Tobit 1 - Marahay na Bareta Biblia

¹ Ako si Tobit asin iyo ini an istorya kan sakong buhay. Aki akong lalaki ni Tobiel asin lolo ko si Ananiel, na aking lalaki ni Aduel. Si Aduel aki ni Gabael asin makoapo ni Rafael. Si Rafael aki ni Raguel, na gikan sa kamaganakan ni Asiel, na sarong kabtang kan tribu ni Neftali.

² Kan panahon na si Salmaneser iyo an emperador nin Asiria, nabihag ako hale sa Tisbe na sakong banwaan. An lugar na ini yaon sa amihan na parte nin Galilea, sa parteng habagat kan Kades sa Neftali, sa parteng amihan-solnopan kan Hazor, asin sa amihan kan Pogor.

Si Tobit, kan Hoben pa Siya

³ Sa bilog kong buhay nagin onesto ako asin hiningowa kong magin matanos. Nagin ugale ko na an pagtabang sa mga kadugo kong nangangaipo asin sa kapwa ko mga Judio na kaiba kong itinapok sa Nineve, an pangenot na syudad nin Asiria.

⁴ Kan hoben pa ako, nag-erok ako sa parteng amihan nin Israel. An gabos na tribu nin Israel dapat magdolot kaidto nin sakripisyo sa Jerusalem, an syudad na pinili nin Dios sa gabos na syudad nin Israel bilang lugar na tutugdokan kan saiyang Templo, bilang banal asin mayong kataposan niyang erokan. Alagad an bilog na tribu nin Neftali, an tribu na sakuyang ginikanan, nagsiblag sa Jerusalem asin sa mga hade na mga kapagarakian ni David.

⁵ Arog kan gabos na pamilya sa tribung ini, an sakong pamilya parating nagduduman kaidto sa syudad nin Dan sa kabukidan, sa parteng amihan nin Galilea, tanganing magdolot nin mga sakripisyo sa bulawan na baka na ipinagibo duman ni Hadeng Jeroboam nin Israel.

An Pagkamaimbod ni Tobit sa Saiyang Relihiyon

⁶ Ako sana sa samuyang pamilya an parating nagduduman sa Jerusalem tanganing magselebrar kan mga pyesta, sosog sa ipinagboboot kan Katogonan ni Moises na gibohon nin lambang saro. Pagduman ko, dara ko an enot na mga bunga kan sakong inani asin an matua kan sakong mga hayop, an ikasampolong kabtang kan sakong mga baka, asin an bago pa sanang ginunting na balukag hale sa sakong karnero. Dangan minatindog ako sa atubangan kan altar kan Templo, asin itinatao ko an mga dolot na ini sa mga padi, na mga kapagarakian ni Aaron.

⁷ An ikasampolong kabtang kan sakong mga produkto itinatao ko sa mga Levita na naglilingkod sa Dios duman sa Jerusalem. Taon-taon, pwera kun ikapitong taon na an daga dai tinatanoman kundi pinapahingaloan, ipinapabakal ko an saro pang ikasampolong kabtang kan sakong pagsadiri asin an kabaklan kaiyan ginagasto ko sa Jerusalem para sa kakanon sa pyesta.

⁸ Alagad lambang ikatolong taon, parating minatao ako nin saro pang ikasampolong kabtang sa mga babaeng balo saka mga ilo asin para sa mga dayuhan na nag-eerok sa kaibahan kan sakong mga kahimanwa, asin sabay nyamong kinakakan an kakanon sa pyesta. Ginibo ko ini sa pagsunod kan Katogonan ni Moises, na ipinagboot ni Debora na gibohon ko. Si Debora iyo an ina kan lolo kong si Ananiel. (Nabayaan akong ilo kan magadan an sakong ama.)

Pagkamaimbod ni Tobit sa Panahon kan Pagkatapokan

⁹ Kan dakula na ako, inagom ko si Anna, na kaayon man sa sakong tribu. Nagkaigwa kami nin sarong aking lalaki na nginaranan ming Tobias.

¹⁰ Dangan nabihag ako asin dinara sa Asiria, kaya nag-erok ako sa Nineve. Mantang yaon kami sa Nineve nag-erok, an gabos kong mga kadugo asin kapwa Judio nagkakan kan parehong kakanon kan mga tawo na nag-erok duman,

¹¹ alagad dai ko iyan ginibo.

¹² Huli ta tudok sa boot na kinuyog ko an mga pagboot kan Kahorohalangkaweng Dios,

¹³ pinapangyari niyang galangan ako ni Emperador Salmaneser, asin ginibo niya akong parapamahala kan pagbakal kan mga kaipuhan kan emperador.

¹⁴ Bago nagadan an emperador, parati akong nagduduman sa daga nin Media sa pagbakal duman kan mga kaipuhan niya. Sarong beses, kan yaon ako sa syudad nin Rages sa Media, an nagkapirang supot nin kwarta iwinalat ko ki Gabael, an lalaking tugang ni Gabrias, asin pinakiolayan ko siyang sarayon idto para sako. Maabot sa tres syentos kilos na kwartang plata an laog kan mga supot.

¹⁵ Kan magadan si Salmaneser, an aki niyang si Senakerib an nagsalihid saiya bilang emperador. Inontok ko an pagbyahe sa Media huli ta makatatakot na an pagpasiring duman.

Ilinulubong ni Tobit an mga Gadan

¹⁶ Kan si Salmaneser iyo pa an emperador, tinabangan ko an kapwa ko mga Judio kan sinda nangangaipo.

¹⁷ Tinawan ko nin kakanon an nagugutom asin gubing an mga mayo. Kun nahihiling kong igwa nin nagadan na kahimanwa ko na itinapok sa luwas kan kudal kan syudad, ipinapalubong ko iyan.

¹⁸ Asin kun igwang mga Judio, na sa kaanggotan ni Hadeng Senakerib ipinagadan niya kan magdulag sinda hale sa Juda, hilom kong ipinapalubong sinda. Dakul an saiyang ipinagadan sa saiyang kaanggotan. Kan hanapon kan hade an mga bangkay, dai niya nakua an mga ini.

¹⁹ Dangan sarong taga Nineve an nagsabi sa emperador na ako an nagpalubong kan mga gadan. Pakadangog ko na aram na kan emperador an manongod sako asin nasa pag-alaman an sakong buhay, natakot ako. Kaya nagdulag ako saka nagtago.

²⁰ Kinua an gabos kong pagsadiri, kaya mayong ibang natada sako kundi an sakong agom na si Anna asin an aki kong lalaki na si Tobias.

Ilinigtas si Tobit kan Saiyang Sobrino

²¹ Pakalihis nin mga anom na semana, ginadan si Senakerib kan duwa sa saiyang mga aking lalaki dangan duminulag an mga ini pasiring sa kabukidan nin Ararat. Dangan si Esarhaddon, na saro pang aking lalaki ni Senakerib, iyo an nagsalihid saiya bilang emperador, asin si Ahikar, na aking lalaki kan sakong tugang na si Anael, iyo an ginibo niyang parapamahala kan gabos na palakaw manongod sa kwarta sa imperyo.

²² Iyo ini an ikaduwang beses na pagbugtakan ki Ahikar sa siring na katongdan, huli ta kan panahon ni Senakerib kinapotan na niya an katongdan na kopero, parapamahala kan selyo, asin tesorero kan hade. Huli ta sobrino ko si Ahikar, nakimaherak siya sa emperador para sako, kaya tinugotan akong makabalik sa Nineve.