Jɔ̀ɔŋ 12 - WƆŊ FƐ̀Ì EBÒ SÌÀŊ DAYÀA

Wo nìe bà naŋ gɔ̀àà wo Jisɛ̀ maŋ kuùmàì maŋ gòlò ko Bɛfenè

¹ Nààŋ maŋ ɗɔ̀ɔ̀ nɔɔnɔŋ dièguùŋ naŋ wa joo wèè wɔŋ Ɗaa Gèe Hɔ̀ɛ̀ɛ̀ŋ Diɛɔ̀ŋ wɔŋ haì, wo Jisɛ̀ naŋ wa kɛ̀ɛ̀ ko Bɛfenè, ko jàwà Lazɔlɔ̀, wo yèɔ wò naŋ wa gè e fàaà dìì wɔ.

² Anyùùŋ mɔ̀ɔ̀nɔ̀ŋ Jisɛ̀ nyaŋ bà naŋ wa nyùnò e nɛ̀ŋje weèuŋ. Wo Mààta nàŋ yaà wa nyìnìè e tòmò nɛ̀ŋje gòònoɛ̀. Wo Lazɔlɔ̀ wuŋ pɛɛ jaa wa wɔŋ gbɛ̀gbɛ̀ maŋ nɛ̀ŋjeɔ̀ kɔɔ wɔŋ yèɔ wo Jisɛ̀ jaa wa kɔɔ wɔ̀ŋ.

³ E teengaà wo Jisɛ̀ yaà wa jììyè nɛ̀ŋ lɛ, wo Mèèle naŋ hnè wo hìàŋ sàiŋ ebɛ̀ŋ e jòngo è naŋ dìè maŋ kuùmàì. E ɓàà maŋ kuùmàì mɛɛ̀ŋ naŋ wa gàŋ zimgbe esaɓù àŋ naŋ miŋ wa bàànè e nɛ̀ŋ bà àŋ nyaaŋ nadì kɛnɛ. Wo Mèèle naŋ yìlè e sàiŋ nɛ̀ yèè wò naŋ kpàlèè maŋ kuùmàì maŋ wo Jisɛ̀ maŋ gòlò. Yèè wò naŋ hààngè e ɗì dumuuŋ nɛ̀ maŋ gòlò Jisɛ̀ maŋ. E dò sìàŋ maŋ kuùmàì maŋ naŋ wa ɓààyè ke saaàŋ gbiŋ dìì.

⁴ Kɛɛ wo nyùùŋ màŋjɛ̀wɛ̀ Jisɛ̀ɔ bà guùŋ, wo yèɔ àŋ nyaaŋ wo Juɗà Àkaaliɔ̀ wɔ, wo yèɔ yaà wa hinie wèè wo mààŋ wo Jisɛ̀ wɔ naŋ wa tùù wo Mèèle sìwè yèè wò naŋ woò wààŋ,

⁵ “Kiìŋ naŋ gè maŋ kuùmàì maŋ pɔ̀ɔ̀pɔɔ? Wò miŋ weè ɓɛ̀nɛ̀ŋ màaŋ wo yɛ̀mɛ̀ e nɛɛnɛŋ e nìàŋ e yèɛ wo nyùùŋ guùŋ wò yɛmɛ̀ wɔŋ doaà sùà lɛ wèè e jìwààjɛ̀wɛ̀ e tòmouŋ nɛ̀ wo niŋ kìɛ̀ŋ koɓɛ̀ anyuùŋ pɔ̀ɔ nyàŋ!”

⁶ E gò tɔɔ̀ kɛ̀ wò Judà naŋ wa kpɛɛ̀ŋ wèè ànyuùŋ pɔ̀ɔ nyàŋ. Wò naŋ wa tɛɛ̀ woò esaɓù kɛ̀ wuŋ nàŋ hewa kɛ̀ɛ̀nɛ̀ŋ e sùlò nɛɛnɛɛ̀ŋ, yèè e teenga bà wò heo wa hòà kùàŋ woo gè e nɛɛnɛɛ̀ŋ bà wèè wuŋ bi.

⁷ Kɛɛ wo Jisɛ̀ naŋ nyiŋ woò wààŋ, “Ɗànge nùuŋ! Ɓɔ̀ nìŋ mɔɔnɛ̀uŋ. Wò nìeɔ̀ naŋ bànè maŋ kuùmàì mɛɛ̀ŋ hàa wèè ke ɗɔɔɛ̀ àŋ doim nàŋ sìè lɛ sèè mìŋ fà.

⁸ Anyuùŋ pɔ̀ɔ nyàŋ doiŋ nàŋ nɔ̀ŋ e tɛɛ e teenga gbiŋ, yèè e teenga gbiŋ sèè nìŋ mɔnɔŋ, nàŋ nyiŋ ɓɛ̀nɛ̀ŋ kpùùmaŋ. Kɛɛ miàŋ miŋ naìŋ nɔ̀ŋ è tɛɛ è teengaà gbio sùà.”

Aŋ kànà sìèfèìŋ zòòlo nyàŋ naŋ ɗewè wèè aŋ jìwà wo Lazɔlɔ̀

⁹ Ke gbòò aŋ Juùù nyuuŋ zimgbe naŋ wa kòmò kɛ̀ wo Jisɛ̀ yaà wa ko Bɛfenè. Kpeiŋ àŋ nao hnè, kɛɛ e fè nɔŋ wèè wò Jisɛ̀ wuŋ guùŋ, è yaà wa wèè aŋ yɛ̀mɛ̀ wa wo Lazɔlɔ̀ wuŋ pɛɛ, wo yèɔ wo Jisɛ̀ naŋ wa gè e fàaà dìì wɔ.

¹⁰ Kpeiŋ aŋ kànà sìèfèìŋ zòòlo nyàŋ naŋ ɗewè wèè aŋ wa jìwà wo Lazɔlɔ̀ wuŋ pɛɛ,

¹¹ e fèfoo e saɓùuŋ nɛ̀ sùà aŋ Juùù nyaŋ zimgbe nyiŋ yaà wa fè sùà aŋ kànà sìèfèìŋ zòòlo nyàŋ jɛwɛ yèè àŋ yaà hààwe sùà wo Jisɛ̀ e kìlà àŋ yàaùŋ dè sùà maŋjɛ̀wɛ.

Anyuùŋ zimgbe naŋ wa gè zɔlɔ̀ nààŋ wo Jisɛ̀ naŋ jòwò ko Jùlusɛ̀làm

¹² Wɔŋ niìsìaà bàa anyuùŋ zimgbe nyàŋ naŋ wa kɔ̀ wɔŋ Ɗaa Gèe Hɔ̀ɛ̀ɛ̀ŋ Diɛɔ̀ŋ sùà nyaŋ naŋ kòmò kɛ̀ wo Jisɛ̀ yaà wa hìnìè ko Jùlusɛ̀làm.

¹³ Anyuùŋ zimgbe naŋ wa kɛ̀ɛ̀ maŋ sie saŋ e yìwìà maŋ sie kuu màŋ sùà yèè àŋ naŋ kɔ̀ wèè aŋ ɓeè wo Jisɛ̀ ko dòmaìŋ. Anyùùŋ nyaŋ yaà wa kpàaŋ sùà nyààŋ, “Tɛ̀nɛ̀ŋ wiìŋ wo Dayà! Wo Dayà kpuumàŋ wo nyùnɔ̀ɔŋ hnàŋ e dèè kanaà diɛŋ wɔ̀! Wo Dayà kpuumàŋ wo Kànà Ezɔ̀ɛ̀ɔ!”

¹⁴ Wo Jisɛ̀ naŋ yɛ̀mɛ̀ wo ɗòsòo yèè wò nauŋ jɛ̀ì diɛŋ, màànààŋ nɔŋ è yaà sìnga niŋ wɔŋ fɛ̀ì Dayàa sùà lɛ,

¹⁵ “Nyùùŋ nyaŋ ko jawa gbeeì Zanyɔ̀ŋ, e jùù keì gbiŋ ɓɔ̀ è nyɛ̀nɛ̀iŋ! Yɛ̀mɛìŋ, wo kanaiŋ nɔɔ̀ŋ kòò wò yaà hinie, wò jaa wo ɗòsòo jɔa diɛŋ.”

¹⁶ Ko tɔɔtuì, anyùùŋ màŋjɛ̀wɛ̀ Jisɛ̀ nyaŋ gò wa nyìmàŋ màŋ keì mɛɛ̀ŋ. Kɛɛ e teengaà wo Jisɛ̀ naŋ wa yèwè e fàaà dìì yèè wo Dayà nauŋ jòòwò ko àìjɛnɛ̀ŋ lɛ, paŋgàà àŋ naŋ wa jàà màŋ keì mɛɛ̀ŋ jii kɛ̀, wɔŋ fɛ̀ì Dayàa naŋ woò kɛ̀ maŋ keì mɛɛ̀ŋ do wa nàŋ kaaìŋ. Màŋ naŋ kaaìŋ màànààŋ nɔŋ màŋ yaà sìnga miŋ lɛ̀ wɔŋ fɛ̀ì Dayàa sùà.

¹⁷ Anyùùŋ nyaŋ yaà wa ko fɛɛ̀feìŋ e teengaà wo Jisɛ̀ naŋ wa nyààŋ wo Lazɔlɔ̀ e yìwìà ke hùaàŋ sùà yèè wò nauŋ gè e fàaà dìì wɔŋ nyiiŋ gèeo sùà nyaŋ, àŋ yaà wa wòò e kèè maŋ kèì mèè maŋ àŋ naŋ wa yɛmɛ̀ wo Jisɛ̀ naŋ nyɛ̀nɛ̀ŋ yèè wò naŋ woò maŋ.

¹⁸ Esaɓùɛ anyùùŋ nyaŋ naŋ wa kɔ̀ wèè auŋ mɛɛ̀ŋ lɛ nàŋ yaà kɛ̀, àŋ naŋ wa kòmò ebò maŋ kèè mèè maŋ wò naŋ wa nyɛ̀nɛ̀ŋ maŋ.

¹⁹ Kpeiŋ aŋ Fɛlosiì nyaŋ naŋ wòò nyiŋ bi e fèemàŋ nyààŋ, “E fèiŋ ɓɛ̀nɛ̀ŋ nyìnìàŋ wò felaa wɛɛ̀ è nɛ̀ŋ gbiŋ, esaɓù kɛ̀ anyùùŋ nyaŋ gbiŋ àuŋ naàŋ dè maŋjɛ̀wɛ.”

Aŋ Guliì nyuuŋ bà naŋ kɔ̀ ko kààmè wo Jisɛ̀

²⁰ Aŋ Guliì nyuuŋ nyàŋ bà naŋ wa kɔ̀ ko zoolo e tèèngà wɔŋ Ɗaa Gèe Hɔ̀ɛ̀ɛ̀ŋ Diɛɔ̀ŋ ko Jùlusɛ̀làm.

²¹ Anyùùŋ nyɛɛ̀ŋ naŋ wa kɔ̀ koɓɛ̀ wo Felèi, wo yèɔ yewe wa ko Bɛ̀sailià wɔ wɔŋ fùɔ̀ŋ Galaliìɔ sùà, yèè àŋ nauŋ woò nyààŋ, “Dàa, è manaŋ eiŋ yɛ̀mɛ̀ wo Jisɛ̀.”

²² Kpeiŋ wo Felè naŋ niŋ wòò wo Anɗù. Yèè wo Felè yaà wo Anɗù naŋ kɔ̀ yèè àŋ naŋ niŋ wòò wo Jisɛ̀.

²³ Wo Jisɛ̀ naŋ nyiŋ woò wààŋ, “E teengaà è naàŋ haì wèè wo Dayà jòòwò miàim wò Jɔ̀àfèlàà Nyuùŋ Kpùnɔɔ̀ŋ.

²⁴ Mìŋ yààìŋ wòò e tɔɔɓaaà kɛ̀, sèè ke kpàlì kòmàŋ guùŋ ke sɔ̀à ko dììnaŋ, ke naàŋ nìè kè guùŋ, sɔɔ̀ ke fà. Kɛɛ sèè kè fà, kè do nàŋ kòmò e kpàli komaŋ zimgbe.

²⁵ Wo nyùnɔ̀ɔŋ gbiŋ manaŋ wɔŋ nyììŋ wuŋ biɔ̀ wɔ, wɔ̀ŋ douŋ nàŋ gbɛ̀nɛ̀ŋ wèè julɔfɔ. Kɛɛ wo nyùnɔ̀ɔŋ gbiŋ naŋ nyimèè wèè wo fà esàɓù Jisɛ̀ɛ sùà e ɗuunyaŋ lɛɛ̀ wɔ, wò do nàŋ kɛ̀ɛ̀nɛ̀ŋ wɔŋ nyiiŋ gèe gò jùà.

²⁶ Sèè nyɛ̀iŋ nààŋ bà gbiŋ nìŋ mɔnɔŋ wèè naŋ tomo weèim, kɛ̀ sɔɔ̀ naŋ dè ke kpèè siaŋ miɛ̀ŋ maŋjɛ̀wɛ. Kpeiŋ sèè mìŋ fà, koɓɛ̀i mìŋ do nàŋ nɔ̀ŋ lɛ, kuuŋ nɔŋ wo ɓɔìjɔ̀à miɔ̀ŋ wò do nàŋ nɔ̀ŋ. Wo Dèda miɔ̀ŋ do nàŋ dɛ̀ɛ̀kɛ̀ wo nyùnɔ̀ɔŋ gbiŋ tomàŋ weèim wɔ̀.”

Wo Jisɛ̀ naŋ woò kɛ̀ anyùùŋ douŋ nàŋ jìwè

²⁷ “Ke jìì sɛ̀ɛ yààìm , yèè miŋ nyimààŋ naàŋ kɛ̀ kiìŋ mìŋ naŋ ɓɛ̀nɛ̀ŋ nyɛ̀nɛŋ. Kɛɛ miŋ naàŋ dàwè wò Dèda miɔ̀ŋ wèè wò doim joeyè è tèèngà è keì nyìnga lɛɛ̀. E kìlà ngèè, wèè esaɓù lɛɛ̀ mìŋ naŋ wa hnè koɓɛ̀ anyùùŋ nyaŋ e ɗuunyaàŋ wèè ka kùwà e keì nyìnga.

²⁸ Dèda miɔ̀ŋ, tɔ̀ɔ̀ e dɛ̀ɛ̀kɛ koɓɛ̀ e deè mɔ̀ɛ̀.” Kpeiŋ wo Dayà naŋ gbòò e yìwìà ko àìjɛnɛ̀ŋ yèè wò naŋ woò wààŋ, “Kà dɛ̀ɛ̀kɛ̀ miàŋ bi tɛ, e kìlà mìŋ do ɓɛìŋ nàŋ dɛ̀ɛ̀kɛ̀ miàŋ bi.”

²⁹ Anyùùŋ nyaŋ siao wa nyàŋ naŋ kòmò ke mìè gbòà nyùùŋ. Kpeiŋ anyùùŋ nyaŋ bà nyiŋ naŋ woò nyààŋ, “Ko fùùiŋ naŋ kpààŋ,” yèè aŋ bà nyiŋ naŋ woò nyààŋ, “Wo màikà naŋ gbòò ko nɛ̀ɛ̀uŋ niìŋ.”

³⁰ Kpeiŋ wo Jisɛ̀ naŋ nyiŋ woò wààŋ, “Maŋ mìè gbòa mɛɛ̀ŋ naŋ wa gbòò ko nɛ̀ɛ̀iŋ niìŋ wèè maiŋ kpuumàŋ, kɛɛ maŋ fè wa wèè èsaɓù mɛ̀.

³¹ Kpeiŋ kɛ̀ e teengaà lɛɛ̀ naàŋ wèè wo Dayà wo gbàì anyùùŋ nyaŋ e ɗuunyaàŋ, yèè wo Dayà kòò wò jaa naàŋ wo sìèfèìŋ e ɗuunyaŋ lɛɛ̀ diɛŋ tɛ.

³² Sèè miàim wo Jɔ̀àfèlàà Nyuùŋ kpùnɔɔ̀ŋ nɔ̀ŋ wa nàwèè jòòwoim e ɗuunyaàŋ diɛŋ, mìŋ do nàŋ nyɛ̀nɛ̀ŋ anyùùŋ nyaŋ gbiŋ aŋ hnàŋ ko nɛ̀ɛ̀ŋ miìŋ.”

³³ Wo Jisɛ̀ yaà wa wòò e kèè e ɗeweɛ̀ anyùùŋ nyaŋ heuŋ wa nàŋ jìwìè wɔŋ vànèkpaaà diɛŋ lɛ̀.

³⁴ Anyùùŋ nyaŋ naŋ wòò wo Jisɛ̀ nyààŋ, “Ke sàwàa wààŋ kɛ̀ wo yèɔ wo Dayà naŋ tàeɗùù wèè wo joeyè anyùùŋ nyaŋ e ɗuunyaàŋ wɔ wò do nàŋ nɔ̀ŋ wɔŋ nyiiŋ gèeɔ̀ sùà wèè julɔfɔ. Kpeiŋ kɛ̀ dièsɔa mùŋ naŋ ɓɛ̀nɛ̀ŋ wòo kɛ̀ wo Jɔ̀àfèlàà Nyuùŋ Kpùnɔɔ̀ŋ do nàŋ nɔ̀ŋ jòòwouŋ? Ɓòò nàŋ yaà wo Jɔ̀àfèlàà Nyuùŋ Kpùnɔɔ̀ŋ?”

³⁵ Wo Jisɛ̀ naŋ nyiŋ fasàì wààŋ, “E gbolòùŋ nɛ do nàŋ nɔ̀ŋ ko nɛ̀ɛ̀iŋ niìŋ wèè e teenga kpuu. Kàaìŋ e gbolòùŋ nɛ sùà e teengaà nìŋ yɛmɛ̀ niìŋ lɛ. Wo nyùnɔ̀ɔŋ kaaìŋ ke nyìwìɛ sùà wɔ fè nyìmàŋ kɛ̀ kòò wò yaà kɔɔyɛ.

³⁶ Kɛ̀ɛ̀nɛìŋ e hààwe wo nyùnɔ̀ɔŋ kiɛ̀ŋ e gbolòùŋ wɔ e teengaà wò yaà ko nɛ̀ɛ̀iŋ niìŋ lɛ. Wèè kɛ̀ niŋ nɔ̀ŋ aŋ bàiŋbà wèè e gbolòùŋ lɛ.” Nààŋ wo Jisɛ̀ naŋ nyiŋ tɛɛ̀ woò, wò naŋ nyiŋ jɔ̀ɔ̀nɔ̀ŋ fɛ̀ɛ̀, yèè wò naŋ kɔ̀ koɓɛ̀ joo bà wɔŋ kùàŋ wùŋ mauŋ ko yèi wo nyùùŋ gbiŋ nyimààŋ wa lɛ̀.

Aŋ Juùù nyaŋ zimgbe nyiŋ gò wa hààwè wò Jisɛ̀

³⁷ Jòòpɛɛ wo Jisɛ̀ naŋ wa nyɛ̀nɛ̀ŋ maŋ kèè mèè zimgbe aŋ Juùù nyaŋ ko fɛɛ̀feìŋ, aŋ zimgbe nyiŋ gòuŋ wa haawè.

³⁸ Tɛɛ̀ naŋ wa kaaìŋ wèè e nyɛ̀nɛ̀ŋ e yèɛ wo wɛ̀ijìɔ Àzaayà naŋ wa woò lɛ e hɛɛnɛ̀ŋ. Wò naŋ woò wààŋ, “Kanaà, ɓòò naŋ wa hààwè maŋ miè gbìaŋ wi màŋ? Yèè ɓòò naŋ wa yɛ̀mɛ̀ e gaàŋ gbee mɔ̀ɛ̀?”

³⁹ Yèè weètii anyùùŋ nyaŋ gò wa ɓɛ̀nɛ̀ŋ kɛ̀ɛ̀nɛ̀ŋ è hààwe wo Jisɛ̀ sùà esaɓù kɛ̀, wo wɛ̀ijìɔ Àzaayà naŋ niŋ wa woò. Wo Àzaayà naŋ ɓɛìŋ woò wààŋ,

⁴⁰ “Wo Dayà naŋ wa nyɛ̀nɛ̀ŋ le fɛ̀ɛ̀ anyùùŋ e ziilè, yèè wò naŋ nyɛ̀nɛ̀ŋ maŋ jii nyiŋ màŋ maŋ nɔ̀ŋ gbɔ̀mgbɔɔ. Wo Dayà naŋ wa tɛɛ̀ nyɛ̀nɛ̀ŋ wèè kɛ̀ anyùùŋ nyaŋ go wa nàŋ yɛ̀mɛ̀ dìì, ɔ̀ɔ̀ wèè kɛ̀ aŋ go wa nàŋ nyìmè e keì gbiŋ e fèemàŋ, yèè wo Dayà wààŋ wèè aŋ go wa nàŋ kìlè ko nɛ̀ɛ̀uŋ niìŋ, wèè wo nyiŋ jùùyà hakɛ̀.”

⁴¹ Wo Àzaayà naŋ wa tɛɛ̀ woò esaɓù kɛ̀ wò naŋ wa yɛ̀mɛ̀ e jòòwò kìì Jisɛ̀ɛ yèè wò naŋ wòò e kiiuŋ.

⁴² Jòòpɛɛ anyùùŋ gbèègbèè aŋ Juùù nyaŋ zimgbe nyiŋ naŋ wa hààwè wo Jisɛ̀ sùà, kɛɛ aŋ gò niŋ wa woò gèngee. Esàɓù tɛɛ̀ zà nàŋ yaà kɛ̀, aŋ Fɛlosiì nyaŋ naŋ wa woò kɛ̀ sèè aŋ kòmàŋ wo nyùùŋ gbiŋ wo woò kɛ̀ wò kuwa e hààwe wo Jisɛ̀ sùà, àŋ douŋ nàŋ gè ke sààŋ zòòlò aŋ Juùù nyaŋ dìì wèè julɔfɔ.

⁴³ Yèè ngèè anyùùŋ gbèègbèè aŋ Juùù nyaŋ manaŋ wa anyuùŋ kpùuŋ aŋ nyiŋ tɛnɛ̀ŋ e nìàŋ wèè wo Dayà wo nyiŋ tɛnɛ̀ŋ.

Maŋ mìè gbìàŋ Jisɛ̀ maŋ do wa nàwèè nàŋ gbàì anyùùŋ

⁴⁴ Yèè ke miè gbeeo sùà wo Jisɛ̀ naŋ woò wààŋ, “Wo nyùnɔ̀ɔŋ gbiŋ kùwàìm e hààwe ko sùà wɔ, wò kuwa e hààwe wo nyùnɔ̀ɔŋ naim tùɔ̀ŋ wɔ ko sùà wuŋ pɛɛ.

⁴⁵ Yèè wo nyùnɔ̀ɔŋ gbiŋ naim yɛmɛ̀ wɔ, wò yɛ̀mɛ̀ wo nyùnɔ̀ɔŋ naim tùɔ̀ŋ wɔ.

⁴⁶ Miàŋ nàŋ yaà e gbolòùŋ nɛ naŋ hnè e ɗuunyaàŋ lɛ. Wo nyùnɔ̀ɔŋ gbiŋ kɛɛnɛ̀ìm e hààwe ko sùà wɔ wo naàŋ jèè kè nyìwìɛ sùà.

⁴⁷ Miàŋ nààŋ naàŋ gbàì ànyùùŋ nyaŋ naŋ gè màŋhɛɛ wèè aŋ hààwè kè miè gbìaàŋ mìŋ naŋ nyiŋ woò lɛ. Mìŋ naŋ hnè wèè ka jòèyè anyùùŋ e ɗuunyaŋ lɛɛ̀, kɛɛ miŋ gò hnàŋ wèè ka nyiŋ gbaì.

⁴⁸ Kɛɛ anyùùŋ nyaŋ gbiŋ naŋ gè maŋhɛɛ wèè aŋ hààwè e yèɛ mìŋ naŋ nyiŋ kaà lɛ, àŋ do nàŋ nɔ̀ŋ gbài nyiŋ e yìwìà e yèɛ mìŋ naŋ nyiŋ woò lɛ ke ɗɔɔ dìàmaàŋ diɛŋ nàwèè.

⁴⁹ Miŋ fè gbòà è gààŋ miàŋ biɛ̀ sùà. Mìŋ woà nɔŋ e yèɛ wo Dèdaà naim tùɔ̀ŋ wɔ wò manaŋ wèè ka woò lɛ.

⁵⁰ Kà nyìmàŋ kɛ̀ e yèɛ wò woà lɛ è hiàŋ wɔŋ nyiiŋ gèe gò jùà. Esaɓùɛ lɛɛ̀ mìŋ woàìŋ yèɛ wo Dèdaà ko àìjɛnɛ̀ŋ naim woò kinɛiŋ lɛ̀.”