Tɩntɩŋŋaa 7 - WƖA TENIŊSɩtɩɩvɩŋ bʋl Wɩa wɩaa a pɩ nɩaa 1 Ŋɩɩ nɛ Wɩɩsʋllɩ sɩpaalaaraa kʋhɩaŋ pɩɛsɛ Sɩtɩɩvɩŋ, “Wɩaa deemba ba sɩ bʋla tɩgɛ ŋ lɛ ŋaa wʋtɩtɩɩ nɛɛ?” 2 Sɩtɩɩvɩŋ bʋl, “Mɩ nyɩmmaba arɩ mɩ naambiiriŋ, má jegile nɩɩ mɩ teeŋ. Wɩa sɩ kɛŋ tʋla fa kɛŋ ʋ tɩtɩa kʋ dagɛ la naabalɩma Abɩraham, bʋa-la lɛ ʋ fa sɩ hɔŋ Mesopotemia tinteeŋ lɛ nɛ, dɩ ʋ ha bɩ taŋ-la ba sɩɩ yɩrɛ Haraŋ lɛ mʋ hɔŋ. 3 Wɩa fa bʋla pʋ, ‘Lɩɩ ŋ tinteeŋ lɛ, a leŋ ŋ nɩaa, aŋ mʋ tintee-la mɩ sɩ jaŋ dagɩŋ.’ 4 Ŋɩɩ nɛ ʋ sii lɩɩ Kalidiya tinteeŋ lɛ a mʋ hɔŋ taŋ kʋbala baa yɩrɛ Haraŋ lɛ. Nɩmɛ nɛ Abɩraham nyɩmma sʋʋ. Ŋɩɩ nɛ Wɩa leŋ ʋ sii lee-la a kɔ tinteeŋ deeŋ ma nɩaa deemba sɩ hɔnɔ lɛɛlɛ. 5 Bʋa-la lɛ Wɩa bɩ lee-la kere pɩ Abɩraham a yi naakieliŋ kʋbala ma, dɩ ʋ ŋaa ʋ kʋŋ, ama Wɩa fa bʋla pʋ arɩ ʋ jaŋ joŋ tintee-la a pɩ ʋ dɩ ʋ doho nɩaa nɛ. Bʋa-la lɛ dɩ Abɩraham fa bɩ bii lʋla. 6 Ŋ-la nɛ Wɩa fa bʋla pʋ, ‘Ŋ doho nɩaa jaŋ ŋaa nʋhʋɔraa tinteeŋ dɔŋɔ lɛ, a bɩrɩmɛ yosuŋ. Ba jaŋ dɔgɩsɛba woruŋ jɩsɩŋ zɔɔ-banɛsɛ. 7 Ama mɩ jaŋ dɔgɩsɛ tinteye-la nɩaa ba sɩ tɩma pa a nagɛ yosi. Ŋɩɩ harɩŋ lɛ ba jaŋ lɩɩ lee-la, a bɩra kɔ daha a chʋchʋɔlɛmɛ.’ 8 Ŋɩɩ nɛ Wɩa bil niiŋ ʋ dɩ Abɩraham pɛgɛ. Ʋ magɩlɩŋ nɛ, dɩ ʋ doho nɩaa kikeri ba penee. Ŋɩɩ nɛ Abɩraham lʋl Aɩzɩk. Tapʋl-chorimuŋ chɛɛŋ ʋ keri ʋ peniŋ. Aɩzɩk ma lʋl Jekɔb a keri ʋ peniŋ. Jekɔb ma lʋl biiriŋ fii arɩ balɩa a keri ba penee, ba nɛ kʋ ŋaa la naabalɩmaba. 9 Ba tʋɔŋ dɔŋɔ yɩrɩŋ nɛ Josɛf. Kʋkaana-la yaraa bibieri ʋ nyuŋ, ba kɛnʋ kaa yalla pɩ baala kʋbalaba a nagɛ yomo. Ba kɛnʋ kaa mʋ Ijipiti tinteeŋ. Ama Wɩa fa pɛ ʋ lɛ woruŋ 10 a lɩɩsʋ wɩalɩŋ kala ʋ fa sɩ jʋa lɛ. Ʋ fa sɩ mʋ Ijipiti tinteeŋ kuoro sɩpaaŋ, Wɩa lahɔrɩmɔ lɛ ʋ kɛŋ wʋjɩmɩŋ, kuoro chou a leŋ ʋ ŋaa ʋ tinteeŋ kʋhɩaŋ a bibeŋ ʋ tinteeŋ arɩ ʋ kuoru-dɩa kala. 11 Ŋɩɩ nɛ losuŋ kʋ jʋʋ Ijipiti tinteeŋ arɩ Kɛnaŋ tinteeŋ kala. Losuŋ kpʋ nɩaa kɩŋkɛŋ, la naabalɩmaba bɩ kʋdiilee wuo na. 12 Jekɔb sɩ nɩa arɩ kʋdiilee hɛ Ijipiti tinteeŋ lɛ, ʋ tɩŋ ʋ biiriŋ, la naabalɩmaba-la, dɩ ba mʋ nɩmɛ yɔɔ kaa kɔ. Ba bumbuŋ nɛ ŋɩɩ. 13 Jekɔb biiriŋ mɩɩra mʋ Ijipiti lɩamɩŋ lɛ dɩ ba yɔɔ kʋdiilee. Ŋɩɩ nɛ Josɛf kɛŋ ʋ tɩtɩa dagɛba, aŋ kɛmba ma dagɛ Ijipiti tinteeŋ kuoro. 14 Ʋ ŋɩɩ harɩŋ nɛ Josɛf tɩŋ dɩ ba mʋ bʋla pɩ ʋ nyɩmma Jekɔb, dɩ ʋ kɛŋ ʋ doho nɩaa kala kaa kɔ Ijipiti, ba kala fa ŋaa mahɩŋ batori arɩ fii arɩ banɔŋ nɛ. 15 Ŋɩɩ nɛ Jekɔb sii a mʋ Ijipiti tinteeŋ. Nɩmɛ nɛ ʋ dɩ ʋ biiriŋ sɩ ŋaa la naabalɩmaba kala sʋʋ. 16 Ba mɩɩra kɛmba kaa mʋ Kɛnaŋ tinteeŋ a hugiba lee kʋbala baa yɩrɛ Sɛkɛm. Ba hugiba bʋa kʋbala lɛ Abɩraham fa sɩ yɔbɔ Hamɔ nɩaa teeŋ nɛ. 17 Ʋ fa sɩ ka mʋa, ka dɩ wɩɩ-la Wɩa fa sɩ bʋla pɩ Abɩraham kʋ ŋaa, bʋa-la lɛ Jekɔb doho nɩaa fa pʋŋa nɛ woruŋ Ijipiti tinteeŋ lɛ. 18 Kuoru-la fa sɩ jɩŋ Josɛf sʋʋ, aŋ ka nɩ-tanɩɩ dii kuoruŋ Ijipiti tinteeŋ lɛ. Ʋ fa bɩ Josɛf wɩaa jɩŋ. 19 Ʋ nyɩsɛ nɩaa a wʋrɩgɛ la nɩaa kɩŋkɛŋ, a fʋgɛ la naabalɩmaba dɩ ba joŋ ba bii-mulluŋ kaa lɩɩ ta dɩ ba sʋʋ. 20 Bʋa-la lɛ nɛ ba fa lʋl Mosis. Ʋ fa ŋaa bii-zɔŋ-bie nɛ woruŋ. Ba benu ʋ nyɩmma dɩa lɛ chɛnsɩŋ batori, aŋ ka ba joŋu kaa lɩɩ ta. 21 Ba fa sɩ joŋu kaa lɩɩ ta ŋɩɩ, Ijipiti tinteeŋ kuoro tolo kʋ joŋu, a dɩɛsʋ a nagɛ ʋ bii-lʋlʋŋ. 22 Ba dagʋ Ijipiti tɩŋŋaa wʋjɩmɩŋ kala. Ʋ wʋŋaalaa arɩ ʋ wʋbʋlaa leŋ ʋ ŋaa nɩbal. 23 Mosis fa sɩ yi jɩsɩŋ mahɩŋ balɩa, ʋ bɩɩnɛ arɩ ʋ jaŋ mʋ na ʋ naambiiriŋ Iziral tɩŋŋaa. 24 Ʋ sɩ mʋ nɩmɛ, ʋ na Ijipiti tɩɩna dɩ ʋʋ dɔgɩsɛ Iziral nɩaa dɔŋɔ. Ʋ mʋ lɩɩ paa Iziral tɩɩna-la tʋɔrʋŋ, a kpʋ Ijipiti tɩɩna-la. 25 Mosis fa bɩɩna arɩ ʋ naambiiriŋ jaŋ jɩŋ arɩ Wɩa chɛ dɩ ʋ nɛ laaba ta, ama ba fa bɩ wuo jɩŋ. 26 Taŋ sɩ pʋla, ʋ na dɩ Iziral nɩaa balɩa, ka yuo dɔŋɔ. Ʋ mʋ dɩ ʋ kɛmba hɛ dɔŋɔ lɛ a bʋl, ‘Ma ŋaa naambiiri nɛ, bɛɛ nɛ tɩɩ ma gʋra dʋdɔgɩsɛ dɔŋɔ?’ 27 Nɩɩ-la fa sɩɩ dɔgɩsɛ ʋ dɔŋɔ tɩɩna-la kɛŋ Mosis yige ta aŋ bʋl, ‘Kʋbɛɛ nɛ sɩ ŋ bibenla a laa la wɩaa jɩjɩŋ? 28 Ŋ chɛ dɩ ŋ kpʋ mɩ ma, arɩ ŋ dɩa sɩ kpʋ Ijipiti tɩɩna-la ŋɩɩ nɛɛ?’ 29 Mosis sɩ nɩɩ ŋɩɩ, ʋ lɩɩ fá Ijipiti tinteeŋ lɛ a mʋ ŋaa nʋhʋɔrʋ Midiaŋ tinteeŋ lɛ. Ʋ hɔŋ nɩmɛ nɛ a jaa haala, a lʋl hambolibiisiŋ balɩa. 30 Ʋ fa sɩ hɔŋ nɩmɛ jɩsɩŋ mahɩŋ balɩa. Ŋɩɩ nɛ Wɩa tɩndaarʋ kʋbala kɛŋ ʋ tɩtɩa kʋ dagʋ tintee-hɩlɩŋ lɛ a kpagɛ peel kʋbala baa yɩrɛ Sɩnaɩ. Ʋ fa kɛŋ ʋ tɩtɩa dagʋ tɩɩ-pugubie sɩɩ dii nyiniŋ tʋɔŋ nɛ. 31 Mosis fa sɩ na ŋɩɩ, ʋ ŋaaʋ wʋkpuŋkpere. Ʋ mʋ yi dɩ ʋ na tɩɩ-pugubie-la, a nɩɩ La Tɩɩna yikoro. Ʋ bʋla pɩ Mosis, 32 ‘Mɩ nɛ ŋaa ŋ naabalɩmaba Abɩraham arɩ Aɩzɩk arɩ Jekɔb Wɩa.’ Ʋ sɩ bʋl ŋɩɩ, Mosis chɩna chichel. Ʋ bɩra bɩ wuo bibeŋ.” Ba yagɛ Sɩtɩɩvɩŋ arɩ tabɩaa 33 Sɩtɩɩvɩŋ bɩra bʋl, “Ŋɩɩ nɛ La Tɩɩna fa bʋla pɩ Mosis, ‘Chaarɛ ŋ nɛntɛŋŋɛɛ ŋ naasɩŋ lɛ. Tintee-la lɛ ŋ sɩ chɩna ŋaa lee sɩ bɩ disiniŋ kɛnɛ nɛ mɩ teeŋ. 34 Mɩ na ba sɩɩ wʋrɩgɛ mɩ nɩaa ŋɩɩ nɛ Ijipiti tinteeŋ lɛ, a nɩɩ ba sɩɩ yel ma, a kʋ tuu dɩ mɩ laaba ta. Sii lɛɛlɛ, dɩ mɩ tɩmɩŋ dɩ ŋ mɩɩra mʋ Ijipiti tinteeŋ.’ ” 35 Ŋɩɩ nɛ Sɩtɩɩvɩŋ bɩra suomo bʋbʋl, “Mosis deeŋ nɛ ba vɩa aŋ pɩɛsʋ, ‘Kʋbɛɛ nɛ ŋaa ŋ bibenla a laa la wɩaa jɩjɩŋ?’ Ʋ nɛ Wɩa tɩŋ ʋ ŋaa ba kʋhɩaŋ arɩ ba laataara. Wɩa nɛ to ʋ tɩndaarʋ-la fa sɩ kʋ lɩɩ Mosis teeŋ a nagɛ tɩɩ-bie-la sɩ dii nyiniŋ tʋɔŋ, a pɛ ʋ lɛ dɩ ʋ laa ʋ nɩaa ta. 36 Mosis ŋaa wʋmagɩlaa arɩ wʋkpuŋkperisiŋ Ijipiti tinteeŋ lɛ, aŋ-na kɛsɛ ʋ nɩaa lɩɩ Ijipiti tʋɔŋ. Ʋ fa ŋaa wʋmagɩlaa arɩ wʋkpuŋkperisiŋ nɛ mʋgʋ-bal-la ba sɩɩ yɩrɛ Mʋgʋ-fɩaŋ arɩ tintee-hɩlɩɩ-la lɛ ba sɩ baara jɩsɩŋ mahɩŋ balɩa. 37 Mosis deeŋ nɛ fa bʋla pɩ Iziral tɩŋŋaa, ‘Wɩa jaŋ lɩɩsɛ nʋʋ ma tʋɔŋ a pɩma dɩ ʋ ŋaa ʋ wʋlaabʋllʋ a nagɛ mɩ-na Mosis.’ ” 38 Ŋɩɩ nɛ Sɩtɩɩvɩŋ bɩra suomo bʋbʋl, “Mosis arɩ la naabalɩmaba nɛ fa hilimi tintee-hɩlɩŋ tʋɔŋ. Nɩmɛ nɛ Wɩa tɩndaara fa bʋl wɩaa pʋ peel kʋbala nyuŋ baa yɩrɛ Sɩnaɩ lɛ. Ʋ joŋ Wɩa niiŋ wɩalɩŋ sɩ kɛŋ mɩɩsɩŋ pʋ dɩ ʋ laa bʋla pɩla. 39 Ama La naabalɩmaba vɩa Mosis niiŋ nɛ aŋ joŋ ba harɩŋ yɩaʋ, ba tʋɔbɩɩnaa kala fa cho dɩ ba fa mɩɩra mʋ Ijipiti tinteeŋ nɛ. 40 Ŋɩɩ nɛ ba fa bʋla pɩ Arɔŋ, ‘Mɛ vesiŋ pɩla dɩ ba laa la sɩpaaŋ. Mosis deeŋ sɩ kɛnla lɩɩ Ijipiti tinteeŋ lɛ a kɛnla kɔ daha, la bɩ jɩŋ wɩɩ-la kala sɩ ŋaa ʋ lɛ.’ 41 Bʋa-la lɛ nɛ ba mɛ vene ʋ nagɛ nɛ-bie a kpaarʋ. Ba gbieli a zil kʋ-la ba tɩtɩa sɩ mɛ. 42 Wɩa joŋ harɩŋ yɩaba, a lemba ta ba chʋchʋɔlɛ chɛnwʋlaa arɩ chɛnɛ arɩ wɩɩpɔsʋŋ. Ba ŋmʋnsɛ ŋɩɩ nɛ Wɩa teniŋ sɛmɛ dɔŋɔ Wɩa wʋlaabʋllaa sɩ ŋmʋnsa. Ba ŋmʋnsa arɩ Wɩa sɩ, ‘Ma Iziral tɩmma, bʋa-la lɛ ma fa sɩ hɛ tintee-hɩlɩɩ-la lɛ jɩsɩŋ mahɩŋ balɩa-la, mɩ-na dee ma fa kpʋ pʋsʋŋ pa. 43 Ma vesiŋ nɛ ma kpʋkpaarɛ. Ma vene ba sɩɩ yɩrɛ Mɔlɛk, ʋ lɛbɩŋ nɛ ma kaa chʋŋaa vɛŋ, a chʋŋ ma chɛnwʋlʋŋ vene ma, vene-la ba sɩɩ yɩrɛ Refaŋ ʋ magɩlɩŋ nɛ. Kɩaa deemba nɛ ma mɛ a chʋchʋɔlɛ. Ŋɩɩ wɩaa mɩ jaŋ leŋ ba kɛmma kaa mʋ yoŋ-baga dɩ-bolii, a kieli Babɩlɔŋ.’ ” 44 Ŋɩɩ nɛ Sɩtɩɩvɩŋ bɩra bʋl, “La naabalɩmaba fa sɩ hɛ tintee-hɩlɩŋ tʋɔŋ, ba kɛŋ lɛbɩ-la ba fa sɩ hɛ pɩ Wɩa nɛ. Wɩa nɛ fa dagɛ Mosis lɛbɩ-la nagɩŋ ʋ ŋaa. 45 Ŋɩɩ harɩŋ lɛ nɛ, la naabalɩmaba laa lɛbɩŋ deeŋ ba nyɩmmaba teeŋ. Ba dɩ Josua kaa jʋʋ tintee-la nɩaa Wɩa fa sɩ kire ta. Wɩa Lɛbɩ-la fa hɛ ba teeŋ ŋɩɩ nɛ deeŋ deeŋ a kʋ yi la naabalɩma Devit kuoruŋ bʋa lɛ. 46 Wɩa tʋɔŋ tɔrɛ Devit nyuŋ, ʋ sʋl Wɩa dɩ ʋ leŋ dɩ ʋ saa dɩjʋʋlʋŋ pɩ ʋ-na Wɩa sɩ ŋaa ʋ naabalɩma Jekɔb Wɩa. 47 Ama Solomoŋ nɛ mɩɩra saa dɩa-la pʋ. 48 Ka Wɩa sɩ kɩɩ kʋŋkala, bɩ dɩɩsɩ-la nuhuobiinee sɩ saa ka jʋʋ. Wɩa wʋlaabʋllaa dɔŋɔ nɛ fa sɩ, 49 ‘Wɩa sɩ, Wɩa-jaŋ nɛ mɩ kuoru kpasa, ka tinteeŋ ma ŋaa mɩ naasɩŋ dɩ-daŋɩŋ. Dɩɩ bɛɛ doho nɛ saa ma jaŋ wuo saa pɩmɛ? Mɩ dɩ-wiesiŋ hɛ nɩɩ? 50 Kɩaa deemba kala sɩ hɛ nɩmɛ, mɩ dee bɩ ŋaa?’ ” 51 Ŋɩɩ nɛ Sɩtɩɩvɩŋ bʋl, “Ma nyuŋ dolie kɩŋkɛŋ nɛ. Ma dɩgɩlaa ma kparɩmɛ. Ma tʋɔŋ ma dol arɩ nɩalɩŋ sɩ bɩ Wɩa jɩŋ. Ma ma yie vɩa ma to Wɩa Dɩŋ-zɔmʋŋ lɛ, arɩ ma naabalɩmaba fa sɩ ŋaa ŋɩɩ. 52 Wɩa wʋlaabʋllaa kʋŋkala tuo ma naabalɩmaba sɩ bɩ naasɩŋ to dɔgɩsɛ. Ba fa paala kpʋ nɩalɩŋ sɩ laa sɩpaaŋ bʋl dɩ Wɩa tʋɔpʋl Tɩɩna jaŋ kɔ nɛ. Ʋ nɛ lɛɛlɛ ma joŋo yallɛ ba kpʋ ŋɩɩ. 53 Wɩa tɩndaaraa joŋ Wɩa wombii-la ʋ sɩ bile dɩ la tuto pɩma nɛ, ama ma bɩ ʋ to.” 54 Sɩtɩɩvɩŋ sɩ bʋl wɩalɩŋ dɛrɛ, nɩalɩŋ fa sɩ hilime vʋvʋʋrɛ wɩaa nɩɩ, ba baanɩŋ faasa sii ʋ nyuŋ, ba dɩdɩŋ ba nyɩlaa. 55 Ŋɩɩ nɛ Wɩa Dɩŋ-zɔmʋŋ faasa hɛ Sɩtɩɩvɩŋ lɛ yʋgɛ. Ʋ wʋla beŋ wɩa-nyuŋ a na Wɩa tʋla, a na Yesu ma dɩ ʋ hɔŋ Wɩa nadiiŋ, nɩduoŋ dɩhɔnʋŋ. 56 Ŋɩɩ nɛ Sɩtɩɩvɩŋ bʋl, “Má bee na, mɩ na Wɩa-jaŋ boiŋ niiŋ dɩ ʋ suro, ka Nuhuobiine Bie hɔŋ Wɩa nadiiŋ, nɩduoŋ dɩhɔnʋŋ.” 57 Ka ba faasa ŋaa goŋ a tɔ ba dɩgɩlaa, a kala guu mʋ ʋ lɛ, 58 a kɛnʋ yige ta ʋ lɩɩ ba jaŋ lɛ, aŋ paa tabɩaa yɩyagʋ. Nɩalɩŋ sɩɩ yagɛ Sɩtɩɩvɩŋ fa joŋ ba gɛnnɩŋ a pɩ bapʋɔsɩ-bie kʋbala baa yɩrɛ Sɔɔl nɛ, ʋ bibeŋ. 59 Baa yagɛ Sɩtɩɩvɩŋ ŋɩɩ nɛ arɩ tabɩaa, ka ʋ yɩrɛ La Tɩɩna Yesu a sʋlʋ, “Mɩ Tɩɩna Yesu, laamɛ kaa mʋ ŋ teeŋ.” 60 Ʋ tuu kpirimi a faasa ŋmoo niiŋ a bʋl, “Mɩ Tɩɩna Yesu, mɩɩ sʋlʋŋ, sɩ́ wʋbɔmʋŋ deeŋ ba sɩ ŋaa chɩmɩŋ joŋo tiŋ ba lɛ.” Ʋ fa bʋl ŋɩɩ nɛ aŋ sʋʋ. |
©Ghana Institute of Linguistics Literacy and Bible Translation 1984, 2014
Wycliffe Bible Translators, Inc.