Génesis 24 - Q'eqchi Bible

Xsumlajik laj Isahak

¹ Ak xikenaq xhab' laj Abrahán, tiix aj chik ut ak osob'tesinb'il xb'aan li Qaawa' rik'in chixjunil.

² Sa' jun kutan kixye re laj k'anjel chiru, li xb'een ki'ok chi k'anjelak sa' rochoch, a' li na'ilok re chixjunil li xjunkab'lal: “K'e laawuq' rub'el li wa'.

³ Nawaj taaye rik'in jurament sa' xk'ab'a' li Qaawa', li xYos li choxa, naq ink'a' taasik' junaq ixq cho'q rixaqil li walal sa' xyanqeb' li xrab'in aj Kanahán, li tenamit wankin wi';

⁴ tatxik b'an sa' lintenamit, chi xtz'aamankil rixaqil laj Isahak li walal, rik'ineb' linkomon”.

⁵ Kichaq'ok laj k'anjel chiru ut kixye: “Mare anchal ink'a' taaraj chaq intaaqenkil li ixq arin. Ma tinsutq'iiq chaq ut tolink'am laawalal re taaxik sa' li na'ajej b'arwi' kat-elk chaq?”.

⁶ Kixye laj Abrahán: “Maajaruj taak'am li walal aran.

⁷ Li Qaawa', li xYos li choxa, li ki'isink chaq we sa' rochoch linyuwa' ut sa' lintenamit, kinraatina ut kixye we rik'in jurament: «A'eb' laawalal tink'e wi' li na'ajej a'in». Ut a'an tixtaqla li x'ánjel k'amolb'ehaq chawu re naq aran taak'am chaq rixaqil li walal.

⁸ Wi li ixq ink'a' taaraj chaq aataaqenkil, maak'a' aamaak xb'aan li jurament li xab'aanu chiwu; ka'ajwi' nintz'aama usilal naq maak'am li walal aran”.

⁹ Toja' naq laj k'anjel chiru laj Abrahán kixk'e li ruq' rub'el li ra' laj eechal re ut kixb'aanu li jurament jo' chanru kiyehe'k re.

¹⁰ Laj k'anjel a'an kixchap lajeeb' xkameey jo' ajwi' li k'a'aq re ru chaab'il wank re laj eechal re, ut koho sa' xb'ehil Aram-Naharáhin, sa' li tenamit Najor.

¹¹ Ak yo chi ewuuk naq laj k'anjel kixk'e chi tunlaak eb' li kameey chire li tenamit, wan wi' jun b'ekb'il ha'. A'an xhonalil neke'elk wi' eb' laj xokol ha'.

¹² Ut kitijok chi jo'ka'in: “At Qaawa', laa'at li xYos laj Abrahán laj eechal we! Chak'e taxaq naq us tin'elq chiru li kutan a'in ut chawusila ru laj eechal we.

¹³ Tinkanaaq chi xaqxo chi xk'atq li b'ekb'il ha' naq eb' li xtuq'ixqilal li tenamit te'chalq chi risinkileb' xha'.

¹⁴ Li ixqa'al li tinye wi': «B'aanu usilal, salab' b'ayaq laakuk re tin'uk'aq», ut a'an tixye: «Uk'an ut tink'eheb' ajwi' chi uk'ak laakameey», a'an taxaq li xaxaqab' cho'q rixaqil laj Isahak laj k'anjel chawu. Jo'ka'in tinnaw naq xawusila ru laj eechal we”.

¹⁵ Toja' ajwi' traqe'q chi aatinak naq yo chi chalk lix Rebeka, paqpo chaq li xkuk sa' xb'een xtel. A'an xrab'in laj Betuel, xyum lix Milká, rixaqil laj Najor, riitz'in laj Abrahán.

¹⁶ Li ixqa'al a'an q'axal ch'ina'us rilb'al, toj tuq'ixq, maji' wanjenaq rik'in winq. Kikub'eek sa' li ha', kixnujob'resi li xkuk ut kitaqe'k chaq.

¹⁷ Toja' naq li moosej koho sa' aanil chi xk'ulb'al ut kixye re: “Si b'ayaq wuk'a' li wank sa' laakuk”, chan.

¹⁸ “Uk'an, wa'chin”, chan li ixqa'al; ut tikto kixkub'si li xkuk sa' xb'een xtel ut kixk'e ruk'a'.

¹⁹ Naq kiraqe'k chi xk'eeb'al, kixye: “Tinxok ajwi' chaq xha'eb' laakameey toj reetal te'k'ojlaaq xch'ool”, chan.

²⁰ Sa' junpaat kixhoy li ha' sa' li uk'leb'aal ut koho wi' chik sa' aanil chi xxokb'al xkomon sa' li jul cho'q re chixjunileb' li kameey.

²¹ Li winq yo chi xka'yankil chi maak'a' naxye, re xk'eeb'al reetal ma xtenq'aak xb'aan li Yos sa' li xtaqlankil malaj ink'a'.

²² Naq ke'raqe'k chi uk'ak eb' li kameey, li winq kixchap jun matq'ab' oor kach'in chik maa mero oons li raalal, ut kixk'e chi ru'uj ruq' li ixqa'al; kixk'e ajwi' jun sumal xsahob' ru xkux ruq', numenaq kaahib' oons li raalal.

²³ Ut kixye re: “Ye we ani laayuwa'. Jo'kan ajwi' ma wank na'ajej sa' rochoch laayuwa' toxinhilanq wi' jun q'oqyinaq”.

²⁴ Kichaq'ok a'an ut kixye: “Laa'in xrab'in laj Betuel, li ralal laj Najor rik'in xMilká”.

²⁵ Ut kixye ajwi': “Wank sa' li qochoch naab'al xwa ketomq ut k'im; jo'kan ajwi' wank na'ajej re xnumsinkil li q'oqyink”.

²⁶ Toja' naq li winq kixhupub' rib' ut kixloq'oni li Qaawa'.

²⁷ Kixye: “Usilaatinanb'il taxaq li Qaawa', li xYos laj Abrahán laj eechal we, xb'aan naq chaab'il xch'ool ut junelik narusila laj eechal we. A'an xk'amok chaq we chi hilank sa' rochocheb' li rech'alal laj eechal we”.

²⁸ Toja' naq li ixqa'al koho sa' aanil sa' rochoch li xna' chi xyeeb'al chixjunil a'in.

²⁹ Lix Rebeka wank jun ras, aj Labán xk'ab'a'. Ut a'an koho sa' aanil chirix li tenamit wan wi' li winq, chire li ha'.

³⁰ Naq laj Labán kiril li xmatq'ab' ut li xsahob' ru xkux ruq' li ranab', ut kirab'i xyeeb'al lix Rebeka: “Jo'ka'in naq xinraatina li winq a'an”, kiwulak rik'in li winq ut koxtaw chire li ha' wankeb' wi' li xkameey.

³¹ Ut kixye re: “Kim, at rosob'tesihom li Qaawa'. K'a'ut naq xaqxookat chirix li tenamit? Laa'in ak xinyamtesi xsa' li kab'l ut xinyiib' xna'ajeb' laakameey”, chan.

³² Ki'ok li winq sa' li kab'l, ut laj Labán kirisi li riiq eb' li kameey, kixk'eheb' xk'im ut xwa. Kixk'e ajwi' xha' li winq jo'wi' eb' li rochb'een re te'xch'aj li roqeb'.

³³ Chirix chik a'an kixk'eheb' chi wa'ak; ab'an laj k'anjel chiru laj Abrahán kixye: “Ink'a' tinwa'aq toj reetal tinye li b'arwan tento tinye”. Kichaq'ok laj Labán: “Aatinan b'i'”, chan re.

³⁴ Ut a'an kixye: “Laa'in nink'anjelak chiru laj Abrahán.

³⁵ Li Qaawa' xrosob'tesi chi yo'oon laj eechal we, ut a'an xb'ihomo'k chi us, xb'aan naq xmaatani xkarneer, xwakax, xplaat ut x'oor, winq ut ixq li neke'k'anjelak chiru, xkameey ut xb'uur.

³⁶ Ut lix Sara, rixaqil laj eechal we, naq ak tiix aj chik, kirala jun xk'uula'al laj eechal we, ut a'an xk'e wi' chixjunil li k'aru wank re.

³⁷ Laa'in xinxk'e chi xyeeb'al rik'in jurament: «Ink'a' taasik' rixaqil li walal sa' xyanqeb' li xrab'in aj Kanahán, li tenamit wankin wi',

³⁸ tatxik b'an sa' rochoch linyuwa', rik'ineb' linkomon, chi xtz'aamankil rixaqil li walal».

³⁹ Ut laa'in xinye re laj eechal we: «Ut wi li ixq ink'a' taaraj chaq intaaqenkil?».

⁴⁰ Toja' naq a'an kixye we: «Li Qaawa', li junelik xink'e inch'ool chi xpaab'ankil, tixtaqla li x'ánjel chawochb'eeninkil ut a'an tatxtenq'a sa' laab'eenik re naq us tat-elq. Chi jo'kan taataw rixaqil li walal sa' xyanqeb' linkomon, sa' rochoch linyuwa'.

⁴¹ Ab'anan wi tatwulaq sa' rochocheb' li wech'alal ut ink'a' te'xk'e chaq aawe li ixq, matk'oxlak chik chirix li jurament xab'aanu. Maak'a'aq aach'a'ajkilal chirix li aatin xasume chiwu», chan we.

⁴² “Us b'i', sa' li kutan a'in xink'ulunk chire li ha' ut xinye sa' inch'ool: «At Qaawa', xYosat laj Abrahán laj eechal we, wi taawaj rusilankil linb'eenik,

⁴³ arin tinkanaaq chi xaqxo chire li ha'. Li tuq'ixq li taachalq chi xk'amb'al xha' ut laa'in tinye re: Si b'ayaq wuk'a' li wank sa' laakuk,

⁴⁴ wi a'an tixye we: Uk'an ut tink'eheb' ajwi' chi uk'ak laakameey, a'anaq li rixaqil li ralal laj eechal we sik'b'il ru xb'aan li Qaawa'».

⁴⁵ Ka'ajwi' xinraqe'k chi raatinankil wib' injunes, naq lix Rebeka xwulak, paqpo xkuk sa' xb'een xtel; xkub'eek sa' li jul ut xrisi chaq xha'. Ut laa'in xinye re: «B'aanu usilal, si b'ayaq wuk'a'».

⁴⁶ Tikto xkub'si li xkuk sa' xb'een xtel ut xye: «Uk'an, ut tink'eheb' ajwi' chi uk'ak laakameey». Xin'uk'ak ut a'an xk'eheb' ajwi' chi uk'ak linkameey.

⁴⁷ Chirix chik a'an xinpatz' re: «Ani laayuwa'?», chankin. «Laa'in xrab'in laj Betuel, ralal laj Najor rik'in lix Milká», chan we. Toja' naq xink'e li xmatq'ab' chi ru'uj ruq' ut li xsahob' ru li xkux ruq',

⁴⁸ ut xinhupub' wib' chi xloq'oninkil ut rusilaatinankil li Qaawa', xYos laj Abrahán, li xinxb'eresi chaq chi tiik chi xtawb'al li xrab'in li riitz'in laj eechal we, cho'q rixaqil li ralal.

⁴⁹ Yehomaq b'i' we anaqwan: ma teeb'aanu usilal re laj eechal we chi tiikaq leech'ool? Wi ut ink'a', yehomaq ajwi' we re naq tinnaw b'ar tinxik: ma sa' linnim malaj ut sa' lintz'e”.

⁵⁰ Ke'chaq'ok laj Labán ut laj Betuel ut ke'xye: “Rik'in li Qaawa' chalenaq chaq chixjunil a'in. Laa'o maak'a' naru tqaye aawe: ma us malaj ink'a'.

⁵¹ Arin chawu wank lix Rebeka: k'am ut ayu, ut a'anaq rixaqil li ralal laj eechal aawe, jo' chanru xyehom li Qaawa'”.

⁵² Naq laj k'anjel chiru laj Abrahán kirab'i li yookeb' chi xyeeb'al, kixhupub' rib' chiru ch'och' chi xloq'oninkil li Qaawa'.

⁵³ Chirix chik a'an kirisi chaq li aq'ej ut k'a'aq re ru yiib'anb'il rik'in oor ut plaat, ut kixk'e re lix Rebeka. Jo'kan ajwi' kixk'e xmaataneb' li ras ut li xna'.

⁵⁴ Ke'wa'ak ke'uk'ak, a'an ut eb' li rochb'een, ut aran ke'xnumsi li q'oqyink. Eq'la chik ke'wakliik ut laj k'anjel kixye: “Kanab'omaqin chi q'ajk rik'in laj eechal we”, chan.

⁵⁵ Ke'xye li ras ut li xna' lix Rebeka: “Kanaaqaq li ixqa'al kach'inaq chik qik'in, qayehaq lajeeb'aq kutan; toja' naq taaxik”, chankeb'.

⁵⁶ Ab'an laj k'anjel chiru laj Abrahán kixye: “Mineeb'ay. Li Qaawa' xrusila linb'eenik. Jo'kan naq kanab'omaqin chi elk re naq tinxik rik'in laj eechal we”, chan.

⁵⁷ Ke'xye eb' a'an: “Qab'oqaq li ixqa'al ut qapatz'aq re k'aru naxk'oxla”, chankeb'.

⁵⁸ Ke'xb'oq lix Rebeka ut ke'xye re: “Ma taawaj xik chirix li winq a'in?”. “Tinxik!”, chan a'an naq kichaq'ok.

⁵⁹ Toja' naq ke'xchaq'rab'i lix Rebeka rochb'een li ixq aj ilol re; ke'xchaq'rab'i ajwi' laj k'anjel chiru laj Abrahán ut eb' li rochb'een.

⁶⁰ Ke'rosob'tesi lix Rebeka ut ke'xye re: “At qanab', chatk'ihanq chi k'iila o'q'ob', ut eb' laawalal aak'ajol che'eechaninq re li xtenamiteb' li xik' neke'ilok reheb'”.

⁶¹ Toja' naq ke'xaqliik lix Rebeka ut eb' li te'ochb'eeninq re; ke'taqe'k sa' xb'eeneb' li kameey ut koheb' chirix li winq. Laj k'anjel chiru laj Abrahán kixk'am lix Rebeka ut koho.

⁶² Laj Isahak kiq'axonk chaq wan wi' “xHa'el li Yo'yo li na'ilok we”, xb'aan naq nawank sa' xteepal Nejeb.

⁶³ Sa' jun kutan ewu, ki'elk laj Isahak chi b'eek sa' xk'al ut, naq kixtaqsi li rilob'aal, kixk'e reetal naq wankeb' kameey yookeb' chi chalk.

⁶⁴ Jo'kan ajwi' lix Rebeka kixtaqsi li rilob'aal ut kiril laj Isahak: kikub'eek chirix li kameey

⁶⁵ ut kixye re laj k'anjel chiru laj Abrahán: “Ani li winq a'an li yo chi b'eek sa' li xk'al, yo chaq chi chalk chi qak'ulb'al?”, chan. Kichaq'ok li winq ut kixye: “A'an ralal laj eechal we”. Toja' naq lix Rebeka kixkub'si li t'ikr ut kixtz'ap li xnaq' ru.

⁶⁶ Laj k'anjel chiru laj Abrahán kixseeraq'i re laj Isahak chixjunil li xb'aanu,

⁶⁷ ut laj Isahak kiroksi lix Rebeka sa' xmuheb'aal lix Sara; kixk'am lix Rebeka cho'q rixaqil ut q'axal kixra. Ut rik'in a'an kik'ojlaak xch'ool laj Isahak chirix xkamik li xna'alq.