuk mapu nirya ara, yupa bitinye keba nakub dikin, (70) mapu deiamukba ulamik. 31 Tonda, el melina kil tonok ton domuk kil ara, Sikem mutuku ulamukce, mi tonok dem deiamuk. Gideon birye ami el si ara, Abimelek nyabuka si domuk. 32 Yoas el mi Gideon akunum wisi dayukce, dibuk. Dibukba, el li koproba Yoas weiamik sukumuk, amutuku si Ofra mutuku noutam weibik. Ofra mutuku ara, Gideon, el yala nang buk, Abieser yala nang sik mutuku ubuk. 33 Gideon akunum dibukopura, adiparyuk Israel ninye, min arye winilamik atonun, tuba tamubuka tonap, Allah ati ton dib kum tenebikce, el batakuka, isa si Bahal yala isa bukni, isa si Bahal-Berit tuba tamubuka tonap aisa siuk erelamik. 34 Winibikopura, sik ni koproba Allah, el si Yahweh ati, tuba kum tenelamikce, el si kum erelamik. Minop talak ara, yuk mutuku nang arye, ‘Israel nang obuka sirya daknamap’ tenen, sik dana-dana tam weik ulamik bukni, Allah arye Israel ninye ati lyepdomuk. Winilamuk bukni, atalak ara, sik ni koproba Allah, el si Yahweh, elce Israel ninye lyepdomuknye, Yahweh el si ton tuba kum tenelamikce, atalak ara tuba tamubuka tonap malye winilamik. 35 Tonda, Yeru-Bahal, bira el si ton Gideon, elce Israel ninye sik melina ati, teleb pil dolamuk ning nirya ati ara, telebe nyana kum diparyuk, Israel nang arye el mapu nirya ati, teleb kibuka kum melilamik. Talya luba kibuka, bataklamik. |
© 2023, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Wycliffe Bible Translators, Inc.