Edwɛkpa ne kɛmɔ Mateyu hɛlɛle la 13 - BAEBOLO ANZƐƐ BULUKU NWUANZANWUANZAMa ɛlualɛ nwo ɛrɛlɛ ( Mak 4.1-9 ; Luk 8.4-8 ) 1 Kenle ko ne ala Gyisɛse vile sua nu ɛkɛ hɔle tandane ne anloa na ɔdɛnlanle aze kɛ ɔyɛ ngilehilelɛ. 2 Kɛmɔ menli mɔɔ yiale ɔ nwo ɛkɛ ne la zonle la ati ɔhɔdɛnlanle ɛlɛne nu, na menli ne gyinlanle tandane ne anloa diele ye. 3 Ɔvale mrɛlɛbulɛ ɔhanle edwɛkɛ dɔɔnwo ɔhilele bɛ. Ɔse, “Ɛyazonlɛnli bie hɔle kɛ ɔkagua ma. 4 Mɔɔ ɔgua ma ne la, bie guale adenle nu, na nloma rasusole. 5 Bie guale azɛlɛ mɔɔ awolɛ dɔɔnwo wɔ nu la azo, ɛleka mɔɔ ndɛtɛlɛ anzo la, na ma ne fifile ndɛndɛ, ɔluakɛ azɛlɛ ne ɛmpi. 6 Na mɔɔ ewia bɔle la, bɛyelale, ɔluakɛ bɛ ndinli ne mɔ andwu azɛlɛ bo kpalɛ. 7 Ma ne bie noko guale mbowule nu, na mbowule ne nyinle hedale bɛ nwo zo, 8 yɛɛ ma ne bie guale azɛlɛ kpalɛ zo, na bɛfifile bɛzole ma, bie mɔnwo ɛya, bie mɔnwo abulasia, yɛɛ bie mɔnwo abulasa.” 9 Gyisɛse dwulale ye edwɛkɛ ne zɛhae, “Mɔɔ lɛ ɛnzonlɛ la ɛdie!” Deɛ mɔɔ yemɔti Gyisɛse bu mrɛlɛ la ( Mak 4.10-12 ; Luk 8.9-10 ) 10 Nzinlii ɛdoavolɛma ne rale Gyisɛse anwo ɛkɛ ne rabizale ye kɛ, “Duzu ati a saa ɛtendɛ wɔahile menli ne mɔ a ɛbu ye mrɛlɛ nu ɛ?” 11 Gyisɛse buale kɛ, “Anwuma Belemgbunlililɛ ne anwo edwɛkɛ ne mɔɔ vea la, bɛmɛ yɛɛ bɛmaa bɛ nwolɛ adenle kɛ bɛde ɔ bo a, na ɔnle zɔhane ɔmmaa menli mɔɔ ɛha la. 12 Ɔluakɛ mɔɔ lɛ bie la bɛkɛmaa ye bie dɔɔnwo bɛkɛboka nwolɛ, na mɔɔ ɛnlɛ bie la bɛkɛlie ekyi ne bɔbɔ mɔɔ ɔlɛ la ɔ sa nu. 13 Metendɛ mekile menli ne mɔ wɔ mrɛlɛ nu, ɔboalekɛ bɛnea, noko bɛnnwu debie, bɛtie, noko bɛnde ɔ bo. 14 Yemɔti mɔɔ Nyamenle kpɔmanvolɛ Ayezaya hanle la ɛmkpa bɛ nwo ɛlɛ kɛ: ‘Bɛbadie, noko bɛnrɛde ɔ bo; bɛbanlea, noko bɛnrɛnwu ɛhwee. 15 Ɔluakɛ menli ɛhye mɔ ɛsolo, bɛduodua bɛ nzo yɛɛ bɛmuomua bɛ nye. Saa tɛ ye zɔhane a, anrɛɛ bɛ nye kɛnwu debie, bɛ nzo kɛde edwɛkɛ, bɛ adwenle kɛde edwɛkɛ bo, na bɛkɛzia bɛkɛra bɛkɛmaa menwɔyɛ bɛ ayile.’ 16 “Na bɛmɛ, bɛ ti ɛyɛ boɛ kpole! Bɛ nye nwu debie, yɛɛ bɛ nzo te edwɛkɛ. 17 Meka meahile bɛ: Nyamenle kpɔmanvolɛma dɔɔnwo nee Nyamenle menli ne dɔɔnwo hulole kɛ anrɛɛ bɛkɛnwu ninyɛne mɔɔ bɛmɛ bɛnwu bɛ la, noko bɛannwu bɛ; anzɛɛ anrɛɛ bɛkɛde mɔɔ bɛmɛ bɛte la, noko bɛande. Gyisɛse kile ma ɛlualɛ ɛrɛlɛ ne abo ( Mak 4.13-20 ; Luk 8.11-15 ) 18 “Akee bɛdie ma ɛlualɛ nwo ɛrɛlɛ ne abo. 19 Saa awie te Belemgbunlililɛ ne anwo edwɛkɛ na yeande ɔ bo a, ɔle kɛ ma ne mɔɔ guale adenle ne anu la. Amumuyɛnli ne ba na ɔbaye mɔɔ bɛlua ye wɔ ye adwenle nu la ɔkɔ. 20 Ma ne mɔɔ guale azɛlɛ ne mɔɔ awolɛ wɔ nu la azo la gyi ɛkɛ maa bɛdabɛ mɔɔ bɛte edwɛkɛ ne a ɛkɛ ne ala bɛfa fɛlɛkolilɛ bɛdie la. 21 Noko edwɛkɛ ne ɛnzɔ ndinli wɔ bɛ nu la ati, ɔngyinla ɔngyɛ. Saa ɔlua edwɛkɛ ne ati bɛyɛ bɛ kpɔdekpɔde anzɛɛ bɛnwu amaneɛ a, ɛnee ɛkɛ ne ala bɛkpo aze. 22 Ma ne mɔɔ guale mbowule nu la gyi ɛkɛ maa menli mɔɔ tie edwɛkɛ ne noko aleɛabo ɛbɛlabɔlɛ nwo adwenleadwenle nee anwonyia ɛhulolɛ nwo adwenle fo edwɛkɛ ne azo, na bɛnzo ma la. 23 Na ma ne mɔɔ guale azɛlɛ kpalɛ zo la a le bɛdabɛ mɔɔ bɛtie edwɛkɛ ne na bɛte ɔ bo la. Nɔhalɛ, ɛhye mɔ so ma: bie mɔnwo ɛya, bie mɔnwo abulasia yɛɛ bie mɔnwo abulasa.” Ndile nwo ɛrɛlɛ 24 Gyisɛse eza bule bɛ ɛrɛlɛ bieko kɛ, “Anwuma Belemgbunlililɛ ne le kɛ nrenya bie mɔɔ luale ma kpalɛ wɔ ye ɛya nu la. 25 Nɔe ne mɔɔ ɛnee menli ɛdeda la, kpɔvolɛ raluale ndile wɔ ɛya ne anu na ɔhɔle. 26 Mɔɔ bɛfifile na bɛvieviale mralɛ la, ndile ne yele ɔ nwo. 27 Ɛya menle ne gyimayɛvoma ne mɔ ko zele ye kɛ, ‘Yɛmenle, ma kpalɛ a yɛluale bɛ wɔ ɛya ye anu a, na ndile ye noko vi nienwu?’ 28 Na ɔbuale kɛ, ‘Kpɔvolɛ a ɛrayɛ ɛhye a.’ Ye sonvolɛma ne mɔ zele ye kɛ, ‘Ɛnee maa yɛhɔdudu bɛ yɛgua.’ Ɔbuale bɛ kɛ, 29 ‘Kyɛkyɛ, ɔluakɛ saa bɛannea ye boɛ a, mɔɔ bɛlɛtudu ndile ne la, bɛbadudu ma kpalɛ ne noko. 30 Bɛgyakyi bɛ bɛmaa bɛbɔ nu bɛnyi ɔhɔdwu ɛbuhenle ne, na mebaze menli mɔɔ bu la kɛ: Bɛlumua bɛdudu ndile ne na bɛkyekye bɛ avile bɛyela bɛ, na bɛbu abɛlɛ ne bɛgua me bonwolo ne azo.’ ” Ma ekyi ne anwo ɛrɛlɛ ( Mak 4.30-32 ; Luk 13.18-19 ) 31 Gyisɛse bule bɛ ɛrɛlɛ bieko kɛ, “Anwuma Belemgbunlililɛ ne le kɛ ma ekyi bie mɔɔ nrenya bie luale wɔ ye ɛya nu la. 32 Mekɛ mɔɔ ɔdua la ɛnee ɔle ma nretee kpalɛ kpalɛ, noko ɔnyinle ɔyɛle baka kpole ɔdɛlale mbaka dɔɔnwo, na nloma rayɛle bɛ sane wɔ ye ngane ne mɔ anu.” Mgbɔvonle nwo ɛrɛlɛ ( Luk 13.20-21 ) 33 Gyisɛse bule ɛrɛlɛ bieko kɛ, “Anwuma Belemgbunlililɛ ne le kɛ mgbɔvonle mɔɔ raalɛ fa wula ɛdɔkɛ nu fɔtɔ la. Ɔmaa ɛdɔkɛ ne amuala tu.” Gyisɛse mrɛlɛbulɛ ne ( Mak 4.33-34 ) 34 Gyisɛse hanle ɛhye mɔ amuala wɔ mrɛlɛ nu a hilele menli ne a. Na yeangoati mrɛlɛ nwo yeandendɛ yeangile bɛ ɛlɛ. 35 Ɔyɛle ye zɔhane amaa mɔɔ Nyamenle kpɔmanvolɛ ne hanle la ayɛ nɔhalɛ kɛ, “Mebadendɛ meahile bɛ wɔ mrɛlɛ nu. Mebaha ninyɛne mɔɔ sumunli kɛ aleɛ ye bɔle ɔ bo la bɛtɛtele bie la anwo edwɛkɛ meahile bɛ.” Gyisɛse kile ndile ɛrɛlɛ ne abo 36 Gyisɛse gyakyile menli dɔɔnwo ne manle bɛhɔle sua nu. Ye ɛdoavolɛma ne rale ɔ nwo ɛkɛ ne razele ye kɛ, “Kile yɛ ɛya ne anu ndile ne ɛrɛlɛ ne abo.” 37 Gyisɛse buale bɛ kɛ, “Ma kpalɛ duavolɛ ne a le Sonla Ra ne; 38 ɛya ne a le ewiade; ma kpalɛ ne a le Belemgbunlililɛ ne amra; ndile ne a le Amumuyɛnli ne amra. 39 Kpɔvolɛ ne mɔɔ luale bɛ la a le Abɔnsam. Ɛbuhenle ne a le ewiade awieleɛ, yɛɛ menli mɔɔ bu bɛyɔba ne la a le Nyamenle soanvolɛma. 40 Kɛmɔ bɛdudule ndile ne na bɛyelale bɛ senle nu la, zɔhane ala yɛɛ ewiade awieleɛ bayɛ a. 41 Sonla Ra ne bamaa ye soanvolɛma araboɔboa bɛdabɛ mɔɔ bɛtwehwe menli bɛkɔ ɛtane nu nee bɛdabɛ mɔɔ bɛyɛ amumuyɛ la kɔsɔɔti anloa, 42 na bɛavuandi bɛ bɛagua sendɔlɔra ne anu, ɛkɛ ne yɛɛ menli bazu adedɛ bɛ nwo bonrane nu a. 43 Na Nyamenle menli ne bada kɛ sɛnzɛne wɔ bɛ Ze mɔɔ wɔ anwuma la Belemgbunlililɛ ne abo. Mɔɔ lɛ ɛnzonlɛ la ɛdie! Kpɔba ne mɔɔ vea la anwo ɛrɛlɛ 44 “Anwuma Belemgbunlililɛ ne le kɛ kpɔba bie mɔɔ vea azɛlɛ bie abo la. Saa awie kɔnwu ye a, ɔkeda zolɛ na ɔfa fɛlɛkolilɛ ɔkɔtɔne ɔ nwo ninyɛne kpokpoti na ɔfa ezukoa ne mɔɔ ɔkɛnyia ye la ɔbatɔ azɛlɛ ne. Ezukoa bolɛ nwo ɛrɛlɛ 45 “Bieko, Anwuma Belemgbunlililɛ ne le kɛ gualilɛnli mɔɔ ɛlɛkpondɛ ezukoa awolɛ mɔɔ sonle bolɛ la adɔ la. 46 Mekɛ mɔɔ ɔkɛnwu bie mɔɔ sonle bolɛ kpalɛ la, ɔkɔtɔne ɔ nwo ninyɛne kpokpoti na ɔfa ezukoa mɔɔ ɔkɛnyia ye la ɔbatɔ bolɛ ne. Avonle nwo ɛrɛlɛ 47 “Anwuma Belemgbunlililɛ ne le kɛ avonle mɔɔ bɛdo ye wɔ tandane ne anu la. Ɔkye fɛlɛ ngakyile dɔɔnwo. 48 Saa avonle ne kye bie a menli ne twehwe ba aze, bɛkpa fɛlɛ mɔɔ bɛhye bɛ la anu, bɛgua kpalɛ ne wɔ bɛ bokiti ne anu, na bɛfuandi mɔɔ anwo ɛngyia bɛ la bɛgua. 49 Zɔhane ala yɛɛ ewiade awieleɛ bayɛ a; Nyamenle soanvolɛma barakpa amumuyɛma avi kpalɛma anu, 50 na bɛavuandi amumuyɛma ne bɛagua sendɔlɔra ne anu. Ɛkɛ ne yɛɛ menli bazu adedɛ bɛ nwo bonrane nu a.” Nɔhalɛ fofolɛ nee dɛba 51 Gyisɛse bizale ye ɛdoavolɛma ne kɛ, “Asoo bɛte ɛhye mɔ amuala abo?” Bɛbuale kɛ, “Ɛhɛe.” 52 Na ɔzele bɛ kɛ, “Zɔhane ati mɛla kilehilevolɛ biala mɔɔ bɛtete ye wɔ Anwuma Belemgbunlililɛ ne anwo la le kɛ awuke zo neavolɛ mɔɔ ye ninyɛne fofolɛ nee dɛba fi ye gya nu finde la.” Bɛkpo Gyisɛse wɔ Nazalɛte ( Mak 6.1-6 ; Luk 4.16-30 ) 53 Mɔɔ Gyisɛse wiele mrɛlɛ ne mɔ bu la ɔvile ɛkɛ ne, 54 na ɔrale ɔdaye ye sua zo. Ɔhilehilele wɔ bɛ nyianu sua ne anu, na ɔzinle bɛdabɛ mɔɔ bɛdiele ye la anwo. Na bɛbizale kɛ, “Nienwu a nrenya ye zukoale ye nrɛlɛbɛ ɛhye nee nwanwane gyima ye ɛyɛlɛ a? 55 Tɛ kapentanli ne ara nrenya ne ɛ? Tɛ ɔ nli a le Mɛle, yɛɛ tɛ ɔ mediema mrenya a le Gyemise, Dwosefi, Saemɔn, yɛɛ Dwudase? 56 Tɛ ɔ mediema mraalɛ a yɛ nee bɛ wɔ ɛke la? Ɛnee nienwu a ɔzukoale ɛhye mɔ amuala a?” 57 Yemɔti bɛkpole ye. Gyisɛse zele bɛ kɛ, “Bɛdi Nyamenle kpɔmanvolɛ biala eni wɔ ɛleka biala, kyesɛ ɔdaye ye sua zo nee ye abusua nu ala.” 58 Na yeanyɛ nwanwane gyima kpaziwɔkɛ biala wɔ ɛkɛ ne, ɔboalekɛ bɛanlie ye bɛanli. |
Bible in Nzema © Bible Society of Ghana, 1998.
Bible Society of Ghana