Tɔɔɓɛlaa veelɛ 18 - Bible

Ɛsekaya a kɛ́ a kâloŋ Zuda

¹ Tãi Eezuɛ kaloŋ Osia è kɛ̀ la ŋɔkâloŋ-laai su a kóraŋ saaƃai, dí Ɛsekaya kɛ̀ a kâloŋ Zuda. Ɛsekaya ŋí ǹâŋ láa ƃɛ́ kɛ̀ a Eɣa.

² Dí gɛ̀ a kâloŋ a tãi è kɛ̀ la a kóraŋ buu feerɛ káo lɔ́ɔlui. È kɛ̀ gâloŋ-laai su a kóraŋ buu feerɛ káo lɔ́ɔlu mɛi náaŋ. Ǹee láa ƃé kɛ̀ a Abiza nyii kɛ̀ a Zɛkɛraya ǹóŋ-nɛnii.

³ Ɛsekaya è Yâwɛɛ wóo mɛni, yɛ̂ɛ berei ǹâŋ-pɔlɔi Deeƃé è wɔ́lɔ gɛ̀ lai.

⁴ È ǹûai díɣâla-pɔkɔŋ fɛli-kwaa-ŋai ma su kàra-kara. È díɣâla-pɔkɔŋ-ŋai wòlo-wolo, é ŋúru kôya-ŋai kara-kara nyii ǹûai dí gbɛ̀tɛ ŋâla-pɔkɔŋ Asira fɛli mɛni mai. È mƃara-kalii wòlo-wolo máŋ nyii Mose è wɔ́lɔ gbɛ̀tɛi. Ǹûai da kâa ǹáa tòli a Niwutaŋ. Ɛsekaya é lɛ́ɛ pâi zu kàra-karai, Eezuɛ-ƃelai da kâa kéreŋ-sɛŋ kúŋ-nɛ̃ɛ kèreŋ mƃara-kalii láai su.

⁵ Ɛsekaya è kɛ̀ a ǹáa a Yâwɛɛ, Eezuɛ ŋɔɣâlai. Zuda kaloŋ kpéli-ŋai da fé kɛ́ ní a ǹáa a Yâwɛɛ yɛ̂ɛ Ɛsekaya, é lɛ́ɛ pâi kɛ̂i a kâloŋ kpaa máŋ gúlaa gâloŋ-laai su pôlu ma.

⁶ Ɛsekaya è ŋɔlaa-lai kélee pù Yâwɛɛ kponôi. È dɔ̂ŋ-ŋai kélee mɛi kâa nyii-ŋai Yâwɛɛ è dítɛ̀ɛ Mose pɔ́ ǹûai mɛni mai.

⁷ Yâwɛɛ è kpɔŋ-maa tɛ̀ɛ Ɛsekaya pɔ́. Mɛnii kélee è ǹyée pù zui, è ƃûu ƃò. È tɔ̀ɔ kpîŋ Asiria kaloŋ ma. Vé fáa ní ma a gɛɛ é kɛ́ a ǹyée mu-nuu.

⁸ Ɛsekaya è Felesia-ŋai yée mɛi ɣâle. È tòo ƃɛ́-ŋai kélee díseɛɛ è kɛ̀ naai, é síɣe dítaa pɛlɛ-pɛlɛi dîa é tóo daa-lee-ŋa maa tinaŋɔɔ a siɣaŋ-ŋai dîa, é pɛ́lɛ Geza taa-leei ma da naa kɔlɛ ma kpiniŋ-ŋai su.

⁹ Ɛsekaya ŋɔkâloŋ-laa koraŋ ǹáaŋ su, nyii kɛ̀ a Ila ǹóŋ Osia Eezuɛ ŋɔkâloŋ-laa koraŋ ǹɔ́ɔlu mɛi feerɛi su, Sɛmanesɛ da ŋɔkɔ-kûluƃa-ŋai dí kɔ́ pɛ̀lɛ Sameria ma dí naa maa tínaŋ.

¹⁰ Kóraŋ saaƃa tɛɛ pôlu ma dí Sameria yée mɛi ɣâle. Nyíŋi è kɛ̀ Ɛsekaya ŋɔkâloŋ-laa koraŋ ǹɔ́ɔlu mɛi dai su, nyii kɛ̀ a Eezuɛ kaloŋ Osia ŋɔkâloŋ-laa koraŋ ǹɔ́ɔlu mɛi náaŋ.

¹¹ Asiria kaloŋ è Eezuɛ-ŋai sîɣe a kɔ-soŋ-ŋa. È dí ta-ni kɛ̀ dí sée Ala taai su a ŋɔwála-wala-laai, é da-ni kɛ́ dí sée Abo Ya-leei kɔlɛ Geza lɔii kpiniŋ su. È ǹûai kpéli-ŋai kɛ̀ dí sée daa-ŋai su ƃɛ́i Midia-ŋai díkɛ seêi naai.

¹² Mɛni-ŋai tí kélee dí kɛ̀ kpɛ́ni fêi, Eezuɛ-ƃelai dífe díwoli tɔɔ ní Yâwɛɛ Díɣâlai ma. Dí díyee kùla Gbanaŋ-wooi mu da dîa-ni dí gɛ̀i. Mɛni-ŋai Yâwɛɛ è dɛ̀ɛ ŋɔtíi kɛ́-nuui Mose pɔ́i, dífe fáa ní ma a gɛɛ dí díwoli tɔ́ɔ dîa kpaa máŋ dí sía a ŋ̀óo.

Asiria-ŋai dí Zerusâlɛŋ maa-yao

¹³ Ɛsekaya kɛ́ɛ a kâloŋ Zuda lɔii mɛi ŋɔkâloŋ-laa koraŋ buu káo náaŋ su, Asiria kaloŋ Sina-Sɛri è daa-leei maa tínaŋɔɔ a siɣaŋ-ŋai kélee yée mɛi ɣâle kɔ́ su.

¹⁴ Gâloŋ Ɛsekaya è ŋ̀orɛ̂-wooi ŋí tɛ̀ɛ Gâloŋ Sinasɛri pɔ́ naa nyii kɛ̀ Laki daai, ǹyɛɛi, “Ŋá gɔ́lɔŋ ńdɔɔ̂i yâ, ǹyaŋ gáa a mɛni nyɔ́mɔɔ. Kpera yɛ̂ɛ, ífe seri ƃɛ́ a gɔ́i. Lɛɛ nɔ́ ƃɛ́i íkaa naai, ńyaŋ ŋa pâi mɛnii kélee kɛ̂i nyii ya pâi môi.” Gâloŋ Sinasɛri è zu tòo a gɛɛ Gâloŋ Ɛselaua é sɛŋ kâo kole kpua-kpua ŋɔpâŋ wála buu feerɛ káo feerɛ (22,000) da gôo ŋɔpâŋ wála feerɛ tɛ́ɛ mì.

¹⁵ Mɛnii ŋí è gɛ̀ Gâloŋ Ɛsekaya é zɛŋ kâo kolei kélee ŋáa tɛ́ gîe ma kɛ̀ ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi mu da gâloŋ-pɛrɛ kɛ́tɛi.

¹⁶ Zuda kaloŋ Ɛsekaya è zɛŋ kâo kolei kélee kùla Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi ŋɔkpôŋ-ŋai da gbôŋ-soŋ wûru-ŋai dîa da gôoi kélee nyii è gɛ̀ dí díkpɛ̀tɛ lai. È gélee tɛ̀ɛ Sinasɛri pɔ́ naa.

¹⁷ Zãai tí sɔlɔ ƃóɔɔ mì pôlu mai, Asiria kaloŋ è ŋɔkɔ́-kɔ-ƃelai gbulu kɛ́tɛ kùla Laki daai é dí tɛ́ɛ a gɛɛ dí kɔ́ pɛ́lɛ Ɛsekaya ma Zerusâlɛŋ taa-leei su. È ŋɔkɔ́-kɔ-ƃela túɛ-ƃela kpaya-kpaya saaƃai tɔ̀ɔ dí mɛi. Tãi dí sèri la naai, gɔ́-kɔ-ƃela mɛi-ƃelai dí tɔ̀ɔ berei su ƃɛ́i zeɣe kpɛtɛ-ƃelai dítii kɛ́ kwaai ma è kɛ̀ naai. Naa è kɛ̀ ǹyá-potoi su berei su ƃɛ́i ǹyái a kâa kùla naa ŋûa-pere gɛ́ tɛ̀ɛ gɛ́ lí gâloŋ-pɛrɛ kɛ́tɛi lá.

¹⁸ Dí lɛ̀ɛ naa dí Gâloŋ Ɛsekaya worɛ̂ tɛ̀ɛ. Ɛsekaya è ŋɔgɔmɛnɛ-ƃela kpaya-kpaya saaƃai ŋí tɛ̀ɛ a gɛɛ da dîa-ni dí koyaŋ. Dia ƃa. Ikîa ǹóŋ Iliakiŋ nyii kɛ̀ a gâloŋ ŋɔpɛ́rɛ kɛ́tɛi mɛi-nuui, Sabina nyii kɛ̀ a gɔlɔ pɔ̃yɛ-nuui da Asa ǹóŋ Zôa nyii kɛ̀ a gâloŋ ŋɔkɔlɔ-ŋai laâi-kɛ-nuui.

¹⁹ Asiria-ŋai dí kɔ́-kɔ-ƃela mɛi-ƃelai dɔnɔ è mo dîa, “Worɛ̂-woo káa ńa Ɛsekaya mɛni ma é kúla Asiria kaloŋ kɛ́tɛi yêei. Ka lí ká marê kɛ́ lé kpîŋ ƃé gíli káa ma nyaa naâi kpɔ́ tí a gbîŋ.

²⁰ Ɛsekaya lâai la a pɔ̂ri mɛni kpɛtɛɛ kɛ̂i, é kɔ́ yée-mɛi ɣále a wóo folo-folo-ŋa? Gbɛ̂ɛ ƃé pâi kpɔŋ-maa tɛɛ̂i bɔ́, ǹyaŋ a nâa bôlu tɔ̀ɔ Asiria kaloŋ mai?

²¹ Gíli káa Ize lɔii ma da naa kaloŋ? Gɛ̂ɛi nɔ́ yɛ̂ɛ núu kɛ́ɛ dîɣiŋɔɔ kpalo ɣáleɛɛ ma. Ma-nuui a zòŋ a kîrɛ, a ŋwàna nyée ŋá. Bere ƃé gɛ̂ɛi la a Ize kaloŋ da diai kélee da díkili kɛ̀ mai.”

²² Asiria kɔ-kɔ-ƃela mɛi-nuui è lì tuɛ a ŋ̀óo, “Kpaa Ɛsekaya kíli tɔɔ̂i nâa Yâwɛɛ, Káɣâlai ma? Ɛsekaya fé Yâwɛɛ fɛli kwaa-ŋai ma su kara ní, é ŋɔŋâla-teƃele-ŋai wólo, fɛ̂ɛ nɔ́ Yâwɛɛ fɛli kwaa-ŋai dɔnɔ ma da ǹaa Ɣâla-teƃelei? Vé mó ní Zerusâlɛŋ da Zuda-ƃelai dîa a gɛɛ gwaai tí ma nɔ́ ƃé fɛ̂ɛ dí Ɣâla fɛli naa Zerusâlɛŋ?

²³ Ŋánuu-namui, Asiria kaloŋ a kámaa fôoi. A pâi soo wála feerɛ tɛɛ̂i kápɔ à kɛ̀ kɔ́-kɔ-ƃela díkaa káyêei dí sia mɛni ma.

²⁴ Ka pɔ̂ri kɔ̂i Asiria-ŋai dí kɔ-kɔ-ƃela mɛi-ƃela yée-mu-ƃelai dɔnɔ kpîŋ pɔ́ ká ǹyée mɛi ɣále, a nɛ̃ɛ ma kákili é kɛ́ Ize-ŋai dîa a gɛɛ dí kɔ́-kɔ keleŋ-ŋa da soo-sia-ƃela tɛ̀ɛ kápɔ?

²⁵ Ká lâai la ŋá pɛ̀lɛ ká lɔii ma ŋá naa su kàra nɔ́ ŋ́gbɔɔi yee ma, à kɛ̀ Yâwɛɛ fé kpɔŋ-maa tɛɛ ní ḿbɔ? Yâwɛɛ Ǹyaa kpîŋ ƃé mò mâ a gɛɛ ŋákɔ pɛ́lɛ ká lɔii ma, ŋá naa su kara.”

²⁶ È kɛ̀ tí, Ikia ǹóŋ Iliakiŋ, Sina da Zôa dí mò Asiria-ŋai dí kɔ́-kɔ-ƃela mɛi-nuu kɛ́tɛi ma dîyɛɛi, “Ńâŋ, lóno kú pɔ́ Aramee sii-wooi su, kwa ŋáa kàa a ǹɛ́lɛɛ. Ífe Ibulu-woo ƃò, kpɛ́ni fêi, ǹûai kélee lɛɛ̂i ziɣãŋ ma díwoli tɔɔ̂i.”

²⁷ È díwoo su tòo ǹyɛɛi, “Ká lâai la ka gâloŋ-ni nɔ́ ƃé Asiria kaloŋ è ńdɛ̀ɛ kápɔ naa a gɛɛ ŋá mɛni-ŋai ŋí ƃó kâai? Kpao, ŋ́gaa lônoi máŋ ǹûai kélee pɔ́ díkaa see-ni ziɣãŋ kɔlɛ, nyii-ŋai díkaa pâi kɛ̂i dí li lɔ̂ɔi miî, díkɛ dí dɔɔ-gɔɔ mai kpèle nɔ́ yɛ̂ɛ berei ká saaƃaŋɔɔ ka pâi gɛ̂i lai.”

²⁸ È kɛ̀ tí, gɔ́-kɔ-ƃelai mɛi-nuu kɛ́tɛi è mù sìɣe é tɔ́ɔ, é láɣi a ɣêlei-pere Ibulu-wooi su ǹyɛɛi, “Kákelee ka káwoli tɔ́ɔ mɛnii ma Asiria kaloŋ kɛ́tɛi a môi kâai.

²⁹ Káfe nɛ̀ɛ naa Ɛsekaya é ká pɛ̀lɛ. Ɛsekaya fa pɔ̂ri kámaa-kɔ̃ɔi a dɔnɔ kpîŋ.

³⁰ Káfe tela ǹɛɛ naa vé ká pɛ̀lɛ, ká kákili kɛ́ Yâwɛɛ ma a gɛɛ a pâi ká maa-kɔ̃ɔi da kátaa-leei é ká kúla Asiria kaloŋ yêei.

³¹ Ka kpera káwoli tɔɔ̂i Ɛsekaya ma! Ka káwoli tɔ́ɔ Asiria kaloŋ ma! A kália-woo ƃôi a gɛɛ ká kúla kátaa-leei su ká kákpîŋ tɛɛ bɔ́ lii-see su. Ka gɛ́ tí, gɛ̀ ní, a pâi ká lɛɛ̂i naa. Kákpɔmɔ-ƃa kpala-ŋai, káfîi wuru-ŋai ká ƃá-wuru-ŋai ká yá-loa-ŋai dí lɛ́ɛ káyêei,

³² tãi kpua yée mu. Naa pôlu ma a pâi pâi é lí a káa lɔii-ŋuŋ da kpɛ́ni su ƃɛ́i naa lɛ̂lɛɛi kpɔ́ nɔ́ yɛ̂ɛ ká lɔii. Ka pâi kákpîŋ kpɔmɔ-ƃa kpalaŋ-ŋa sîi naa, ká kákpîŋ si-sãa sí ǹyaŋ ɔle da kɔ̃iŋ-wulɔ támaa da pâi kɛ̂i káyêei naa. Ka láa a ńyãa, puru fé pâi ká paâi naa. Ɛsekaya a m̀ôi kâa a gɛɛ Yâwɛɛ a pâi ká ƃâloi. Kɛ́lɛ gáa ká pɛlɛ̂i.

³³ Pɔri-maa a tá wɔ́lɔ kɛ́ ŋ̀âla-ŋai da yêei a gɛɛ é gbîŋ maa-kɔ̃ɔ Asiria kaloŋ yêei?

³⁴ Lé ƃé kɛ̀ a Ama da Apa taa-lee-ŋai díɣâla-ŋai? Sɛfɛvaiŋ, Ina da Iva taa-lee-ŋai díɣâla-ŋai diaŋ lé ƃé dí kɛ̀? Sameria-ŋai díɣâla-ŋai pɔri-maa è kɛ̀ díyêei a gɛɛ dí dímaa-kɔ̃ɔ Asiria kaloŋ yêei?

³⁵ Ŋâla-ŋai ŋí da fé pɔri ní dínûai ƃâloi dí díkula Asiria kaloŋ yêei. Ká lâai la Yâwɛɛ Káɣâlai a pâi pɔrîi Zerusâlɛŋ maa kɔ̃ɔ̂i?”

³⁶ Ǹûai dí lɛ̀ɛ a dímɛi-saa kpɔ́ nɔ́ yɛ̂ɛ berei Gâloŋ Ɛsekaya è mò la dîai. Dífe wóo tɔnɔ kpîŋ ƃó ní.

³⁷ È kɛ̀ tí, Iliakiŋ, Sibina da Zôa dí díseɣe-ŋai fàla-fala a lii-too pôlu. Dí lì pôlu dí mɛni-ŋai kélee ƃó gâloŋ ma nyii-ŋai Asiria kɔ-kɔ-ƃelai mɛi-nuui è mòi.