1 Arl 1 - BAEBOLO ANZƐƐ BULUKU NWUANZANWUANZABelemgbunli Devidi mgbanyinli nu 1 Mekɛ ne hɔle bie la ɛnee Belemgbunli Devidi akee ɛyɛ kpanyinli kpalɛ. Bɛfa ahundu bɛmundumundu ɔ nwo bɔbɔ a ɔ nwo ɛnyɛ wuluwulu. 2 Yemɔti ye sonvolɛma ne hanle hilele ye kɛ, “Maa yɛkpondɛ bɛlɛra bie yɛmaa ɔ nee wɔ ɛdɛnla na ɔnlea wɔ. Eza ɔbala ɛ nwo ɛkɛ na ɛ nwo ayɛ wuluwulu.” 3 Zɔhane ati bɛnleɛnleanle Yizilayɛ maanle ne anu toonwo kɛ bɛkpondɛ bɛlɛra mɔɔ anwo yɛ fɛ la bɛarɛlɛ belemgbunli ne, na bɛnyianle bie wɔ Hyunɛm bɛrɛlɛle ye. Bɛfɛlɛ bɛlɛra ne Abehyage. 4 Bɛlɛra ne anwo yɛ fɛ kpalɛ. Yemɔ yɛɛ ɛnee ɔnea Belemgbunli Devidi na ɔyɛ ɔ nwo debie biala a, noko belemgbunli ne anva ɔ sa anga ye. Adonaegya yɛ ɔ nwo belemgbunli 5 Akee Adonaegya mɔɔ ɔ nli a le Hagete la dwazole zile ye ɛbolɛ hanle kɛ, “Medame a medi ebia ne a.” Na ɔboɔboale konle ehwili nee menli mɔɔ ka mgbɔnwɔ la anloa na ɔvale menli abulanlu mɔɔ ko ɔ nyunlu a. 6 Kɛmɔ ɔ ze Devidi angulo kɛ ɔ ra ne kɛva ɛya la ati, kenle ko bɔbɔ yeambiza ye nwolɛ edwɛkɛ kɛ, “Duzu ati a wɔyɛ nyɛleɛ ɛhye a?” Adonaegya le Abesalɛm anzi ralɛ yɛɛ ɔ nwo yɛ fɛ kpalɛ. 7 Ɔzuzule nwolɛ ɔhilele raalɛ Zɛluaya ara Dwowabe nee sɛlɛvolɛ Abayata. Bɛ mu nwiɔ bɛliele nzuzulɛ ne bɛdole nu na bɛzile ye adua na eza bɛlile ɔ nzi. 8 Noko sɛlɛvolɛ Zeedɔko nee Gyɛhɔyada ara Bɛnaya, Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan, Hyemɛyae nee Riliyae yɛɛ Devidi ɛlɔne nu katakyiema ne mɔ anli angɔ Adonaegya anzi. 9 Kenle ko bie Adonaegya hunle nlankɛ nee mboane nee nyɛmoa ngakyile mɔɔ ɛlɔ la na ɔvale ɔbɔle azu wɔ Nwɔlɛ Bolɛ ne mɔɔ zua Ɛnlogɛle la azo. Ɔdole ɛsalɛ ɔvɛlɛle ɔ mediema mɔɔ le belemgbunli amra mrenya ne mɔ nee belemgbunli mbɔlɔba mgbanyinli mɔɔ wɔ Dwuda la amuala. 10 Bɛdabɛ mɔɔ yeanvɛlɛ bɛ la a le Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan, Bɛnaya, Devidi ɛlɔne nu katakyiema ne mɔ, yɛɛ ɔ diema Sɔlɔmɔn. Bɛyɛ Sɔlɔmɔn belemgbunli 11 Neetan zele Sɔlɔmɔn ɔ nli Batehyɛba kɛ, “Asoo ɛtɛtele kɛ menli bie bɛdabɛ bɛyɛ Adonaegya mɔɔ le Hagete ara ne belemgbunli, mɔɔ Belemgbunli Devidi ɛnze nwolɛ bie la? 12 Bɛla maa yɛva nwolɛ adwenle, amaa ɛ nee ɛ ra Sɔlɔmɔn bɛanyia bɛ ti. 13 Ka ɛ nwo kɔnwu Belemgbunli Devidi kɛ, ‘Nana, mekakye kɛ ɛbɔle me ɛwɔkɛ kɛ me ra Sɔlɔmɔn a kenle bie bali wɔ agya, azie maanle ye a. Na duzu ati a akee bɛva Adonaegya bɛzie belemgbunli a?’ 14 Na mekɛ mɔɔ ɛ nee Belemgbunli Devidi ɛlɛtendɛ la mebavinde ɛkɛ ne na meado wɔ edwɛkɛ ne azo.” 15 Yemɔti Batehyɛba hɔnwunle Belemgbunli Devidi wɔ ye suakunlu ɛkɛ. Mekɛ ne anu, ɛnee kɛmɔ Belemgbunli Devidi anye ɛvi dɔɔnwo la ati, ɔvea sua nu yɛɛ bɛlɛra ne mɔɔ vi Hyunɛm mɔɔ bɛfɛlɛ ye Abehyage la a nea ye a. 16 Batehyɛba hotole bizale belemgbunli ne ahye. Na belemgbunli ne bizale ye kɛ, “Duzu a ɛkpondɛ a?” 17 Batehyɛba buale kɛ, “Nana, mekakye kɛ ɛvale Ɛdɛnkɛma wɔ Nyamenle ne ɛbɔle me ɛwɔkɛ kɛ ɛ ra Sɔlɔmɔn a bali wɔ agya, azie maanle ne a. 18 Noko kɛkala, Adonaegya ɛlɛdi belemgbunli mɔɔ wɔmɔ Nana, ɛnze nwolɛ ɛhwee a. 19 Yehu nlankɛ, nyɛmoa mɔɔ ɛlɔ nee mboane dɔɔnwo yebɔ azu, na yevɛlɛ nana amra mrenya ne mɔ amuala nee sɛlɛvolɛ Abayata nee safohyenle kpanyinli Dwowabe, noko yeanvɛlɛ wɔ kakula Sɔlɔmɔn. 20 Na kɛkala, Nana, wɔmɔ yɛɛ Yizilayɛma kɔsɔɔti ɛlɛnea wɔ a. Bɛtie kɛ ɛkɛze kɛ asomasi yɛɛ di me agya adɛnla belemgbunli ebia ne azo a. 21 Nana, saa wɔannea wɔanga edwɛkɛ ɛhye wɔando ɛkɛ ne na kenle bie ɛkɔ wɔ ɛkɛla nzi a, bɛbaze me nee me ra Sɔlɔmɔn kɛ yɛyɛ mɔɔ bɛnyɛ a.” 22 Mɔɔ ɔ nloa wɔ edwɛkɛ ne azo ɔlɛka la, yɛɛ Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan vindele ɛkɛ a. 23 Bɛhanle bɛhilele belemgbunli ne kɛ Neetan ɛra. Neetan rabutule belemgbunli ne anyunlu bizale ye ahye 24 na ɔhanle kɛ, “Nana, asoo ɛhanle kɛ Adonaegya bali wɔ agya adɛnla wɔ belemgbunli ebia ne azo? 25 Ɔluakɛ ɛnɛ kenle ye ala, yehu nlankɛ, nyɛmoa mɔɔ ɛlɔ nee mboane dɔɔnwo yebɔ azu na yedo ɛsalɛ yevɛlɛ Nana amra ne mɔ amuala, Safohyenlema Kpanyinli Dwowabe yɛɛ sɛlɛvolɛ Abayata. Bɛlɛdi bɛno na bɛlɛka kɛ, ‘Nyamenle ɛyila belemgbunli Adonaegya ɛmaa ɔnyi ɔhyɛ.’ 26 Noko mame, wɔ sonvolɛ, nee sɛlɛvolɛ Zeedɔko nee Gyɛhɔyada ara Bɛnaya yɛɛ Sɔlɔmɔn ɛdeɛ, yeanvɛlɛ yɛ. 27 Na Nana, amuanrɛɛ wɔyɛ ngyehyɛlɛ ɛhye yɛɛ wɔambɔ zolɛ wɔangile yɛ sonla holɛ ko mɔɔ saa ɛkakyi ɛ nwo a ɔbali ebia ne la a.” 28 Belemgbunli Devidi buale kɛ, “Bɛvɛlɛ Batehyɛba bɛmaa me.” Bɛvɛlɛle Batehyɛba na ɔragyinlanle belemgbunli ne anyunlu ɛkɛ. 29 Na Belemgbunli Devidi vuale bieko hilele ye kɛ, “Batehyɛba, meka tease Ɛdɛnkɛma, mɔɔ ɛlie me ɛvi munzule dɔɔnwo anu la kɛ, 30 suzuamgba ala mɔɔ meneanle Ɛdɛnkɛma, Yizilayɛ Nyamenle ne membɔle wɔ ɛwɔkɛ kɛ, ‘ɛ ra Sɔlɔmɔn a bali me agya adɛnla ebia ne azo’ la, zɔhane ala yɛɛ meyɛ ye ɛnɛ demua ye a.” 31 Na Batehyɛba hotole nidi nu wɔ belemgbunli ne anyunlu na ɔhanle kɛ, “Nyamenle ɛmaa me menle, Belemgbunli Devidi ɛdɛnla ngoane nu dahuu.” 32 Akee Belemgbunli Devidi zele kɛ, “Bɛvɛlɛ sɛlɛvolɛ Zeedɔko nee Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan nee Gyɛhɔyada ara Bɛnaya bɛmaa me.” Bɛvɛlɛle bɛ bɛmanle bɛrale. 33 Na belemgbunli ne zele bɛ kɛ, “Bɛva Sɔlɔmɔn bɛdɛnla medame mumua ne me ɛkpɔnwɔndua ne azo na bɛva me sonvolɛma ne mɔ bɛboka ɔ nwo bɛ nee ye ɛhɔ Gaehɔn. 34 Saa bɛdwu ɛkɛ a bɛmaa sɛlɛvolɛ Zeedɔko nee Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan ɛkpokpa ye nwole kɛ ɔle Yizilayɛma belemgbunli. Bɛwie a bɛwu aweɛne tendenle ne anu bɛze kɛ, ‘Belemgbunli Sɔlɔmɔn ɛnyi ɛhyɛ.’ 35 Bɛyɛ ɛhye mɔ na akee bɛli ɔ nzi bɛva ye bɛradɛnla me ebia ne azo, ɔluakɛ yemɔ a ɔdi me gyakɛ anu yeali Yizilayɛma belemgbunli a. Meva ye mezie Yizilayɛma nee Dwudama belemgbunli.” 36 Bɛnaya, mɔɔ le Gyɛhɔyada ara ne liele zolɛ, “Amen! Ɛhye ɛyɛ Ɛdɛnkɛma mɔɔ le Nana ɔdaye ye Nyamenle ne anloa edwɛkɛ. 37 Na kɛ Ɛdɛnkɛma nee Belemgbunli Devidi ɛzi ɛdɛnla la zɔhane ala yɛɛ ɔ nee Sɔlɔmɔn ɛdɛnla, na ɔmaa ye belemgbunlililɛ ne ɛhɔ zolɛ ɛdɛla Belemgbunli Devidi ɛdeɛ ne bɔbɔ a.” 38 Yemɔti sɛlɛvolɛ Zeedɔko, Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan nee Bɛnaya, yɛɛ Kɛlɛtema nee Pɛlɛtema mɔɔ le belemgbunli ne ɔdaye ye sonvolɛma la hɔvale Sɔlɔmɔn dɛnlanle Belemgbunli Devidi ɛkpɔnwɔndua ne azo na bɛ nee ye hɔle Gaehɔn. 39 Ɛke yɛɛ sɛlɛvolɛ Zeedɔko vale nwole wɔ nane ɛweɛne nu mɔɔ ɔ nee ye vi Ndanlɛ Sua ne anu la rale rawolale guale Sɔlɔmɔn ati zo a. Akee bɛwule aweɛne tendenle nu na ɛlɔne ne amuala zulole zolɛ kɛ, “Nyamenle ɛyila Belemgbunli Sɔlɔmɔn ɛmaa ɔnyi ɔhyɛ.” 40 Menli ne kɔsɔɔti lile ɔ nzi, bɛbɔle fulutu bɛlile fɛlɛko kpole kpalɛ bɛmanle bɛ ne pɛle gua. 41 Adonaegya nee menli mɔɔ ɔdole ɛsalɛ ɔvɛlɛle bɛ la amuala wiele debie di la bɛdele dede ne mɔɔ menli ne ɛlɛyɛ la. Dwowabe dele aweɛne tendenle ne ane la ɔbizale kɛ, “Na duzu dede a wɔ sua zo lɔ la?” 42 Ɔ nloa wɔ zolɛ ɔlɛtendɛ la, sɛlɛvolɛ Abayata ara Dwɔnatan rale ɛkɛ. Adonaegya vɛlɛle ye zele ye kɛ, “Nrenyakpa ɛne! Ayi, bɛla babɔ me amaneɛ fɛlɛko.” 43 Dwɔnatan buale ye kɛ, “Me amaneɛ ɛnyɛ fɛ. Mɔɔ ɛzi la a le kɛ, Belemgbunli Devidi ɛva Sɔlɔmɔn ɛzie ebia. 44 Belemgbunli ɛmaa sɛlɛvolɛ Zeedɔko nee Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan, Gyɛhɔyada ara Bɛnaya nee Kɛlɛtema nee Pɛlɛtema, belemgbunli sinzavolɛma, ɛva ye ɛzie belemgbunli ɛkpɔnwɔndua ne azo ɛdudu gua 45 ɛmaa sɛlɛvolɛ Zeedɔko nee Nyamenle kpɔmanvolɛ Neetan ɛkpokpa ye nwole wɔ Gaehɔn. Fɛlɛko a le duzu? Sua zo lɔ ɛkpudwu zɛhae ala. Ɛnee dede ne mɔɔ bɛte la, ɔ bo ɛne. 46 Sɔlɔmɔn ɛli ebia ne. 47 Eza yeanga ye zɔ, belemgbunli mbɔlɔba ne mɔ amuala ɛrayɛ Belemgbunli Devidi mo na bɛze ye kɛ, ‘Wɔ Nyamenle ne ɛmaa Sɔlɔmɔn duma ɛyɛ kpole ɛdɛla wɔ duma ne na ɔmaa ye belemgbunlililɛ ne ɛhɔ zolɛ ɛdɛla wɔ ɛdeɛ ne.’ Bɛhanle edwɛkɛ ɛhye la belemgbunli bɔle ɔ ti aze wɔ mekɛ mɔɔ ɔla ye ɛkpa ne azo la 48 na ɔzele kɛ, ‘Ayɛlɛyelɛ ɛha Ɛdɛnkɛma, Yizilayɛ Nyamenle ne mɔɔ ɛmaa ɛnɛ kenle ye me kunlu ralɛ ɛli me ebia ye wɔ medame me nye zo la.’ ” 49 Edwɛkɛ ɛhye manle menli mɔɔ rale Adonaegya ɛkponledolɛ ne abo la zulole na bɛpenle ɛkɛ ne ala bɛzandele. 50 Adonaegya noko zulole Sɔlɔmɔn, yemɔti ɔhɔle Ɛdɛnkɛma Ndanlɛ Sua ne anu na ɔhɔzɔle azukponle ne abati kpokpɔkoo ne mɔ nwiɔ ne anu. 51 Bɛhɔhanle bɛhilele Belemgbunli Sɔlɔmɔn kɛ Adonaegya ɛzulo ye, yemɔti yehɔdane azukponle ne, na ɔse, “Kyesɛ Belemgbunli Sɔlɔmɔn bɔ me ɛwɔkɛ kɛ ɔnrɛva ɔ sa ɔnrɛha me kolaa na meavi ɛke.” 52 Belemgbunli Sɔlɔmɔn buale ye kɛ, “Saa ɔkile subane kpalɛ a, ɔ ti enrinli ko bɔbɔ ɛnrɛde ɛnrɛdɔ. Na saa ɔdi ɛtane a, yemɔ ɔbawu.” 53 Akee Belemgbunli Sɔlɔmɔn zoanle manle bɛhɔvale Adonaegya wɔ azukponle ne anwo bɛrale. Adonaegya rahotole Belemgbunli Sɔlɔmɔn anyunlu ɛkɛ na Sɔlɔmɔn zele ye kɛ, “Kɔ sua nu.” |
Bible in Nzema © Bible Society of Ghana, 1998.
Bible Society of Ghana