1 SAMƲƐL 25 - WƖA TENIŊDevit, Nabal arɩ Abɩgɛl 1 Ŋɩɩ nɛ Samʋɛl sʋʋ, Iziral tɩŋŋaa kala kʋ hilimi a yel ʋ yoho, aŋ joŋu hugi ʋ dɩa lɛ Rama lɛ. Ʋ ŋɩɩ harɩŋ lɛ nɛ Devit sii nɩmɛ a mʋ Mayɔŋ tintee-hɩlɩŋ. 2 Dɩ baal kʋbala ma hɛ Mayɔŋ lɛ, a kɛŋ kɩaa woruŋ a hɔnɔ kpagɛ taŋ-la ba sɩɩ yɩrɛ Kamɛl. Ʋ fa kɛŋ bʋʋnaa bʋɩ nɛ, piesee ma bʋɩ batori. Baal-la fa kɛŋ tinteeŋ nɛ a kpagɛ Kamɛl, ʋ yie kɛ piese-la pʋnaa nɩmɛ. 3 Ʋ yɩrɩŋ nɛ Nabal, ʋ haala ma yɩrɩŋ nɛ Abɩgɛl. Abɩgɛl fa ŋaa hazɔŋ nɛ woruŋ, a kɛŋ wʋjɩmɩŋ ma. Ʋ bala-la ŋaa Kalɩb doho nɩaa dɔŋɔ nɛ, a ŋaa tʋɔhɛɩ tɩɩna. 4 Devit sɩ hɛ tintee-hɩlɩɩ-la lɛ ŋɩɩ, ʋ nɩɩ dɩ Nabal ka kɛ ʋ piesee pʋnaa. 5 Ŋɩɩ nɛ ʋ tɩŋ bapʋɔsɛ biisiŋ fii a bʋla pɩba, “Má mʋ Kamɛl, a bʋla pɩ Nabal arɩ Devit ka chʋɔlʋ, 6 aŋ bʋla pʋ, ‘A leŋ dɩ ŋ dɩ ŋ dɩa nɩaa hɔŋ arɩ yarɩfɩɛlaa dɩ wɩɩkala vɛŋ woruŋ a pɩŋ, dɩ ma kɛŋ mɩɩ-duduoŋ. 7 Mɩ nɩa arɩ bʋa deeŋ lɛ nɛ ŋ kɩkɛ ŋ piesee pʋnaa. Bʋa-la lɛ ŋ pie-daaraa sɩ hɛ la teeŋ, la bɩ ba wʋbɔŋ kala ŋaa. Bʋa-la ma lɛ ba sɩ hɛ Kamɛl lɛ, ba kɩaa kʋŋ bɩ lɛlɛ. 8 Dɩ ŋ nɛ pɩɛsɛ tɩntɩnna-la, ba tɩtɩa jaŋ bʋla pɩŋ. Ŋɩɩ wɩaa, kɛŋ mɩ bapʋɔsɛ biisiŋ deemba woruŋ, bɛɛ wɩaa gbiele tapʋlɩɩ nɛ la kɔ daha. Mɩɩ sʋlʋŋ, kʋ-la kala ŋ sɩ kɛnɛ, ŋ jaŋ wuo joŋo pɩ ŋ tɩntɩnnaa arɩ ŋ nanʋala Devit.’ ” 9 Nɩalɩŋ Devit sɩ tɩma, sɩ mʋ Nabal teeŋ, ba joŋ Devit niiŋ a to pʋ aŋ gbɛrɛ. 10 Ŋɩɩ nɛ Nabal pɩɛsɛ Devit tɩntɩnna-la, “Kʋbɛɛ nɛ Devit? Kʋbɛɛ nɛ Jesi nanʋala deeŋ? Tapʋlaa deemba tɩntɩnnaa yʋga nɛ a lɩɩ fa kɩkagɛ ba nɩhɩasɩŋ lɛ. 11 Bɛɛ nɛ jaŋ tɩɩ dɩ mɩ joŋ kʋdiilee arɩ lɩɩŋ arɩ pʋsʋ-la mɩ sɩ kpʋa dɩ mɩ pɩ nɩalɩŋ sɩɩ kɛ mɩ piesee pʋnaa, a pɩ nɩa sɩ lɩɩ lee mɩ sɩ bɩ jɩŋ?” 12 Ŋɩɩ nɛ nɩalɩŋ mɩɩra mʋ Devit teeŋ a bʋl wɩalɩŋ kala Nabal sɩ bʋla a pʋ. 13 Devit fa bʋla pɩba, “Má paa ma tokobiee.” Ŋɩɩ nɛ ba paa, Devit ma tɩtɩa joŋ ʋ kʋa. Nɩaa yi zɔɔ-banɛsɛ a to ʋ harɩŋ ba mʋ, ka nɩaa zɔɔ-balɩa ma ka harɩŋ a pɔ ba kɩaa ba buguŋ lɛ. 14 Nabal tɩntɩnnaa dɔŋɔ mʋ bʋla pɩ ʋ haala Abɩgɛl: “Devit tɩŋ tɩndaaraa nɛ ba lɩɩ tintee-hɩlɩŋ a kʋ chʋɔlɛ la nɩhɩaŋ, ama la nɩhɩaŋ tʋʋsɛba woruŋ. 15 Nɩalɩŋ saa fa kɛnla nɛ woruŋ, ba bɩ wʋbɔŋ kala joŋo ŋaa la lɛ. Bʋa-la kala lɛ la sɩ hɛ pɔkɔŋ nyuŋ a kpagɛba, la kɩaa kʋŋ bɩ lɛlɛ. 16 Bʋa-la kala lɛ la sɩ hɛ ba teeŋ a dɩdaa la piesee, ba pɔla nɛ woruŋ wɩɩhɛyɛ arɩ tɩtaŋɩŋ kala. 17 Beŋ wɩɩ-la tʋɔŋ woruŋ a na ŋɩɩ ŋ sɩ jaŋ ŋaa, bɛɛ wɩaa la nɩhɩaŋ lɔgɛ wɩaa wurisi ʋ dɩ ʋ dɩa nɩaa kala nɛ ŋɩɩ. Ʋ ŋaa nɩbɔŋ nɛ nʋʋ sɩ bɩ jaŋ wuo bʋl wɩaa pʋ.” 18 Abɩgɛl guu sii joŋ boroboroba zɔɔ-balɩa, tɩɩnɛnɛɛ sɩnɩŋ puroo balɩa, a kpʋ piesee banɔŋ a bɩrɩmɛ a paa pɛ, mɩɩ-halaa ma bɔtɔ, tɩɩ-nɛ-hɩlaa zɔlɔ, tutogi-nambɩlaa ma kɩŋkɛsɩmɛɛ zɔɔ-balɩa. Ʋ joŋ kɩaa deemba kala a chʋŋ kakusuŋ. 19 Ŋɩɩ nɛ aŋ bʋla pɩ ʋ tɩntɩnnaa, “Má kaa laa sɩpaaŋ, mɩ jaŋ to harɩŋ a kɔ.” Ama ʋ bɩ wɩɩŋ deeŋ bʋla pɩ ʋ bala Nabal. 20 Abɩgɛl joŋ ʋ kakumo jɩl a joŋ fuonaaŋ sɩ to peelee pɛgɛ mʋmʋ, dɩ Devit arɩ ʋ nɩaa nɛ kʋʋ tuu ŋɩɩ, ʋ mʋ chemba. 21 Devit faa bʋl ʋ tʋɔŋ lɛ, “Wʋpɛɩ nɛ mɩ ŋaa ŋɩɩ, mɩ sɩ beŋ Nabal dʋa nyuŋ tintee-hɩlɩɩ-la lɛ ba kʋŋkala bɩ lɛlɛ. Wʋbɔmʋŋ nɛ ʋ mɩɩra joŋo tiŋ wʋzɔmʋŋ chɩmɩŋ ŋɩɩ mɩ lɛ, 22 a leŋ dɩ Wɩa dɔgɩsɛ mɩ-na Devit kɩŋkɛŋ, dɩ mɩ nɛ bɩ Nabal arɩ baal kala sɩ ŋaa ʋ dɩa nʋʋ kpʋa chie chʋchʋɔŋ.” 23 Abɩgɛl sɩ na Devit ŋɩɩ, ʋ guu tuu ʋ kakumo nyuŋ, a kpirimi ʋ sɩpaaŋ a kɛŋ ʋ sɩaa chu tinteeŋ. 24 Ʋ kpirimi ŋɩɩ nɛ aŋ bʋl, “Mɩ nɩhɩaŋ, leŋ dɩ cheerii-la ŋaa mɩ kʋŋ. Jaaŋ jaaŋ, jegile nɩɩ wɩɩ-la mɩ-na ŋ tɩntɩnna sɩ kɛnɛ dɩ mɩ bʋl. 25 Mɩɩ sʋlʋŋ mɩ nɩhɩaŋ, sɩ́ Nabal nɩbɔŋ-la wɩaa joŋo hɛ ŋ tʋɔŋ lɛ. Ʋ yɩrɩŋ bʋbʋɔŋ nɛ nɩyaarɩ, ʋ sɛnɛ ŋɩŋaa nɩyaarɩ wɩaa. Mɩ nɩhɩaŋ, mɩ-na ŋ tɩntɩnna bɩ nɩalɩŋ ŋ sɩ tɩma na. 26 Mɩ nɩhɩaŋ, La TƖƖNA nɛ bɩŋ wombiiŋ pa dɩ ŋ tɩtɩa joŋ ŋ baanɩŋ fɩɩsɛ ŋ dʋndɔŋŋɔɔ lɛ a kpʋba. Mɩ ŋmɩɛsa pɩŋ, arɩ La TƖƖNA sɩ weye, a leŋ dɩ ŋ dʋndɔŋŋɔɔ arɩ nʋʋ na-kala sɩ bɩɩna dɩ ʋ ŋaa wʋbɔŋ ŋ lɛ, dɩ tɩɩna dɩ-dɛrɩŋ kala nagɛ Nabal. 27 Mɩ nɩhɩaŋ, laa zile kɩaa deemba mɩ sɩ kaa kɔ dɩ mɩ pɩŋ. Laa pɩ nɩalɩŋ sɩɩ to ŋ harɩŋ. 28 Mɩɩ sʋlʋŋ, joŋo chɛmɛ dɩ mɩ nɛ bʋl wɩaa yʋyʋgɛ. La TƖƖNA jaŋ leŋ dɩ mɩ nɩhɩaŋ arɩ ʋ dɩa nɩaa nɛ didii kuoruŋ wuu, bɛɛ wɩaa La TƖƖNA laalɩŋ nɛ ʋ yuyuo. A leŋ dɩ ŋ mɩɩsɩŋ kala lɛ, ŋ sɩ́ wʋbɔŋ ŋaa. 29 Dɩ nʋʋ dɔŋ nɛ paala kikiri dɩ ʋ kpʋŋ ma, La TƖƖNA Wɩa sɩ weye jaŋ pɔŋ woruŋ, dɩ ŋ mɩɩsɩŋ sɩ́ lɩɩ. Ama ʋ jaŋ guu lɩɩsɛ ŋ dʋndɔmɔ-la mɩɩsɩŋ lɩma, a kɩɩ ba sɩ joŋ tabɩɩŋ hɛ kpalɩŋ lɛ a yuo ŋɩɩ. 30 Dɩ La TƖƖNA nɛ pɛ mɩ nɩhɩaŋ lɛ, a ŋaa wʋzɔŋŋɔɔ deemba kala pʋ arɩ ʋ sɩ hɛ niiŋ ŋɩɩ pʋ, a ŋaa dɩ ʋ dii kuoruŋ Iziral tinteeŋ lɛ, 31 mɩ nɩhɩaŋ tʋɔbɩɩnaa jaŋ pɩŋ dɩ-bala. Ʋ bɩra bɩ jaŋ joŋ ʋ baanɩŋ fɩɩsɛ nɩalɩŋ sɩ bɩ wɩɩ cheye lɛ, a kpʋba, a laa cheeriŋ. Mɩ nɩhɩaŋ, dɩ La TƖƖNA nɛ pɛ ŋ lɛ, a ŋaa wɩalɩŋ kala a pɩŋ, liisi mɩ wɩaa.” 32 Ŋɩɩ nɛ Devit bʋla pɩ Abɩgɛl, “Mɩɩ dɛnnɛ La TƖƖNA Iziral tɩŋŋaa Wɩa, ʋ nɛ kɛnɩŋ kʋ chemmi ŋɩɩ jɩnɩŋ. 33 Wɩa jaŋ pɛ ŋ lɛ a tɩŋ wʋzɔmɔ-la ŋ sɩ joŋo dagɛmɛ jɩnɩŋ, a lɩɩsɛmɛ mɩ bɩ mɩ baanɩŋ joŋo fɩɩsɛ nɩalɩŋ lɛ a kpʋba. 34 Dɩ ŋɩɩ fa dee, La TƖƖNA Iziral tɩŋŋaa Wɩa sɩ weye, ʋ-nɛ Nɩɩ-la sɩ pɔ dɩ mɩ sɩ́ wʋbɔŋ kala ŋaa ma lɛ. Dɩ ŋ nɛ fa bɩ guu kʋ chemmi ŋɩɩ, taŋ fa jaŋ pʋpʋl dɩ mɩ kpʋ Nabal arɩ ʋ dɩa nʋʋ na-kala sɩ ŋaa baal.” 35 Ŋɩɩ nɛ Devit laa kɩalɩŋ kala ʋ sɩ kaa kɔ dɩ ʋ pʋ aŋ bʋl, “Ŋ jaŋ mʋ dɩa arɩ yarɩfɩɛlaa, mɩ nɩɩ wɩalɩŋ kala ŋ sɩ bʋla nɛ. Mɩ jaŋ ŋaa ŋɩɩ ŋ sɩɩ chɛ.” 36 Abɩgɛl mɩɩra mʋ dɩa, dɩ Nabal yɩrɛ nɩaa kʋ hilimi dɩa lɛ, ba didii kɩaa a nyʋnyʋa aŋ gbigbieli a nagɛ kuoro, ka ʋ bugi, ʋ tʋɔŋ kala tɔrɛ. Ŋɩɩ nɛ Abɩgɛl bɩ wɩɩkala bʋla pʋ, aŋ ka taŋ pʋl. 37 Chʋchʋɔŋ Nabal sɩaa sɩ fɩɛla, ʋ haala bʋl wɩalɩŋ kala sɩ ŋaa a pʋ. Ʋ bɔyɛ guu joŋ ʋ terigi a ŋaa kpaŋŋɩlaŋ a nagɛ tabɩɩŋ. 38 Ʋ tapʋlaa fii pɛgɛ, La TƖƖNA ŋmoo Nabal kpʋ. 39 Devit sɩ nɩa dɩ Nabal sʋba, ʋ bʋl, “Mɩɩ dɛnnɛ La TƖƖNA, ʋ nɛ Nɩɩ-la sɩ joŋ ʋ baanɩŋ a fɩɩsɛ Nabal sɩ tʋʋsɛmɛ lɛ. Ʋ bɩ leŋe mɩ-na ʋ tɩntɩnna ŋaaʋ wʋbɔŋ kala. Nabal wʋbɔmɔ-la kala gʋra nyʋa ʋ tɩtɩa nyuŋ lɛ nɛ.” Ŋɩɩ nɛ Devit tɩŋ dɩ ba bʋla pɩ Abɩgɛl arɩ ʋ leŋ dɩ ʋ jaaʋ. 40 Devit tɩntɩnna-la mʋ Abɩgɛl teeŋ Kamɛl lɛ a bʋl, “Devit nɛ tɩŋ la dɩ la kʋ kɛnɩŋ kɔ dɩ ŋ ŋaa ʋ haala.” 41 Abɩgɛl tuu kpirimi a kɛŋ ʋ sɩaa chu tinteeŋ aŋ bʋl, “Mɩ ŋaa Devit tɩntɩnnʋ nɛ, mɩ kɛŋ mɩ tɩtɩa hɛ dɔŋɔ nɛ dɩ mɩ tɩma pʋpʋ a sʋsɔŋ mɩ nɩhɩaŋ tɩntɩnnaa naasɩŋ.” 42 Ŋɩɩ nɛ ʋ guu sii a kɛŋ kakumo jɩl. Ʋ fa kɛŋ ketiee banɔŋ nɛ ba tɩma pʋpʋ, ba ma to. Ʋ dɩ nɩalɩŋ Devit sɩ tɩma kala to dɔŋɔ mʋ ʋ teeŋ ʋ ŋaa Devit haal. 43 Devit fa jaa tolo kʋbala ma nɛ baa yɩrɛ Ahɩnʋam, a lɩɩ taŋ-la ba sɩɩ yɩrɛ Jɛzɩrɛl. Ʋ dɩ Abɩgɛl kala ŋaa ʋ haalaa. 44 Dɩ Sɔɔl fa kɛŋ ʋ tolo Mɩkal Devit fa sɩ laa sɩpaaŋ jaa, a laa a joŋo pɩ baal kʋbala baa yɩrɛ Palɩtɩɛl, ʋ jaa. Ʋ ŋaa Las nanʋala nɛ, a lɩɩ taŋ-la ba sɩɩ yɩrɛ Galɩm. |
©Ghana Institute of Linguistics Literacy and Bible Translation 1984, 2014
Wycliffe Bible Translators, Inc.