MATHAYO 13 - Kîrîîkanîro Kîîyerû

Ngerekano ya mwandi wa mbeû

¹ Nyumaani ntugû weenu Yiesû auma nyomba, aathi aakara nthî rûteere rwa îria.

² Kîrîndî kingî mûno gîa antû kîamwîthîranîra. Yiesû oona i kaaba atwe îtarûûni akare ku antû barî îgombeeni.

³ Yiesû abarutana mantû maingî agîtûmagîra ngerekano. Abeera, “Ntugû îmwe mwandi naathiire kwanda mbeû.

⁴ Na wabûra aamincaga mbeû yake mûndaani, imwe ciagwa njîraani, nyoni ciaya cioya.

⁵ Ingî na cio ciagwa njaraani cia maiga kûra gûtarî mûthetu wa kûgana. Itaakarakaranga itiraûma n'ûntû itaarî inthike mûthetuuni bwega.

⁶ Mwathû ûkwara ciauma n'ûntû iteebînjîrîte bwega.

⁷ Ingî na cio ciagûîre bantû kwarî na matî ma mîîgua. Ikuuma, matî mamu ma mîîgua maakûrania na cio maciinyîka.

⁸ Îndî kûrî ingî ciagwîre mûthetuuni ûmûnoru, ciauma, ciakûra bwega na ciaumana mûno. Imwe ciaciarana maita îgana, ira ingî mîrongo îthanthatû, na imwe mîrongo îthatû.”

⁹ Yiesû aarîîkia na kuuga, “Ûra arî na matû neegue.”

Gîtûmi kîa Yiesû gûtûmîra ngerekano

¹⁰ Arutwa baake baathi kîrî we bamûûria, “I kî n'ûntû waragîria antû ûgîtûmagîra ngerekano?”

¹¹ Yiesû abeera, “Biû ibwetwe ûûme bwa kûmenya witho bwa ûnene bwa îgûrû, îndî bo batietwe bu.

¹² Ûra arî na biingî akoongeerwa. Na ûra arî na kaniini agaatunywa ko.

¹³ Mbaragîria antû ngîtûmagîra ngerekano kaingo wana baacûûba batoona na baathikîîria bateegue kana baciûkîrwa.

¹⁴ I ta bo kîroria Isaaya aagwetaga rîra aaroririe auga, ‘Kwîgua bûkeegagua bûthikîîrîîtie, îndî bûtiiciûkîrwa. Gûcûûba bûgaacûûbaga, îndî bûtiona.

¹⁵ Na gîtûmi i kwîgua antû baba n'antû baûmo biongo, baûrîrîtie matû na baincia. Ûkeegua ti bu, wîgua bakîonaga na meetho, bakîîgagua na matû, na bagîciûkagîrwa mathûgaaniani maao, bagacooka kîrî niû, nkabarekera.’ ”

¹⁶ Yiesû aathi mbere na kûbeera, “Îndî biû bûrî baathaarime, n'ûntû meetho meenu imakwona na matû meenu imakwîgua.

¹⁷ Na mma ga nkûbwîra, n'iroria biingî mûno na antû baingî mûno ba Ngai beendeete mûno kwona mara bwonaga, îndî bataamoona na bateegua mara bwîgagua.”

Yiesû aataûra ngerekano ya mwandi wa mbeû

¹⁸ Yiesû abeera, “Thikîîriani mbwîre bûra ngerekano îno îkûrutana.

¹⁹ Mbeû îra yagwîre njîraani, i ngerekano ya antû bara beegagua kiugo îndî bataciûre, Saitaani akaaya akabûria kîra gîkûrî kîande nkorooni.

²⁰ Mbeû îra yagwîre njaraani cia maiga i ngerekano ya antû bara beegagua kiugo kîa Ngai bagagîîtîgia na mpwî bakeneete.

²¹ Na n'ûntû batiîgagua beebînjîrîte barika bwega, batikarangaga. Mathîîna mabagwata kana baanyamaarua n'ûntû bwa wîtîgio bwao bacookaga waara akûrû nthûti îmwe.

²² Mbeû îra n'yo yagwîre bantû arî na matî ma mîîgua, i ngerekano ya antû bara beegagua kiugo kîa Ngai, îndî n'ûntû bwa kwîthangîkia bagîciirîria mantû ma ûtûûro bûbû bwa nthîgûrû îno na kwenda ûtonga gûkainyîka kiugo gîkathaata.

²³ Na mbeû îra yagwîre mûthetuuni ûmûnoru i ngerekano ya antû bara beegagua kiugo kîa Ngai bagagîciûra bakamenya bûra gîkuuga. I bo bareetaga maciaro maita îgana, bangî mîrongo îthanthatû, na bamwe mîrongo îthatû.”

Ngerekano ya nthangarî yumanîrîtie na mbeû îmbega

²⁴ Yiesû abaa ngerekano îngî. Abeera, “Mantû ma ûnene bwa îgûrû makari ûûgû. Muntû aandire mbeû ya ngano îmbega mûndaani wake

²⁵ mûnthû wake aaya ûtugû bûmwe antû bamaami, aandîîra nthangarî ku, aathi.

²⁶ Ngano ikuuma cianjîîria gûkûra, nthangarî îra yanjîîria kwonekana.

²⁷ “Aruti ngûgî baathi kîrî mwene mûnda bamûûria, ‘Mûnene, anga ûtaandire mbeû îmbega mûndaani? Aabu i kû nthangarî yumîîte?’ “Mwene mûnda abeera,

²⁸ ‘Nwa mwanka wîgue i mûnthû aamîandire.’ “Aruti ngûgî bamûûria, ‘Tûmîkûûre îîndî kana?’ “Mwene mûnda abeera,

²⁹ ‘Tiganaani n'yo n'ûntû bûkamîkûûra yaûmba gûkûûkania na ngano.

³⁰ Gaikûranie mwanka îgiita rîa maketha rîkinye. Rîakinya mbîîre akethi baakwa, “Mbere ambaani bwîthîranie nthangarî bûmîoge îgacinue mwanki, rîru bûkethe ngano bûgîîkagîra îkûmbîîni.” ’ ”

Ngerekano ya gapîndî ka mûtî na ya ndawa ya kwimbithia mîgaate

³¹ Yiesû kaîrî abaa ngerekano îngî. Abeera, “Ûnene bwa îgûrû bûkari ta gapîndî ka mûtî kara kaniini kîrî mpîndî cionthe kara muntû aathûkiirie aanda mûndaani wake.

³² Gapîndî gaku wana weegua i ko kaniini kîrî mpîndî cionthe gaakûrire gaatuîka mûtî ûmûnene nyoni ciaya ciaka ntara mpong'iini cia uu.”

³³ Yiesû aacooka abeera, “Ûnene bwa îgûrû bûkari ta ndawa ya kwimbithia mîgaate îra mûka aathûkiirie eekîra mûtuuni ûmwingî yaimbithia mûtu ûyu unthe aguukanda.”

Kîra gîatûmaga Yiesû atûmîra ngerekano

³⁴ Yiesû aatûmagîra ngerekano kwîra antû mantû monthe. Gûtirî bu akîbeera atagûtûmîra ngerekano.

³⁵ Na wabu ûroria bûra kîroria kîaroriirie bwaûyûra, rîra kîaugire, “Nkaaragia na bo ngîtûmagîra ngerekano. Nkaagwetaga mantû mara mataiyîkeene kuuma nthîgûrû yaûmbirwe.”

Yiesû aataûrîra arutwa baake ngerekano ya nthangarî na mbeû îmbega

³⁶ Yiesû aatiga antû aathi bwa nyomba îra aakaraga. Arutwa baake bamûthingata noogo. Bamwîra, “Twenda ûtûtaûrîra ngerekano îra ya nthangarî yaumanîrîtie na mbeû îmbega.”

³⁷ Yiesû abeera, “Muntû ûra aandîîte mbeû yake îmbega, i Mwana wa Muntû.

³⁸ Mûnda i nthîgûrû, na mbeû îra mbega n'antû bara barî ba ûnene bwa îgûrû. Nthangarî n'antû ba ûra mûûî,

³⁹ na mûmîandi i mûnthû, Nkoma. Îgiita rîa maketha i mûthiro wa nthîgûrû. Na akethi n'araîka.

⁴⁰ “Wata bûra nthangarî îîthîranagua îkabîîthua, i ta bu ûkeegua gûkari kîrî bara barî ba ûra mûûî, Nkoma, rîra kagiita ka mûthiro wa nthîgûrû gagaakinya.

⁴¹ Mwana wa Muntû agaatûma araîka baake kîrî antû beethîranie kîonthe kîra kîreetaga wîyia na eeyia bonthe

⁴² babagere kîrûngûrûûni kîa mwanki kûra ûkeegua kûrî na kîrîro na kîeba kîînene mûno.

⁴³ Rîru i rîo bara baagîrîte bagaayica ûneneeni bwa Îthe ta riûa. Ûra arî na matû neegue!”

Ngerekano ya ûtonga bwithîîtwe bantû na ngerekano ya ruru

⁴⁴ Yiesû auga, “Ûnene bwa îgûrû bûkari ta ûtonga bwaithîîtwe bantû kîthakaani muntû abuona. Akûbuona aatiga aithania bantû kaîrî gûku kîthakaani gîku, aathi akeneete mûno eendia kîonthe kîra aarî na kîo aagûra kîthaka gîku.”

⁴⁵ Yiesû auga, “Kaîrî ûnene bwa îgûrû bûkari ta ruru. Ruru îra mûbiacaara aacûaga.

⁴⁶ Akwona îmwe înthongi aathi eendia kîonthe kîra aarî na kîo amîgûra.”

Ngerekano ya neeti ya makûyû

⁴⁷ Yiesû auga, “Na kaîrî ûnene bwa îgûrû bûkari ta neeti îrî ngere îriani îkagwata makûyû ma mîthemba yonthe.

⁴⁸ Yaûyûra, ategi bagakuuyia bakamiumîria igombeeni bagakara nthî bagataara makûyû mara meega bagîîkagîra ikabûûni, bagîteeyaga mara matarîîka.

⁴⁹ Ûgu i ta bu ûkeegua gûkari îgiita rîa mûthiro wa nthîgûrû. Araîka bakaaya baathûrane bara bataagîrîte na bara baagîrîte.

⁵⁰ Bara bataagîrîte bagerwe kîrûngûrûûni kîa mwanki kûra ûkeegua kûrî na kîrîro na kîeba kîînene mûno.”

⁵¹ Yiesû abaûria, “Ibûgûciûra mantû mama monthe?” Bamûcookeria bamwîra, “Yîî.”

⁵² Yiesû abeera, “Mwarimû wa watho wonthe ûra aciûkagîrwa i mantû ma ûnene bwa îgûrû i ta mwene mûciî ûra arutaga ome into biake biiyerû na biikûrû.”

Yiesû aaregwa n'antû ba kwao

⁵³ Yiesû akûthiria kweyana ngerekano inu aathi

⁵⁴ bwa ntûûra yao îra baatûîre. Ntugû ya *Sabatû îgûkinya aathi *sinagoogiini aarutana antû. Bara baamûthikîîrie baarigara mûno. Baanjîîria kûûrania, “I kû muntû ûyû arutîîte ûûme bûbû na inya îno?

⁵⁵ Anga we ti mûthaka ûra wa mûbundi wa mbaaû? Gina anga ti Maria na aruagina anga ti Njakubu, Njosebu Simioni na Njundas?

⁵⁶ Aaragina na bo bonthe anga ti bara tûtûîre na bo gûkû? Aabu i kû arutîîte mama monthe?” Baarega kûmwîtîgia.

⁵⁷ Yiesû abeera, “Kîroria i gîîtîîye, îndî kûra kiumîîte na antû ba mûciî wao batigîtîîyaga.”

⁵⁸ Yiesû ataûmba kûringa biama biingî n'ûntû bataamwîtîgagia.