MATIUS 13 - PERJANJIAN BARU NALCA YUBAYinaʾ Yamal Bilimok Aboka Sunuwok Yuba ( Mrk. 4:1-9 ; Luk. 8:4-8 ) 1 Dara al neik sum enyek, Yesus ara e nenyek ara loboka, mek gwan gemek sam bul bilimok. 2 Yesus bulumokaʾ ak ara, nimi hyak nauba yeiniboka longol ganaklemekaʾ anasa, nimi nauba ara mek dalaʾ ak weklam lobek bok, Yesus ak dara, alda mek gwan nong ok sam, mek ekla bunaʾ eilib bukok. 3 Dara Yesus ara yok-yok yuba nauba yokaʾ ak sunuwoka lelesuk. Dara, ”Nimi ben hnon yinaʾ bo yamal bilimok,” Yesus adya wenyaro leb einiwok. 4 ”Wera yinaʾ bo biniboka yamalamok enyek, yinaʾ hnonda pikek sam yama yinggyuk. Dara wining adya yeiniboka ban yinaʾ era nidyaʾ dengaboka demok. 5 Yinaʾ hnonda girik lumuk sokok sam yama yinggyuk. Dara soko ilil adya, yinaʾ era men berra aboka bongowok. 6 Bok henga welok dara, yarenga sokok pe eleknaʾ orok adya bongowok bok, yalawoka somogok. 7 Alda yinaʾ hnonda giriknaʾ hnoum yama yinggyuk. Wera giriknaʾ anaba bongowoka welelemokaʾ adya, yinaʾ ara neikaʾ bongowok bok, bong adya somogok. 8 Bok yinaʾ perob sokok sam yama yingginiboka bongowoka welewoka doka moulumok dara, hnonda denga dombadya moulumok, hnonda denga penya moulumok, hnonda denga yubaʾ hnonok anaso moulumok!” aboka lelemok. 9 Yesus ara wenyaboka seleb sunuwoka lebgogowok dara, onoʾ lebokaʾ ara, ”Ugunda o yakaʾ ara, hyak pe kebnelum!” hyok. Damok Ara Hekasa Yesus Ara Sunuwoka Lelemok Yuba ( Mrk. 4:10-12 ; Luk. 8:9-10 ) 10 Dara wenyek Yesus alja yuba doro diriga ban nang edya dara, Yesus ak yeiniboka, ”Nimi nauba yok nim ek sam yuba sabnamna dara, hekasa yokaʾ ak sunuwoka yuba salalam do?” aboka heibek. 11 Anasa Yesus adya sikenek ara, ”Ugunuk dara, Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ damok ara, gunuwoka elegosukaʾ adya ella ululum bok, sikenek dara, eleganggom anasa lelemna. 12 Nimi nidyaʾ orowek nauba bolomak nim era, sikenek nauba elek maknesil dara, hyak nauba bolomnemak. Bok yokaʾ-yokaʾ hnonda boldonaʾ orok nim era, sikenek an wen mekaʾ ulusilnya nera, sikenek ab dobnamla. 13 Ban nenesa leboka, nara nimi nauba sik gangganek sam yuba sal yaban dara, yokaʾ ak sunuwoka yuba salamna. Nera sikda heng eilin dara, eillilemak bok, heng eibnenggumnaʾ anaso ak ulumak; hnonda o ken dara, kelemak bok, kebnenggumnekanya, ella ubnenggumna nim enesoʾ ak ulumak. 14 Ban unulumakaʾ adya wera, ununumnaʾ lelemoknya Yesaya bedya lemokaʾ gigilamla ara, Ugunda sobaʾ o kelemnelum bok, ella danganaʾ ara ella danggunulum; ugunda eiyiboka keboka kemero bulumnelum bok, damok unuwanamlaʾ ara eibnenggunulum. 15 Anasa ban nim enedya, ganya era seleb yugoma dangoka pika lebok, sikja o nera seleb ounugosuk, anya sikja heng bam ara seleb siklebdangamek. Unuwangguseng dara, sikja heng eiyiboka, sikja o nedya yuba keboka, anya sikja ganya edya ella dangoka, nak sam yeiliseng dara, nadya sikenek meriyiwanasisinya,” hyok. 16 Anya Yesus adya alja yuba doro diriga ban nang ek, ”Bok ugunuk dara, ugunja heng adya eillililumakanya, ugunja o nedya kelelum anasa, gobdo pelelum. 17 Ugunda banyek dib senewoka beknelumaʾ ara, youmaʾ ununumnaʾ lelemek nang eb, yok Imik Neyung ak dib senemek nim eb dara, wen an ugun eillilelumnya nenyek eibnob senen ulumek bok, sikda eiriwanggubek. Sikja dara, ugun wen kelelumnya nenyek kebnob senewoka diri ulumek bok, hnon kebnenggubek,” hyok. Yinaʾ Yamal Bilimok Yuba Ban Aboka Neksuk Yuba ( Mrk. 4:13-20 ; Luk. 8:11-15 ) 18 ”Yinaʾ bo yamal bilimok aboka sunumnaʾ damok ara, ban keblulum. 19 Yinaʾ pikek sam yama yinggilimoknya nera, damok ara nim Imik Neyung adya wenelemnesil yub era kelemak bok, pe ella danganggulumak. Sikjaʾ ganya ak doklomak yub era malya unaʾ damoknya bisaʾ adya yeiniboka gwenelamla. 20 Alda girik lumuk sokok sam yama yinggilimoknya nera, damok ara nim Imik Neyung yuba keboka men perob senewoka dolomak nim ek sununaʾ ara an ulumla. 21 Bok, sikja dolomak Imik Neyung yub ara yarenga eleknenggulumlaʾ adya, sikda pe bobmoruwoka unggulumak. Sikda Imik Neyung yuba dobnaʾ amba leboka, ganya okna dabel yaban gom, yok nim edya ol yabasin gom dara, gobdo malya dangalamak. 22 Alda yinaʾ giriknaʾ hnoum yama yinggilimoknya nera, damok ara, nim Imik Neyung yuba kelemak bok, denaʾ unuruwaʾ amba leboka, bonaʾ garana denaʾ garan amba gangganaʾ gokoldal yabanakanya, sikda bonaʾ dub nang ulusibya senen ganya edya, Imik Neyung yuba sikja seklama darawoka, sikjaʾ ganya lomok sam pe doka mounggulusil. 23 Alda perob sokok sam yama yinggilimoknya nera damok ara, nim Imik Neyung yuba keboka ella dangalamakaʾ ara an. Dara sikda doka nauba molumla, hnonda denga dombadya molumla, hnonda denga penya molumla, hnonda denga yubaʾ hnonok anaso molusil,” hyok. Gandum Hnoum Walenja Bongomok Aboka Sunuwok Yuba 24 Wera onoʾ Yesus adya yok sununaʾ hnon nimi nauba longol yeilimek nim ek nekoka lebsukaʾ ara, ”Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ara, hogung ara banaso ulumlaʾ ara, nimi ben hnon alja wak sam perob yinaʾ yamamok. 25 Wera yok sum inimnek enyek, nimi nidyaʾ seleb hogunga maro lobek enyek, yok isaʾanya bedya yeiniboka, gandum doka yamamokaʾ ak sam walenja yinaʾ hnon yamawok dara, byuk. 26 Wera gandum dokomokaʾ bongowoka urubya lanal yabok dara, walenja anaba laga dok. 27 Dara onoʾ wa damnya bedyaʾ deknaʾ amba wa wenaʾ nang edya wa damnya bek yeiniboka, Neyung o, neyung anda perob yinaʾ ok anjaʾ wak sam ara yaawanggublum de? Hekaʾ adya wera walenja ara hnon neikaʾ hiboka ulumla do? al yek. 28 Wa damnya bedya sikenek lebnesukaʾ ara, Ara isaʾ nang edya umok, hyok. Dara deknaʾ amba wa welemek nang edya, wa damnya bek, Neyung o, nunda walenja ara gwenewoka bologol binimab dara, perob senelam de, aboka heibek. 29 Wa damnya bedya dara, Wera walenja anyek gwenel yabumunuk ab dara, gandum anaba gwenewomunuk anasa, orok, mem. 30 Gandum ab walenja ab neikaʾ hiboka lomunaʾ ara, gandum nonga daknemeija sum ok meewanamab. Nara nong dakal yabija nim ek ara, Walenja anyek men gweneb mamagoka gouboka uka dabnelum. Seleb dara, gandum nonga dakoka, masa beilin ek sam beibnelum henemna hyok,” wenyaboka sunuwok. Geibya Dok Ak Sunuwok Yuba ( Mrk. 4:30-32 ; Luk. 13:18-19 ) 31 Wera onoʾ Yesus sununaʾ hnon nimi nauba longomek nim ek sunuwoka lebsukaʾ ara, ”Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ara, hogung ara ban anaso ak ulumla: Ben hnon ara geibya yinaʾ doboka, aljaʾ wak sam doka dokol bilimok. 32 Geibya dok ara hyak mek nong dok ek ulumla. Bok alda seleb bongowoka welelamla dara, yok masa era mek sok bok, alak danyek senenggom masa dangalamla. Alda senenggomaʾ anyek sekna dara, wining ara geibya enyek yeiniboka, bul yalamak,” hyok. Roti Gwanenga Biklamla Ak Lebok Yuba ( Luk. 13:20-21 ) 33 Anya onoʾ Yesus ara yok sununaʾ yuba hnon lebsukaʾ ara, ”Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ara, gela hnon roti gwanenga werewanamna aboka, roti aso ara oulyanga winilya beiyiboka, roti welenaʾ doronggoka, nauba dangalamla anaso ulumla,” hyok. Yesus Ara Hekasa Men Sununaʾ Ak Sunuwoka Lelemok Yuba ( Mrk. 4:33-34 ) 34 Yesus ara yok nim ek Imik Neyung yuba lel eleklesuk dara, yuba nidyaʾ sununaʾ adya ok sunuwoka lel eleklesuk. 35 Ban unumoknya nera, youmaʾ ununumnaʾ lelemoknya bedya, ”Nara sikenek yuba lelemnesin dara, sununaʾ adya sunuwoka yuba lelemnamna; soko anam uyimok salek eb moruwoka, laga danganaʾ loboka doknelelanya nenyek, nara lero yabalamnamna,” amoknya nenyek gigiwoululaʾ aboka umok. Sunuwoka Lebok Yuba Damoka Nekemok Yuba 36 Ban nen seleb lebgogowok dara, Yesus ara alda ek sam wekok. Dara alja yuba doro diriga ban nang edya Yesus ak, ”Neyung o, gandum hnoum walenja bongomoknya nenyek, sununaʾ damok anaso aboka nuk lelewoka neksilom,” hyek. 37 Anasa Yesus adya sikenek ara, ”Nimi perob yinaʾ bo yamal bilimoknya bera, nimi dibaʾ me ara an. 38 Wa ara soko ara an. Perob yinaʾ ara, nimi nidyaʾ Imik Neyung mabo dangalamak nim era an. Walenja ak dara, bisaʾ ak sam maklemak nim era an. 39 Walenja yinaʾ yamal yeilimoknya isaʾanya bera Iblis ara an. Nonga dakne sum era, soko sidyaʾ daknamla sum; alda nonga daknamak nang era, imik ab lero nang era an. 40 Anasa walenja ak gwenewoka, neikaʾ henga gouboka uka damek sonya nera, soko sidyaʾ daknamla sum era neik so unuwanasil. 41 Nimi dibaʾ me seknamlakanya, nimi yok nim ek malya ul eleklesak nimi nidyaʾ ara wera henga goubuka bob mamaganalum aboka, lero nang ek oruganesil, anya nimi nidyaʾ malya unaʾ ok unuro ulumak nimi nidyaʾ ara bob mamaganasil. 42 Wera sikda nidyaʾ henga gouboka uk bokaʾ ok delmorulamla ukuk sam sikinek uka dabnesil dara, sikda nidyaʾ ara engewoka si glengdarreb aboka gweklemnemak. 43 Dara, alda Imik Neyung ak pelemak nim era, al sikjaʾ neyung bedya wenelemnesil heikek sam henga dingib lomnaʾ anaso ak ulumnemak. Anasa wera, heknya o yakaʾ ara pe keblul!” hyok. Soko Lomok Sam Werelamla Bonaʾ Yuba 44 ”Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ara, hogung ara banaso ulumlaʾ ara, perob bonaʾ enyek, soko lomok weremnaʾ anyek, nimi ben hnonjok eibna dara, onsok soko lomok sam seiklamla. Wera bera hyak nauba eiya dabna dara, alja youmaʾ bonaʾ e nidyaʾ ara yok nim ek dekdowoululum aboka lebnekanya, wera alak elegan rupiah edya perob bonaʾ soko seikimnaʾ ak yeiniboka soko en deklamla,” hyok. Meilik Perobaʾ Ak Sunuwoka Lebok Yuba 45 ”Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ara, hogung ara banasoʾ ak ulumlaʾ ara: Bonaʾ nauba deklelanya bera, hyak perob meilika deknamna senewoka elemla. 46 Dara, elemnaʾ ara, wera hyak perob nong meilik enyek eib lobna dara, bera alja ek biniboka, alja bonaʾ nidyaʾ e gekman dekna dara, dekna rupiah enedya eiblomna meilik era deklamla,” hyok. Hadyaʾ Oumaʾ Akleng Yuba 47 ”Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ak dara, hogung ara, mek gwanek sam hadyaʾ oumaʾ akleng bobogoka yok-yok hadyaʾ nidyaʾ dolomak sok ulumla. 48 Wera hadyaʾ oumaʾ akleng deknewoka lobna dara, hadyaʾ oumaʾ akleng ara, hadyaʾ don nang edya mek doubuk sam gliboka beillilemak. Wera sikda hadyaʾ nidyaʾ ara, webde bulumnaʾ ara, den hadyaʾ era solowak lomok sam beillilemak dara, denggomnya nera boloklemak. 49 Anasonya neikek, soko sidyaʾ daknamla sum era unuwanamla. Lero nang edya, nimi malya unaʾ unulumak nim eb, Imik Neyung ak pelemak nim eb, bokoka unuwanasak. 50 Dara, malya ulumak nim era, sarangnaʾ orok uk hinek sam doboka boboganasak. Dara anyagan malya ulumak nim era, nauba engewoka si glengdarreb aboka gweklemnemak,” hyok. Wenyok Bonaʾ Eb Youmaʾ Bonaʾ Eb Yuba 51 Wera Yesus adya, ”Nadya nidyaʾ lebnanya nera seleb ella ublum de?” aboka heibsuk. Dara sikja, ”Neyung, nunda nidyaʾ ella umab!” hyek. 52 Dara onoʾ Yesus adya hnon lebokaʾ ara, ”Al nenesa aboka, nimi nidyaʾ yuba neksin nimi bok, Imik Neyung adya wenelemnesilaʾ ak ella dangamek nim era, e damnya benyek alja wenyok bonaʾ ab, youmaʾ bonaʾ ab, beilinaʾ ek ab doboka beiyik sam laga bo yalalanya benesoʾ ak ulumak,” hyok. Nazaret Heikek Ab Perobaʾ Leboka Dobnenggumek Yuba ( Mrk. 6:1-6 ; Luk. 4:16-30 ) 53 Yesus ara nim ek ban sununaʾ yuba nidyaʾ nekoka leb elekgogowosuk dara, anyagan ara lobok. 54 Dara aljaʾ heikek sam byuk. Aljaʾ heikek sam uboka, Yesus ara Yahudi nim edya yuba donaʾ ek sam biniboka, Imik Neyung yuba lel eleklesuk dara, alak kelemek nim era hyak ganya loka dasuk. Anya sikja dara, ”Ban benera hekmok ab banaso ella danganaʾ dobok do? Alda yokaʾ senenggomaʾ lok so damoka memen damba dara, senenggom migibaʾ ara hekmok eb dobok do?” aboka lelemek. 55 ”Alda e sonaʾanya bedya me gom de? Aljaʾ genong gera Maria ge uboka, alja weisab era Yakobus, Yusuf, Simon beb, Yudas beb, unggulumak de? 56 Alja hmal gelewa dara, anyagan nidyaʾ unggulumak de? Alja ban nidyaʾ unulamlaʾ ara har sam ab dobok do?” aboka lelemek. 57 Wenyaboka sikda Yesus ak anda nu lek aboka seinimek. Bok, Yesus adya sikenek, ”Ununumnaʾ lelelanya bera mok soko nidyaʾ ara alak perobaʾ lelemak bok, alda aljaʾ meneng heikek ab, alja e yokaʾ ak ab dara, perob senenggulumak,” hyok. 58 Dara Yesus ara, anyagan nimi nidyaʾ dib senewanggumekaʾ anasa leboka, senenggomaʾ lok soʾ ara hnon unuwanggumok. |
@ LAI 2000
Indonesian Bible Society