Tɔɔɓɛlaa veelɛ 19 - Bible

Ɛsekaya è lì Ɣâla ŋɔlóno-kɛ-nuui Azaya pɔ́ lia-woo mɛni ma

¹ Tãi kpɔ́ nɔ́ Gâloŋ Ɛsekaya è díkoraŋ ƃô-wooi mɛni lai, è maa sêɣe-ŋa fàla-fala a lii-too pôlu, e ƃɔrɔ sâa tòo ma é lí ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi lá.

² Ɛsekaya è Iliakiŋ tɛ̀ɛ nyii kɛ̀ gâloŋ-pɛrɛ kɛ́tɛi mɛi, Sibina, nyii kɛ̀ a gɔlɔ-pɔ̃yɛ-nuui m̀ɛni-saa ƃó kere kɛ́tɛi mɛi, da zâla-laa soŋ-nuu kɛ́tɛi-ni, Amɔ ǹóŋ Azaya pɔ́ naa nyii kɛ̀ a Ɣâla ŋɔlóno kɛ́-nuui. Ƃɔrɔ sâa é kɛ̀ máŋ dîa.

³ Tãi dí seri la naai, dí mò ma dîyɛ Gâloŋ Ɛsekaya ǹyɛɛi, “Sâa káa a mɛni-kpɔlu sɔlɔ ƃó ɣele kú mɛni ma. Kwa tɔŋ-kpɛ-maa sɔlɔ ƃó ǹyaŋ ƃâa a kulâi kûa. Kúkaa yɛ̂ɛ nɛnî a kɛ̀ pâi núu-kpune maa sɔlɔ ƃôi, kɛ́lɛ pɔri-maa fé mì a gɛɛ é gɛ́ tí.

⁴ Ɣâla fɛli kú mɛni ma kúai kúkaa nîi a kúfului. Asiria kaloŋ a ŋɔkɔ́-kɔ-ƃelai tɛ́ɛ a gɛɛ é Vúlu-laa ɣala woo-nyɔŋ fé. É kɛ́ a sɛŋ Yâwɛɛ Íɣâlai é ŋoo-nyɔŋ-ŋai ŋí mɛ́ni diai díkaa môi, é tɔ̂ŋ kpɛ́ dîa.”

⁵ Tãi Aizia è Gâloŋ Ɛsekaya ŋɔworɛ̂-wooi mɛ̀ni lai,

⁶ È mò Ɛsekaya yée-mu-ƃelai dîa, “Ŋ̀orɛ̂-wooi ká ŋí Yâwɛɛ yêei Ɛsekaya mɛni mai. ‘Ńyãa ƃa Yâwɛɛ. Ílii fé sɛ̀lɛŋ a ŋoo-nyɔŋ-ŋai mɛni nyii-ŋai Asiria kaloŋ ŋɔworɛ̂-woo ƃó-ƃelai díkaa môi é pîlaŋ la mâi.

⁷ Ŋa pâi gɛ̂i wúulee é pîlaŋ la duŋ-ŋai dîa a pâi mɛnii é pîlaŋ la ŋɔlɔii-ŋuŋ mai. A pâi liî pôlu naa. Ǹyaŋ ŋa pâi gɛ̂i dí a ƃóa-sɔ̂kpɔ.’ ”

Asiria-ŋai dí maa-yao tuŋ da kpɛ́ni tɛ̀ɛ

⁸ Ǹaa kɛ́ɛ tí, Asiria-ŋai díkɔ-kɔ-ƃelai mɛi-nuu kɛ́tɛi è mɛni a gɛɛ ŋɔkâloŋ a kula Laki daai a lí kɔ́ pɛlɛ̂i naa kɔlɛ ma taai Lina ma. Nya ƃe è lì naa a gɛɛ é ŋuŋ ma pîlaŋ la.

⁹ Tãi tɔnɔi tí yée-mu, Asiria kaloŋ è mɛ̀ni a gɛɛ Itiopia Kaloŋ, Taâka è kɛ̀ pâi a gɛɛ é kɔ́ pɛ́lɛ ma. Tãi Asiria kaloŋ è mɛnii ŋí mɛni lai, è kɔlɔ tɛ̀ɛ Zuda kaloŋ Ɛsekaya mì.

¹⁰ È mò mà, “Ífe làa a íɣâlai kpaa máŋ vé í pɛ̀lɛ a ŋɔkono-tee-ŋai a gɛɛ a pâi Zerusâlɛŋ maa-kɔ̃ɔi ńyêei, é gula-yêei kɛ́.

¹¹ Ká mɛ̀ni berei Asiria kaloŋ-ŋai da wɔ́lɔ ǹɔii-ŋûŋ-ŋai yée-mɛi ɣále la da dí su kàra kpɔ́ kpɔlɔwɔ. Lé ƃé ká lâai la a gɛɛ mɛni da fé pâi kákɛ̂i?

¹² Asiria kaloŋ-ŋai wɔ́lɔ kɛ̀ ńduɛi dí daa-ŋai ŋí su kàra. Gozaŋ, Araŋ, Zɛfɛ, da diai kélee kùla Idɛŋ nyii-ŋai dí seɛɛ è kɛ̀ Tɛlɛsa. Lé mɛni ƃé díɣâla-ŋai dí gɛ̀ dîɛi?

¹³ Daa-ŋai ŋí su kaloŋ-ŋai kɔɔ, Ama taai, Apa taai, Sɛfɛ-vaiŋ taa-leei, Ina taai da Iva taai?”

¹⁴ Tãi Gâloŋ Ɛsekaya è Asiria kaloŋ ŋɔkɔlɔi lôno lai, è lì la ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi mu. È gɔlɔi ŋí láa ƃò é ǹáa Yâwɛɛ ŋɛ́i.

¹⁵ È Yâwɛɛ fɛ̀li, “Óo Yâwɛɛ, Eezuɛ Ŋɔɣâlai, íkâloŋ see-sɛŋ káa gôoŋ-sãai mɛi-pere. Ƃía tɔnɔ nɔ́ ƃé íkaa a Ɣâla, ǹyaŋ ƃía tɔnɔ ƃé íkaa ǹɔii-ŋûŋ-ŋai mɛi ŋ̀éniɛi kélee su. Í ǹɔii kpɛ̂tɛ da ŋ̀elei.

¹⁶ Yâwɛɛ, mɛnii ŋí káa nyii gáa nâa kɛ̂i a kúai. Mɛni-ŋai ŋí mɛ́ni nyii-ŋai Sinasɛri a môi, gɛ́ íwoo-nyɔŋ fè ƃíai a Gɛ-ɣele ma ɣalai.

¹⁷ Yâwɛɛ, kúkelee kú gɔ́lɔŋ berei Asiria kaloŋ-ŋai dí ǹɔii-ŋûŋ-ŋai su kàra la dí ǹaa kɛ́ a vóloi.

¹⁸ Dí díɣâla-ŋai kèreŋ nyii-ŋai dífe kɛ́ ní a ɣâla-ŋai. Díkɛ̀ nɔ́ a wúru saa-ŋa da kɔni-saa-ŋa nyii-ŋai nûa dí díkpɛ̀tɛ nɔ́ a díyeei.

¹⁹ Yâwɛɛ, Kúɣâlai kú ŋuŋ-ma ƃó nâa Asiria-ŋai yêei, a gɛɛ ǹɔii-ŋûŋ-ŋai ŋ̀éniɛi sui dí gɔ́lɔŋ a gɛɛ ƃía tɔnɔ nɔ́ ƃé, O Yâwɛɛ, íkaa a Ɣâla.”

Ɣâla ŋɔlóno kɛ́-nuui Aizia ŋɔworɛ̂-wooi è dɛ̀ɛ Gâloŋ pɔ́ naai

²⁰ È kɛ̀ tí, Emɔ ǹóŋ, Azaya è worɛ̂ tɛ̀ɛ Gâloŋ Ɛsekaya pɔ́ naa é mó ma ǹyɛɛ mɛnii ká ŋí Eezuɛ Ŋɔɣâlai Yâwɛɛ a môi: Ŋaâ ífɛli wôoi mɛ́ni é pîlaŋ Asiria kaloŋ Sinasɛri ma.

²¹ Yâwɛɛ a mó ǹyɛɛi, “Sinasɛri, Zerusâlɛŋ taa-leei su-ƃelai dífe íwɛli-ni. Díkaa ɣɛ̂lɛi yâ. Zerusâlɛŋ taa-leei su-ƃelai da díŋuŋ kpɛ́mɛŋ-nii a yâ díkɛ ɣɛ́lɛ maa kùla íkponôi tãi íkaa pûi lai.

²² Gbɛ̂ɛ ƃé ílâai la í kɛ̀ ɣɛ́lɛ maa kulâi gbonôi, íkɛ lóno nyɔ́mɔɔ kɛ̀ mai? Gbɛ̂ɛ ƃé íkɛ̀ lâɣii mai? Gbɛ̂ɛ ƃé íkɛ̀ íŋɛi pilîi la ɣelêi? Ya ƃâa kula ḿâa, Ńyãai a Eezuɛ Ŋɔɣâla Maa Waai.

²³ Í fàa ma í íkɔ́-kɔ-ƃelai mɛi-ƃelai tɛ́ɛ a gɛɛ díwoo-nyɔ̂ŋ támaa pìli mâ, Ńyãai a Nuu-namui. Ǹyaŋ mɛnii ká ŋí íkaa môi é pîlaŋ íkpîŋ mai, ‘Ŋá lì a ŋákɔ-kɔ-keleŋ-ŋai ǹyée kɛ́tɛi tôŋ su póŋ-poŋ. Ŋá lì kpɔ́ Lɛƃanɔŋ wolai sámai póŋ-poŋ. Ŋá sidɛ-wuru kôya-ŋai da sipurɔ wuru lɛ́lɛ-ŋai pɔ̂ŋ. Ŋá lì kpɔ́ ǹɔii kpɔ́ŋ ma wola pɔŋ sâmai.

²⁴ Ŋá dɛɛ-ya-ŋai kélee kpàla Ize lɔii su. È kɛ̀ tí, ŋá ŋ́gbele ya kùla ǹyá-loa-ŋai su ŋá dí sìŋ. Ŋá lɔii da kpɛ́ni-ŋa su ya-ŋa kpele.’

²⁵ “Sanasɛri, íwoli tɔ́ɔ nâa mâ, Ńyãai a Nuu-namui. Ŋá mɛni-ŋai kélee kpɛ̀tɛ a tãi su kôya. Ífe fúlɔi máŋ ŋ̀á kâai ma a gɛɛ Ńyãa tɔnɔ ƃé gbɛ̀tɛ a gɛɛ ƃa pâi mɛni-ŋai ŋí kɛ̂i. Ŋá gɛ̀ í taa-lee-ŋa ma tínaŋɔɔ a siɣaŋ-ŋa su kàra.

²⁶ Daa-lee-ŋai tí su-ƃelai wála-wala-laa fé kɛ́ ní díyêei. Dí yào kpɔ́ a zu kɛ́tɛ díkɛ ƃò wúulee. Dí kɛ̀ yɛ̂ɛ kala kpaa wúru nyii gáa víyɛŋ-ŋai nyii da kɛ̂ nɔ́ naa tãi kpua yée mui. Dí kɛ̀ yɛ̂ɛ wúru-poa kpaa máŋ kala ƃé soôi pɛ́rɛ kɔŋ ma nyii vóloi ŋɔzizi a gbàla é lɛ́ɛ pâi ƃɔlɔi.

²⁷ “Kɛ́lɛ ŋá í maa mɛni kélee kɔ́lɔŋ, mɛnii ƃa gɛ́i da ƃɛ́i ƃa lí naai. Ŋá gɔ́lɔŋ berei ílii ŋwânai la mâ a zu kɛ́tɛi.

²⁸ Ŋa íyoŋka téeɛɛi káa da gbɔara su kɛ́tɛi gáa ílii su é pîlaŋ mâi. Ŋa pâi nâa kpawɔ piliî ísũai, ŋá gbawɔ-koloi pú íla. À kɛ̀ tí, ŋa pâi í tɛɛ̂i pôlu a berei í kùla lai, í lí ƃɛ́i í kùla naai.”

²⁹ Nya ƃe Azaya è mò gâloŋ Ɛsekaya ma ǹyɛɛi, “Ŋa pâi ŋɛi-kɛ-maa lɛ̂i yâ é pîlaŋ mɛnii ma pâi kɛ̂i. Góraŋ ŋí su, ya pâi sí-sãa miî nyii pâi soôi díkpɔɔi yee mai. Góraŋ nyíti su, ya pâi zí-sãai miî pâi nyíti-ŋai pɔ́ɔ ŋái. Kɛ́lɛ góraŋ zaaƃai su, ya pâi íkpîŋ si-sãa da ƃa-kpɔmɔ-kpalaŋ-ŋa sîi, ǹyaŋ ya pâi díkulâi í dímii.

³⁰ Diai pâi lɛɛ̂i a dífulu Zudai, da pâi ƃûu ƃôi yɛ̂ɛ wúru a zame yèŋ ǹɔii mu é seri yá ma. À kɛ̀ tí, m̀á wurui a ƃâ a m̀á lɛ́lɛɛ támaa. Berei nɔ́ ƃé a pâi a kɛ̂i la a yá.

³¹ Ǹûai da pâi lɛɛ̂i a dífulu Zerusâlɛŋ da Zãiyɔŋ Yeei ma, kpɛ́ni fêi, Yâwɛɛ a gbɛ̀tɛ gíli ŋá a gɛɛ é nyíŋi kɛ́.

³² “Mɛnii ká ŋí Yâwɛɛ a môi é pîlaŋ Asiria kaloŋ mai, ‘Vé pâi serii daa-leei ŋí su kpaa máŋ é kpála tɔnɔ kpîŋ pili naa. Ŋɔkɔ́-kɔ-ƃelai dífe pâi Zerusâlɛŋ ma tínanîi kpaa máŋ dí ta dí seri naa.

³³ Ńyãa, Yâwɛɛ, ŋa môi a gɛɛ a pâi lenêi pôlu a berei è kùla lai, vé pâi serii daa-leei su.

³⁴ Ŋa pâi daa-leei maa-kɔ̃ɔi ŋá ŋuŋ-ma ƃó ŋ́gbîŋ mɛni ma da góno têei ŋá gɛ̀ ǹyee-mu-nuui Deeƃé yêei.’ ”

³⁵ Maa kpînii tí, Yâwɛɛ è ŋɔkélai dɔnɔ tɛ̀ɛ Asiria-ŋai díƃûui su. È gɔ́-kɔ-ƃelai ŋɔwála ŋuŋ tɔ̂nɔ pôlu buu lɔ́ɔlu mɛi saaƃa káo lɔ́ɔlu (185,000) pàa. Bôlu ma ɣele ƃɔ́ɔi, díƃûui láa è kɛ̀ a vɛ́ɛ a poma-ŋa.

³⁶ Nyíŋi pôlu ma, Gâloŋ Sinasɛri è lì pôlu Asiria. È sèe Ninivɛ taa-leei su.

³⁷ Ɣele tɔnɔ da tãi è kɛ̀ ŋɔɣâlai Nisirɔ ŋɔpɛ́rɛi mu gɛ́ vɛ̀lii, ǹóŋ sinaai veerɛ, Aduramele da Sɛrizɛ dí pà dí bàa a díƃoa-sɔkpɔ-ŋai. Tãi dí bàa lai, dí pù dí lí Alala lɔii su. Dí ǹóŋ Isɛaadɔŋ sèe a kâloŋ bɔ́ɔ ŋá.