Zɛnɛse 31 - Bible

Zeeka è yào Laƃaŋ ma é pú

¹ Zeeka è mɛ̀ni a gɛɛ Laƃaŋ ǹônii dí mò dîyɛɛi, “Zeeka a kúnâŋ pɔɔ-sɛŋ kélee síɣe a tɔɔ zu.”

² Ǹyaŋ Zeeka è gàa a gɛɛ Laƃaŋ fé ŋɔ́nɔ kɛ́ ní ƃaa-kɛ-maa tɛɛ̂i bɔ́ yɛ̂ɛ berei è wɔ́lɔ kɛ̀ gɛ̂i lai.

³ Nya ƃe Yâwɛɛ è mò Zeeka ma ǹyɛɛi, “Lí pôlu ínâŋ-ni dílɔii su ínûai pɔ́ naa. Ŋa pâi kɛ̂i íkɔlɛ.”

⁴ Nya ƃe Zeeka è núu tɛ̀ɛ Leesɛ da Liɛ pɔ́ naa a gɛɛ é díkaa gbâlaŋ ŋá ƃɛ́i ŋɔtaa-tulɛ-ŋai dí kɛ̀ naai.

⁵ È mò dîa ǹyɛɛi, “Ŋa gáai a gɛɛ kánâŋ fé ŋɔ́nɔ ƃaa-kɛ-maa tɛɛ̂i ḿbɔ yɛ̂ɛ berei è kɛ̀ gɛ̂i lai. Kɛ́lɛ ńâŋ Ŋɔɣâlai káa ŋ́gɔlɛ.

⁶ Ká gɔ́lɔŋ a gɛɛ ŋá tíi kɛ̀ kánâŋ mì a ŋáwala-walai kélee.

⁷ Kɛ́lɛ è ḿvîli, é ŋáfela-fei maa fáleŋ-laa kɛ́ gîei puu. Kɛ́lɛ Ɣâla fé fáa ní ma a gɛɛ é mɛni ŋánaa kɛ́ a ńyãa.

⁸ À mò ǹyɛɛ, ‘Daa-tulɛ-ŋai nyii pâi kɛ̂i a dɛiɛi, ífela-fei ƃé ní,’ gélee è gàa a dɛi. À mò ǹyɛɛ, ‘Nyii-ŋai pâi kɛ̂i a bɔ̃yɛɛi, ífela-fei ƃé ní,’ gélee é gáa a bɔ̃yɛɛ.

⁹ Ǹyaŋ Ɣâla è kánâŋ ŋɔtaa-tulɛ-ŋai kùla ǹyêei é dítɛɛ ḿbɔ.

¹⁰ “Tãi daa-tulɛ-ŋai tɛ́-tãi è sèri lai, ŋá see ƃô ŋá gáa a gɛɛ daa-tulɛi zirɛ-ŋai kɛ̀ tɛ̂i záa-ŋai diai, dí kɛ̀ a dípɔ̃yɛɛ.

¹¹ Nya ƃe Yâwɛɛ ŋɔkélai è mò ḿâ zeei su ǹyɛɛi, ‘Zeeka!’ Ńyɛ̃ɛ mai, ‘Ńyãa ká ŋí.’

¹² Nya ƃe è mò ḿâ ǹyɛɛi, ‘Íŋuŋ mu síɣe í kwaa káa. Daa-tulɛ sirɛ-ŋai tɛ̂i záa-ŋai diai, dípɔ̃yɛɛi. Ńyãa ƃé gɛ̂i nyíŋi kɛ́ kɛ̀, kpɛ́ni fêi, ŋa berei káa Laƃaŋ a tûai la a yái.

¹³ Ńyãa ƃa Ŋ̀âlai nyii pà ípɔ Bɛtɛ, ƃɛ́i í ŋ̀úlɔi pù naa ŋ̀âla-teƃelei ma í íkono tée naa ńyêei. Ímu siɣe í kúla ǹɔii ŋí su í lene pôlu íkaa lɔii su.’ ”

¹⁴ Nya ƃe Leesɛ da Liɛ dí Zeeka marê kɛ̀ díyɛɛ mai, “Kúnâŋ kɔ̃liŋ da kpɛ́ni káa naa kúmɛni ma?

¹⁵ Kúkaa nâa yɛ̂ɛ ŋɔ̃ya-ŋa. Kpɛ́ni fêi, a kúkɔlɛ, gɛ́ zɛŋ-kaoi kɔ̂lɛ nyii gáa kúmɛni mai.

¹⁶ Dɔɔ-sãai kélee Ɣâla è gùla kúnâŋ yêei díkaa a kúpɔɔ da kúlônii. Mɛni ma mɛnii kélee Ɣâla a mò yâ a gɛɛ í gɛ́i, gɛ́.”

¹⁷ Nya ƃe Zeeka è mu sìɣe é ǹônii da ŋɔnɛyâai sée soo-fáleŋ-ŋa mɛi.

¹⁸ È ŋɔtaa-tûlɛ-ŋai kélee tɔ̀ɔ dúɛ da nyii-ŋai è dísɔlɔ ƃô Mɛsopotamia a gɛɛ dí lí Keena lɔii su ǹâŋ Aise pɔ́ naa.

¹⁹ Tãi Laƃaŋ è lì la ŋɔƃála-ŋai léɣa teêi, ǹóŋ Leesɛ è ŋɔɣâla pɔkɔɔŋ-ŋai ŋûma.

²⁰ Zeeka è Araŋ-nuui Laƃaŋ pɛ̀lɛ. Vé ǹɛɛ ní naa é gɔ́lɔŋ a gɛɛ a kɛ́ liî.

²¹ È kòloŋ a gɔ̃liŋ kélee. È pù é ǹya-lee kɛ́tɛi tíyeŋ é lí Gilia yeei ma-pere.

Laƃaŋ è lɛ̀ɛ Zeeka pôlu

²² Tãi dí mò la Laƃaŋ ma a ŋ̀ele kûui zaaƃa ɣelei a gɛɛ Zeeka a púi,

²³ È ŋɔnûai sìɣe dí gbɛ́ a ɣele kûu lɔ́ɔlu mɛi feerɛ dí seri ma Gilia yeei ma.

²⁴ Ɣâla è pà Araŋ-nuui Laƃaŋ pɔ́ seêi-pere é mó ma ǹyɛɛi, “Tãi siɣe. Ífe mɛni kélee da ƃò Zeeka ma.”

²⁵ Laƃaŋ è sèri Zeeka ma. Zeeka è nâa ŋɔsua kɔlɔ seɣe pɛrɛi tɔ̂ɔ ǹyéei ma. Laƃaŋ da ŋɔnûai dîa máŋ dí dísua kɔlɔ seɣe pɛrɛi tɔ̂ɔ Gilia yeei mâ.

²⁶ Nya ƃe Laƃaŋ è mò Zeeka mà ǹyɛɛi, “Í ḿbɛ̂lɛ lé mɛni ma? Í ńônii-nɛyãai síɣe í pá a dia yɛ̂ɛ ƃà dísòŋ kɔ̂i.

²⁷ Í ḿbɛ̂lɛ í pú loo-pere su ífe mó ní ḿâ lé mɛni mà? Iî ípa mɛni ƃò ḿâ, ŋâi pɔ̂ri ŋ̀ále-sãai tɛɛ̂i dí ípama a lii-nɛ̃ɛ wule lɛ́lɛɛ-ŋa.

²⁸ Ífe ǹɛɛ ní naa máŋ a gɛɛ ŋá ńa-gbɔ see ńônii-nɛyãai dîa da dílônii. Lé ƃoo-tua ƃé í gɛ̀ tí?

²⁹ Wála-wala káa ńyêei a gɛɛ ŋá mɛni ŋánaa kɛ́ a yá. Kɛ́lɛ ínâŋ Ŋɔɣâlai è sâa lòno ḿbɔ a gbínii ǹyɛɛi, ‘Tãi siɣe. Ífe mɛni da kélee ƃò Zeeka ma.’

³⁰ Ŋá gɔ́lɔŋ a gɛɛ í kùla ḿbɔ naa, kpɛ́ni fêi, ípɔ-taai wɛli è kɛ̀ íkɛ̂i a ŋánaa. Kɛ́lɛ í ŋáɣâla-pɔkɔɔŋ-ŋai ŋûma lé mɛni ma?”

³¹ Zeeka è ŋ̀óo su tòo ǹyɛɛ mai, “Kpɛ́ni fêi, ŋá kɛ̀ yaôi. Ŋá kɛ̀ gâai ƃa pâi ílônii-nɛyãai kulâi ńyêei a wála-wala-laa.

³² Kɛ́lɛ ƃà íɣâla-pɔkɔɔŋ-ŋai kàa núu kélee yêei, maa ǹúui páa. Zɛŋ kélee ƃɛ́ gáa a íkɔ̃liŋ, ǹɛ́ ǹûai ŋí ŋɛ́i a gɛɛ í ziɣe.” Ǹyaŋ Zeeka fé kɛ́ ní a gɔ́lɔŋɔɔ a gɛɛ Leesɛ ƃé díŋûma.

³³ Nya ƃe Laƃaŋ è lɔ̀ Zeeka ŋɔsua kɔlɔ seɣe pɛrɛi mu da Liɛ ŋɔ̂i, é lɔ́ díyee mu-nɛyâa feerɛi díwɔ̂i mu. Kɛ́lɛ vé díkaa ní. È kùla Liɛ ŋɔsua kɔlɔ seɣe pɛrɛi mu é lɔ́ Leesɛ ŋɔ̂i mu.

³⁴ Ǹyaŋ Leesɛ è ŋ̀âla-pɔkɔɔŋ-ŋai pù zoo-faleŋ mɛi kpêliŋ mu é sée mɛi. Laƃaŋ è zua kɔlɔ seɣe pɛrɛi mu gwaa kélee kɔ̀ri vé díkaa ní.

³⁵ Leesɛ è mò ǹâŋ ma ǹyɛɛi, “Ńâŋ, ílii fé ŋwàna ḿâ a gɛɛ fa pɔ̂ri mu siɣêi ŋá tɔ́ íŋɛi-tuɛ. Kpɛ́ni fêi, ńyee káa ŋelei su.” Laƃaŋ è zua kɔlɔ seɣe pɛrɛi mu kɔ̀ri, kɛ́lɛ vé ŋ̀âla-pɔkɔɔŋ-ŋai káa ní.

³⁶ Nya ƃe Zeeka líi è ŋwàna é lóno Laƃaŋ ma ǹyɛɛ mai, “Lé ƃé ŋá gɛ̀? Ŋásɔnyɔ̂ŋ ƃa lé íkaa ḿbôlu m̀ɛni mai?

³⁷ Ƃa ŋ́gɔ̃liŋ kélee su káa. Íkɔ̃liŋ ƃa lé í gàa naai? Bú ínûai ŋɛ́i da ŋánûai a gɛɛ dí kúloai káa.

³⁸ Ŋá kóraŋ buu feerɛ kɛ̀ íyêei. Ítaa-tulɛ-ŋai díkaa nɔ́ díkâai díkɛ ƃûu ƃò. Ǹyaŋ fé niî íƃalai zirɛ tɔnɔ kpîŋ mii ní.

³⁹ Tãi kélee lɔɔ sua-ŋa da kâa daa-tulɛ-ŋai da mìi lai, fé pá ní a gbûa ípɔ a gɛɛ ŋá ŋ́gbîŋ maa wáa, kɛ́lɛ ŋá vela-fe kɛ̀ ńyãa kpîŋ? Í ŋ́gɛ̀ tí a gɛɛ daa-tulɛi nyii-ŋai kélee làŋ a kpíni kpaa máŋ fóloi, ŋá vela-fe kɛ́.

⁴⁰ Tãi támaa ŋá mɛni-soli kàa vóloi yêei da kɔ́lɛ a gbínii. Fa kâa nyii.

⁴¹ Ǹyaŋ bere nɔ́ ƃé ŋá góraŋ buu feerɛi tɛ̀ɛ la íyêei. Ŋá tíi kɛ̀ yɛ̂ a kóraŋ puu káo náaŋ ílônii-nɛyãa feerɛi mɛni ma. Ŋá kóraŋ lɔ́ɔlu mɛi da kɛ̀ ítaa-tulɛ-ŋai mɛi kâai. Ǹyaŋ í ŋáfela-fei maa fáleŋ-laa kɛ̀ gîei puu.

⁴² Èî kɛ̀ ńâŋ Aise Ŋɔɣâlai nyii è vɛ̀lii da Eberaɣɛ̃ɛ Ŋɔɣâlai èî wàla kɛ́ ḿbôlu, tɔ̃yâ ma íi ńdɛ̂ɛ pôlu a ńyee fólo. Kɛ́lɛ Ɣâla è ŋámɛni-solii kâa da díi-ŋai ŋá gɛ̀i, mɛni ƃé è lòno la ípɔ sâa gbínii su.”

Zeeka da Laƃaŋ dí díloai kpɛ̂tɛ

⁴³ Nya ƃe Laƃaŋ è Zeeka wóo su tòo ǹyɛɛ mai, “Nɛyâai ŋí díkaa a ńônii-nɛyaa, zinâa-nɛyãai dí ƃò a ńônii-sinaa. Daa-tulɛ-ŋai díkaa a ḿbɔɔ. Zãâi ŋí kélee íkaa díkâai díkaa a ḿbɔɔ. Kɛ́lɛ lé ƃé ŋa pɔ̂ri gɛ̂i a ńônii-nɛyãai tãi ŋí su kpaa máŋ da nîa-pɛlɛɛi dí dísɔlɔ ƃôi?

⁴⁴ Pá kú kúkono tée kúkîe-ni yêei. Tɔɔ sêre é kɛ́ kúloai.”

⁴⁵ Nya ƃe Zeeka è kɔni sîɣe é ǹáa a kili-too-ŋa.

⁴⁶ È mò ŋɔnûai dîa ǹyɛɛi, “Ka kɔni ŋáa tɛ́ mà.” Nya ƃe ŋɔnûai dí kɔni ŋáa tɛ̀ ma é kɛ́ a gbulu kɛ́tɛ. Dí dílaa mìi gɔni-kpului kɔlɛ.

⁴⁷ Nya ƃe Laƃaŋ è dòli a Ziga-Saduta, Zeeka ǹyaŋ é dóli a Galee.

⁴⁸ Laƃaŋ è mò Zeeka ma ǹyɛɛi, “É síɣe sâa mà gɔni-kpului ŋí káa a sêre kwa yá kúloai.” Mɛni ma è nàa sèe a Galee,

⁴⁹ da Mizipa, kpɛ́ni fêi, è mò ǹyɛɛ, “Yâwɛɛ káa kúloai kâai kwa yá tãi kúfe kúkîe-ni kâai lai.

⁵⁰ Ƃà ńônii-nɛyâai sôŋ a nyɔ́mɔɔ kpaa máŋ ƃà nɛnî da kpɛ́ni-ŋa kùla, berei máŋ núu da fé la kúkɔlɛi, é kɛ́ íkili ŋá a gɛɛ Ɣâla káa a sêre kwa yá kúloai.”

⁵¹ Laƃaŋ è mò Zeeka mà ǹyɛɛi, “Gɔni-kpului ŋí káa da gili-too-ŋa kɔnii, ŋá dísèe kwa yá kúloai.

⁵² Gɔni-kpului ŋí da gili-too-ŋa kɔnii díkaa a sêre-ŋa kwa yá kúloai a gɛɛ fé pâi tɛɛ̂i gɔni-kpului ŋí ma ŋá pá ípɔ naa, ƃíaŋ ífe pâi tɛɛ̂i ḿâ da gili-too-ŋa kɔnii í pá ḿbɔ naa mɛni nyɔ́mɔɔ kɛ́ mɛni ma.

⁵³ Eberaɣɛ̃ɛ, Naɔ da dínâŋ-ni díɣâlai é kúloai káa kwa yá.” Nya ƃe Zeeka è ŋɔkpanaŋ-wooi kɛ̀ Ɣâla láai su nyii ǹâŋ Aise è kɛ̀ vɛlîi.

⁵⁴ Zeeka è sâla kùla ǹyéei mâ, é ŋɔnûai tóli a gɛɛ dí dílaa míi. Dí dílaa mìi dí nyii ǹyéei mâ a maa kpínii tí.

⁵⁵ Laƃaŋ è mu sìɣe a ŋ̀ele-wala pɛpɛi é ǹá-gbɔ see m̀âleŋ-ni dîa da ǹônii-nɛyãai, é lûwa láa dîa. È nâa kùla naa é lí pôlu bɔ́ taai.