Danîa 2 - Bible

Nɛbukinaza è see ƃô

¹ Gâloŋ Nɛbukinaza kɛ́ɛ à kâloŋ ŋɔkóraŋ veerɛi su, è see-ŋa ƃò. Zee-woo-ŋai ŋí mɛni è ǹíi sɛ̀lɛŋ a ŋ̀ánaa va kâa nyìi.

² Nya ƃe è ŋɔtɛli kpɛ́-ƃelai, bóniŋ kɛ́-ƃelai, duɛ-mɛni ƃó-ƃelai da dáre-ƃelai tòli a gɛɛ dí pá a dí zu-kula mì. Tãi dí pà la dí tɔ́ɔ ŋɛ́i,

³ è mò dîa nyɛ̀ɛi, “Zeei ŋá m̀oi a ńii sɛ̂lɛni. Ŋa wɛ̂lii ŋá zu-kulâi kɔ́lɔŋ.”

⁴ Dáre-ƃelai dí ŋ̀óo su tòo Aramee sii-wooi su dîyɛ mài, “Gâloŋ é kɛ́ ɣele ma wɔ́lɔ-wɔlɔ da wɔ́lɔ-wɔlɔ! Zee-wooi ƃó kûa. Kwa pâi zu-kulâi yɛ̂.”

⁵ È mò dîa ǹyɛɛi, “Ŋa gbɛ̀tɛ ŋ́gili ŋá a gɛɛ ká zee-wooi ƃó ḿâ ka tela zu-kula ḿî. A wàla kɛ́ tí ŋa pâi m̀ôi a gɛɛ dí kásu tée-tee dí kápɛrɛ-ŋai wólo.

⁶ Kɛ́lɛ ka zee-wooi ƃò ḿâ ka tela zu-kula ḿî, ŋa pâi ƃaa-kɛ-maa kɛ́tɛ tɛɛ̂i kápɔ ŋa yee-see mu-sãa tɛɛ kápɔ. Ka zee-wooi ƃó ḿâ ká zu-kula ḿî.”

⁷ Dí ŋ̀óo su tòo ŋɔ́nɔ dîyɛɛ mai, “Gâloŋ, zee-wooi ƃó íyee mu-ƃelai dîa. Kwa pâi zu-kulâi yɛ̂.”

⁸ E mò dîa ǹyɛɛ,

⁹ “Ka wɛ̂lii nɔ́ ka tãi támaa míi kpɛ́ni fêi, ka m̀ɛnii kɔ́lɔŋ ŋa gbɛ̀tɛ ńii su kámɛni mai. Ka wàla zee-wooi su-kula ḿâ kákula maa káa nɔ́ ńyêei tɔnɔ kpéŋ. Kaâ gbɛ̀tɛ a gɛɛ ka lɛ́ɛ da wôya-woo tee-tee ƃó ḿâ, kpɛ́ni fêi, ka lâai la zu a koya ŋa pâi ńii maa faleŋ-nii. Mɛni ma, ka zee-wooi ƃó ḿâ. Ǹyaa ƃe pâi gɛ̂i ŋá gɔ́lɔŋ ka pɔ̂ri zu-kulâi ḿî.”

¹⁰ Dáre-ƃelai dí mò mà dîyɛɛi, “Núu da fé ɣéniɛ nyii a pɔ̂ri m̀ɛnii kɛ̂i yâ môi kûa a gɛɛ ku gɛi. Kâloŋ kɛ́tɛ kpaa máŋ guro-te da fé tá wɔ́lɔ ŋɔtáre-ƃelai, ŋɔpóniŋ kɛ́-ƃela da ŋɔtɛli kpɛ́-ƃelai marê kɛ́ ní mɛni kɛ́ɛ ŋí kɛ́ mɛni ma.

¹¹ M̀ɛnii yâ m̀ôi kûai gɛ̂i kpanaŋɔɔ̂i. Núu da fa pɔri m̀ɛnii ŋí kɛ̂i kâloŋ da mi fɛ̂ɛ nɔ́ ŋ̀âla-ŋai, nyàŋ dífe núu-kpune sáma.”

¹² Nya ƃe gâloŋ è ǹíi ŋwâna é m̀ó a gɛɛ dí ŋɔtáre-ƃelai kélee páa Babelɔŋ.

¹³ Dí tɔ̂ŋ tɛ̀ɛ a gɛɛ dí dare-ƃelai páa da Danîa ni. Dí nûa tɛ̀ɛ a gɛɛ dí Danîa da m̀arâai kɔ́ri dí dípaa.

Ɣâla È Zee-wooi su-kulâi lɛ̀ Danîa ma.

¹⁴ Nalôŋ tɔnɔ è kɛ̀ naa ǹáa ƃé kɛ̀ a Aríɔ. Nalôŋ ŋí ƃé kɛ a gâloŋ maa kpɛ́-ƃelai láa túɛ-nuui. Nya ƃe dí gɛ̀ a dare-ƃelai páa mɛni laa-tuɛ nuu. Danîa è lì bɔ́ naa é lóno kpɔ́ bɔ́ a táre-pere.

¹⁵ È m̀arê kɛ̀ a gɛɛ é m̀ɛnii ŋá lɛ́ mà gɛ̀ gâloŋ kɛ́ ŋ̀óo kpânaŋ kɛ́ɛ ŋí ƃoi. Ariɔ è ŋ̀á lɛ̀ Danîa ma.

¹⁶ Nàa kɛ́ɛ tí, Danîa è lì gâloŋ pɔ́ naa é m̀ó mà a gɛɛ é tãi tɛɛ ƃɔ́ a gɛɛ a pɔri zee-wooi ŋí su-kulâi mì.

¹⁷ Danîa è lì pôlu é m̀ɛnii ŋí ŋá lɛ́ m̀arâai Anania, Misaɛ, da Azaria ni dîa.

¹⁸ È mò dîa a gɛɛ dí Ɣâla fɛli a kpanaŋɔɔ m̀ɛnii ŋí mɛni ma, a gɛɛ Ŋ̀âlai nyii gáa ŋ̀elei-sui é dímaloŋ káa, gâloŋ fé bàa da m̀arâa-ŋai da kɛ̀ dáre-ƃelai paai Babelɔŋ taa-leei su.

¹⁹ Maa kpînii tí, dí zee-wooi ŋá lɛ̀ Danîa ma zĩ̂a su. Danîa è laa-maa-tɛ tɛ̀ɛ Ŋ̀âlai pɔ́ nyii gáa ŋ̀elei sui.

²⁰ È mò ǹyɛɛi, “Laa-maa-tɛ é tɛ́ɛ Ɣâla pɔ́ wɔ́lɔ-wɔlɔ da wɔ́lɔ. Nya tɔnɔ ƃé táre da wála-wala-laa káa a bɔ́ɔ.

²¹ Nya ƃe a mɛni-ŋa maa fâleŋ. A gɛ̀ fólo lá-ƃoɔɔ é tɛ́ɛ, sama tãi é pá. A kâloŋ-ŋa sèe gɛ́ díwolo. A táre tɛ̀ɛ dáre-ƃelai pɔ́, gɛ́ mɛni ŋá káa tɛ̀ɛ diai pɔ́ da mɛni ŋá kaai.

²² A loo mɛni kɛ́tɛ-ŋa tòo bànaŋ ma. È mɛni-ŋai kɔ́lɔŋ da kɛ̀ kpînii. Kwaa ponoɔ́ɔ a kûla ǹyêei.

²³ Ŋa ísɛɣɛ̂i-fei ŋ́gɛ ílaa maa tɛ̀ óo ńâŋ-ni Díɣâlai. Ya táre da wála-wala tɛ̀ɛ ḿbɔ. M̀ɛnii kú ímarê kɛ̀ m̀ɛni mai ya maa kili-ŋa pono tɛ̀ɛ kúpɔ. Ya gâloŋ ŋɔsee-wooi maa kili ŋa-pono tɛ̀ɛ kúpɔ.”

Danîa è zee-wooi ƃò Gâloŋ ma é tela zu-kula mì

²⁴ Nya ƃe Danîa è lì Ariɔ pɔ́ naa nyii gâloŋ è wála-wala tɛ̀ɛ bɔ́ a gɛɛ é Babelɔŋ tare-ƃelai páai ǹyɛɛ mai, “Ífe Babelɔŋ tare-ƃelai pâa. Lí a ńyãa gâloŋ pɔ́ naa. Ŋa pâi ŋɔsee-wooi su-kulâi m̀i.”

²⁵ Ariɔ è lì a Danîa gâloŋ pɔ́ naa ŋ̀á ma. È gâloŋ mò mà ǹyɛɛi, “Ŋa ǹyaŋkpa tɔnɔ kaa gɔ-soŋ-ŋai sáma nyíi kula Zuda ŋɔsuui sui. A pɔ̂ri ísee-wooi su-kulâi.”

²⁶ Gâloŋ è Danîa marê kɛ̀ nyii da kâa dòli máŋ a (Bɛtesazai) ǹyɛɛ mai, “M̀ɛnii ŋá gàa seei-perei yâ pɔ̂ri m̀ôi ḿâ í tela zu kulâi lɛ́ ḿâ?”

²⁷ Danîa ǹyɛɛ mai, “M̀ɛnii ya m̀ôi kûa a gɛɛ ku gɛ̂i táre-nuu, póniŋ kɛ́-nuu kpaa máŋ tuɛ mɛni ƃó-nuu fa pɔ̂ri gɛ̂i.

²⁸ Kɛ́lɛ Ɣâla káa ɣêlei nyii a pɔ̂ri núu-kpune kíli ŋá-ponoi kili ŋa-tɛi mɛni sii kélee sui. Aâ m̀ɛnii lɛ́ Gâloŋ Nɛbukinaza ma pâi kɛ̂i ɣele kpɛ́-kpɛɛ tɛɛ pôlu mai. Zeei í m̀oi da zĩâi tɛ̀ɛ a yá tãi í kɛ̀ laa-ni lai dia ká ŋí.

²⁹ “Tãi í kɛ̀ laâ-ni lai, óo Gâloŋ, íkili è pîlaŋ mɛni-ŋa ma pâi kɛ̂i. Ɣâla ƃa kili-ŋa tɛ̂i mɛni lɛ̀. A m̀ɛ́ni-ŋai ƃó yâ nyii pâi kɛ̂i.

³⁰ Gáa, zee-wooi ŋí su-kula tare aâ pá ŋ́gili ŋá. Zu-kulâi fa ńdarêɛi é tɛ́ɛ núu kélee ma ŋ̀éniɛi su. Kɛ́lɛ è kɛ̀ tí a gɛɛ yá, óo Gâloŋ, ya pɔ̂ri zee-wooi su-kulâi kɔ́lɔnîi í m̀ɛnii ŋá káa pà íkili ŋái.

³¹ “Í íŋɛi làa, óo Gâloŋ, í pɔɔ-kɔ̂ɔŋ kɛ́tɛ tɔnɔ káa íŋɛi túɛ gbakpáa, gɛ́ kɛ̀ yɛ̀rɛŋ-yɛrɛŋ, maa pɔlɔ-pɔlɔɔ.

³² Bɔɔ-kɔ̂ŋŋ ŋí ŋuŋ è kɛ̀ a gôo kpîŋ-kpîŋ, geŋe lá da m̀óoŋ kɛ́ ƃò a káne, goi pere da ŋ̀wɛ́rɛ kɛ́ ƃò a ƃara,

³³ gɔ́ɔ kɛ́ ƃò a kɔli, gɔɔ-ƃêleŋ kɛ́ ƃò a ƃoo pɔ̂rɔ maa ŋɔŋɔ́ɔ da kɔli.

³⁴ Íkɛɛ nàa maa kpɛɛi, kɔni su è ƃèla íŋɛi, kɛ́lɛ vé kɛ́ ní a núu yée. Gɔni-ƃelai è sɔ̀ɔŋ gɔ́ɔ-ƃêleŋ mà nyii kɛ̀ ƃóo pɔrɔ maa ŋɔŋɔ́ɔ da kɔlii é vũa-fũ̂a.

³⁵ Nya ƃe gɔlii, m̀óo pɔrɔ ŋɔŋɔ́ɔi, m̀arai, kâpâi da gôoi dí wólo-wolo a tãi tɔnɔ. Dí kɛ́ nɔ́ yɛ̂ɛ mɔlɔŋ-kala ƃé mɔlɔŋ táŋ kwaa ma a fólo lá ƃóɔɔ ɣele. Vãai è kòoŋ a dia vé dɔnɔ kpîŋ lɛ̀ɛ ní naa. Kɛ́lɛ gɔnii tí sɔ̀ɔŋ dîai, è pene a yée kpɛɛ́ pôlu é ǹɔii mɛi pɛ́lɛ.

³⁶ “Zee-wooi ká kɛ̀ ŋí, ǹyaŋ kwa pâi zu-kulâi yɛ̂.

³⁷ Yá, óo Gâloŋ, yá ƃa Gâloŋ, kâloŋ-ŋa kélee mɛi. Ɣâla nyii gáa ɣelei a gɛ́ ya kɛ́ a ǹɔii mɛi-nuu. A kponoi kpanaŋ, wála-wala-laa da ƃaa kɛ́-maa kɛ́ a ípɔɔ.

³⁸ A wála-wala-laa tɛɛ ípɔ núu-kpune, fɛnɛ-sãa da ŋɔni-ŋa mɛi. Ƃɛ́i kélee da naai, íwala-walai káa dímɛi. Bɔɔ-kɔɔ̂ŋ ŋuŋ tí a gôoi ǹyaa ƃa yá.

³⁹ Íkâloŋ-laa tãi a kpɛ̀ɛ kâloŋ da kpɛ́ni a pâi tɛ̂i naa. Kɛ́lɛ vé pâi kɛ̂i a ŋ̀wála-walaa yɛ̂ɛ yá. Gâloŋ-laai zaaƃai ŋɔŋɛi-kɛ-maai ƃa m̀arai. A pâi kɛ̂i ŋ̀éniɛi gwaa kélee mɛi.

⁴⁰ Gbɛɛ-ŋai, gâloŋ-laai ǹáaŋ ɣelei a pâi pâi. A pâi kɛ̂i a zu-kpanaŋɔɔ yɛ̂ɛ kɔli. Kɔli a sãâ su ɣàle-ɣale é dífũa-fũa. Berei nɔ́ kɔli a gɛ̀ lai, bere nɔ́ ƃé gâloŋ-laai tí láa tuɛ-nuu a pâi gɛ̂i la. A pâi m̀arâai díkâloŋ laai wôloi é vũa-fũa.

⁴¹ Í gàa bɔɔ-kɔɔ̂ŋ kɔ́ɔ-ƃeleŋ gwaa tɔnɔ ma kɛ́ ƃò a ƃóo pɔ̂rɔ maa ŋɔŋɔ́ɔ gbéli kɛ́ ƃò a kɔli. Nyíŋi su-kulâi ƃa gâloŋ-laai ŋá a pâi kɛ̂i a gɔlɛɛ. Ŋɔwála-wala-laai da su a pâi kɛ̂i a zumoɔ́ɔ. Gbua da a pâi kɛ̂i a gbanaŋɔɔ yɛ̂ɛ kɔli yɛ̂ɛ berei í gɔ́ɔ-ƃeleŋ kàa la zumoɔɔ a kɔli da pɔ̂rɔi.

⁴² Bɔɔ-kɔɔ̂ŋ gɔ́ɔ gbua da-ŋa dí kɛ̀ a kɔli, da-ŋa kɛ̀ ƃò a ƃóo pɔ̂rɔ maa ŋɔŋɔ́ɔ. Bere nɔ́ ƃé gâloŋ-laai ŋí a pâi kɛ̂i la. M̀éla tɔnɔ maa a pâi kɛ̂i a ŋ̀wála-wala, gbéli fíi kpɛɛ.

⁴³ Í gàa a gɛɛ bɔ̂rɔi da gɔlii dí kɛ̀ a dí sumɔɔ a díkîe. Ǹyaŋ kɔli da pɔ̂rɔ dífa díkîe sòŋ. Bere nɔ́ ƃé gâloŋ-laai ǹáaŋ ɣelei su-ƃelai da pâi kɛ̂i la a dísumɔɔ. Woo kɛ-zu tɔnɔɔ fé pâi kɛ̂i dísama.

⁴⁴ Gâloŋ-ŋai ŋí dítãi ma, ŋ̀elei-su Ɣalai a pâi kâloŋ-laa da seêi. Núu da fé pâi wɔ́lɔ pɔrîi zu-karai kpaa máŋ é ǹyée mɛi ɣále. A pâi gâloŋ-laa-ŋai tí kélee pûi gɔ́ɔ mu é dí fṹa-fûa. A pâi kɛ̂i naa wɔ́lɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.

⁴⁵ Óo Gâloŋ, zĩ̂ai tɛ̀ɛ a yá é pîlaŋ gɔnii ma nyii kpùɛ ǹyée su é tóo nyii núu da fé gbùɛ-nii é gɔlii, gôoi, m̀arai, m̀óo pɔ̂rɔi da gánei fũa-fũai, su-kulâi ká ŋí. Gɔni-ŋai kɛ̀ ǹyéei sui, da è kpùɛ ma nyii núu da fé gbuɛ-nii. È tòo é gɔlii, m̀arai, m̀oo pɔ̂rɔi, ganêi da gôoi fũa-fũa. M̀ɛnii pâi kɛ̂i tuɛ-perei Ŋ̀âla kɛ́tɛi a ǹɛ́ gâloŋ ma. Ŋaâ ísee-wooi da zulâi lɛ́ yâ nyii gáa a tɔ̃yâ. Láa la a gɛɛ m̀ɛni-ŋai ŋí da pâi kɛ̂i.”

Gâloŋ Nɛbukinaza è Danîa ŋɔtíi maa tɛ̂

⁴⁶ Nya ƃe Gâloŋ Nɛbukinaza è laa kpɔ́ ǹɔii ma kpalaɣa Danîa ŋɛ́i a ƃaa kɛ́-maa pere. È mò a gɛɛ dí sama-sɛŋ da kéreŋ-sɛŋ kúŋ nɛ̃ɛ tɛɛ Danîa pɔ́.

⁴⁷ È mò Danîa ma ǹyɛɛi, “Tɔ̃yâ ma Íɣâlai káa a Ɣâla kélee mɛi Ɣâla. Gáa a kâloŋ-ŋa dínuu-namu, a loo mɛni maa kili ŋa-pono tɛ̀ɛ-nuu pɔ́, kpɛ́ni fêi, a gɛ́ ya zee-wooi ŋí ŋá lɛ́ ḿâ.”

⁴⁸ Gâloŋ Nɛbukinaza è tíi kɛ́tɛ tɛ̀ɛ Danîa pɔ́ da ƃaa kɛ́-maa sãa támaa lɛ́lɛɛ-ŋa. È Babelɔŋ lɔii-gwaa kélee tɛ̀ɛ bɔ́ a gɛɛ é kɛ́ nàa mɛi dáre-ƃelai kélee dí kɛ́ ƃò ǹyée mu.

⁴⁹ É kúla nyíŋi pôlu, m̀ɛnii Danîa è m̀arê kɛ̀ m̀ɛni mai è ŋàa-see kɛ̀ mì. È Sadura, Misãŋ da Abɛnigo-ni kɛ̀ a Babelɔŋ kpiniŋ su mɛni-ŋai kélee láa túɛ-ƃela. Danîa è lɛ̀ɛ gâloŋ tii kɛ́-pɛrɛ kɛ́tɛi mu da dîa-ni dí kɛ́ tíi kɛ̀.