Dutɛrɔnome 28 - Bible

Ǹûwai gáa woo mɛni nuu mɛni mai

¹ “À kɛ̀ ka káwoli tɔ̀ɔ dɔ̂ŋ-ŋai dîa ŋa dɛɛ̂i kápɔ sâai, ka sía a díwoo yɛ̂ɛ berei ŋa môi la kâai, Káɣâlai Yâwɛɛ a pâi kákɛ̂i ǹɔii kélee mɛi ŋ̀éniɛi su.

² Ka pâi ǹûwa-ŋai ŋí sɔlɔ ƃôi à kɛ̀ ka Yâwɛɛ wóo mɛ̀ni.

³ “Yâwɛɛ è gɛ̀ lûwa é kɛ́ kâa daa-ŋai su da kákpalaŋ-ŋai ŋá.

⁴ “Yâwɛɛ è gɛ̀ lûwa é kɛ́ kánîa-pɛlɛɛi dîa, kási-sãai da kátaa-tulɛ-ŋai.

⁵ “Yâwɛɛ è gɛ̀ lûwa é kɛ́ kási-sãai da mii-sãa ka gbɛtɛ a dîa mìi mɛ̂ni mai dîa.

⁶ “Yâwɛɛ è gɛ̀ lûwa é kɛ kâa kálɔii su gɛ́ ƃò kâa lɔii da kpɛ́ni su.

⁷ “Yâwɛɛ a pâi gɛ̂i káyee é tɛ́ɛ kákpɔara-ƃelai dîa. Da pâi kulâi a pere tɔ̂nɔ díkɔ pɛ́lɛ kâa kɛ́lɛ da pâi pûi káyêei a pere sîi lɔ́ɔlu mɛi feerɛ.

⁸ “Yâwɛɛ a pâi lûwa lâai kámii-sãai pûi kɛ́ kwaa-ŋai mâ. Díi kélee ka pâi káyee pilîi zui a pâi ƃûu ƃôi. A pâi lûwa lâai kâa ǹɔii ma a dɛɛ̂i kápɔi.

⁹ “A pâi ká kɛ̂i a ŋɔnûa maa waa-ŋa yɛ̂ɛ berei è góno tèe la à kɛ̀ ka ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi kâa ká, tûa yɛ̂ɛ berei a ŋ̀wɛ̂lii lai.

¹⁰ À kɛ̀ tí, gɛ̀ ní ŋ̀éniɛi su-ƃelai kélee da pâi gɔ̂lɔnii a gɛɛ ŋɔnûa ƃa káa, ǹyaŋ da pâi yaôi kâa.

¹¹ Yâwɛɛ a pâi gɛ̂i kátamaa, kátaa-tulɛ-ŋai díƃûu ƃó, kási-sãai dí kpɛtɛ ǹɔii ma è góno tèe la kánâŋ-ni yêei.

¹² A pâi ŋ̀ele-kɔlɔŋ lá ƃôi tuna é pú a bú tãi ǹɔii é yɔɔ kási-sãai dí kpɛtɛ. Ka pâi kpa-pîlii lɔii-ŋuŋ támaa su-ƃela dîa, kɛ́lɛ káfe pâi wɔ́lɔ kpa sonîi dîa.

¹³ A pâi ká kɛ̂i a nûa tuɛ-pêre-ƃela a tãi kélee. Káfe pâi wɔ́lɔ kɛ̂i a lɛɛ-polu-ƃela à kɛ̀ ka káwoli tɔ̀ɔ mà ká ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi káa a ǹɛ́lɛɛ ká tûa yɛ̂ɛ berei a ŋ̀wɛ̂lii lai. Ka pâi kɛ̂i a núu mɛi-ƃela wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.

¹⁴ Káfe káyee kùla dɔ̂ŋ-ŋai ŋí da mu ŋa sâa dɛɛ̂i kápɔi ka tínaŋ ɣâla da kpɛ́ni-ŋa pɔ́ naa pêre.

Ǹáɣaŋ gáa Yâwɛɛ wóo-pili nûu mɛni mai

¹⁵ “À kɛ̀ ka wàla Káɣâlai Yâwɛɛ wóo mɛ́ni ká ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi káa a tɔ̃yâ-pere nyii-ŋai ŋa sâa dɛɛ̂i kápɔi, ǹáɣaŋ-ŋai ŋí da pâi kásonîi.

¹⁶ “Yâwɛɛ a pâi náɣaŋ lâai kátaa lêe-ŋai da kákpalaŋ-ŋai dîa.

¹⁷ “A pâi náɣaaŋ lâai kási-sãai dîa da ƃɛ́i mìi-sãai kpɛtɛ naai.

¹⁸ “A pâi náɣaŋ lâai kálônii dîa da kási-sãai. A pâi náɣaŋ láa kátaa-tulɛ-ŋai dîa dífa ƃûu ƃò.

¹⁹ “Yâwɛɛ a pâi náɣaŋ lâai kákɛ mɛni kélee ma.

²⁰ “Yâwɛɛ a pâi kánaɣânii é kákɛ wúlee. A pâi gɛ̂i mɛni kpɔ̂lu é láa kâa kákɛ mɛni kélee su. Gbɛɛ-ŋai, a pâi kásu karai kásɔnyɔ̂ŋ-ŋai mɛni ma, kpɛ́ni fêi, ka nia mà.

²¹ A pâi kɔlɔ-fela pilîi kâa é lɛ́ɛ la zu kásu é kara ǹɔii ma ka liî naai.

²² A pâi tɔ̃lɛ kɔlɔ-fela pilîi kâa, fɛ́ɛ-fɛɛ kɔlɔ fela da kɔlɔ fãa-maa kpanaŋ. A pâi gɛ̂i fólo é tóo a ŋánaa fãa kpanaŋɔɔ kɛ́ tɛ̀ɛ nyii pâi gɛ̂i kási-sãai dí kpála. À kɛ̀ tí puru kɛ́tɛ a pâi toôi ǹɔii su. A pâi gɛ̂i pûŋ é pɛ́lɛ kási-sãai dîa dífa ŋɔ́nɔ ƃà. Mɛni-ŋai ŋí da pâi lɛɛ̂i kɛ̂i a káa é lɛ́ɛ la zu ká sáa kpɔ́ kpúŋ.

²³ Ŋ̀ele kɔlɔŋ a pâi kɛ̂i yɛ̂ɛ ƃara, ǹɔii kɛ́ ƃò yɛ̂ɛ kɔli.

²⁴ Yâwɛɛ a pâi dunai penêi a muluŋ da wée. Da pâi lɛɛ̂i pûi kâa é lɛ́ɛ la zu ká sáa kpɔ́ kpúŋ.

²⁵ “A pâi gɛ̂i kákpɔara-ƃelai yée é tɛ́ɛ kâa. Ka kɔ̀ dípɔ ka pâi pûi díyêei. Ǹɔii-ŋuŋ kpéli-ŋai su-ƃelai da ká kàa dílaa a pâi kpâlai dîa.

²⁶ Kápoma a pâi kɛ̂i a mii-sãa ŋ̀ɔni-ŋai da ǹɔɔ-fɛnɛ-sãai mɛni ma. Núu da fé pâi kɛ̂i naa é dímaa yao.

²⁷ A pâi gɛ̂i mua é tɔ́ɔ kâa yɛ̂ɛ berei è kɛ̀ la a Ize-ƃelai. Pala é tée kákpono ma gwaa kélee, kákɔlɔ kɛ́ tèɣeŋ a ŋánaa. Gɔlɔ-fêla-ŋai ŋí dífe pâi kpɛɛ̂i.

²⁸ A pâi gɛ̂i káŋɛi da kákili-ŋá é pú ká ƃoo-pere.

²⁹ Vóloi a kula ka pâi kɛ̂i káyee pɛlɛ-pɛ̂lɛi yɛ̂ɛ ŋɛi-pû-nuu. Mɛni kélee ka káyee pìli zui, ŋ̀á fé pâi wɔ́lɔ kɛ̂i ma. Nûa da pâi káluânii díkɛ káfili. Núu da fé pâi kɛ̂i naa é káŋuŋ ma ƃó.

³⁰ “Káta a gbɛ̀tɛ gili-ŋa a gɛɛ é nɛnî da kula núu da kpɛ́ni ƃé pâi kɛ̂i a ǹúui maa-ŋuŋ é seɣe ɣíri maa nɛnii ma. Ka pɛ́rɛ-ŋa tɔ̀ɔ kɛ́lɛ núu da kpɛ́ni-ŋa ƃé pâi kɛ̂i nyiî dímu. Ka pâi sí-sãai sîi kɛ́lɛ núu da kpɛ́ni-ŋa ƃé pâi kɛ̂i m̀á kulâi.

³¹ Da pâi kániŋa-ŋai paâi káŋɛi kɛ́lɛ dífa kákɔ a zua da. Da pâi káwɛlɛ soo-ŋai kulâi káyêei a wála-wala-laa, ǹyaŋ káfe pâi wɔlɔ-wɔlɔ dísɔlɔ ƃôi. Da pâi káƃala-ŋai tɛɛ̂i kákpɔara-ƃelai pɔ́ nyii núu da fé pâi kɛ̂i naa é díŋuŋ ma ƃô.

³² Da pâi kálônii tɛɛ̂i lɔii-ŋuŋ da kpɛ́ni-ŋa su a luɛ-ŋa. Ka pâi wɔ̂lɔi a kpíni da fólo káfa díkaa. Ka pâi lɛɛ̂i díkɔ̂rii káfii é kpɛ́ɛ. Ká kpɔŋ-mâa nuu da fé pâi kɛ̂i ma.

³³ Núu da kpɛ́ni-ŋa ƃé pâi káfɔ̃nɔ-kpɔrɔi ŋ̀á-nɛ̃ɛ kulâi díkɛ kálùaŋ.

³⁴ M̀ɛni-ŋai ka pâi gâai gɛ́ kɛ̀i, da pâi gɛ̂i ká ƃoo.

³⁵ Yâwɛɛ a pâi gɛ̂i mua é tɔ́ɔ kákpono ma gwaa kélee nyii káfe pâi pɔ̂ri zále kâai.

³⁶ “A pâi kákpɛ̂i ka kákâloŋ-ni ka lí lɔii da su nyii kánâŋ-ni dífe wɔ́lɔ li ní naa, káa kpîŋ káfe tela naa kɔ́lɔŋ. Ka pâi kɛ̂i naa ká kɛ́ ɣâla da kpɛ́ni-ŋa fɛ̀li nyii-ŋai dí díkpɛ̀tɛ a wúru da kɔnii.

³⁷ Ǹɔii-ŋuŋ ka pâi liî zui, zu-ƃela da kákàa, a pâi kɛ̂i a gulaa a dia. Ka pâi kɛ̂i nɔ́ yɛ̂ɛ pêle kɛ́-sãa díŋɛi. Da pâi ɣɛlɛ-maa támaa kulâi kákponôi.

³⁸ “Ka pâi sí-sãa sîi naa kɛ́lɛ dífe pâi kpɛtɛ̂i kpɛ́ni fêi, gotó-ŋa da pâi dílaa miî dîa.

³⁹ Ka pâi ƃá-kpɔmɔ-ŋa sîi kɛ́lɛ káfe pâi da ŋ̀áa-nɛ̃ɛ kulâi, kpɛ́ni fêi, kolo-ŋa da pâi gélee su-karâi.

⁴⁰ Wúlɔ wuru-ŋa da pâi kpɛtɛ̂i káyêei ǹɔii-ŋai su kɛ́lɛ káfe pâi wúlɔ sɔlɔ ƃôi da su, kpɛ́ni fêi, gélee a pâi kpâlai.

⁴¹ Ka pâi nîa-pɛlɛɛ támaa sɔlɔ ƃôi kɛ́lɛ da fé pâi lɛɛ̂i káyêei. Nûa da pâi dísônii dí lí a dia luɛ-laa su.

⁴² Gotó kpulu-ŋa da pâi kási-sãai da káwuru-ŋai kélee mɛi pɛ̂lɛi.

⁴³ “Ŋɔ̃ya-ŋai kásamai ƃé pâi kɛ̂i kámɛi ka kɛ́ ƃò dí mù.

⁴⁴ A pâi kɛ̂i kákulâi kpáaŋ su, kɛ́lɛ káfa pɔ̂ri gulâi kpáaŋ su. Nyaa ƃé pâi kɛ̂i a káŋuŋ tûɛ-nuu ká kɛ́ ƃò mù.

⁴⁵ Mɛni-ŋai ŋí kélee da pâi kɛ̂i a káa. Da pâi lɛɛ̂i kɛ̂i a káa dí káyee mɛi ɣále, kpɛ́ni fêi, káfe Káɣâlai Yâwɛɛ wóo mɛni ní.

⁴⁶ Da pâi kɛ̂i a Ɣâla ŋɔ mɛni-ŋa-teɛɛ mâa ŋɛi-kɛ-maa ká mɛni mà da kálônii wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.

⁴⁷ Káɣâlai Yâwɛɛ a mɛni lɛ́lɛɛ támaa kɛ́ kâa kɛ́lɛ káfe fáa ní a gɛɛ ká tíi kɛ́ mì ká lii nɛ̃ɛ kula mɛni-ŋai kpîŋ mɛni ma.

⁴⁸ Mɛni ma, puru, kpele wɛ̂li, seɣe saa maa da kolo-laa su kɛ́tɛ da pâi kɛ̂i nɔ́ kâa. Ka pâi tíi kɛ̂i kákpɔara-ƃelai yée mu. Da pâi yɔlɔ toôi kákɔŋ ma é lɛ́ɛ la zu ká sáa kpɔ́ kúŋ.

⁴⁹ Yâwɛɛ a pâi núu kulâi ǹɔii-ŋuŋ kpóŋ ma lɔii-ŋuŋ da su é pá la gɛ́ ƃò kámɛi. A pâi kásonîi a maa félaa yɛ̂ɛ berei kuɛ a yêŋ la é gɔ́nɔ sóŋ. A pâi kɛ̂i a yao-maa nuu. Káfe pâi kɛ̂i ǹá-woo mɛnîi.

⁵⁰ A pâi kɛ̂i a maa yikiɛɛ. Ŋumɛ-maa da maloŋ-kâa fé pâi kɛ̂i ǹyêei núu pɔ̂lɔ da nyáŋ-kpa mɛni ma.

⁵¹ Da pâi kátaa-tulɛ-ŋai da kási-sãai kélee mîi kpɔ́ kpɔlɔwɔ. Mii-sãa, ŋwãai, taa-tûlɛ kpaa máŋ ɔle wúlɔ da fé pâi lɛɛ̂i naa kámii mɛni ma. Ǹyaŋ ka pâi puru siɣêi é lɛ́ɛ la zu káŋuŋ lá é píli kpɔ́ kpɔlɔwɔ.

⁵² Da pâi daa-lee-ŋai kélee kulâi káyêei ǹɔii su Káɣâlai Yâwɛɛ è dɛ̀ɛ kápɔi dí maa siɣãŋ-ŋai wólo.

⁵³ “Da pâi kásiɣãŋ taa-leei-ŋai maa tínaŋ-nii díkɛ kɔ̀ kápɔ. Ka pâi kɛ̂i mɔ̃lɛ-lâa kpanaŋɔɔ su. M̀ɔ̃lɛ-laai ŋí a pâi gɛ̂i ká pɛ́lɛ kákpɔɔi lonii miî nyii-ŋai Káɣâlai Yâwɛɛ a dɛɛ kápɔi.

⁵⁴ Ŋɛi-maloŋ kâa fé pâi kɛ̂i dáre sinaai kásamai da yêei a gɛɛ é ǹeɣê-surɔ̂ŋ, ǹîa-surɔ̂ŋ kpaa máŋ ŋɔnɛnîi nyii è ŋ̀wɛli-ni da ŋɔnîa-pɛlɛɛi nyii-ŋai mɔ̃lɛi é díkɔ a dɔnɔ kpîŋ.

⁵⁵ Mɛni-kpɔlu-ŋai kákpɔara-ƃelai da pâi gɛ̂i ká tɛ́ɛ zui da pâi gɛ̂i ká mɛni-ŋai ŋí kɛ́.

^56-57 M̀aa kɛ́-maa ǹɛyaa sɔŋ lɛ́lɛɛ kili-ŋa-ponoɔɔ-ŋai kásamai nyii-ŋai dífa ŋ̀wɛli kpîŋ dí sía ǹɔii mai da pâi mɛni sîi tɔnɔi ŋí kɛ̂i. Da pâi kɛ̂i díloôi dísinaai dîa da dílônii a gɛɛ dífa lâa díkɔ la a dɔnɔ kpîŋ. Da pâi kɛ̂i dí dílônii kwatara-ŋai mîi da bôlu-sãa loo-pêre su. Daa-lee-ŋai ŋí kula tãi, kákpɔara-ƃelai da pâi mɛni-kpɔ̂lu ŋánaa laai kâa.

⁵⁸ “Ka wàla dɔ̂ŋ-ŋai ŋí kélee mɛi káa bɔ̃yɛ̂i gɔlɔi ŋí su ka ƃaa-kɛ-maa tɛ́ɛ Káɣâlai Yâwɛɛ pɔ́,

⁵⁹ a pâi kɔlɔ-fela nyɔ́mɔɔ pilîi kâa é lɛ́ɛ kâa ká sáa é lɛ́ɛ kálônii dîa wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.

⁶⁰ Gɔlɔ-fela-ŋai kélee Yâwɛɛ è bìli Ize-ŋai dîa Ize lɔii su ká lɛ́ɛ pâi kulâi naai, da pâi kásonîi. Ǹyaŋ da pâi kɛ̂i kâa wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.

⁶¹ A pâi kɔlɔ-fela sii támaa pilîi kâa nyii-ŋai dílaa fé pɔ̃yɛ ní dɔ̂ŋ kɔlɔi sui. Gɔlɔ-fela-ŋai ŋí da pâi lɛɛ̂i kâa dí káŋuŋ lá píli.

⁶² Ka kɛ̀ a kátamaa yɛ̂ɛ bɛmɛlɛŋ-kao-ŋai ŋ̀elei sui, kɛ́lɛ vé pâi ŋɔ́nɔ kɛ̂i tí, kpɛ́ni fêi, káfe Káɣâlai Yâwɛɛ wóo mɛni ní.

⁶³ Yɛ̂ɛ berei nɔ́ è kɛ̀ la a ǹíi láa mɛni gɛ́ gɛ̀ ká kɛ́ ƃûu ƃò ká kɛ́ mɛni kɛ̀ ƃûu ƃoi, bere nɔ́ ƃé a pâi kɛ̂i la a ǹíi láa mɛni é kásu kara. A pâi kásu karâi ǹɔii ma ka liî naai.

⁶⁴ “A pâi kátaa-tâai lɔii-ŋuŋ-ŋa su. Ka pâi kɛ̂i naa ká kɛ́ ɣâla da kpɛ́ni-ŋa fɛli nyii-ŋai díkpɛtɛ̂i a wúru da kɔni-ŋai, nyii-ŋai ka kánâŋ-ni káfe kɛ́ ní a díkɔlɔŋɔɔi.

⁶⁵ Káfe pâi káseêi kâai ǹɔii-ŋûŋ-ŋai su gwaa da ma. Yâwɛɛ a pâi gɛ̂i kálii kɛ́ kɔ̀-kɔ, káŋɛi é pú kálii é tóo pôlu a zu kɛ́tɛ.

⁶⁶ Ká pâi kɛ̂i nɔ́ mɛni kpɔ̂lu su a ɣele kélee. Yao támaa a pâi kɛ̂i kákponôi. Káfe pâi kɛ̂i a ká láa la a gɛɛ kpíni a pɛ̀lɛ ka pâi bôlu ma ɣele ƃɔ́ɔi kâai.

⁶⁷ Ɣele-wâla à kɛ̀ ka pâi m̀ôi kâa, ‘Vêi kpîŋ kɛ̀ a ɣele-wûlii.’ Ɣele-wûlii à kɛ̀ ka m̀ó kâai, ‘Vêi kpîŋ kɛ̀ a ɣele-wâla.’ Ka pâi m̀ôi tí kpɛ́ni fêi ka pâi mɛni kpaya-kpaya támaa kâai.

⁶⁸ Yâwɛɛ a pâi kátɛɛ̂i pôlu Ize ya-ŋa keleŋ su berei máŋ ŋá mò la a gɛɛ káfe pâi wɔ́lɔ liî la naai. Ka kɛ̀ naa ka pâi kɛ̂i ŋ̀wɛ̂lii ká kákpîŋ kɔlɛ kákpɔara-ƃelai dîa, kɛ́lɛ núu da fé pâi ŋ̀wɛ̂lii é ká yá.”