Matiu 12 - BAṈARA KO VAIRU AMA LEVELEVEOJisu inio Sabati ṉaniu ko Raki ( Maka 2:23-28 ; Luke 6:1-5 ) 1 Ni puliako tu keu Jisu ni voko disaipeli madu ta ke alokatake kama vuiti kiaro kale Sabati ṉaniu kale. Nio voko disaipeli madu ta keta luapake, ni keta kajorake ko vuiti ko rurururu ni keta vuatake. 2 Nio se Parese madu ta meake se disaipeli madu ke kajorika ko vuiti Sabati ṉaniu kale, ni seta eri kikelake Jisu kasi, “Keatini, meta me bazoka inio vo Mosese ko Bazu, ako ṉoko disaipeli madu ta keta kajora sole ko vuiti Sabati ṉaniu kale!” kikelake. 3 Nio vo Jisu ta o mati tiorikake se ni eri ma kiolake, “Meta pui me baqumukako ikio ko Tabu ama Riki kikolani, vo Devita o kaevo so keru vo ni voko vaki ke luape keru? 4 Tabu ama Riki kikolani ta vota o amaqeake Baṉara ko pade kale, ni o koake ko bereti Baṉara kasi ko katiziovima, ni o kuake ko, ni voko vaki melai ke kuake. Koa kalo ta ko bikoirika Mosese ko Bazu ako koa bereti ta siama madu ke kiada inio koma zarizia tu ke kuo. Melai vo Baṉara ta pui opa vai korakorai vo Devita, sole me melai pui me ṉelai korakorailou eṉe. 5 Ni noi nio meta me ataekani mela inio vo Mosese ko Bazu, melai pui meda ka paqumuka, ko eri kikovema, kiada keru se Jelepade ko siama madu ta ke pazoka inio Sabati ko kati vailo ko bazu seko iruruputo kale Sabati ṉaniu kale, melai seta pui ke saruiva, ako seta ke ereka Baṉara oka zariani sole Jelepade kale. 6 Melai aṉata a bazuemela me, inevoana kala koi vo obe kai paloasani ko Jelepade. 7 Nio vo Baṉara kiolani ko Tabu ama Riki kale ta eri, ‘Aṉata aqa zaria ko zarazarailo sama roquano, melai pui biaṉabiaṉa ko siqasiqa’. Tuvevo avole me baqumuka komia riki kikolani tea, meta pui nio meba mai kuirikou inio sea maba poso se puliama kuiripato samu. 8 Ako aṉa maba a eveni lala inio koko Raki lala sole ko Sabati,” kiolake vo Jisu. Lepu ṉase ala maba ( Maka 3:1-6 ; Luke 6:6-11 ) 9 Ni vo Jisu ta o vaekake koa zae, ni ota olake saizama ilusato ko pade kale. 10 Ni inevoana sai kala lepu ama ṉase sala maba. Kake maba poso melai iniseana sai se keva zariani vai kuiriko vo Jisu ruqe ama iruruputo, so sole seta ke kuimaevake vo, ni eri kikelake, “Noi nio? Ko zariziako ikio vo Mosese ko Bazu kale tu vo maba ta o urikatou Sabati keru, kio?” kikelake. 11 Nio vo Jisu ta o mati tiorikake se, ni eri kiolake, “Kala me azo ta omadeu sipi sala ni voa sipi ta ota jourou soqili kale Sabati ṉaniu kale, ta noi nio? Vota pui opa saqorivou voa sipi Sabati keru, kio? Pui! Vota o pakievou voa sipi! 12 Ni maba inio qulepo ala sipi azo! So sole kala maba ta pui o kaitizia vo Mosese ko Bazu kale tu vota o tauvemou maba poso Sabati ṉaniu kale,” kiolake vo Jisu. 13 Nio vota eri kiolake vo lepu ama ṉase sala maba kasi, “Ṉota totozika ṉoko ṉase.” Ni vota o totozikake ni voko ṉase ta kota va pizatake kama rana uri ama ṉase jari. 14 Nio se Parese madu ta keta saqorake ni ke erekake kama korokorotato tu ke vouvaevo vo Jisu. Baṉara vo pitopito ala nabulu 15 Ni vo Jisu ta okai nianiiake seko korokorotato, so sole vota ota vatutake koa zaekale azo, ni matu kubo vaki ta ke luluevake vo. Ni vota o urikimake muli sea vere ama maba poso. 16 Ni vota o katimake se ko bazu tu seta pui kevai bazutou noni ala maba inio vo Jisu. 17 Vota omai bazuekake komi quli tu vo Baṉara kiovevo vo poropita Aisea kasi ta tuvevo ko elo, ko eri kikovema, 18 “Nei nio aṉavo Nabulu vo a bitoeveni, ni vo a matu roquevani ni vo ava matu zoleivani. Aṉata a joroekou aṉako Auvana vo tona, ni vo inio okai velavelaovou sidopu ko keve kiadama komia peuru ma peuru kale ama maba poso kasi. 19 Vota pui opa mati zolizoliekiniou ni pui opa karakaraṉaitou, ni pui opa tibatibaraputou matu keve tona. 20 Omadeuvo vota pui opa daukorikou ko lula ko loquloqutako pinapina ni mata pui opa vouvaekou ko joatou kikolako juke, so jari nio vota oluoluavole o imou se lekuleku amu seko tupu ko saevo kale ni seko oqu kale. Ni vota obeta ziovou ti kobeta barolou ko taku tu maba poso ta ke erekou ko sidopu voko vatolo ko lulueko kale. 21 Ni kiadama komia peuru ma peuru kale ama maba madu ta kevai keruvou vo.” Jisu ni Setani ( Maka 3:20-30 ; Luke 11:14-23 ; 12:10 ) 22 Ni kake maba poso ta ke vati olake kala pado maba Jisu kasi ziolo kovai onobatani ni vota leqa ni poka kala. Nio Jisu ta o urikivake voa maba ni vota ota keazatake ni ota pesiake. 23 Ni sea padopadoilo ta aqasiele kekai evake Jisu o erekako iruruputo. Ni seta eri kikelake, “Esa nei nio vo Devita ko vikuvikula kale ala, voa Pakio vo Baṉara mai opa soroevo ala?” kikelake. 24 Ni so keru se Parese madu keta ma viqa keru se maba madu seko pesio, seta eri kikelake, “Vota o rerika ko ziolo ako vo Setani, se ziolo poso vo lekasa inio o kativa vo ko pizato sole,” kikelake. 25 Ni Jisu ta ota mai nianiiake seko kerukeru so sole vota eri ma kiolake se, “Kama pado toutou kale ama maba poso ta omuqa pitasa ke elou ni ke pazopazokiniou ke ṉavio kude, ta seta keta ruvurou. Ni matu peuru poso ni se saidi poso ta ke pitapitasiovou poqala poso kale ni ke pazopazokiniou ke ṉavio kude ta ke niumaekou seko elo. 26 Ni kama poqala vo Setani ko vaki ta ke mati pazokiniou o ṉaviko vaki kale amu tea, seta keta pitapitasiovou inio poqala poso kale ni voko lekasa puo ta pui kopa pizatou. 27 Ni meta eri kimela, ‘Vo Setani inio o kativa vo ko pizato ni vota o rerika ko ziolo,’ kimela. Zio, ta lala inio o katimeni ko pizato meko disaipeli madu inio seta ke rerika ko ziolo poso? Vo Setani inio o katima koa pizato? Pui! Sole ko quli se meko disaipeli madu ke erekako quli kale inio ko tuvevo pueka ta meta meda saruiva inio. 28 Ako aṉata pui vo Setani inio o katila ko pizato inio a rerika ko ziolo poso sole, melai vo Baṉara vo Auvana kale inio, ni kokale nio meta me duvevo puekou ta vo Baṉara ko lekasa puo ta lula ko melai baroa. 29 Puliala maba ta opa roveovou amaqeo vo piza kala maba ko pade kale, tu ota va kuiliko voko lomaloma, melai vota o pirievou voa piza kala maba kuleto, Saita inio vota o amaqeovou voko pade kale ni ota va kuilikou kiadama voko lomaloma. So jari nio aṉa. Aṉata pizato salala tu koqo a ivo vo Setani ni voko vaki. 30 Vo pui aṉa sase ala ta tuvevo avole inio o kanaekila aṉa. Ni vo pui o tauvelani nokaemo maba poso tu ke kilo aṉa kasi ta tuvevo avole inio vota o birebiresatani ni vaṉa o imani aṉa kasi azo. 31 Meta me qea vo Baṉara ko pakio sama iruruputo ni meta meqai kuirika vo Setani ko iruruputo. Soa kaseko kale inio meta me ruqe kaseva vo Tabu ala Auvana. So sole aṉata eri kiala mekasi, vo maba ta kota va roveovou akoilo voko boutare ni ruqe ama sodusoduto pesio o erekako vo Baṉara kasi. Melai vo o ruqe kasevo ala vo Tabu ala Auvana ta maba pui opa tava akoilou koa boutare. 32 Vo o ruqe kaselo ala aṉa maba a eveni lala ta kota va akoilou koa sarueko. Melai vo o ruqe kasevo ala vo Tabu ala Auvana ta pui kopa tava akoilou koa sarueko komia miduku kale ni mata tova aukale. Ko ore ni koko epa ( Luke 6:43-45 ) 33 “Ko uri ama ore ta uri ama koko epa, melai ruqe ama ore ta ruqe ama koko epa. Ko ore ta koko epa kale inio animeta meqai nianiiovou. 34 Meta dole jaria ruqea mela, me ruqe ama maba poso mela ta pui me rovea kaseko ko uri ama quli. Ako ko quli vo maba ko bulo kale ko sukatako quli kio vota o rukueka voko suto kale sole. 35 Ni vo uri ala maba vo uri ama bulo sala ta o ereka ni o rukueka uri ama quli, melai vo ruqe ala maba vo ruqe ama bulo sala ta o ereka ni o rukueka ruqe ama quli. 36 Aṉata a bazuemela me, so keru vo Baṉara o titizimelou keru me, vota o melai titizikou me kiadama ruqe ama pesio me erekako kale. 37 Ako kiadama meko pesio ko meqai pesiako ikio ko titizimelou me, tu ko tuvevo puilou ta meta boutare pidea mela ma boutare samela kio meko pesio kale,” kiolake vo Jisu. Seko pasevo vo Jisu tu o ereko kama aqasiele ama iruruputo ( Maka 8:12 ; Luke 11:29-32 ) 38 Ni kake se vo Mosese ko Bazu ko nianiiekato ko maba poso ni se Parese madu ta eri kikelake, “Titisa, eṉeta ṉeqai zaria tu ṉota ṉo erekou kama aqasiele ama iruruputo tu eṉeta ṉe qelou,” kikelake. 39 Melai vota o mati tiorikake ni eri ma kiolake se, “Mea maba poso mela komia taku kalea mela ta me baseka kama aqasiele ama iruruputo, melai meta ruqea mela ni pui meqa zariani mela vai nianiio vo Baṉara! Omadeu pado aqasiele ama iruruputo ko kiada ikio me qelou, koa omadeuma vo poropita Jona kova ereima jari lulavo. 40 Vo Jona ta o eve zouke ṉaniu zouke ipu matuma niuniu ko siapa kale, ni so jari inio aṉa maba a eveni lala ta zouke ṉaniu zouke ipu a elou se voumu ko zaekale. 41 Mata eri nio, so keru vo Baṉara ko titizato ko taku keru ta ke lojolou se Ninive amu ni seta kuiripato saṉa ke imelou me, ako se inio ke liliziovini seko ruqe kale azo so keru seke viqe keru vo Jona ko bazubazuto sole. Melai aṉata a bazuemela me, inevoana kala koi matu raura kala vo Jona kasi azo, melai meta pui me lilizia! 42 Nio so keru vo Baṉara o titizimou keru kiadama maba poso ta ko reko lekasa Sibama ta ko lojou ni kuiripato saṉa ko imelou komia taku kale ama koilokoilo mela, ako kota ko kue koko matu vaṉama peuru kale azo tu didiekole vo Solomone Lekasa ko nianiiekato matuma nianiio sama, melai aṉata a bazuemela me, inevoana kala koi vo matu raura kala vo Solomone kasi azo, melai meta pui me didieka voko nianiiekato. Ziolo ko tova vaito ( Luke 11:24-26 ) 43 “Me ruqe ama maba poso mela komia taku kalea mela ta omadeuvo kala maba jari, vo kama pado ziolo kova onobatani jari. Ni koa ziolo ko vaeva keru voa maba, kota kota talia tabarioma zaekale ni ko vailika kama pado zae tu ko mamazo. Melai kota pui ko kati inota kama zae, 44 sole kota eri kikola, ‘Aṉata ada vaitou a ṉaviko pade kasi, voa maba kasi, sai lula a evekoi,’ kikola. So sole kota kota vaita ni ko vea voa maba ta omadeuvo ota kama ni zaruzarupi ni uria tukituki ama pade jari ala inio. 45 Ni so keru koko vaita keru kota ko mati ola mata kama sikeura ziolo se kekai paloasani koko ruqe, ni seta ke ola ni ke eva voa maba tona. Ni koa taku voa maba ko saevo ta matu ruqe kota eva kokai paloasa kuleto ama taku o evevo. So jari pado inio mea ruqe ama maba madu mela komia taku kalea mela. Meko saevo ta ruqe kokai paloasa meko lulama saevo,” kiolake. Jisu ko niania ni o visi poso ( Maka 3:31-35 ; Luke 8:19-21 ) 46 Ni vo Jisu obe mati pesipesita keru maba poso pade kale inio voko niania ni visi poso ta kebe baroake. Ni seta ke lojoake kupekupe, ako seta keva zariake vati pesio sole vo Jisu. 47 Ni kala koa padopadoilo kale ala inio o olake ni opa bazuevake vo Jisu ni eri kiolake, “Ṉoko niania ni ṉo visi poso ta kebeta lojoa kupele kekai zaria ṉati pesio ṉo,” kiolake. 48 Melai vo Jisu ta o vati tiorikake ni eri kiolake vokasi, “Lama ikio aṉako niania ni lave inio aṉako visi poso?” 49 Ni vota o suirimake o ṉaviko disaipeli madu ni eri kiolake, “Ni nio ko se aṉako tuvevo ama niania ni visi poso. 50 Vo o ereko ala aṉavo aukale ala Mama okai zariako quli tu o ereko, vo inio aṉavo lasive ala visi ni reko ama visi ni aṉako niania,” kiolake vo Jisu. |
The New Testament in the Bilua language, Solomon Islands © The Bible Society of the South Pacific, 1995.
Bible Society of the South Pacific