Hakim-Hakim 16 - EipomekSimson Gasa mutuku biyuk yupu 1 Tonok talak ara, Simson birye Pilistin ninye tam noutamak bukni, mutuku si Gasa mutuku biyuk. Gasa mutuku ara, Pilistin ninye sik tam noutamak uamuk. Amutuku noutamak ara, talye-talye yolamik kil ton eibukce, aminyan sik eipdarikce, el ap neika mabuka daunmarik. 2 Anyaik tuba unmarikba, yuk nang arye Gasa mutuku nang ati, “Simson ara, anggun mutuku noutamak ayanmale,” nyabikba, akunum kekebuka bikik. Ati sik Gasa mutuku nang arye utenebik. ‘Simson el ulyak uk bibirye, anyaik dana-dana tam kalikuka dinmapya ani, el mapmalya bereklyopura, Simson opnamabe,’ tenebik. Utenebikce, alukunyan noutamak nirya ara, anyaik damuk bulubikce, angnabuka denepmekce kalikmek. Tonda, sik asik dolamik poka bisik bublan dam ton kalikinmek. Alukunyan noutamak nirya ara, lamapdongobuka unmabirye, ‘Beren tam arye opnamabe,’ tenebik. 3 Utenebuka unmek bukni, Simson birye amutuku noutamak mitik tonun mapmoka ani, lukunyan noutam bukukce, anyaik pum arye binuka, apoka bisik bublan dam biyukopura, bublan tirikna bitinye ap, bisik bublan ipdongamik yo dana-dana ap, adiparyuk kwinibukabukce, takunya deice deibuka bobanmoka ani, tonok mutuku kon deice binuka deibuk. Amutuku deice tikna arye, Hebron mutuku laka elinyake. Simson birye malye kil, el si Delila biti, ‘Na dopnamne,’ nyalamuk yupu 4 Aminyan talak ara, Simson birye Sorek lu mutuku ulamuk kil, Pilistin yala kil el si ara Delila, ‘Akil dopnun’ tenen, el kanye akil deice deibukce dobuk. 5 Dobuk talak ara, sik Pilistin nang talibuka ninye deiyok talibuka ulamik nang, akil dam yayikce, akil ati yanuka yupu moupdeibik. Sikce nyabik, “Wini talak ara, ance Simson biti tenepce tilila ati nyapnalyame. ‘Simsono, an mikip ara yata ning deice arye ukulul do? Yuk nang arye, yata wiriptinga deice arye, anti malye kibuka opketing do? Anti opmanto ning laka nyapniminba, kel biknamkine.’ Nyabuka Simson biti nyalbinulyame. Nyapminyeba, laka nyapkilyopura, nun dam yanuka laka nyalyanamsilyame. Akunum nyapsiminyopura, nun yabirye el tapu koubukabibirye, el mikip ulye ning nirya ara kum kipdeibibirye, elti, malye kipnamabe. Ati, ayupu nyapsiminyopura, dekna weik ning, perak 13 kilo nukuka, nunce yuk-yuk bukni, anti arepnamkiyabe,” nyabik. 6 Nyabikopura, Delila kekebukce, aminyan talak elce Simson biti nyabuk. “Kao ance ton nuktumba kekeptinye. An mikip weik ara, yata deice arye ukulul do? Tonda yuk nang arye, yata wiribukap arye, anti tapu koupketingce, malye kibuka opnamkiting do? Aning nirya ara, laka nyapnilyame,” nyabuk. 7 Nyabuk buk, Simson birye tamubuka nyabuk. “Na tapu kouna ati ara, yin tapu gelal sena kum, winiryuk ning tekbarye tapu arye koupnitingopura, na mikip kumce, mitang kipnutuba, talye ulamak nang atonun upnutue,” nyabuk. 8 Nyabukba, kekebukce, laka nyalbiyukopura, sik Pilistin mutuku talibuka ulamik ninye deiyok nang arye, yin tapu winiryuk ning, gelal sena kum ning, tekbarye boyayikce, Delila arebik. Arebikba, yuk talak ara, Delila birye, Simson mabuk talak arye, ayin tapu dobuka, Simson biti tapu koupdongobuk. Aning winibuk talak ara, adeiyok nang ara, yuk aik dam dayanmekce duknubuka kekenmek. 9 Duknupmikce kekenmekbuk, Delila birye atekbarye tapu nirya arye, Simson akunum tapu koupdongobukopura, Simson biti nyabuk. “Se Simsono, sik Pilistin nang ara, yanuka opnukiyake,” nyabuk. Nyabukba, Simson kekebukce, Simson adiparyuk atapu nirya loplobuka biyuk ara, benang do, karet do, uku dilamlirye nunulamle atonun winibukba, Simson birye atapu loplobuka biyuk. Aning ara, el mikip weik ulamuk ning deiyok ara, kum bikik. 10 Winilamuka anya arye, Delila birye tamubuka Simson biti, nyabuk. “Se na akanye, ance tilila yupu nyabuka, an duknuna yupu dipkoprob kum nyapnulumba, sik yuk nang arye, akutuninyake. Walwal kil atonun unune. Ati, wini talak ara, ance dipkoprob yupu uk nyapnunilyame. Yata wiribuka yuk nang arye tapu koupketingba, ance atapu bulukuka kum loploptum do?” nyabuka asipdeyuk. 11 Nyabukba, Simson birye tonap tamubuka nyabuk. “Na tapu koupnamniceura, winiryuk tapu, ninye arye talina babye, pil dona babye, pia kum tapu arye, koupnitingopura, na mikip kum kipnutuba, talye ninye ulamak touk, na mikip ara, kum kibuka mitang upnamnile,” nyabuk. 12 Aminyan talak, Simson mabuk talak ara, Pilistin nang mening dam wekmekce kekenmekba, Delila birye winiryuk tapu dobukabukce, Simson tapu koupdongobuk. Winibukopura, “Se Simsono, sik Pilistin nang ara, yanuka opnukiyake,” nyabuka, malye nyabuka ngalukunmokba, Simson kekebukce, adiparyuk el mikip deice arye, Delila birye el tapu koupmok tapu nirya ara, bulukukabukce, benang bulupsaklirye nunulamle atonun winibukce loplobuk. 13 Winilamuka ati, Delila birye tamubuka tonap Simson biti, nyabuk. “Se na akanye, ance tilila yupu nyabuka, an duknuna yupu dipkoprob kum nyapniminyeba, sik yuk nang arye, akutuninyake. Nara walwal kil atonun unune. Ati, wini talak ara, ance dipkoprob yupu uk nyapnunilyame. Yata wiribuka yuk nang arye tapu koupketing do?” nyabuka asipdeyuk. Nyabukba, Simson birye tamubuka nyabuk. “Na potong wibuka koupse ning, tekbarye aupmalye ning talibikirye, baju wilamak ning deice benang tapu ap, kain ap, na potong ap, ansinibuka wipnikirye, tonda yo ap kitib dongopnitingopura, na mikip ara mitang upnutuba, talye nang mikip ara mitang ulamak touk upnamne,” nyabuk. 14 Nyabuka ati, Simson mabuk talak ara, Delila birye, el potong tekbarye wipdongobukabukce bobuka, baju wilamak ning noutamak ansinibuka wipdongobukce, koubuka yo ap kitipdongobuk. Winibukopura, Delila birye Simson biti, “Se Simsono, sik Pilistin nang arye, yanuka opnukiyake,” nyabuka, malye nyanmokce, ngalukunmokba, Simson kekebukura, bukdobukce, adiparyuk el mikip deice arye, el potong ap, baju wilamak ning ap, ayo ap, aning nirya ara, erepdakuka loplobukce, tikuk. 15 Winibukopura, aminyan talak Delila birye Simson biti nyabuk. “Kao ance nati, an uk tenepse anya arye, bico tenekunune. ‘An uk dopnamne,’ nyapnulum bukni, an duknuna yupu kum laka nyanilyame. Ati, an talimak arye dipkoprob kum tenepnulume. Like winilye sum talye yupu uk nyapmanilamce, an mikip deiyok ati duknuna yupu ton, nati kum lak lepnulumba, na tam nang arye, akutuninyake. Nara walwal kil atonun unune. An winiminye ning nyapniminba kel biknune,” nyabuk. 16 Delila birye tuba-tuba malye kanye bobuka, “An mikip deiyok ning dipkoprob laka nyapnilyame,” nyabuka morolamukba, aminyan talak ara, Simson birye, ‘Na kekena na like, dadipnamne,’ tenebuk. 17 Like weik ubukba, utenebukce, aminyan talak Simson birye Delila biti, el mikip deiyok ning ati, el duknuna yupu nirya laka nyabuk. Nyabuk, “Na min kum deiamnik talak, Allah arye, ‘Anye bira na dam ulirye, na pil donamle,’ tenyamnuka ati ara, nara Nasaretnye ulamse ani, tuba unune. Ati, na ni yapu arye, ‘Ami deibikce talak, arye doryanamle talak nirya ara, el kisok potong ara, gunting arye do, silet arye do, pia kum kopnamlyame,’ nyapdeiamnike. Nyapdeiamnika ati, na kisok potong ara, pia kum kolamnike. Bukni, na kisok potong kopnitingopura, na mikip ara mitang upnutuba, talye ninye ulamak touk, mikip ara kumce mitang kipnutue,” nyabuk. 18 Nyabukopura, Delila kekebuka kanye deibukce, ‘E, winira el duknuna yupu nirya akunum dipkoprob nyapmanile,’ tenebuk. Utenebukce, elce Pilistin nang sik weik deiyok nang dam yupu nyapdeibukba nyalbiyik. Sik dam binuka nyabik, “Like tonok talak tonap tamubuka yalulume. Simson birye el duknun yupu nirya akunum nyapmale,” nyabik. Nyabikopura, sik Pilistin mutuku nang deiyok nang nirya tamubuka yayikce, Delila arepnamik dekna weik keil uang, el si ara perak, boyanuka arebik. 19 Winibikopura, Delila birye Simson biti, “Anda na dam maplyame,” nyabukba, mabukopura, akil arye Pilistinye tonok yukubukba, yayuk. Yayukura, Delila birye nyabuk. “Yamince el potong cang ning wibuka, pinbarye nirya kopnulame,” nyabukba, apotong nirya koblobuk. Winibukopura, Simson el mikip kum kipnin banmoka ani, aminyan talak el mikip nirya akunum kum kibuk. 20 Simson el mikip akunum kum dayukba, akil arye, “Se Simsono, sik Pilistin nang ara, yanuka opnukiyake,” nyabuka, malye kanye bobuka ngalukunmokba kekebukce bukuk. Bukuka dinmokce utenebuk, ‘Kume yuk talak nirya winilamse touk, tikukapna arye tapu lobuka, talye kanye bobuka balamse touk winipnune,’ tenebuk. Utenebuk bukni, atalak ara, Allah el si Yahweh arye Simson biti akunum batakuka bindobukba, Simson diamuk, arye ara anye tenebuka kum bikuk. Ara, sik Pilistin nang arye el kisok potong kobika deice arye, Allah batakukba, Simson el mikip kum dayukba, sikce el bisibik. 21 Winibikopura, Pilistin nang arye talipdongobukabikce, Simson el asing duk kotokuka lukdobik. Winibikopura, bopdakuka Gasa mutuku bobiyik. Bobiyikopura, weik kat ning tembaga rantai tapu bitinye kirikuka, tapu koubuka wenena aik pum bisik dongobikce, pil dilamik. Apil ara, gandum duk teikna pil diamikba, apiluk weik dolamuk. 22 Bukni daulamuka ani, aminyan talak ara, el kisok potong tuba tamubuka tonap deiyok koubukce tikilamuk. Simson dibuk yupu 23 Aning nirya akunum winibukopura, daulamik bukni, Pilistin deiyok nang ap, amutuku ulamik ninye ap nirya, isa si erena ati, weik kwalina kwalibuka dinmikce, isa el si ara Dagon nyabukabikce, si erenmek. “Ance nun olananye dobuka, nun dam boyana arepmasilamba, akunum bisipmabe,” nyanmekce, mot weibuka senmek. 24 Atalak ara, sik deiyok nang arye, Simson dobuka boyayikba, amutuku nang weika arye bulubuka dinmekce, sik isa si erena ati, bulubuka wekmekce, Simson biti eibikce nyabik. “Nun ni isa arye, nun olananye bira, dobuka arepmasilba, dobuka deipmabe. Simson birye nun mutuku noutamak malye winililamsuk. Tonda nun kayapu nang weika arye opsuke,” nyabuka mot senmek. 25 Wininmek bukni, sik kanye akunum teleb ubukopura, weik yupu deice arye nyabik. “Simson bobuka nun dam deipsumunba, elti, akutubuka kanye deipnuyabe,” nyabikba, Simson wenena aik deiamika yukubikba, Simson dobuka boyana deibik. Anyaik ara, weik cang aik, weik aik anya arye, anyaik pum bisik ara, weik cang ayukumna uamuka noutamak, Simson boyanuka deibikba tikuk. 26 Simson boyangayik talak ara, Simson birye el taruk talibuka boyangayuknye biti nyabuk. “Kao, anyaik si erena ati, weik ayukumna yo dana-dana ikika noutamak deipnutumba, na dikdik sena ati ayo baribuka tiknamne. Winipnirye na taruk yo dana-dana talibuka, moubuka tiknirye, anggun nyanamanulum ning bita kekenamsine,” nyabuk. 27 Anyaik ara mitik aik kume. Anyaik ara weik pala cang keil bobukabikce, anyaik domik. Anyaik ara, lu kibuka domikba, alukunyan talak anyaik alip tam ton yupa weik tiga ribu (3.000) nang welebuka tikinmek. Tonda, alukunyan aryuk, anyaik pum tam ara, sal ap, kilapu ap nirya, pia weika arye wekuka dingnipmek. Pilistin mutuku talibuka ulamik nang ninye deiyok nang babye, sik nirya anyaik pum tam unmek. Anyaik lana deice tam, aruma deice ara, sal ap, kilapu ap yupa ara, tiga ribu (3.000) ninye atonun unmekce, Simson biti dinmekce, akutubuka nalinmek. 28 Winibuka unmek talak ara, Simson birye Allah el si Yahweh ati moronmok. “Se, na ni Yahweh wini talak ara, anti moropmakine. Anda Weik Erenanye, aning-aning talibuka umince, ‘Wininamne,’ tenelyam touk, winilyamnye binya arye, ance nati, tonok talak tonap tenepnimince, bico tenebuka mikip arepnutume. Wini talak aniryuk mikip weik arepnilyame. Mikip weik arepniminyeba, ‘Na asing duk bitinye lukdopnika ati, tamubuka Pilistin nang weika arye opnun’ tenen, moropmakine,” nyabuk. 29 Nyabukopura, Simson birye anyaik pum bisik weik ayukumna yo bitinye ning ara, el taruk bitinye arye kisok dipdongobukce, kwanim taruk arye, dana tam yo, sirik taruk arye dana tam yo talibuka tikuk. Winibuka tikukce, pikiptalebukce, alip aik nirya daksakuka, aninye nirya obuk. 30 Ayo bitinye talipdongobuka tikukce, pikiptalepnuyuk talak ara, Simson birye nyabuk. “Wini talak na ap, Pilistin nang ap, neika dipnuyabe,” nyabuk. Nyabukce el mikip weika arye ayukumna yo dana-dana talipdongobuka pikiptalebukce, alip aik nirya daksakuka, anyaik noutamak unmek ninye nirya obukba dibik. Ara, alip aik sakukopura, anyaik weik pala keil nirya ap, anyaik aruma ap loksakukce, anyaik pum bisik wekmek ninye deice sakuka obuk. Sakuka obukba, amutuku ninye yupa weike, sik Pilistin nang ap, kilapu ap, sik ninye deiyok nang nirya ap, Simson ap, asukumuk teikuka oplobuk. Ati ara, Simson kam ulamuk talak ara, ninye weika arye olamuk bukni, el opdayuk talak ara, amutuku Pilistin ninye obuk ning ara, pia weika arye obukba, ninye weik dibik. 31 Winibukopura, Simson el tam nang nirya, sal ap, kilapu ap, mapu ap, el kwit capu ap nirya, bulubuka yayikce, el nong dobuka bobiyik. Bobiyikce, el mutuku koproba tamubuka boyayik. Boyayikce, Sora mutuku ap, Estaol mutuku ap noutamak, el nong bobuka weilbiyik. Ara, el li Manoa dibukba, wilbinamikak, amutuku uk Simson el nong babye asukumuk binuka weibik. Simson bira, Israel ninye talibuka kalikna ati, yupa ara weik nagup deikin keting tamun dua puluh (20) tahun deice arye ulamuka ani, dibukba weilbinamik. |
© 2023, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Wycliffe Bible Translators, Inc.