TO MIA-MIAN KOPIAN 9 - KITAB NU TUMPU ALLA LELE MA'IMAI'

I Abimelekh

¹ Daagi' kinosansinaan i Abimelekh anak i Gideon nambamo i Sikhem kajojoongan nu to utu-utus nu tinanyo. Ikiijo' mae ia binasale'mo tiba aha, ia notatae,

² “Soba pokilawa hi aha iwi-iwi' mian anu jojoong i Sikhem, iya na anu lebe ma'ima': Nu palentah nu anak i Gideon anu aha pitumpulu' aijo', kabai ola samian? Opoto'i hi aha saba' aku suele daagi' ko tuusanannyo moto utus tiba aha.”

³ Sahingga nambamo na to utu-utus nu tinanyo i Abimelekh aijo' hi aha mian anu jojoong i Sikhem ka' nompoto'i potuunon i Abimelekh hi aha. Lantas anu jojoong i Sikhem aijo' nomposa'angu'mo pikilan da tulutmo hi Abimelekh kalana nusumbu' nu aha ia memang daagi' ko tuusanannyo utus nu aha.

⁴ Lapas aijo' aha nombee'imo ia pitumpulu' na doi salaka anu ingala i laigan ponsomban Baal-Berit. Doimo aijo' na pinontamboi i Abimelekh gombuan nu aha to mia-mian anu madi' talakana' da mosa'angu' tiba ia,

⁵ lantas nambamo na ia i kampung kinahampean nu tuumanyo kiijo' i Ofra. Ikiijo' mae i nompateimo to utu-utusnyo anu aha pitumpulu' i sa'angu' na batu. Panyo i Yotam anak tampalui'nyo i Gideon madi' pinatean hingga-hinggat kalana ia natisulukmo.

⁶ Sahingga sinihukmo na mian iwi-iwi' anu jojoong i Sikhem ka' Bet-Milo, lantas nambamo i kau' terpentin anu ko balakatnyo kiijo' i Sikhem. Ikiijo' mae aha nohangkatmo i Abimelekh pinotimbalimo tomundo.

⁷ Salatan i hongomo i Yotam na han aijo' ia nambamo tinuminjo aita' i Bungkutnyo nu Gerizim, lantas i loobo'akonnyomo daka-daka' nokaiyong hi mian haha aijo', “Potombihing mae na aku o belemiu to mia-mian anu jojoong i Sikhem da suele belemiu nu hongo nu Tumpu Allah!

⁸ Daagi kinosansinaan sinihukmo na to kau-kau' kahanda' mo mompile'i anu bau tomundo nu aha. Sahingga notataemo na aha hi kau' zaitun. 'Baumo tomundo' mami!'

⁹ Tinaaman nu kau' Zaitun, 'Ha, aku madi' mongka' oho. Kalana de aku timbalimo tomundo nu belemiu, aku tionyo ahi' madi'mo mohasinakan lanya nu zaitun anu opake pongadati to pilo-pilogot tiba manusia.'

¹⁰ Lantas notataemo na to kau-kau' hi kau' ara, 'Belento na timbali tomundo' mami.'

¹¹ Panyo tinaamam nu kau' ara, 'Aku madi' mongka 'oho' kalana de aku timbalimo tomundo' nu belemiu aku madi'mo mohasinakon bua' nu ara anu to tami-tami'.'

¹² Lapas aijo' notataemo na to kau-kau' hi kau' anggur, 'Mosia da belentomo na timbali tomundo'mami.'

¹³ Panyo tinaaman nu kau' anggur, 'Te toho'mule' aku madi'mo mohasinakon anggur anu momposanang kinyonyoa nu to pilo-pilogot tiba manusia, ola kalana timbalimo tomundo nu belemiu!'

¹⁴ Kalana aitu notataemo na to kau-kau' iwi-iwi' hi hemput anu ko hii'nyo, 'Belentomo na timbali tomundo mami.'

¹⁵ Hemput anu ko hii'nyo aijo' nontaami, de totu-totu'u belemiu kahanda'mo mompotimbali aku tomundo nu belemiu, imbo' pingkoong mae i patungku. De belemiu madi' mongka'oho', saba' to panga-panga'ku anu ko hii'nyo aiya na kalubatan nu apu anu mompapui sahingga mingkot na to kau-kau' aras anu kiijo' i Libanon mopapu.’ ”

¹⁶ “Jadi,” koonyo i Yotam mule', “Pa' totu-totu'u belemiu nohangkatmo i Abimelekh tinimbalimo tomundo, kinyonyoa nu belemiu hodi' ahi' totu-totu'u? Pa' belemiu nombaumo anu pantas obau hi Gideon, tuumangku, tiba hi aha sa'anakannyo? Pa' belemiu nombalosimo ka'ima'an nu kinyonyoa nu tuumangku

¹⁷ anu nahampatemo nonsangaja'i belemiu? Boli okolilimi, ia nombatoni'akonmo nyawanyo nolapasakon belemiu da madi'mo kinuasan nu aha mian Midian.

¹⁸ Panyo uuka aiya belemiu nongka'idekimo kami sa'anakan nu tuumangku. To ana-anaknyo pinateanmo nu belemiu iwi-iwi' – pitumpulu' na mian pinominsan na pinatean kiijo' i batu. I Abimelekh anak nu tuumangku hi posaihonnyo. Panyo i hangkatmo nu belemiu binau tomundo nu Sikhem, ola kalana ia daagi' ko tuusanan tiba belemiu.

¹⁹ De apaa na anu binaumo nu belemiu sinaa aiya hi tuumangku ka' hi aha sa'anakannyo aijo' totu-totu'u hodi ahi' na kinyonyoa nu belemiu, yo balasana-sanangmo tiba belemiu.

²⁰ Panyo de madi' ahi' sumo aijo' na belemiu nombau, yo poitakon do'a da lengkat mae hi Abimelekh lubat mae na apu mompapui iwi-iwi' na mian anu jojoong i Sikhem tiba Bet-Milo. Ka' opoitakon do'a da anu jojoong i Sikhem tiba Bet-Milo suele lubat mae na apu anu mompapui sampe mongkot na i Abimelekh.”

²¹ Lapas aijo' i Yotam nompala'imo lantas jinjoongmo i Beer, kalana ia nabuhukmo hi Abimelekh utusnyo aijo'.

²² Totolu' na taun na kinopinnyo na i Abimelekh nompalentah Israel.

²³ Lantas Tumpu nompotimbalimo da nahantuda' na i Abimelekh tiba aha mian nu Sikhem sahingga aha madi'mo nohongo-hongo Ia.

²⁴ Han aijo' sinida da tinobalosakonmo na ka'idekan i Abimelekh tiba aha mian nu Sikhem anu nonsale'imo ia da pinatean na aha pitumpulu' na to ana-anak i Gideon.

²⁵ To mia-mian nu Sikhem haha aijo' nompojoongmo aita' i bungkutnyo anu montampungi da o hakop na i Abimelekh. Batu-batu mian anu motulu ikiijo' opahuhuakon nu aha anu montampungi aijo'. Jadi han aijo' pinoto'imo hi Abimelekh.

²⁶ Tempo'nyo aijo' i Gaal anak i Ebed tinokamo hingga-hinggat tiba to utu-utusnyo kahanda'mo jojoong i Sikhem; ka' aha mian nu Sikhem nompalesayamo ia.

²⁷ Aha nambamo nontipu anggur i to ale-ale' nu anggur lantas binaunyomo anggur anu lewa' o inum ka' nombaumo bau-bauon. Aha nongkaanmo ka' nonginumo i tampat ponsomban nu aha pilogot. Ka' lewa'mo nontundai i Abimelekh.

²⁸ “Kita aiya ihe sahingga kita sabole-bolemo nu palentah i Abimelekh?” na koonyo i Gaal. “Ia aijo' sabenannyo ihe? Te misa' ia aijo' anak i Gideon anu tiba i Zebul wakinnyo tinimbalimo posaihon i Hemor, tuuma i Sikhem, mompolee'to mae!”

²⁹ “De aku na bau polaya' aha mian nu Sikhem haha aiya, memang ningkotmo na sisiknyo i Abimelekh aijo'! Tionyo ku poto'i hi ia, 'Donganmo mamba! Palentahmo na suludadu nu beleyum ka' imbo'mo da mamba mahampate!’ ”

³⁰ I Zebul, anu mongkuasai kota Sikhem, notambuha'mo salatan nohongomo potatae i Gaal aijo'.

³¹ Ia nonsaimo bobotokon namba hi Abimelekh kiijo' mae i Aruma da mompotoka potuunonnyo sumo uuka, “I Gaal anak i Ebed hingga-hinggat tiba to utu-utusnyo tinokamo i Sikhem ka' nonsale'i anu jojoong kiijo' da bolimo mohongo-hongo belento.

³² Kalana aijo' sabole-bole belento tiba to mia-mianto mambamo patisuluk de pihimo i ale'.

³³ Dodop subu-subu de batu nu sinaa bete'mo, potolokengkengmo tumbuhi na kota aijo'. Ka' de i Gaal tiba to mia-miannyo mosabatmo mae mongewa belento, aijo'mo na tempo' anu ma'ima' montumbuhi ia!”

³⁴ Jadi i Abimelekh tiba iwi-iwi' suludadunyo nambamo pihi-pihi. Aha binagi-bagimo tinimbali opat na gombuan nu suludadu lantas nambamo natisuluk montikubi kota Sikhem.

³⁵ Salatan i Abimelekh tiba to mia-miannyo nontoamo i Gaal nosabatmo mae ka' tinuminjomo i sabatan daka' nu kota, lia-lia' na aha iwi-iwi' nosabatmo mae i tampat pinatisulukan.

³⁶ I Gaal nontoamo aha, lantas notataemo hi Zebul, “Toa! Daagi' ko to mia-mian nintudunmo lengkat mae i bawo nu to bungku-bungkutnyo!” “Ha, aijo' misa' mian,” tinaaman i Zebul, “aijo' ola anu okohiabakon i bungkutnyo.”

³⁷ Lantas po'ule' mule' notatae na i Gaal, “Totu-totu'u hondo! Daagi' ko mian anu nintudunmo mae lengkat i bungkutnyo ka' sa'angu' na gombuan hau-haunyomo mompanjolongi lengkat mae aijo' i kau' terpentin anu ko balakatnyo!”

³⁸ Notataemo na i Zebul hi Gaal, “Soba, iya na nganga' nu beleyum u'uka anu pala-palamuak atina'? U'utu mae kooyum apaa na gunanyo kita sabole-bole mohongo-hongo i Abimelekh aijo'? Aiyamo na to mia-mian anu pinopo ambangumo aijo'. Donganmo uuka aiya tumbuhimo na aha!”

³⁹ Lantas sinabatakonmo i Gaal na to mia-mian nu Sikhem ka' mongewamo i Abimelekh.

⁴⁰ Panyo i Abimelekh nontumbuhimo ia sahingga ia nopalaimo. Anu i nate paha-paha timpas tinoka-toka i ahop nu sabatan daka' nu kota.

⁴¹ Ahennyo i Abimelekh ninsusule'mo i Aruma, ka' jinojoongmo kiijo' mae. I Zebul nolaa'mo i Gaal tiba to utu-utusnyo da bolimo jojoong i Sikhem, sahingga aha madi'mo jinojoong ikiijo' mae.

⁴² Dodododopnyo aha mian nu Sikhem haha aijo' nontampu'unimo nompala'i kota, nambamo i ale' ka' han aijo' pinoto'imo nu aha hi Abimelekh.

⁴³ Lantas i Abimelekh nomposihukmo aha to mia-miannyo ka' nombagi aha tinotolu' na gombuan nu suludadu, lantas aha nambamo nontampungi i ale' haha aijo'. Salatan tinoa nu aha na mian anu jojoong i kota aijo' nambamo i ale', aha nosabatmo i pinatisulukannyo ka' nompateimo aha anu lengkat mae i kota.

⁴⁴ Hau-haunyo i Abimelekh tiba gombuan nu suludadunyo nompaisampamo nontumbuhi sabatan daka' nu kota, ohua' na gombuan nu suludadu sangga'at nompahantumputakonmo ka' nompateimo mian haha aijo' anu nopalai i iwi-iwi' na ale'.

⁴⁵ I Abimelekh sinansinaa na saja' nahampate ka' nongkuasaimo kota aijo'; anu jojoong ikiijo' pinateanmo, lantas kota'nyo ingideanmo ka' mule' tinabuhanmo nu timuson.

⁴⁶ Salatan to mia-mian anu kiijo' i benteng nu Sikhem nohongomo lele aijo' aha singkapmo ninsoop i bolo' anu binau i patu nu laigan ponsomban El-Beret da matisuluk.

⁴⁷ Lantas pinoto'imo nu mian hi Abimelekh tukoonyo mian haha aijo' anu binabenteng kiijo' i Sikhem sinihukmo ikiijo'.

⁴⁸ Kalana aijo' i Abimelekh tiba to mia-miannyo nambamo i bungkutnyo nu Zalmon. Ikiijo' mae tina'annyomo nu bobolo' na to panga-panga' nu kau' lantas sinimbunyomo na panga' haha aijo', lapas aijo' pinokaunyomo na to mia-miannyo suele da malia-lia' mombau susumo anu binaunyomo.

⁴⁹ Sahingga aha toto samian nonta'imo kau' ka' nongalamo to panga-panga'nyo, lantas i lumajangmo nombatukimo i Abimelekh. Iwi-iwi' na panga' nu kau' haha aijo' pinaha potambunmo nu aha i posabatan mae nu bolo' anu i patu nu laigan ponsomban aijo', lantas pinapuanmo nu aha, hau-haunyo mian nu Sikhem haha aijo' daagi' kiijo' i unonyo. Kalana aijo' iwi-iwi' na anu jojoong i Sikhem i natemo, kila-kila sinamadala na mian mo'ane tiba boune.

⁵⁰ Lapas aijo' i Abimelekh nambamo i Tebes. Ia nontumbuhimo kota aijo', lantas pinalentahnyomo.

⁵¹ I pohintonga'an nu kota aijo' daagi' ko sa'angu' na laigan anu matangkas ka' mahoson hondo. Sahingga iwi-iwi' na anu jojoong i kota aijo' nopadeka'mo nokiijo'. Aha noliba'mo ka' ninsoopmo i laigan anu matangkas ka' mahoson hondo aijo' ka' ginunsingmo nu aha na tumbannyo.

⁵² Manga-manga tinokamo na i Abimelekh nokiijo' ka' nontumbuhimo laigan anu matangkas ka' mahoson hondo aijo'. Salatan ia tinokamo i sabatan nu laigan anu matangkas ka' mahoson aijo' ka' kahanda'mo mampapui,

⁵³ samian na boune nontuamo sa'angu' na batu ponggiling ka' kinonamo i ubak hi Abimelekh sahingga binelaonmo na ubaknyo aijo'.

⁵⁴ Lia-lia' na i Abimelekh nolaga olitau anu nontoongakon bau pimuhuknyo ka' notatae, “Keat na bajak nu beleyum ka' pateimo mae na aku; aku madi' mongka'oho' nusanggohi nu mian tukoonyo aku pinatean nu boune.” Sahingga olitau aijo' nonjalo'mo ia sampe sinilaka.

⁵⁵ Salatan mian nu Israel haha aijo' nontoa taalu' sinilakamo na i Abimelekh, aha iwi-iwi' ninsusule'mo.

⁵⁶ Sumo aijo' na bau-baunyo Tumpu Allah nombalosakon ka'idekan i Abimelekh anu binaunyomo hi tuumanyo tempo'nyo ia nompatei aha pitumpulu' na to utu-utusnyo.

⁵⁷ Ka' suele Tumpu nohukumo aha. Han aijo' madi'mo sinala' susumo anu tinaloakonmo i Yotam anak i Gideon aijo' mongkona aha tempo'nyo ia nontotobi'akonmo aha.