Nwun mąąɓo 9 - Bible

Dí Abimelɛ kɛ̀ a kâloŋ

¹ Zerubee nyíi da kɛ̂ ma Gidiɔŋ ǹóŋ-surɔŋ Abimelɛ è lì Sɛkɛŋ taai su. Naa ƃé ǹee ŋɔkáayɔɔ-ŋai kélee díkɛ̀ naa. Gɛ́ɛ naai, da dîa-ni dí kòyɛŋ.

² È mò dîa a gɛ́ɛ dí lí dí Sɛkɛŋ-ƃelai marê kɛ́ dîyɛ dîai, “M̀ɛni feerɛi ŋí nenɛ̂ ƃé ǹɛ̂lɛɛi kámɛni mai? Ká ŋ̀wɛ̂lii a gɛ́ɛ Zerubee ǹônii sinaa buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛi kélee díkɛ a kákâloŋ-ŋa, kpaa dɔnɔ nɔ́ é kɛ́ la? Gíli é lɛ́ɛ káŋa a gɛ́ɛ kwa kâa-ni kúkùla koo-ƃɔ̂lɔŋ tɔnɔ su.”

³ Nya ƃe Abimelɛ ǹee ŋɔkáayɔɔ-ŋai dí Sɛkɛŋ taai su-sinaai líi kùla dí tɔ́ɔ bôlu. Ǹûai ŋí dí fàa m̀ɛnii ŋí ma, kpɛ́ni fêi, Abimelɛ è kɛ̀ a díkaayɔɔ.

⁴ Dí káne kpua-kpua buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛ kùla Bêe Ɣâlai ŋɔpɛ́rɛ kɛ́tɛi mu nyíi díkɛ vɛlîi, dí dɛɛ Abimelɛ pɔ́. Abimelɛ è ǹûa ŋá ƃalâŋɔɔ-ma-ŋa sìɣe a gɛ́ɛ díkɛ bôlu gɛ̀ dífela fé a zɛŋ-káoi ŋí.

⁵ È lì a ǹûai ŋí ǹâŋ Gidiɔŋ pɔ́-taai Ofura. È Gidiɔŋ ǹônii-sinaa buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛi pàa naa kɔni tɔ̂nɔ da ŋá. Gidiɔŋ ǹóŋ gbɛɛ-ŋai Zotaŋ è ǹoo. Ǹyaa nɔ́ ƃé lɛ̀ɛ.

⁶ Nyíŋi pôlu ma, Sɛkɛŋ da Bɛmilo taai su-sinaai kélee dí díŋaa tɛ̀ ma Sɛkɛŋ taai su, ôo wuru maa wáai mu a gɛ́ɛ dí Abimelɛ kɛ́ a díkâloŋ.

⁷ Tãi Zotaŋ è m̀ɛnii ŋí m̀ɛni lai, è lì é tɔ́ɔ Gɛriziŋ Yeei ŋûa é láɣi kpɔ́ a zu kɛ́tɛ ǹyɛɛ goyɛ̂ŋ su-ƃelai dîai, “Ka káwoli tɔ́ɔ ḿâ káai a Sɛkɛŋ sinaai, a gɛ́ɛ Ɣâla ǹyaa máŋ é ŋ̀óli tɔ́ɔ kâa!

⁸ Tɔɔ ŋá mɛni pɔlɔ da ƃó kâa. Ɣele tɔnɔ da, ŋ̀úru-ŋai kélee dí díŋaa tɛ̀ ma a gɛ́ɛ dí díkâloŋ sée. Dí mò ɔle wurii ma, ‘Pá íkɛ a kúkâloŋ.’

⁹ Kɛ́lɛ è mò dîa ǹyɛɛi, ‘Ka ŋ̀wɛ̂lii ŋá kpéra ŋ́ulɔ tɛɛ̂i nyíi a pâ a ƃaa kɛ́-maa núu kpune pɔ́ da Ɣâlai? Ǹɛ̂lɛɛi ŋ́gɛ wúlɔ tɛ̀ɛ é tɛ́ɛ la ŋ́gɛɛ ma a ŋ̀úru-ŋai láa túɛ.’

¹⁰ Ŋ̀úru-ŋai dí lì dîyɛɛ fîi wurii mai, ‘Pá í kɛ́ a kúkâloŋ.’

¹¹ Kɛ́lɛ fîi wurii è díwoo su tòo ǹyɛɛ, ‘Ŋà kɛ̀ a kákâloŋ, gɛ̀ ní fé ŋɔ́nɔ pâi ƃâi nûa díkɛ ḿba míi.’

¹² Ŋ̀úru-ŋai dí ŋɔ́nɔ lì m̀á-kpɔmɔi pɔ́ dîyɛɛ m̀ai, ‘Pá íkɛ a kúkâloŋ.’

¹³ Kɛ́lɛ m̀á-gbɔmɔi è díwoo su tòo ǹyɛɛ, ‘Ŋà kɛ̀ a ká kâloŋ, gɛ̀ ní fé pâi ŋɔ́nɔ pâi a ŋwã̂ai nyíi a pâ a lii-nɛ̃ɛ ǹûai pɔ́ da ŋ̀âla-ŋai.’

¹⁴ Gbɛɛ-ŋai, ŋ̀úru-ŋai kélee dí lì ŋ̀alêŋ kpɔlɔi pɔ́-naa dîyɛɛ m̀ai, ‘Pá íkɛ a kúkâloŋ.’

¹⁵ Ǹyɛɛ dîai, ‘À kɛ̀ ka ŋ̀wɛ̂lii ŋá kɛ́ a kákâloŋ, gɛ̀ ní ka pá ká lɔ́ ńinîŋ mu. À wàla kɛ́ tí, gɛ̀ ní ŋɔŋ-soŋ a pâi kulâi ŋ́gbɔlɔ su é Lɛƃanɔŋ sîda wurii kéreŋ.’

¹⁶ “M̀ɛni ma ka Abimelɛ kɛ́ a kâloŋ. Ká lâai la tɔ̃yâ mɛni ƃé ŋí ká gɛ̂i? M̀ɛnii Zerubee è gɛ̀ kâai gáa kákili ŋá nɔ́? M̀aa ƃaa kɛ̀ maa ƃé ŋí ká dɛ̀ɛ bɔ́ da ŋɔkáayɔɔ-ŋai?

¹⁷ Ńâŋ è ŋɔfúlu-laai sèe a sɛ́ɣɛ é kákula Mediɛŋ-ŋai yêei.

¹⁸ Kɛ́lɛ kaâ sâa tɔɔ ńâŋ ŋɔkáayɔɔ-ŋai kélee dîa. Ká ǹônii-sinaa buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛi kélee páa kɔni tɔ̂nɔ kpéŋ ŋá. Kaâ Abimelɛ kɛ́ a kâloŋ. Ká gɛ̀ tí, kpɛ́ni fêi, Gidiɔŋ ŋɔluɛ nɛnii da ǹyaa dí Abimelɛ maa sɔlɔ ƃôi, gáa a kákaayɔɔ. Ka ŋɔwɛ́li nɛnii ǹóŋ Abimelɛ kɛ́ a kâloŋ Sɛkɛŋ mɛni ma, kpɛ́ni fêi, gáa a kákaayɔɔ.

¹⁹ À kɛ̀ m̀ɛnii ká sâa gɛ̀ a Zerubee da ŋɔkáayɔɔ-ŋai gáa a tɔ̃yâ mɛni, gɛ̀ ní kálii a pâi kɛ̂i a ǹáa Abimelɛ yêei, ǹyaa máŋ ǹíi láa káyêei.

²⁰ Kɛ́lɛ à kɛ̀ vé tí, ŋɔŋ é kúla Abimelɛ yêei é Sɛkɛŋ da Bɛmilo sinaai su-kara. Ŋɔŋ é kúla Sɛkɛŋ da Bɛmilo sinaai yêei é Abimelɛ su-kara.”

²¹ Zotaŋ è kɛ̀ yaôi ǹîa Abimelɛ ma. Nya ƃe è pù é lí é sée Biɛ.

²² Abimelɛ è kɛ̀ a kâloŋ Eezuɛ lɔii mɛi a kóraŋ saaƃa.

²³ Ɣâla è nyînaŋ nyɔ́mɔɔ tɛ̀ɛ nyíi gɛ̀ Abimelɛ da Sɛkɛŋ taai su-ƃelai dí tɔ́ɔ díkîe ni dîai. Sɛkɛŋ taai su-sinaai dí tɔ̀ɔ Abimelɛ ma.

²⁴ M̀ɛnii ŋí è kɛ̀ a mɛni kula maa Abimelɛ da Sɛkɛŋ taai su-sinaai mɛni ma, kpɛ́ni fêi, Abimelɛ è Zerubee ǹônii-sinaa buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛi pàa.

²⁵ Sɛkɛŋ taai su-sinaai dí nûa sèe berei su ǹyéei tôŋ su. Diai kélee da kâa tɛ̀ɛ a berei ŋíi, ǹûai ŋí da kâa dí díyêei sãa kélee kùla díyêei. Dí m̀ɛnii ŋí ƃò Abimelɛ ma.

²⁶ Naa kɛ́ɛ tíi, Ebɛ ǹóŋ Gâa da ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai dí pà Sɛkɛŋ a gɛ́ɛ dí sée naa. Naa fé tûa ní Sɛkɛŋ taai láa túɛ-ƃelai dí dílaa-lai pú gbonôi.

²⁷ Gbɔmɔ-ƃai kula tãi è seri. Sɛkɛŋ taai su-ƃelai dí díkpɔmɔ ƃâi kûla dí ŋwã̂ai kpɛtɛ la. Dí lí díɣâlai ŋɔpɛ́rɛi mu dí kúu kɛ́tɛ kɛ́. Dí dílaa mìi, dí lɔɔ kpéle, díkɛ lóno nyɔ́mɔɔ-ŋa kɛ̀ é pîlaŋ Abimelɛ ma.

²⁸ Gâa è làɣi ǹyɛɛ, “Gbɛ̂ɛ ƃa Abimelɛ? Vé a Sɛkɛŋ taai ŋí ǹóŋ da. Kúai ŋí a Sɛkɛŋ taai su-ƃelai, lé ƃa kúa? Ǹâŋ Gidiɔŋ è kùla Ofura taai su. Lé mɛni ƃé kwa mɔ̃lɛi la ǹyée mui? Zɛbu ƃé ŋɔmɛni-ŋai kélee láa túɛ Sɛkɛŋ taai su. Kánuu pɔlɔi Amɔ ƃé Sɛkɛŋ taai ŋí kɔ́ɔ pîlaŋ. Ka ƃaa kɛ́-maa tɛ́ɛ ǹônii pɔ́.

²⁹ Eêi kɛ̀ ńyãa ƃa daai ŋí láa túɛ nuui, ŋ́âi Abimelɛ kpɛ̂i. Ŋ́âi m̀ôi mà ńyɛ̂ɛi, ‘Íkɔ-kuluƃa-ŋai síɣe í pá a dia kwa káa ni kú kɔ́!’ ”

³⁰ Zɛbu kɛ́ɛ a Gâa wóoi ŋí mɛ́nii, è ǹíi ŋwàna.

³¹ È kéla-ŋa tɛ̀ɛ Abimelɛ pɔ́-naa Aluma taai su a ŋ̀orɛ̂ wooi ŋí ǹyɛɛ, “Ebɛ ǹóŋ Gâa da ǹîa ni da pá Sɛkɛŋ. Da pûi daa-ƃelai wôlii a gɛ́ɛ dí tɔ́ɔ yâ.

³² M̀ɛni ma ka íkɔ-kuluƃa-ŋai ka pá a kpíni ká káloo galai su daai kɔlɛ ma.

³³ Gɛ̀ ní ɣele a ƃɔ̀, ka kámu-siɣe a ɣele ƃɔ̂i ká kɔ́ pɛ́lɛ daai ma a maa félaa. Gâa da ŋɔnûai da pà gɛɛ dí kɔ́ kápɔ́, ka see kpɔ́ dîa a káwála-wala laai kélee.”

³⁴ Abimelɛ è ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai ŋáa kɔ̀lɛ a núu kpulu náaŋ. Dí dímu sìɣe a gbínii dí pá dí díloo Sɛkɛŋ taai kɔlɛ ma.

³⁵ Abimelɛ da ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai dí Gâa kàa é kúla daa leei ŋɔgalai su é tɔ́ɔ ziɣãŋ lá. Abimelɛ ni dí kùla dí tɔ́ɔ.

³⁶ Gâa è díkàa é m̀ó Zɛbu ma ǹyɛɛi, “Gáa, ŋa sinâa támaa ninîŋ kâai ǹyéei tôŋ su díkɛ yèŋ.” Zɛbu è ŋ̀óo su tòo ǹyɛɛ, “Nûa fe tí. Ninîŋ-ŋa nɔ́ ká tí ǹyéei mai.”

³⁷ Kɛ́lɛ Gâa è ŋɔ́nɔ mò mà ǹyɛɛ, “Kpao, sinâa da kulâi ǹyéei sâmai. Gbulu tɔnɔ su-ƃelai da siâi berei ma kulâi dɛli-kpɛ-nuui ŋɔôo wuruii mu pere!”

³⁸ Nya ƃe Zɛbu è ŋ̀óo su tòo ǹyɛɛ, “Ǹa kɛ̂tɛi í kɛ̀ gɛ̂i, da kɛ́ ŋaŋ. Kɛrɛ̂ɛ íkɛ̀ môi yɛ̂ gbɛ̂ɛ ƃa Abimelɛ kwa mɔ̃lɛi mui? Ǹûai íkɛ̀ ɣɛ́lɛ maa kulâi díkponôi dia ká tí. Lí wɛ̂ naa í kɔ́ dípɔ.”

³⁹ Gâa è tɔ̀ɔ Sɛkɛŋ sinaai túɛ dí kúla daai ŋɔsiɣâŋ su dí kɔ́ pɛ́lɛ Abimelɛ ni dîa.

⁴⁰ Gɛ́ɛ tíi, Gâa è pù Abimelɛ kɛ́ gbɛ̀. Dí lɛ̀ɛ kɔ̂i dí pá ziɣâŋ lá. Dí Gâa ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai dámaa ŋ̀wana.

⁴¹ Abimelɛ è nâa lène pôlu é lí Aruma taai su é sée naa. Kɛ́lɛ Zɛbu è Gâa da nêɣe-ni kpɛ̀ Sɛkɛŋ taai su.

⁴² Bôlu ma ɣelei, Abimelɛ è m̀ɛni a gɛ́ɛ Sɛkɛŋ taai su-ƃelai díkɛ̀ gbɛtɛ̂i a gɛ́ɛ dí lí gbâlaŋ-ŋai ŋá.

⁴³ Nya ƃe è ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai ŋáa kɔ̀lɛ a díkpulu saaƃa. Dí lì dí gbã tée Sɛkɛŋ taai su-ƃelai perêi. Abimelɛ kɛ́ɛ a ǹûai káa da kula daai sui, è kùla a gɛ́ɛ é dípaa.

⁴⁴ Abimelɛ da ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai dí lɛ̀ɛ kɔ̂i dí Sɛkɛŋ siɣaŋ lá síɣe. Ŋɔkɔ-kuluƃa kpulu feerɛi dí pɛ̀lɛ ǹûai dîa díkɛ dí pàa díkpâlaŋ-ŋai ŋá.

⁴⁵ Dí gɔ́i ŋí kɔ̀ kpɔ́ é lɛ́ɛ la zu ɣele wulii é kɛ́. Abimelɛ è daai kùla ǹûai yêei, é dípaa é daai wólo é mii kpôlo táa-taa ǹaa gwaa kélee.

⁴⁶ Sɛkɛŋ nua kpaya-kpayai kɛ́ɛ da m̀ɛnii ŋí m̀ɛnii, díkelee dí lì dí díloo díɣâlai Ɛɛbɛri ŋɔpɛ́rɛ kɛ́tɛi mu.

⁴⁷ Abimelɛ kɛ́ɛ a mɛni a gɛ́ɛ da díŋaa tɛ́ ma naai,

⁴⁸ da ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai dí tɛ̀ Zamɔŋ Yeei su. È yuɔ̂ sìɣe é ŋ̀úru woŋo-ŋai tée la é bú garâŋ ŋá. È mò ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai dîa a gɛ́ɛ dia máŋ dí gɛ́ tí a maa félaa.

⁴⁹ Díkelee dí ŋ̀úru woŋo-ŋa tèe dí lí a dia ƃɛ́i Sɛkɛŋ taai láa túɛ-ƃelai díkɛ̀ díloôi naai. Dí ŋɔŋ tôo ŋ̀úru wôŋo-ŋai ŋí dîa, ǹûai kɛ̀ a díloɔ́ɔ naai díkelee dí sáa, sinâa da nɛyâa. Díkɛ̀ yɛ̂ɛ núu wála tɔ̂nɔ.

⁵⁰ Abimelɛ da ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai kɛ́ɛ da Sɛkɛŋ taai su-karai, dí lì Tibɛ taa-leei su dí tínaŋ ǹaa ma dí zoŋ.

⁵¹ Yeŋkêŋ pɛrɛ kɛ́tɛ tɔnɔ è kɛ̀ daai ŋí su. Ǹûai kélee dí tɛ̀ zu dí zɔ́ɔŋ tóo dîa dí tɛ́ dôŋ su dí díloo naa.

⁵² Abimelɛ è lì ǹyeŋkêŋ kɔlɛ gɛ́ kɔ̀ a gɛ́ɛ é gbôŋ wólo é ŋɔŋ tóo ma é ǹûai páa. Kɛ́lɛ gɛ́ɛ a sèri gbôŋ lá a gɛ́ɛ é ŋ̀ɔŋ tóo mai,

⁵³ nɛnî tɔnɔ è wîi fṹa kɔni kɛ́tɛ tɔnɔ pìli é dòo ŋ̀uŋ ma, é ŋ̀uŋ wólo.

⁵⁴ Abimelɛ è ŋɔkɔ kɔ́ sãa siɣe nuui tôli a m̀aa félaa ǹyɛɛ m̀ai, “Ḿbaa a íƃoa-sɔkpɔi. Fé ŋ̀wɛ̂lii sinâa dí m̀ó a gɛ́ɛ nɛnî ƃé ḿbàa.” Nya ƃe è m̀ɔ a ŋɔƃóa-sɔkpɔi é sáa.

⁵⁵ Abimelɛ kɛ́ɛ a saai, Eezuɛ-ŋai kélee dí lène pôlu dítaa-ŋai su a tɛ̀ɛ-ŋa.

⁵⁶ Ŋ̀wana-lɔɔi Abimelɛ è gɛ̀ a ǹâŋ ǹônii-sinaa buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛi paai, berei ŋí ƃé Ɣâla è zu tòo la mì.

⁵⁷ Ɣâla è Sɛkɛŋ-ƃelai dí ŋwana-lɔɔi su tòo dîa máŋ. Zerubee ǹóŋ Zotaŋ ŋɔfoo wôoi è dísòŋ.