1 Mose 24 - ŊMALƐ KRƆŊKRƆŊ LƐAŋɔ yoo ahã Isak 1 Abraham egbɔ, ni eye afii pii; ni Yehowa ejɔɔ Abraham yɛ nibii fɛɛ amli. 2 Abraham kɛɛ etsulɔ ni ji ewe lɛ mli onukpa ni lɛ ekwɛɔ nii fɛɛ ni Abraham yɔɔ lɛ anɔ lɛ akɛ, “Ba ni okɛ onine abahɔ mishuɔ shishi 3 koni mahã okã Yehowa, ŋwɛi Nyɔŋmɔ kɛ shikpɔŋ Nyɔŋmɔ lɛ, kitã akɛ oŋɔŋ Kanaanbii ni miyɔɔ amɛteŋ nɛɛ abiyei lɛ eko akɛ ŋa ohaŋ mibi Isak; 4 shi moŋ oootee mishikpɔŋ lɛ nɔ kɛ miweku lɛ mli ni oyaŋɔ yoo obahã lɛ.” 5 Ni tsulɔ lɛ kɛɛ Abraham akɛ, “Ekolɛ, yoo lɛ ebakpɛlɛŋ ni enyiɛ misɛɛ kɛba shikpɔŋ nɛɛ nɔ. Kɛ eba lɛ nakai lɛ, ani mikɛ obi lɛ aku sɛɛ aya shikpɔŋ nɔ he ni ojɛ kɛba lɛ lo?” 6 Abraham kɛɛ tsulɔ lɛ akɛ, “Kwɛmɔ ni ahi koni okɛ mibi lɛ akaku sɛɛ kɛmiiya jɛi. 7 Yehowa, ŋwɛi Nyɔŋmɔ lɛ, mɔ ni ŋɔ mi kɛjɛ mitsɛ we lɛ kɛ miwekumɛi ashikpɔŋ lɛ nɔ ni ekɛ mi wie ni ekã mi kitã akɛ, ‘Oshwiei maŋɔ nɛkɛ shikpɔŋ nɛɛ mahã lɛ,’ lɛ eeetsu ebɔfo kɛnyiɛ ohiɛ ni oyaŋɔ yoo kɛjɛ jɛi obahã mibi lɛ. 8 Kɛji yoo lɛ sumɔɔɔ akɛ eeenyiɛ osɛɛ kɛba lɛ, no lɛ, ohe eje mikitã nɛɛ mli; mibi lɛ kɛkɛ ni okɛ lɛ akaku sɛɛ kɛmiiya jɛi.” 9 Kɛkɛ ni tsulɔ lɛ kɛ enine hɔ enuŋtsɔ Abraham shuɔ shishi ni ekã lɛ kitã yɛ sane nɛɛ hewɔ. 10 Kɛkɛ ni tsulɔ lɛ ŋɔ enuŋtsɔ yoomai lɛ ateŋ nyɔŋma, ni eŋɔ enuŋtsɔ lɛ nikeenii kpakpai srɔtoi ehiɛ edɛ̃ŋ, ni eyiŋ kɛtee maŋ he ni Nahor hi yɛ Mesopotamia kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ. 11 Tsulɔ lɛ hã yoomai lɛ bumɔ shi yɛ maŋ lɛ ŋmaŋmasha lɛ, yɛ nubu ko he, gbɛkɛnaashi be mli ni yei jeɔ kpo baa nuyɛɛ lɛ. 12 Esɔle ekɛɛ “Ao, Yehowa, minuŋtsɔ Abraham Nyɔŋmɔ! Miikpa bo fai ni ohã mihe aba nii ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, ni ojie osuɔmɔ ni tsakeee lɛ kpo otsɔ̃ɔ minuŋtsɔ Abraham. 13 Naa, midamɔ nubu nɛɛ he, ni maŋ lɛ mli bii abiyei miije kpo miiba nuyɛɛ. 14 Hã aba mli akɛ oblayoo mɔ ni makɛɛ lɛ akɛ, ‘Miikpa bo fai, too ogbɛ lɛ kɛba shi ni manu nu lɛ eko,’ ni eeekɛɛ akɛ, ‘Nuu, ni mahã oyomai lɛ hu eko amɛnu’ lɛ, lɛ efee mɔ krɛdɛɛ ni ojie ohã otsulɔ Isak. Enɛ mikɛaale akɛ ojie osuɔmɔ ni tsakeee lɛ kpo otsɔ̃ɔ minuŋtsɔ.” 15 Enaa naaa anyɔ shi kɛkɛ lɛ naa Rebeka, Betuel biyoo lɛ, ni eje kpo eeba ni egbɛ tswa ekɔŋ. Betuel nɛɛ, Abraham nyɛmi Nahor kɛ eŋa Milka bi ji lɛ. 16 Oblayoo nɛɛ ehe yɛ fɛo naakpa; oblayoo foro ni, ni nuu ko etako ehe dã. Ekpeleke shi kɛtee bu lɛ mli ni eyawo egbɛ lɛ obɔ̃, kɛkɛ ni eje kpo kɛba. 17 Abraham tsulɔ lɛ sha foi ekɛ lɛ yakpe ni ekɛɛ, “Miikpa bo fai ni ohã manu ogbɛ lɛ mli nu lɛ fioo.” 18 Oblayoo lɛ kɛɛ, “Nuu, minuŋtsɔ.” Kɛkɛ ni ehe fee oya ni eto gbɛ lɛ ehiɛ edɛ̃ŋ ni ehã lɛ nu enu. 19 Be ni tsulɔ lɛ enu egbe naa lɛ, oblayoo lɛ kɛɛ, “Mayɛ eko mahã oyomai lɛ hu kɛyashi beyinɔ ni amɛaanu amɛtã.” 20 Ehe fee oya ni etsɔ̃ egbɛ lɛ mli nu lɛ ewo nunumɔ nɔ lɛ mli. Kɛkɛ ni esha foi etee bu lɛ mli ekoŋŋ eyayɛ nu lɛ ni eyɛ ehã yoomai lɛ fɛɛ. 21 Tsulɔ lɛ fee diŋŋ ni ekwɛ oblayoo lɛ too koni ekɛle akɛ Yehowa ehã egbɛfãa lɛ efee omanye lo. 22 Be ni yoomai lɛ enu nu lɛ egbe naa lɛ, tsulɔ lɛ ŋɔ shika ŋmiiŋmi ga ni jara wa ekɛwo oblayoo lɛ gugɔŋ, ni eŋɔ shika ŋmiiŋmi nineshi gai agboi enyɔ hu ekɛwo oblayoo lɛ niji. 23 Kɛkɛ ni ebi lɛ akɛ, “Namɔ biyoo ji bo? Kɛɛmɔ mi koo! Ani wɔɔna gbɛ yɛ otsɛ we lɛ koni wɔyato jɛi?” 24 Oblayoo lɛ hã hetoo akɛ, “Nahor kɛ eŋa Milka bi Betuel lɛ biyoo ji mi.” 25 Asaŋ oblayoo lɛ kɛɛ tsulɔ lɛ akɛ, “Wɔyɛ jwɛi kɛ kooloi aniyenii pii, ni gbɛ hu yɛ bɔ ni aaanyɛ ato jɛi.” 26 Kɛkɛ ni tsulɔ lɛ ma eyi shi, ni eja Yehowa ni ekɛɛ, 27 “Aaajie Yehowa, minuŋtsɔ Abraham Nyɔŋmɔ lɛ, yi akɛ ehãko esuɔmɔ ni tsakeee kɛ enɔkwayeli lɛ sɛɛ afo yɛ minuŋtsɔ nɔ; ni mi hu Yehowa ebatsɔ̃ɔ mi minuŋtsɔ wekumɛi awe gbɛ!” 28 Kɛkɛ ni oblayoo lɛ sha foi kɛtee eyagba mɛi ni yɔɔ enyɛ we lɛ nɛkɛ saji nɛɛ. 29 Rebeka yɛ nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Laban; Laban nɛɛ sha foi kɛje kpo ni etee nuu lɛ ŋɔɔ yɛ nubu lɛ he. 30 Be ni Laban na ga lɛ kɛ nineshi gai lɛ yɛ enyɛmi yoo lɛ niji, ni asaŋ enu wiemɔi ni Rebeka kɛɛ nuu lɛ kɛ lɛ wie lɛ, eba nuu lɛ ŋɔɔ yɛ he ni edamɔ yɛ yoomai lɛ amasɛi yɛ bu lɛ he lɛ, 31 ni Laban kɛɛ nuu lɛ akɛ, “Ba shĩa, bo mɔ ni Yehowa ejɔɔ bo! Mɛɛ hewɔ odamɔ ŋmaŋmasha? Shi misaa shĩa lɛ mihã bo, kɛ gbɛ hu mihã yoomai lɛ.” 32 No hewɔ lɛ, nuu lɛ ba shĩa lɛ, ni Laban jie yoomai lɛ anɔ nii lɛ. Ehã nuu lɛ jwɛi kɛ niyenii ni akɛhã yoomai lɛ. Asaŋ ehã tsulɔ lɛ kɛ mɛi ni ekɛnyiɛ lɛ nu ni amɛkɛfɔ amɛnaji ahe. 33 Kɛkɛ ni akɛ niyenii bama tsulɔ lɛ hiɛ koni eye. Shi tsulɔ lɛ kɛɛ akɛ, “Miyeŋ nii ja mibɔ mimaniɛ ni mihiɛ kɛba lɛ dã.” Ni Laban kɛɛ lɛ akɛ, “Wiemɔ!” 34 No hewɔ lɛ, tsulɔ lɛ kɛɛ, “Abraham tsulɔ ji mi. 35 Yehowa ejɔɔ minuŋtsɔ naakpa, ni etsɔ̃ niiatsɛ wulu. Yehowa ehã lɛ toi kɛ tsinai kɛ jwiɛtɛi kɛ shika kɛ webii kɛ weyei kɛ yoomai kɛ tejii. 36 Minuŋtsɔ ŋa Sara kɛ minuŋtsɔ fɔ binuu be ni Sara egbɔ sɛɛ, ni minuŋtsɔ Abraham eŋɔ enii fɛɛ ni eyɔɔ ehã ebinuu nɛɛ. 37 Minuŋtsɔ hã mikã kitã akɛ, ‘Kaaŋɔ Kanaanbii, mɛi ashikpɔŋ nɔ ni miyɔɔ lɛ abiyei lɛ ateŋ mɔ ko akɛ ŋa ohã mibinuu lɛ; 38 shi moŋ yaa mitsɛ we lɛ kɛ wekumɛi lɛ aŋɔɔ koni oyaŋɔ ŋa obahã mibinuu lɛ.’ 39 Ni mikɛɛ minuŋtsɔ akɛ, ‘Eko lɛ yoo lɛ ebanyiɛŋ misɛɛ kɛbaŋ.’ 40 Shi ekɛɛ mi akɛ, ‘Yehowa, mɔ toi ni miboɔ daa nɛɛ lɛ, aaatsu ebɔfo afata ohe, ni eeehã oye omanye, ni obaaya oyaŋɔ ŋa yɛ mijaku kɛ mitsɛ we lɛ obahã mibinuu lɛ. 41 Ja nakai dani ohe aaaje mikitã nɛɛ mli. Kɛji otee mijakubii aŋɔɔ ni amɛkɛ yoo lɛ hãaa bo lɛ, no lɛ ohe eje mikitã lɛ mli.’ 42 “Be ni mibashɛ nubu lɛ he ŋmɛnɛ lɛ, misɔle mikɛɛ, ‘Yehowa, minuŋtsɔ Abraham Nyɔŋmɔ, kɛji ooohã migbɛ ni minyiɛ nɛɛ afee omanye lɛ, 43 no lɛ naa miidamɔ nubu nɛɛ he, ni hã aba mli akɛ oblayoo ni aaaje kpo aba nuyɛɛ ni makɛɛ lɛ akɛ miikpa bo fai ni ohã mi ogbɛ lɛ mli nu lɛ fioo manu, 44 ni eeekɛɛ mi akɛ, nuu, ni masaa mayɛ eko mahã oyomai lɛ hu lɛ, hã lɛ efee yoo krɛdɛɛ ni Yehowa ejie ehã minuŋtsɔ bi lɛ.’ 45 Be ni mikɛɛ miwieɔ migbeɔ naa yɛ miyitsoŋ pɛ lɛ, naa, Rebeka epue ni egbɛ tswa ekɔŋ kɛmiiba. Ekpeleke shi kɛtee bu lɛ mli eyayɛ nu. Mikɛɛ lɛ akɛ, ‘Ofainɛ ni ohã mi nu lɛ fioo.’ 46 “Ehe fee oya, ni eto egbɛ lɛ ehiɛ edɛ̃ŋ ni ekɛɛ, ‘Nuu ni mahã oyomai lɛ hu eko amɛnu!’ No hewɔ lɛ, minu, ni ehã yoomai lɛ hu eko amɛnu. 47 Kɛkɛ ni mibi lɛ akɛ, ‘Namɔ bi ji bo?’ Ni ekɛɛ, ‘Nahor kɛ eŋa Milka binuu Betuel lɛ bi ji mi’. No hewɔ lɛ, mikɛ ga lɛ wo egugɔŋ, ni mikɛ nineshi gai lɛ wo eniji. 48 Kɛkɛ ni mima miyi shi, ni mija Yehowa, ni mijie Yehowa, minuŋtsɔ Abraham Nyɔŋmɔ lɛ, yi, mɔ ni tsɔ̃ɔ mi gbɛ jurɔ koni mikɛbaŋɔ minuŋtsɔ wekunyo biyoo mahã ebinuu lɛ. 49 Agbɛnɛ kɛji nyɛkɛ minuŋtsɔ aaaye yɛ mlihilɛ kɛ anɔkwayeli naa lɛ, no lɛ nyɛkɛa mi ni kɛjeee nakai hu, nyɛkɛa mi, koni male bɔ ni mafee.” 50 Kɛkɛ ni Laban kɛ Betuel here nɔ, ni amɛkɛɛ lɛ akɛ, “Yehowa ŋɔɔ sane nɛɛ jɛ; no hewɔ lɛ, wɔbɛ nɔ ko ni wɔbaakɛɛ. 51 Naa, Rebeka lɛ nɛ, ŋɔɔ lɛ ni okɛ lɛ aya ni eyatsɔ onuŋtsɔ binuu lɛ ŋa, tamɔ bɔ ni Yehowa ekɛɛ lɛ.” 52 Be ni Abraham tsulɔ lɛ nu amɛnaa wiemɔi nɛɛ lɛ, eho ebu shi ni eja Yehowa. 53 Agbɛnɛ tsulɔ lɛ jie jwiɛtɛi nibii kɛ shika nibii kɛ mamai kɛba, ni ekɛhã Rebeka. Asaŋ ehã Rebeka nyɛmi nuu lɛ kɛ enyɛ hu nibii ni jara wa. 54 Kɛkɛ ni agbɛnɛ tsulɔ lɛ kɛ mɛi ni fata ehe lɛ ye nii, ni amɛnu nɔ ko. Amɛwɔ jɛi nakai gbi lɛ. Be ni amɛte shi leebi lɛ, Abraham tsulɔ lɛ kɛɛ akɛ, “Nyɛwoa mi gbɛ koni maya minuŋtsɔ ŋɔɔ.” 55 Shi Rebeka nyɛmi nuu lɛ kɛ enyɛ kɛɛ akɛ, “Hã oblayoo lɛ kɛ wɔ ahi shi gbii fioo, akɛ gbii nyɔŋma nɛkɛ, koni no sɛɛ ni okɛ lɛ aya.” 56 Shi tsulɔ lɛ kɛɛ amɛ akɛ, “Nyɛkatsia minaa, ejaakɛ Yehowa ehã migbɛfãa lɛ eye omanye; nyɛwoa mi gbɛ ni maya minuŋtsɔ ŋɔɔ!” 57 Amɛkɛɛ akɛ, “Wɔbaatsɛ oblayoo lɛ koni wɔbi edaaŋ gbee.” 58 Amɛtsɛ lɛ ni amɛbi lɛ akɛ, “Okɛ nuu nɛɛ aaatee lo?” Ni Rebeka kɛɛ akɛ, “Matee.” 59 Kɛkɛ ni amɛwo amɛnyɛmi yoo Rebeka kɛ tsulɔyoo nukpa kɛ Abraham tsulɔ lɛ kɛ mɛi ni fata ehe kɛba lɛ gbɛ. 60 Amɛjɔɔ Rebeka amɛkɛɛ, “Wɔnyɛmi yoo, tsɔ mɛi akpei huhaa anyɛ, ni oshwiei aye amɛhenyɛlɔi amaji anɔ kunim.” 61 Kɛkɛ ni Rebeka kɛ eblayei lɛ te shi, ni amɛho amɛtara yoomai lɛ anɔ koni amɛya; kɛkɛ ni Abraham tsulɔ lɛ ŋɔ Rebeka, ni amɛŋɔ shwie nɔ. 62 Nɛkɛ be mli lɛ, Isak ejɛ nubu ko ni atsɛɔ lɛ, “Mɔ ni hiɛ kã ni enaa nii lɛ nubu” lɛ kpokpai anɔ eba. Nubu nɛɛ yɛ Kanaan wuoyigbɛ. 63 Gbɛkɛnaashi mli lɛ, Isak je kpo etee ŋa lɛ nɔ eyaashwie eyiŋ. Be ni ewo ehiɛ nɔ lɛ, naa yoomai miiba. 64 Rebeka hu wo ehiɛ nɔ, ni be ni ena Isak lɛ, eje yooma lɛ nɔ eyi shi. 65 Ebi Abraham tsulɔ lɛ akɛ, “Mɔ ni nyiɛ ŋa lɛ mli kɛbaa ni ekɛ wɔ abakpe nɛɛ, namɔ ni?” Ni tsulɔ lɛ kɛɛ akɛ, “Minuŋtsɔ lɛ ni.” Kɛkɛ ni Rebeka kɔ ehiɛhaa nɔ lɛ ni ekɛha ehiɛ. 66 Tsulɔ lɛ gba Isak nii fɛɛ ni eyatsu lɛ. 67 Kɛkɛ ni Isak kɛ Rebeka ba buu ni enyɛ Sara hi mli lɛ mli. Isak ŋɔ Rebeka ni ebatsɔ eŋa ni esumɔ lɛ; no hewɔ lɛ, Rebeka shɛje Isak mii yɛ enyɛ gbele lɛ sɛɛ. |
Bible in Ga Language © Bible Society of Ghana, 2020.
Bible Society of Ghana