BOHULO SEMUEL 17 - KITABI HABARI MOPIOHETei Goliat helo tehengi taulo Isirai̒lu 1 Tou̒ wakutu tuwau taulo Pilistin lotiangai alihu motia̒mbu suludadulio u momaju mopaatea. Timongolio helo ngaatulu baliisanilio tokota Sokho, todelomo madala lo Yehuda wau helo potihulao̒ kemalio towolota lo Sokho wau Ajeka totili lo Epes-Damim. 2 Tei Saul wau tau-tauwalo Isirai̒lu helo tia̒mbu olo wau lotikema to Lumbaya lo Ela; timongolio lotidapa-dapato u motaalua wolo tuhua taulo Pilistin. 3 Odi-odieelo mola baliisani taulo Pilistin maa tilimihula tohuludu tuwau wau baliisani taulo Isirai̒lu tohuludu uwewo, wau to wolotalio olumbaya tuwau. 4 Yi ngotaalio tamoolato daa̒ moloohulua tai̒lunte Goliat, lonto kota Gat, yilumualai lonto pilo tikemawa lo Pilistin u lotehengi taulo Isirai̒lu. Langgatio tanu tolo meeteri, 5 wau tio pakepake heelemu tombaha wau boo̒ lo popaatea lonto tombaha u buhetio tanu limo lopulaa pitu lokilo. 6 Oa̒atio tanggu-tanggu wolo tau̒bu oa̒ato lotombaha, wau to binggungio potapota totobuo̒ limbu-limbuo̒ lotombaha. 7 Diihima lo totobui̒o debo odelo udaa̒ lo ayu to pakaakasi hepo heowala, wau mato lo totobui̒o tanu pitu lokilo buheetio. Ngotaalio lopajule lonao̒ leimulo totalulio delodelo porisailio. 8 Tei Goliat lohuheli tulusi malo ngiibodeo̒ to suludadu lo Isirai̒lu, “Wolo u donggo hepohutuo limongoli tewe? Wolo timongoli ohilaa mopaatea? Wau̒ ngotaalio lo Pilistin, wuu mongo wato lei Saul! Tulaotilo ngotaalio towoloto limongoli tabuheli molaahei u mopaatea moluwali olau̒. 9 Wonu todelomo mobaalia boito, wau̒ opatealio mate-mateelo mao̒, ami iloheela lohilao mowali wato limongoli, bo wonu wau̒ tamoo̒haama wau moo̒pate olio mate-mateelo mao̒, yi timongolilo tamamowali wato lami. 10 Botiyalo olo, matuwaliyau̒ suludadu lo Isirai̒lu; tulaotilo ngotaalio mai motuwalia wolaau̒!” 11 Tou̒ tei Saul wau tahidudua̒ olio loo̒dungohe tehengi boito, ilooheyalo mola timongolio wau mailoohe daa̒. Tei Dauda to pilo tikemawa lei Saul 12 Tei Dauda yito walae̒e Isai taulo Eprata, lonto Betlehemu to Yehuda. Tei Isai owalao̒ mongo lolai̒ walu lota, wau tojamani pamalenta lei Saul, tei Isai mapanggola daa̒. 13 Toulota walae̒e Isai tamohuhula lonao̒ lopaatea lodudua̒ olei Saul. Tamohuhula daa̒ tai̒lunte Eliab, tao̒luolio Abinadab, tao̒tolulio Syama. 14 Tei Dauda walao̒ tawaliyali daa̒. To wakutu otolu hulangio tamohuhula daa̒ boito donggo hemopaatea lodudua̒ olei Saul. 15 Tei Dauda tingga maito hemololaa mao̒ olei Saul wau mohualinga ode Betlehemu mota hemo himbala himba liyamolio. 16 Ngotilonggadu wopato pulu hui mola, timii̒du dumodupo wau lolaango, tei Goliat hemo himbideo̒ baliisani taulo Isirai̒lu wau hemo tehengi olimongolio. 17 Tou̒ dulahee tuwau tei Isai loloi̒ya mao̒ odelei Dauda, “Hamaawa mao̒ mopuulo kilo binte tilenehu wolo mopuulo botu roti botie, wau delowalo mota ode mongo hulangumu to pilo tikemawa lo suludadu. 18 Delowalo olo keju botie mopuulo botu, odeli kamudangi lo pasuukani. Yintua mao̒ woloolo mola owowoluwoa lomongo hulangumu, wau delowa mai bukutiilio ode olau̒ deu̒ yio̒ malo dunggaya woli mongolio wau timongolio todelomo owowoluwoa u mopiohe. 19 Timongolio mola to Lumbaya lo Ela woli olongia Saul, wau ngoa̒amila taulo Isirai̒lu donggo hemo tuuhua hipoluwalia taulo Pilistin.” 20 Loloombulio mola, didimodupo, tei Dauda lobongu tulusi lotidapato. Himbalio pilopo hangatio to ngotaalio tamoo-dahaawa, lapatao̒ tio lohama mao̒ dudeloolio tulusi lomonggato, lotuuu̒de wolo palenta liyamolio. Tio leidungga mola ode pilo tikemawa tou̒ taulo Isirai̒lu lomonggata ode tambati lo popaatea sambela hitingalaa̒ lou̒ mopaatea. 21 Suludadu lo Pilistin wau suludadu lo Isirai̒lu tinggai lotataalua wau lotidapa-dapato u motuuhua. 22 Lapatao̒ tei Dauda lopo hangatao̒ dudeloolio ode tamoo-dahaawa powimumuto lo suludadu, wau tilumetea̒ mota ode tambati lo popaatea u lodunggaya wolo mongo halangio. 23 Bo tou̒ tio donggo hemobisala woli mongolio, tei Goliat lomaju ode talu wau helo tehengi taulo Isirai̒lu, debo odelo ubiaasa hepo hutuolio. Tei Dauda olo loo̒dungohe tataa-heyaalo lo teehengilio boito. 24 Lolamemeto lapatao̒ taulo Isirai̒lu loo̒onto olei Goliat, timongolio tilumeteo̒ yiloohe. 25 “Bilohilo tio!” uali mongolio ngota timongota. “Dungohilo tataa-heyaalo teehengilio! Tei Saul olongiyanto malodanti deu̒ penu boli tatoonu tamoo̒pate mate-mteelo mao̒ olei Goliat mawohiyalo palaseni uleidaa̒. Wau ti olongia mamoponika tau boito wolo walai̒o taabua. Wau ngaalaa̒ liyamo lotau boito mamolopata monto beya.” 26 Lapatao̒ tei Dauda loloiya, “Buheli tutu taulo Pilistin takaapiru boito motehengi suludadu lo Allahu Taa̒ala tatumu-tumulo!” Lapatao̒ tio lohintu mao̒ talangota lopajule, “Wolo u mawohi mao̒ ode taa umowali momate-mateelo mao̒ taulo Pilistin boito wau moluluto polohina monto Isirailu?” 27 U lipu lopoo̒taa mao̒ olio wolo u madilanto li olongia. 28 Tei Eliab hulango lei Dauda tamohuhula daa̒ lodungohe olei Dauda bibiisalawa wolo mongo pajule. Tio maloingo olei Dauda wau loloi̒ya mao̒, “Yilongola yio̒ lonao̒ mai odia? Tatoonu tamaa ilahulamu longulusi hihii-mbaamu u bo dengolo boito tohuta luasi u delita? Otaawau̒ yio̒ motihutu debo odelo tabuheeli; yio̒ lonao̒ mai bo u momilohe popaatea diila odito?” 29 Tametao̒ lei Dauda, “Wolo totalau̒? Wau̒ bo mohintu mai!” 30 Lapatao̒ tio lonao̒ mota wau helo hintu sua̒li u tutuuwauwa tomongo pajule uwewo; wau tio loo̒tapu mai tameto odito olo. 31 Bo dengolo lota taloo̒ dungohe loi̒ya lei Dauda, lopotunggulao̒ odelei Saul, oditolio tei Dauda pilei̒ tiangio mai motaalua. 32 Ualei Dauda odelei Saul, “Baginda, ito diila palalu moohe to taulo Pilistin boito. Watotia motidapato moluwali olio.” 33 “Keke,” tametao̒ lei Saul. “Woloolo mola mowali yio̒ mobaalia wolio? Yio̒ donggo humula daa̒, hiambola tio mabiliyasa mopaatea anggadu humulalio mai.” 34 Bo tei Dauda loloi̒ya, “Baginda, watotia biasa hemohimbala himba liyamo lowatotia. Wonubolo woluo singa meaalo boruangi mai modangapo himba, 35 binatangi mongantau boito yilapita wau hantamuo lowatotia, lapatao̒ himba boito poa̒ahu lowatotia. Wau wonu singa meaalo boruangi boito moluwali olo watotia, yi watotia modihu buloi̒o, lapatao̒ pate lowatotia tunggula mate. 36 Watotia malomate yila-yilateelo mao̒ singa boli boruangi, wau taulo Pilistin takaapiru boito olo mamowali motutuuwauwa debo odelo bibii-natangiyalo boito, sababu tio buheli mohina suludadu monto Allahu Taa̒ala tatumu-tumulo. 37 Eeya malo poa̒ahu watotia lonto singa wau boruangi, Tio olo mamo poa̒ahu watotia monto taulo Pilistin boito.” Lapatao̒ ualei Saul olio, “Mopiohulo, pohileaala dua̒ Eeya motulungi mai olemu.” 38 Tei Saul longohi mao̒ pakeyangi popaatealio, deui̒to-yito boo̒ wate tuwau odelei Dauda wau tei Dauda lopomake mao̒. Lapatao̒ tei Saul lopopake mao̒ helemu tombaha to olei Dauda. 39 Pulitio tei Dauda lopoa̒wadeo̒ wamilo lei Saul toboo̒ wate boito lapatao̒ lohimontala monao̒, bo diila mowali, sababu tei Dauda diila mowali momake pakeyangi lo papaatea, “Watotia diila mowali monao̒ wolo pakeyangi botie,” ualio odelei Saul. “Watotia diila momake mao̒.” Lapatao̒ ngoa̒amilalo pakeyangi lopopaatea boito tilolaalio mao̒. 40 Lapatao̒ tio lohama tunggudu loditilio wau lolulaotao̒ limo botu hihulula lonto dutulaa, lapatao̒ tiluwangio ode delomo lombisilio. Wolo tali u mopolentade botu dapa-dapato to uluu̒lio malonao̒ tio lodunggaya wolei Goliat. Tei Dauda lopoo̒laaheo̒ olei Goliat 41 Dengolo saaa̒ti mola lapatio mao̒ tei Goliat tamiluloa lo tamoodeloa porisailio, malonao̒ lohimbideo̒ olei Dauda. 42 Bo tou̒ tio loo̒onto olei Dauda wau lopoo̒tuoto olio, tei Goliat heloi̒ii̒ lohentea̒ sababu tei Dauda donggo humula daa̒ wau gaaga. 43 Ualei Goliat odelei Dauda, “Pongola tunggudu boito? Wolo anggapuomu wau̒ botie apula?” Lapatao̒ tei Dauda yilaa̒natialio domi dedee-waalio. 44 Donggo poli tio helo tehengi olei Dauda, ualio mao̒, “Ntali, pomaju! mawohiu̒ batangamu ode burungi wau binatangi alihu aalolio.” 45 Bo tei Dauda lolametao̒, “Yio̒ lonao̒ mai moluwali olau̒ wolo wamilo, totobuo̒ wau totobuo̒ limbu-limbuo̒, bo wau̒ mai moluwali olemu wolo tanggulo Eeya Taa Laba-labaalo kawasa, Allahu Taa̒ala suludadu lo Isirailu tahilinamu boito. 46 Todulahee botieelo olo Eeya mamohudu mai olemu ode olau̒, yio̒ mao̒laaheu̒ wau lunggongumu matimadeu̒. Batangamu wau batanga lomongo pajule Pilistin mawohiu̒ ode burungi wau binatangi alihu aalolio. Yi ngoilanggubu dunia mamotota mao̒ deu̒ ami bangusa Isirailu o Allahu Taa̒ala tahe tuboo lami, 47 wau ngoa̒amila taa tewe mamoo̒onto deu̒ Eeya diila momalalu wamilo wau totobuo̒ u mopoa̒ahu umati-Lio. Tiolo tamolantu mai dalalo popaatea botie wau Tio mamohudu olimongoli ode delomo uluu̒ lami.” 48 Tei Goliat malomaju lohimbideo̒ olei Dauda, lapatao̒ wolo tame-tameo̒ tilumetea̒ mota ode mantahu baliisani taulo Pilistin u lotaalua wolio. 49 Tei Dauda lopotuwota mola uluu̒ ode lombisilio, lohama botu lapatao̒ dilutulio totali pilomahula odelei Goliat tilinggula lopoo̒olo mola bakakaulio, wau tio loombahu wolo baya leidumulo tohuta. 50-51 Tei Dauda tilumetea̒ mota odelei Goliat, lapatao̒ tilimihulao̒ totiliilio; tio lohama wamilo lei Goliat wau lomahutao̒ lonto tau̒upio, lapatao̒ ilolotio lunggongo taulo Pilistin boito. Odieelo mola tei Dauda lopo olaaheo̒ wau lomate yila-yilateelo mao̒ olei Goliat, bo wolo tali wolo botu u pilomahulao̒. Tou̒ tau-tauwalo Pilistin loo̒onto mao̒ deu̒ pahaalawani limongolio mailate, matilumeteo̒ timongolio. 52 Tau-tauwalo Isirailu wau Yehuda malo hetingalaa̒ leengahu wau helo hilapita tau-tauwalo Pilistin demola Gat huhebu hulubangi lo Ekron. Tau-tauwalo Pilistin tapilalia bolo hipule-pulepeaalo mao̒ to ngohilayaa̒ lodalalo ode Saa̒raim boito. 53 Lapatao̒ uito taulo Isirailu luli lohualingo lonto helo hilapita taulo Pilistin, lapatao̒ helo lambata tuango pilotikemawa limongolio. 54 Tei Dauda lohama lunggongee Goliat, wau dilelolio ode Yerusalemu, titii-ngolowalo lei Goliat tilahulio todelomo kemalio lohihilao. Tei Dauda pilopo kanali odelei Saul 55 Tou̒ tei Saul loo̒onto olei Dauda lonao̒ loluwali olei Goliat, malohintu tio olei Abner eyaanggu lo suludulio, “Abner, walao̒ tatoonu tio?” “Diila otaawa lowatotia Baginda,” tametao̒ Abner. 56 Lapatao̒ palentaa mao̒ lei Saul, “Ponao̒lo wau yintuwalo mai sua̒li boito.” 57 Oditolio tou̒ tei Dauda luli lohualingai ode kema lapatio mao̒ lomate olei Goliat yila-yilateelo mao̒, tio dilelo lei Abner mai lotaalua wolei Saul. Tei Dauda donggo tahitahia lunggongee Goliat. 58 Lapatao̒ malohintu tei Saul to olio, “Wuu walao̒ humula! Walao̒ tatoonu yio?” Tei Dauda lolametao̒, “Watotia botie walae̒e Isai lonto Betlehemu.” |
LAI 2006
Indonesian Bible Society