Kəfwaʼ 27 - Kaa n Kəzə̀ n fəghə mə

Ghə ney ndow Pɔl n Rom nə kəfən

¹ Ambə ghə bəghəm dzəŋi kɔʼ nə̀ ghey ndow n Itali, ghə n ney kɔʼ Pɔl ghi ghə̂ a ndaw tsaʼ a loʼ ghə, fuu tsu tə wù nii təsawgoʼ wən ghə â tɔŋŋə nə̀ a loʼ Juliɔs. Wù wən â loʼ wù n saʼ kə sawgoʼ tey ghə tɔŋŋə nə̀ a loʼ, “Saʼ kə təsawgoʼ tə də̀ŋ kə Rom.”

² Ghey n ney kɔʼ kəfən kə nuu bənə n Adramitum, nə̀ kə khə ni ndow siʼi n bad key fən u siʼinə tii n nguŋ ə nali kə dzuu kə Eshya. Ghey n nuu ndow n daŋ zə ghi Aristakus. Aristakus â loʼ wù Tesalonika n mboʼo Masedonya.

³ Tsətsə wey, ghey n nyi ndow n Sidɔn. Juliɔs n dii Pɔl n fə̀ŋ i dzuŋu zə, zəghə soʼo wi nə̀ tə ndow koʼ fə a wi tə ghə fuu wi n gaamə zə n fə wey tə laʼanə.

⁴ Ghey n zəghə tsu fu, nyi ndow n dzuu, zəŋ n ka tsəm bəghəm nə ghey tsəghə jii fu. Zəŋ ə tii n tənnə ghey sa, ghey n kəm ndow fwɔli tsəghə jii n bad key zəŋ tsəghə way tii n dzuu n Sayprus.

⁵ Ghey n daŋ shi kɔʼ nali kə dzuu, tsəghə shi ndow jii n nguŋ ə nali kə dzuu kə Silishya nsə Pamfilya, bə taa tsu n Mayra n mboʼo Lishya.

⁶ Nghee ghey loʼnə fu, wù nii təsawgoʼ wey n keeli kɔʼ kəfən kə nuu bə n Alekzandra nə kə daŋa n Itali, sey, tə n kuu kɔʼ ghey tii.

⁷ Ghey n ney kɔʼ ndəmə ntsuʼu nə ghey bwey kə nyaŋi fənyaŋi nə kəfən. Ghey n dəm kə sa bə taa bə n mbvən ə Nidus. Zəŋ n ka tsəm bəghəm nə̀ ghey teyyə ndow iwû n luʼu key ghey ndownə tii, sey, ghey n fəd fwɔli tsəghə ndow jii n bad key zəŋ tsəghə way tii n naʼa fey dzuu dzəŋŋə naŋa kɔʼnə ghə tɔŋŋə nə̀ a loʼ Krit i laalə daŋa ndownə Samon.

⁸ Ghey n dəm tsu kə n nguŋ ə dzuu sa, bə taa bə n luʼu key fən u ndow tyi nyiə doʼlənə fu ghə tɔŋɔ nə̀ a loʼ Zəələ kə kəluʼu tə fən wə, kə kuʼlə loʼ kə nə n səə naʼ i Lesia zə.

⁹ Nghee â loʼ nə ghey n nəŋə i ngii bəəbə, nə̀ bwey i tii i mâ shi bəb zey bə, n təŋkey, â nya loʼ nə̀ nəŋə zey ghə bamnə dzuu zə nə̀ Zə̀ kə neyzəə ghəə a ghə a bəbə ghə n khə tsəghə. Sey, Pɔl n tsə̀ ndow ghə nə̀,

¹⁰ “Waazə ghə, n koʼo tə bwey zən i dzɔb way isə abə saa ndow kə n sə kə. Saa i guŋŋənu fə wə nsə fən kə, ghə̂ ghə i guŋu soʼo muu i ghə.”

¹¹ Wù nii təsawgoʼ wey n kee tɔʼ naŋa ndow kə kətow n ghəə ghey wù sìi u kəfən wey ghi mû kəfən mə dza tsu, ka naŋa kətuŋŋə n ghəə ghey Pɔl mə dza tsu.

¹² Nghee tə̀ luʼu key fən u tyiə nyiə doʼlənə tii â lòʼ nə kə tɔʼɔ dzɔbə way ni doʼo fu n təŋkey fəb wə â ngii loʼnu. Ndəmə aghə̂ n saalə bə nə̀ ghə nyi ndow n dzuu, ghə dəm koʼ nə̀ ghə loʼ ni kpaʼi ndow nyi n Foeniks tə ghə zayyə tsu fu. Foeniks â loʼ dəŋə kə Krit key fən wə â ndow doʼlə zayyənə fu. Kə â laalə kɔʼɔ ndow kədəŋ n bad key tsə bəŋənə tii, laalə tsu ndow kətənə n bad key tsə bəŋə soʼonə tii.

Zəŋ i taw i tsəghə n nali kə dzuu

¹³ Ambə kɔŋŋə kə kaʼ tsu ni nyaʼi fəəbə tsəghə nə̀ kə kɔʼɔ bə n bad kə itən kə. Ghə n moʼlə kə nə̀ ghə loʼnu ni ndow kə n sə kə. Ghə n kɔt nuu kɔʼ kənyəllə nə kəfən, kaʼ ndow ni nyoʼlə baŋ tsu n nguŋ ə dzuu naʼ i Krit.

¹⁴ Ghab kə n ka shi, bəbə bəbə kə zəŋ kə loʼ kə fəd kaʼ tsu ni tsəghə n kpii u kwɔɔ wə n bad key nyi i shiə kɔʼɔ bənə tii. Zəŋ ə tii n nuulə bə n naʼ i Krit, tsəghə nyiə tsuu bə n kow ghey.

¹⁵ Zəŋ zey n bə tsən bə kəfən, jii n kəm way tə ghey ni ndow n sə kə n bad key zəŋ tsuu bənə tii. Ghey n baa zəghə ndow kə nə tuŋutuŋu wə i maŋa boʼlə ndow soʼo ghey n bad key u ləghənə.

¹⁶ Ghey n ndow keeli kɔʼ nyaŋi fə ibuulə nghee ghey tsəghə tsuu ndownə n bad kə itən kə n naʼa fə loʼ fə n dzuu ghə â tɔŋŋə nə̀ a loʼ Kauda. Â loʼ fu ghey â baa dəm tsunə ni ghəŋə nə̀ kə nyaŋi fə kəfən fey nə bəbənə.

¹⁷ Ghə n sii nuu shi ndow nyaŋi fə kəfən fə tii fə n dzuu, daŋŋə kow təmdzəŋi dzɔb ndow ghi fən kə nii key nə ubaʼ. Nghee ghə sə tsəŋə nə̀ ghə loʼ ni ndow mələ doʼo ndow n duŋ kə usəsay, kə loʼnə n nguŋ ə dzuu Libya, ghə n zìi zəghə shi tsu bə bad kə ndzə̂ ə kəfən zey, zəghə tsu fən kə tii kə nə zəŋ i boʼlə ndow n bad key i ləghənə.

¹⁸ Nghee zəŋ ngii ngaamə tuŋŋə kaabə tsə ghey n dzuu, tsətsə wey, ghə kaʼ ndow ni boʼlə maʼlə nyiə tsu fə wey fən kə â boʼo keelinə n dzuu.

¹⁹ Təfu wey, ghə n zey ni boʼlə maʼa shi kɔʼ baʼ u kəfən, ndzə̂ tə kəfən nsə nyəllə u kəfən u loʼ wə n wû i ghə zə.

²⁰ Ghey n ghəŋə ndəmə ntsuʼu nə̀ ghey dəmə kə ghi zəŋ zən, koʼo way tsə, koʼo soʼo way səghəbələ mə. Fəd i sey shinu ghey nə̀ ghey kəm way ni doʼo utaw.

²¹ Nghee ghə ngii doʼo kəŋə ndownə nə̀ ghə ka gaʼ fə kə nə idzuu, Pɔl n nuu təmi kɔʼ n sə kə ghə, dza tə ghə nə̀, “Waazə ghə, abə ghaa mə zow bə ghɔɔmə zuŋ zə, tə saa mə ka nuu shi bə dzə n Krit. Sey, saa mə way dzə ni bə nyîmmə fa, saa mə way soʼo ni guŋu ufə.

²² N kee dza bə kə tə ghaa nya nə̀ ghaa ka tsəŋ dzə, n təŋkey, wù ghaa umɔʼ i guŋu way tow kə wi kə. A loʼ kə fən kən kə i saʼlə tsuunə.

²³ Tsəndəghə ə Zə̀ key kə khənə mə, Zə̀ key n ngɔɔmənə, mə bə n səə mə na n tsuʼu tə,

²⁴ dza tə mə nə̀, ‘Ka tsəŋ dzə a Pɔl, də̀ŋ kə Rom kə khə ni teeli saʼ wɔ. Boʼnə, fə̀ŋ i dzuŋu zey Zə̀ kə khənə, tə n ghəŋə nə̀ ghə̂ ghey adzəm wə bweynə fa nə kəfən ghi ghə, wù ghə umɔʼ i kpu way.’

²⁵ Sey, waazə ghə, kow tsu na fə̀ŋ tə! N təŋkey, n khə bəghəm i fə̀ŋ n kow Zə̀ kə nə̀ ghəə zey tə dzanə tə mə, i bɔɔmə shiə kə tə̀ tə dzanə.

²⁶ A kee loʼ kə nə̀ zəŋ i tuŋŋə maʼa shiə ndow saa n naʼ i loʼ zə dzuu dzəŋŋə naŋa kɔʼnə.”

²⁷ Tə̀ ghə̂ a sii a kəfən ghey ni koʼ keeli nə̀ ghey nya kuʼlə ndow luʼu kə zûmmə kə, â loʼ n fə̀ŋ ə tsuʼu tə nə̀ ghey n ghəŋə ntsuʼu ighəm n ghii mə nkaykə nə̀ zəŋ tuŋŋə kaabə kə ghey n dzuu.

²⁸ Sey, ghə n ney kɔʼ kəbaʼ nə̀ ghə n zənnə naŋa fə kə dədlə kə tii, maʼa nyi tsu ndow n dzuu ni foʼlə tsu məllə i tii zə. Ghə n koʼ tsu nə̀ a loʼ tətam nghəm nkaykə. Ghə n kəm nyaʼi səŋŋə kəŋə ndow, kəm foʼlə tsu, koʼ tsu nə a loʼ tətam nghəm ntəghə.

²⁹ Ambə ghə sə tsəŋə nə̀ ghə loʼ ni ndow tsɔb iwû nə unaa, ghə n shiəllə tsu bə unyəllə ukaykə n bam kə kəfən, dey kə nə̀ tsuʼ u mə zow bə.

³⁰ Ghə̂ a sìi a kəfən ghey n zey ni kəŋ jii ni tyi shi nə kəfən. Ghə ndow shiəllə naŋa tsu bə nyaŋi fə kəfən fey, nəŋŋə ghəŋŋə tə ghə dza i tsəghə shiələ tsu bə unyəllə n sə̂ kə kəfən.

³¹ Pɔl n dza ndow tə wù nii təsawgoʼ wey ghi sawgoʼ tə wi tə nə̀, “Abə ghə̂ ghən ka doʼo tsu fa nə kəfən, ghaa i kpuu maynu.”

³² Sey, sawgoʼ tey n daŋŋə nuu səghə tiillə tsu baʼ wey wə â kwu keelinə nyaŋi fə kəfən fey, zəghə maʼa tsu nə kə kuŋ nuu ndow.

³³ Nghee tsuʼ u bəghə ni bə zow, Pɔl n dza tə ghə adzəm nə ghə nyaŋ baʼ kɔʼ ntə̀ghə̀. Tə n dza nə̀, “Ghaa n doʼo kəŋə ntsuʼu mə ighəm n ghi mə nkaykə nə fə̀ŋ tə baŋa kə ghaa, kəfə nə idzuu, ghaa ka buʼ gaʼ soʼo.

³⁴ N buʼu bə kəwɔɔ tə ghaa nə ghaa nyaʼi zə ndow kəfə, nə̀ kə ghaa nə kpuunə, n təŋkey kaakaa fə i mɔm way wù ghaa umɔʼ.”

³⁵ Ambə Pɔl dza may tsu ghəə ghən, tə n ney kɔʼ kəbaa, gɔŋŋə ndow tə Zə̀ kə n sə kə ghə̂ ghey adzəm, bòʼ tsu, zey ndow nə̀ u zəə wə.

³⁶ Ghə adzəm sey daŋŋə keeli kɔʼnu fə̀ŋ tə ni zə̂ ndow kəfə, ghə n zey ndow nə̀ u zəə wə.

³⁷ Ghey â dzəŋi loʼ aghə̂ nbɔm n bəghə nsə ghəm mə nsəghəmbəghə nsə ghii mə ntuubə fu tii nə kəfən.

³⁸ Ambə ghə ndzɔʼ zə̂ kow tsunə, ghə boʼlə nuu shi kɔʼ səb ghey ghə loʼnə nə̀ kəfən, maʼa nyi tsu n dzuu nə̀ fən kə nyaʼi zaŋŋə kɔʼ.

Tuŋutuŋu tə bwɔd saʼ maʼa kəfən

³⁹ Nghee tsuʼ u zow tsu, ghə n koʼo keeli way ghəlitsə key ghə â loʼnə tii, ghə n kee koʼ ndow kə mgboʼo ka luʼu n səsay kə fu. Ghə n saalə nə̀ ghə siʼi nyi ndow n mgboʼo kə tii kə.

⁴⁰ Ghə sey nuu kɔt maʼa tsunu nyiəllə wey u mə kwu keelinə fən kə, zəghə maʼa tsu nə̀ u məllə nyi tsu ndow n dzuu. Ghə n zìi maʼa tsu soʼo baʼ wey u mə kwu keelinə fə wey ghə sìinə fən kə tii. Ghə n daŋŋə kɔʼlə naŋa kɔʼ bad kə ndzə̂ ə kəfən nə̀ kɔŋŋə kə boʼo ndow kəfən n nguŋ i dzuu.

⁴¹ Fən kə n kee ndow zaʼ ndow uwû n duŋ k-a-səsay n tənə dzuu. Sə̂ kə kəfən kə n taŋ doʼo ndow fu, kəm noʼlə way. Tuŋutuŋu wə n bə bwɔd saʼa maʼa tsu bam kə tii kə.

⁴² Sawgoʼ tey n kad kɔʼ tsəm nə̀ ghə baa weyyə maʼa tsu ghə̂ a ndaw tsaʼ ghey adzəm nə̀ kə ghə nə təghə shiə ndownə n nguŋ i dzuu, ghə tyi nuu daŋŋə.

⁴³ Wù nii təsawgoʼ wey n kee ləghə ni bəghəshi Pɔl, sey, tə n ka bəghəm nə̀ sawgoʼ tey ghəŋə ghəə zey ghə mə kad naŋanə. Tə n dza tsu nə̀ ghə̂ ghey ghə loʼ ni təghə n dzùu, ghə taalə nuu shi ndow nə kəfən isə̂, ghə təghə daŋ ndow n nguŋ ə dzùu.

⁴⁴ A loʼ ghey kee zən kɔʼ n baŋ wə nkaʼ nkee n fə u kəfən wey u khəmmə doʼonə, ghə i bəghə tii. À wən loʼ jìi zey ghə̂ ghə â tyillə shi may ndownə n nguŋ i dzuu nə̀ fə kə loʼ kə ka ghə mɔm.