Lʉkas 12 - Kálara Zyɛ̌m Edwán é mpʉ̌n

Levure oFarizyɛŋ lé edi e ye e

¹ Lɛŋ ba jɔʼ, ntuntuma bʉr, yé ntɔʼ bâʼle fwal. Bé a be ó otɔɔyin otɔɔyin, baʼ bʉr dɨ tibe bʉʉ mokʉ. Yesʉs, nye le ompʉn be ó: «Diʼe ga ncye e l'oFarizyɛŋ é lɔb levure bé ndɨ e ye e. Yé ó bɨkʉʉŋʉ!

² Sa yiyɛh ndɨ é l'efo e, yé ógwiha. Sa yiyɛh ndɨ fela ɛ, yé ókʉ gʉŋɔ.

³ Ebe no, sa bɨn bé ólɛɛla é l'edurʉ ɨ, yé ópyal kʉl é kpɛŋlɛm. Sa bɨn bé ónyimla é l'egwal e nuu mʉr é tiʼe e, bʉr, bé ócyɛb é mie kʉ lé etuno ye.»

Ajoʼo ga bʉa e bʉr

⁴ «Ofo bam, me elɛɛ bɨn ó nɛɛ: ajoʼo ga bʉa e bʉr. Bé dam jʉ bɨn é nko paʼ bɨpuno. Bɛɛ bé abe e nkul esa bɨn yʉʉ sa fih.

⁵ Me elɛɛ bɨn waa bɨn lé ejala le ejoʼo bʉa e nye e: yé ó waa ndɨ e nkul enʉa bɨn, jʉ, ze guho é Bɨ-siʼe e. Me elɛɛ bɨn ó nɛɛ: joʼa ga bʉa e nye.

⁶ Bé ebɛma baatɔlɔ otɛn ó, bɨpara bɨba. Dam be no, yé abe e l'atɔlɔ ngwar ndɨ ejɨhɔ é paʼ mo Zyɛm.

⁷ Nteme, Zyɛm, nye egʉa tolɔɔ mɨkoho mɨ mpuo ndɨ bɨn é mɨlʉ ɨ. Ajoʼo ga bʉa. Bɨn bé é bul buo dime, laa buobuo baatɔlɔ.

⁸ «Ebe no, me elɛɛ bɨn ó nɛɛ: ǃɨ mʉr si kuro bɨr, gban me é mih mo bʉr nɛʼɛ, mɛm nteme Mwan mo Mʉr, me ógban nye é mih beengles mo Zyɛm.

⁹ Sa gwar, ǃɨ mʉr si lɛɛ é pyɛldweh ó, nye abe mpʉn wam nɛʼɛ, mɛm nteme Mwan mo Mʉr, me ólɛɛ nteme ó, nye a baabe mpʉn wam é mih beengles mo Zyɛm.

¹⁰ Mʉr nyiwɛh lé epyeh Mwan mo Mʉr ɨ, baa ebebe laa, yé óbɛm pɛʼɔ. Sa gwar, mʉr ópyeh Mbɨambɨa Sisim ɨ, baa ebebe yaa, yé ákwoʼ pɛʼɔ.

¹¹ É jɔʼ bé ódaʼre bɨn é mompah mɨnjwɨʼla mɔɔ, nkʉ é mih mo bʉr o ndɨ e nkul mojwɨ̀ʼa ɛ, to pur bɨn ɨ, mʉr asyɛl ga ba e nye mʉr tɨ, tiibe e nkar bɨn bé ófuo monyʉl mɨn e tɨʼ ɨ. Mʉr ayeʼbe mpɨha bɨn bé óbɨha be e,

¹² ebe, Mbɨambɨa Sisim ólɛʼle bɨn sa bɨn bé ójala le elɛɛ be é jɔʼ gwar yaa ɛ.»

Kɨkɛna gʉ mʉr

¹³ Nuu mʉr é ntuntuma bʉr yaa ze lɛɛ e Yesʉs ó: «Yeʼle, lɛŋɨ e twɨlam ó, nye kaba bɨh bɨliʼ mo sɔŋ wih!»

¹⁴ Yesʉs, nye e nye ó: «Wɛɛ! Zé a cyel me lɔ̀b é mɨlɔb min? Zé a pa kʉ lɛɛ ó, me kaba bɨliʼ mo sɔŋ win?»

¹⁵ Nye ó: «Gʉa di ga ncye! Syɛhla ga zɔɔ bɨsa mɨmbi mimyɛh, ebe, tiʼ mʉr, yé aduho é bɨsa mʉr waa ndɨ e bye e, byé dam buo yáa bim.»

¹⁶ Yesʉs ntɔʼ sa be kɨkɛna ó: «Yé a ze be ó, nuu mʉr e bɨsa twiha ndwe e bɨpeme, bɨpeme bye ze bul gumo.

¹⁷ Nye ze dî é leme we ó: “Me saʼ nyá ɛ? Me aka be e gumo me kaala mode mam!”

¹⁸ Nye ó: “Me paʼ sa mpʉ: me ófuo gbɛɛ monkuna mam, me òka lʉo monkuna mofih, maa ndɨ é bul bwaʼ mɨmo e! Me òkoho mode mam ndwe e mobi mam é monkuna maa!

¹⁹ Me òlɛɛ e leme wam ó: Leme wam, go e mobi twiha. Mé ókʉ jala e go tɔɔ mɨmbu é buobuo. Gbala é jɔʼ yi. Deʼ mode. Nyʉlɨ monwoʼ. Dɨʼe soho.”

²⁰ Zyɛm, nye e mʉr waa ó: “Go sa gʉ yi! Muh é pum wi, me ópɛʼ sisim go. Ozé, bé óka liʼ lé ede bɨsa gɨ sil koho biʼ ɛ?”»

²¹ Yesʉs, nye e be ó: «Mʉr ndɨ ekoho mobi me é l'efu le nye mʉr tɨ, nyɛɛ yɛɛ anteʼenteʼe é mih mo Zyɛm ɨ, mʉr waa, nye ó ndɨ enwɨɨla e mʉr nwa.»

Asyɛl ga ba e bɨn bʉr o tɨ, tiibe e nyɔmlʉ nkʉ mompor

²² Yesʉs, nye e l'ompʉn be ó: «Ebe no, me elɛɛ bɨn ó nɛɛ: asyɛl ga ba e bɨn bʉr o tɨ, tiibe e nyɔmlʉ. Asyɛl ga ba nteme e monyʉl mɨn, tiibe e mompor.

²³ Zê bɨn bé agʉa ó, mʉr, nye abe njɨ ede ɛ? Le nteme ó, kubo nyʉl, wé e nyɔm, laa mompor.

²⁴ Beŋɨ ga bɨkpaŋ bi. Byé abe e bɨpeme e montibe. Byé ato é mɨngol yʉʉ gumo. Byé abe e mode mɨkɛɛla é bɨtiʼe nkʉ é monkuna. Zyɛm pa taare dwe bye mode é jɔʼ yiyɛh, a dwɛʼra e bɨn bɛɛ, ndɨ é bul buo dime, laa bɨnɔn ɨ.

²⁵ Zé é sama yin ndɨ e nkul eko elu egwar é jɔʼ ye ebe ba nye lé esyɛl é leme e?

²⁶ Ebe no, nkʉ bɨn bé ekar esa sa ndɨ é bul twaʼbe e, ebe yé bɨn lé ebul yeʼbe byaa byʉʉ bibyɛh ɛ?

²⁷ Paʼ dwɛʼ ga mpʉ ofulawa lé eto le ebuʼba le esam ɨ. Ofulawa baa, bé abe lé esea syɛɛ, nkʉ tie mɨkan. Me elɛɛ bɨn ó: dam be Salomɔŋ é jɔʼ nye a be e l'okum e l'ogbaa we e, nye a baabœrɔ mompor é mbɨa mbɨa mpʉ Zyɛm lé ebœr ofulawa baʼ ɛ.

²⁸ Bɨka, byé etiʼe muh. Byé nteme sa yé óguhɔ omɛn é duro e. Zyɛm pa taare bœr bye mompor, a dwɛʼra e bɨn! Yé, yé ósa ó, nye l'ayi bœr bɨn, laa naa ɛ? A twaʼbe buʼo yin ɛ!

²⁹ Adɨ du ga njɨ mode e monwoʼ bɨn bé óde le enyʉl ɨ. Asyɛl ga ba e bɨn bʉr o tɨ, tiibe e mode.

³⁰ Bʉr o bɨkul bɨfih bibyɛh, bé ekʉ ka du ó njɨ bɨsɨa byaa. To kœb ó, Sɔŋ win, nye ebɛa gʉa ó, bɨn nteme bé ejɨ bye.

³¹ Fuo saa ga yɛɛ eni é jwɨ̀ʼa ye. Byaa byʉʉ bɨn lé ejɨ bɨnɨ, Zyɛm óloŋlo bɨn bya.»

Mpaŋ okum e l'ogbaa

³² «Bɨn bʉr o ndɨ ma daa e bɨntœme lam ɨ, ajoʼo ga bʉa. Sɔŋ win, nye ebee embɨa lé eniŋle bɨn é jwɨ̀ʼa ye.

³³ Bɛma ga mobi mɨn. Fuʼa ga baanteʼenteʼe o bʉr. Lara ga mɨmpɨʼ bɨmɔn ndɨ ajwɨm ɨ. Maʼa ga okum e l'ogbaa win é jobo kʉ, gumo byé óbe, asie e, ebe, mɨndiblʉ, myé abe e nkul ekunbo e tɨ; osyoʼ nteme ajʉa bye.

³⁴ Maʼa ga okum e l'ogbaa win gʉ, ebe, gumo okum win ndɨ ɨ, tɨʼ nteme ó mɨleme min, myé óbe e!»

Zé óbe lé ebono nye é l'esie e mbi jɔʼ yi?

³⁵ «Pila ga monkwan. Bɨn bé à baʼle molama mɨn mɨtwima.

³⁶ No ó bɨn bɛɛ, diʼe ga mpʉ osyɛl o mosa ndɨ é mpono tî wɔɔ ɛ. Mpʉ bé lé egʉa ó, nyi to bœm mʉma ɛ, bé mu ó njɨ lé ebono mpula we, lé ekpɛl ó, ǃnye si kwaʼle ebe nɛʼɛ, bé òkpahbe dib nye la.

³⁷ Mocyɛʼ mo mpom, mé e l'osyɛl o mosa sɔŋ wɔɔ ókœb ó, bé be ó si di nkehe e. Me elɛɛ bɨn cyecye ó nɛɛ: nye óbwar mɨkan mye mpʉ syɛl mosa, ntɔʼ sa ó, bé diʼe si, ó bé deʼ. Nye òsea e be.

³⁸ ǃNye óbe si pyal é moni, nkʉ é dwo mɛn nɛʼɛ, baa nye ókœb é mpono e, bé óbe ó e mocyɛʼ mo mpom,

³⁹ ebe, bɨn bé egʉa ó, nkʉ mʉr mbɛr a be ó be, gʉa ewala ndiblʉ, wé a be ó, wé ópyal nɛʼɛ, mpa nye a di ó nkehe. Nye a ngbaa be ó, abir ó, wé kɛʼɛ nye mbɛr, díbe.

⁴⁰ Bɨn nteme, diʼe ga é doʼlo. Mwan mo Mʉr amu pyal bɨn motwɨra, é l'ewala bɨn bé óbe, abuʼla nye e.»

Osyɛl o mosa oba

⁴¹ Pyɛr ntɔʼ dî e nye ó: «Da, zê go lé esa yinɨ kɨkɛna ó, é l'efu lɨh ɛ? Zê é l'efu e bʉr bɨbɛh ɛ?»

⁴² Da ntɔʼ bula dî e nye tia ó: «Wáa mʉr é bɨn ndɨ mʉr ebuʼla, waa ndɨ cɨcyoo mbɔʼlʉ ekuro e? Mbi syɛl mosa waa, nye ó waa njwɨɨ we ócyel é mbɛr we ó, nye diʼe lʉ osyɛl o mosa be. Nye ó ngo kab bʉr o nduo ye monkɔb mode mɔɔ é bɨjɔʼ lé ejala ɛ.

⁴³ ǃƗ tî we óbe si to, ze bula, ze bee nye lé esea syɛɛ yaa nɛʼɛ, mocyɛʼ mo mpom, mé ósʉŋɔ é mbi syɛl mosa waa!

⁴⁴ Me elɛɛ bɨn cyecye ó nɛɛ: nye ódwe nye nkul mojwɨ̀ʼa é bɨsa bɨ mbɛr bibyɛh.

⁴⁵ Wáa mʉr é l'esama lɨn ndɨ ebula nwɨɨla e bɨbla syɛl mosa ɛ? Mbi syɛl mosa waa, nye ejwɨʼ é leme we tʉŋlʉ ó: “Tî wam, nye ó mpʉ sa lɛɛ ó, nye aŋa lɨ bula.” Nye eka taare lé eŋmɛh osyɛl o mosa o bʉba ndwe e baa o bʉrʉm, le egubo de mode le ebɛble monwoʼ mɔɔ. Mpur, nye òmɛr nye.

⁴⁶ Njwɨɨ syɛl mosa waa ópyal ó, dobo nye óbe, abuʼla ó, nye e nkul epyal ɨ, é l'ewala nye óbe, agʉa ɛ. Nye ókab syɛl mosa waa bɨntɨʼa ó, byaa ndɨ é nyan nyan ɨ, jwɨʼ gwar e gwar e bʉr o ndɨ ajyɛʼ taa buʼo yɔɔ boo nye e.

⁴⁷ «Syɛl mosa mu si bɛa gʉa bɨgwɨma bɨ sɔŋ we, nyɛɛ yɛɛ l'akʉmsa, nkʉ loŋlo bɨgwɨma byaa ɛ, nye ófuurɔ mɨmbihe é buobuo.

⁴⁸ Syɛl mosa fih, waa a baagʉa bɨgwɨma bɨ sɔŋ we e, dam be ó, mpʉ nye lé esa syɛɛla ndɨ ejala e ntɨʼa ɛ, nye aŋa bul bîŋɔ. Mʉr a bul dweŋɔ ɛ, nye ódîŋɔ ó, nye dɨʼe dwe nteme é buobuo. Mʉr a bul buʼlɔ, ntɔʼ dweŋɔ ekʉm ɨ, nye ódîŋɔ ó, nye bula ntɨh, laa bim nye a taare dweŋɔ ɛ.»

Yesʉs a ze ó, ze tira dɔm

⁴⁹ «Me a ze ó, me caʼa siʼe é si nwa. A jɨ bee si nwaʼ mu si buma njʉl!

⁵⁰ Me a ze ó, me nʉŋa ndubo wam. Leme wam, wé ó kʉ é cyèl, to pyal é jɔʼ ndubo waa, wé óbe si syɛɛlɨ ɨ.

⁵¹ Zê bɨn bé lé ejwɨʼ ó, me a ze ó, lé eze sa ó, bʉr o si nwaʼ diʼe é motala paʼra wɔɔ ɛ? Me elɛɛ bɨn ó: me a ze gba ó mpɔʼa monkɔm paʼra bʉr e bʉr.

⁵² Taare é banana, bʉr o mbɛr ngwar, bé óbɔʼa monkɔm. É bʉr otɛn, olɛl, bé óbene oba; oba bene olɛl.

⁵³ Sɔŋ ólwimla e soho we; soho lwimla e sɔŋ. Nyɔŋ ólwimla e l'esehe le; esehe lwimla e nyɔŋ. Mpɔmlʉ mʉma ólwimla e njyɛl we; njyɛl lwimla e mpɔmlʉ.»

Edweʼe bɨjɔʼ lé epyal ɨ

⁵⁴ Yesʉs ze bâʼle lɛɛ e ntuntuma bʉr ó: «É jɔʼ bɨn lé ebee modwine mo mpie lé eduho nko dobo lé eja ɛ, bɨn bé elɛɛ ó: “Mpie muno ze nwɨɨ.” Mpie nteme, bana nwɨɨ no.

⁵⁵ ǃBɨn si jʉʼra pubo lé eduho nko tie nɛʼɛ, bɨn bé egʉa tɨʼ ó, dwehe, yé ókah. Yé nteme, bana sa no.

⁵⁶ Bɨn baanya-bɨkʉʉŋʉ ba, bɨn bé naa ó lé ekʉ gʉa bɨsa lé ecemle dwehe le ompie e. Bɨn bé egʉa sa lé epyal é si nwa. Zê bɨn bé abe e nkul edweʼe sa mu lé esyɛɛlɨ é jɔʼ yiʼ ɨ?»

Bɛa komlo ga mɨlɔb min

⁵⁷ «Ebe yé bɨn lé ekar etiʼe mɨlɔb é l'ocɨcyel paʼra win ɨ?

⁵⁸ Yé be ó, nuu mʉr, nyi pur go, bɨn e nɔɔ dina temezi lé eto nko mpah mɨlɔb nɛʼɛ, bɛa jwɨʼla komlo lɔb ndɨ paʼra win ɨ. Wé kwɨmlɨ é jɔʼ yaa, lé ekpɛɛ ó nye amu daʼre go, cen go é mih mo lɔ̀b; lɔ̀b cen go boo lʉ bɨpulʉm, lʉ bɨpulʉm waa, wé ntɔʼ gba go é mbʉʼ.

⁵⁹ Me elɛɛ go ó, go ákwoʼ pʉʼa é gumo yaa, cye yiyɛh go l'apa jɛna mpɔla go nyiwɛh, para gwar aliʼ ɨ.»