Kisah Rasul-rasul 17 - Taaz Weru Witu u Nunuwu'en Tombulu

Si Paulus wo si Silas witi Tesalonika

¹ Si Paulus wo si Silas limampang kimiita witi Amfipolis wo Apolonia an ikaayola witi Tesalonika. Witi Tesalonika ém wéwéhan um walé peraragésan né tou Yahudi.

² Si Paulus nimuntepa witu um walé peraragésan itii tanu ung kinanaram pemamangunenna. Teluna endo Sabat mahtotondongan ni sia mahsirita karia né tou witu tumoro am wéwéténgan witu um Pinantik Lenas.

³ Ni sia nimapata'u wo mahtuzu' wia ni séra i si Mesias é léwo'zéi' i mazéha wo itou sumaup im wia sé nimaté. Ang kuan ni Paulus wia ni séra, “Si Mesias itii é si Yesus, si méipahwoka'kumola wia ni kamu.”

⁴ Sé woopira im wia ni séra é nima'éman ang kumariala si Paulus wo si Silas. Téntu kangkasii, lakez sé tou Yunani sé maindé' si Opo Empung é nima'éman, wo im wia ni séra lakez sé wéwéné ipahkua-kua.

⁵ Taan sé tou Yahudi walina é mahtéutéu si Paulus wo si Silas. Ni séra riméwoké sé tou sangaya sé melaé-laés witi pemamangkéran, ang kumayo' wo mahrikoka' witu um wanua tua'na itii. Ni séra nimuntepa witu um walé ni Yason i menéro si Paulus wo si Silas wo séra zua toro iayo néra in totozen né tou lakez.

⁶ Taan si Paulus wo si Silas én zéi'kan kinailekan néramé. Niitumo, ni séra éng kiméhongé si Yason wo sé woopira katuari esa pa'émanen, an ipahwalima wia sé mahkawasa witu um wanua tua'na itii karia i mahkérét, “Sé tou sé mahrikoka' wana péléng an tampa, niméyémo wia um wanua tua'nata kenu,

⁷ wo si Yason é simungkula ni séra i mento' witu um waléna. Ni séra péléng é mahsaru an tinotoz ni Kaisar. Ni séra é mahkua im wéwéhan si kolano walina si makangaran Yesus.”

⁸ Tumalingamé niitu, sé tou lakez wo sé mahkawasa witu um wanua tua'na itii rengan i nimaringka'ma.

⁹ Taan i sé mahkawasa itii winéhanola ni Yason wo né katuari esa pa'émanen un zoit un tumuzu'mé i ni séra én zéi'mo rumikoka', a séra ipiloté né mahkawasa itii.

Si Paulus wo si Silas im witi Berea

¹⁰ Im wengikan itii, si Paulus wo si Silas é rengan i méiatuma né katuari esa pa'émanen i mangé witi Berea. I ni séra méikaayomola witu, a séra mangé witi walé peraragésan né tou Yahudi.

¹¹ Um pakahgena-genang né tou Yahudi witi Berea é lumé'ospé'mé sé tou Yahudi witi Tesalonika. Ni séra én totoz paaz i mahtalinga u Nuwu' ni Opo Empung itii. Wo sekez in endo ni séra é mahtata'u am pinantik witu um Pinantik Lenas i mahtata'u sa péléng am pahtuzu' ni Paulus én ulit kaapa zéi'kan.

¹² Pahpaano niitu, lakez im wia ni séra sé nima'éman. Im wia ni séra kasii, lakez sé tuama wo sé wéwéné Yunani sé ipahkua-kua.

¹³ Taan ing kata'uala né tou Yahudi witi Tesalonika sa u Nuwu' ni Opo Empung é mémoipahwoka' kasiimé ni Paulus witi Berea, a séra mangé wana i maker sé tou lakez wo séra maupi' wia si Paulus wo kasii mangun ni sera maringka'.

¹⁴ Niitumo sé katuari esa pa'émanen witi Berea é rengan i nimatuma si Paulus i nimangé witi tembir un tasik. Taan si Silas wo si Timotius ém witipé' Berea.

¹⁵ Sé tou é nimahwalima si Paulus makaz witi Atena. A séra mawurimé sumaup witi Berea wia si Silas wo si Timotius karia i mékimua, wo séra rumewe-reweka i mangé wia si Paulus.

Si Paulus im witi Atena

¹⁶ Karegas si Paulus i ma'ento' si Silas wo si Timotius witi Atena, un aténa én zéi'kan katu'tulan pahpaan ni sia nimilek in totoz lakez sé patong né opo-opo im witu um wanua tua'na itii.

¹⁷ Niitumo, im witi walé peraragésan né tou Yahudi ni sia simirita karia né tou Yahudi wo sé tou zéi'kan Yahudi sé maindé' si Opo Empung. Wo sekez in endo im witi pemamangkéran, ni sia mahsirita karia né séi uman sé ipasungkulna.

¹⁸ Wo wéwéhan kasii sé woopira méster an tutuzu' Epikuros wo an tutuzu' Stoa mahzéi'-zéi'an kariana. Wéwéhan sé mahkua, “Apa un ipahkukua ni wayaan uman kanuwu'an kenu?” Taan sé walina kasii é mahkua, “An ipahkua ni tou kenu én tumoro sé opo-opo zéi'kan kata'uan.” Ni séra mahkua in téntu pahpaan ni sia é mahwoka' u Nuwu' Lé'os tumoro si Yesus, wo tumoro si Yesus i méitoumé sumaup ni Opo Empung im wia sé nimaté.

¹⁹ An ipahwali nérama si Paulus witi paheruzan Areopagus. Im witu ni séra meligau wia ni sia, “Toro kata'uan naima an tutuzu' weru an ipahtuzu'mu kenu?

²⁰ Pahpaan an ipahkuamumé én taré in tarékan wo talingan nai. Niitumo, ni kai ém paaz i mahtata'u ung kalakoan péléng an tutuzu'mu itii.”

²¹ Pahaléien néra téntu, pahpaan péléng sé tou Atena wo sé tou limepuhmé wo sé mahento'mo witu ém paaz mauré-uré in tumalinga kaapa i sumirita apa uman un taré in tarékan talinga nérala.

²² A si Paulus rumendaila witu u sinaru né tou sé witu um paheruzan Areopagus ang kumua, “É tou Atena! Niilekku ni kamu im wana am péléng én totoz siga' i mahragés wia sé opo-opo.

²³ Pahpaan i ni aku melaé-laés wia um wanua tua'na niou kenu, ni aku nimilek um pahtunuan a raragés um pinantikan in téntii, ‘Wia si Opo Empung si zéi'kan kata'uan.’ Si Opo Empung si pahongko-ongkotan niou zozo' zéi'kan kata'uan niou itii, ni Siamo si Opo Empung ipahtutuzu'ku wia ni kamu in tarékan.

²⁴ Si Opo Empung itiimo si nimangun ung kaayahan wo péléng am witu. Ni Siamo si mahkawasa witi langit wo wia ung kaayahan. Ni Sia én zéi'kan mahento' wana am peraragésan am winangun né tou.

²⁵ Ni Sia kasii én zéi'kan memandung a sasawang né tou tanumokan am wia ni Sia én zéi'kan awes. Pahpaan ni Siamo si mahwéhémé ung katou-touan wo un asengan wo péléng am péléng wia péléng sé tou.

²⁶ Im wia si tou esa ni Sia nimangun péléng sé tahsasana wanua wo péléng sé tou i mento' wia ung kaayahan. Ni Sia kasii si timotoz an oras wia ni séra wo kasii timotoz a susupuan am pahwéha-wéhan néra.

²⁷ Si Opo Empung nimangun un téntu wo ni séra menéro uman ni Sia. Mengalé-ngaléi uman ni Sia éng kailekan néra im pahpenéron néra, zozo' un ulitna ni Sia én zéi'kan zou' im wia ni kita si esa wo si esa.

²⁸ Pahpaan karia ung kawasa-Na ni kita menou-nou wo mengogé-ngogé wo memia-mia, tanu u méikua né memamantik ang kukuan sé mahento' wia'i, ‘Ni kita péléng é suzu-Na.’

²⁹ Pahpaan ni kita én oki' ni Opo Empung, niitumo ni kita én tia' mahgenangla i si Opo Empung é masuat wo si patong mas, péra', kaapa watu si winangun né tou siga' memamangun sé patong.

³⁰ Si Opo Empung én zéi'mo gimenang ung kalemouan né tou im puuna. In tarékan péléng sé tou ém pinerénta ni Opo Empung i léwo'zéi' tumula'ula a singkéla' wo kumiit ni Sia.

³¹ Niimek-Namo un oras i métumotoz wo meneksek ni kita. Méituzu'-Na si Tou esa i maéndo menonotoz zéi'kan mahsanaweka im wia ni kita péléng. Wo totoz kata'uanta sa niana péléng é mamuali téntu, si menonotoz itii é nimaté a Sia itoumé sumaup ni Opo Empung im wia sé nimaté.”

³² I ni séra timalinga tumoro si tou nimatémo én toro itou sumaup, si Paulus én ipahké'ké' né woopira tou im wia ni séra. Sé walina é mahkua wia ni sia, “Woo sawisamokan taré ni kai tumalinga tanu an ipahkuamumé ing kataré.”

³³ A séra itula'uma ni Paulus.

³⁴ Taan wéwéhan sé woopira tou kimiita si Paulus, pahpaan ni séra é ma'émano. Im wia ni séra itii ém wéwéhan si tuama esa si tou né dewan witi Areopagus, si makangaran Dionisius. Wo si wéwéné makangaran Damaris wo wéwéhampé' kasii sé walina sé nimengiita ni séra.