Wuj Richin ri Rutikeribel 30 - Kaqchiquel Bible

Ri e ral ri Raquel

¹ Toq ri Raquel xunabej chi man yek'oje' ta ral, janila xch'upun-ruk'u'x chirij ri runimal y xubij chire ri Jacob: Katalk'ualan k'a wik'in, roma wi man xtik'oje' ta wal xkiken roma bis, xcha'.

² Ri rachijil janila xyakatej royowal y xubij chire: ¿In Dios yin k'a, richin ninben chawe chi man nik'oje' ta awal?, xcha' ri Jacob.

³ Y ri Raquel xubij chire: Wakami ninya' chawe ri nusamajel Bilhá richin yak'oje' rik'in, y toq xkek'oje' ral, jari' xke'ok wal yin, xcha'.

⁴ Xuya' k'a ri rusamajel chire, y ri Jacob xk'oje' rik'in.

⁵ Y ri Bilhá xyawej k'a kan chirij ak'ual y xk'oje' k'a jun ti ral richin ri Jacob.

⁶ K'ari' ri Raquel xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj Dan. Y re bi'aj re' nel chi tzij xuq'et-tzij. Y chuqa' xubij: Ri Dios xuq'et-tzij pa nuwi' y xirak'axaj y xuya' chuwe ri xink'utuj, xcha'.

⁷ Ri Bilhá xyawej chik kan jun bey y xk'oje' k'a jun chik ti ral, y jari' ri ruka'n ralk'ual ri Jacob rik'in rija'.

⁸ K'ari' ri Raquel xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj Neftalí. Y re bi'aj re' nel chi tzij xoch'inik. Y chuqa' xubij: Xintej nuq'ij richin xinxoch'ij ri nunimal y xich'akon yan, xcha'.

⁹ Toq ri Lea xunabej chi man nik'oje' ta chik más ral, xuya' k'a ri rusamajel Zilpá chire ri rachijil richin nik'oje' rik'in.

¹⁰ Ri Zilpá xyawej k'a kan chirij ak'ual y xk'oje' k'a jun ti ral richin ri Jacob,

¹¹ y ri Lea xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj Gad. Y re bi'aj re' nel chi tzij utz ruwa-ruq'ij. Y chuqa' xubij: Kan utz ruwa-nuq'ij yin, xcha'.

¹² Ri Zilpá xyawej chik kan jun bey y xk'oje' k'a jun chik ti ral richin ri Jacob.

¹³ K'ari' ri Lea xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj Aser. Y re bi'aj re' nel chi tzij Kikoten. Y chuqa' xubij: Ri ixoqi' xtikibij chuwe: Utz ruwa-nuq'ij, y yin kan janila xkikikot, xcha'.

¹⁴ K'o k'a jun q'ij ri Rubén xbe pa juyu'. Jari' toq najin ruq'atik trigo, y rija' xril-pe ruxe' jun q'ayis ri nitij y nibix mandrágora*f27* chire; y xuk'en-pe richin xuya' chire ri Lea, ri rute', y ri Raquel xutz'et y xubij chire ri runimal: Tabana' jun utzil chuwe, tasipaj juba' mandrágora chuwe, ri xuk'en-pe ri ti awal pa juyu', xcha' chire.

¹⁵ Jak'a ri Lea xa xubij: Man xaxe ta xamej ri wachijil. Wakami kan nawajo' chuqa' namej ri mandrágora ri ruk'amon-pe ri wal chuwe, xcha' ri Lea. Y ri Raquel xubij chire: Wakami k'a chupan re aq'a' re', ri Jacob awik'in k'a rat xtiwer-wi kan y taya' ri mandrágora chuwe, xcha' ri Raquel.

¹⁶ Y toq ri Jacob xtzolin-pe pa juyu' chupan ri tiqaq'ij ri', ri Lea xberuk'ulu' y xubij chire: Wakami xkak'oje' kan wik'in yin roma kan xatinqej kan chire ri Raquel y xinya-el ri mandrágora pan ak'exel, ri ruk'amon-pe ri wal chuwe, xcha'. Y chupan ri aq'a' ri' xwer kan ri Jacob rik'in ri Lea.

¹⁷ Xak'axex k'a ri Lea roma ri Dios y xyawej chik kan chirij ak'ual y xk'oje' chik jun ral, y xeruben-qa e wo'o'.

¹⁸ K'ari' ri Lea xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj Isacar. Re bi'aj re' nel chi tzij qajbel. Chuqa' xubij: Ri Dios xya'on rajel ruk'exel chuwe, roma yin kan xinya' q'ij chi ri wachijil xk'oje' rik'in ri nusamajel, xcha'.

¹⁹ Y ri Lea xyawej chik kan chirij ak'ual y xk'oje' chik jun ral, y xeruben-qa e waqi' ral,

²⁰ y chuqa' xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj Zabulón. Y re bi'aj re' nel chi tzij yirupoqonaj. Y chuqa' xubij: Ri Dios xuya' jun nimalej sipanik chuwe. Wakami ri wachijil xkirupoqonaj más, roma xek'oje' e waqi' wal, xcha'.

²¹ Chikij k'a konojel re ral re', xk'oje' jun ral xten y xubini'aj Dina.

²² K'ari' ri Dios xuya' ri rutzil pa ruwi' ri Raquel, y roma ri' xuya' q'ij richin xk'oje' ral.

²³ Toq xalex k'a ri nabey ral, rija' xubij: Ri Dios xrelesaj ri k'ix pa nuwi' chi man yek'oje' ta wal, xcha'.

²⁴ Y ri Raquel xubij: Re ak'ual re' xtubini'aj José. Y re bi'aj re' nel chi tzij taya' jun chik. Y xubij chuqa': Tabana' utzil Jehová, xtaya' ta chik jun ti wal, xcha'.

Ri Jacob xuq'ol ri Labán y ri Labán xuq'ol ri Jacob

²⁵ Toq ri Raquel xalex yan re ti ral re', jari' toq ri Jacob xch'on rik'in ri Labán y xubij chire: Taya' q'ij chuwe richin yitzolin akuchi xinalex-wi pa nuruwach'ulew.

²⁶ Ke'aya-el ri wixjayilal, ri walk'ual, xa koma rije' in samajineq-pe awik'in, taya-el q'ij chuwe richin yibe. Rat awetaman janipe' at wilin-pe, xcha'.

²⁷ Jak'a ri Labán xubij chire: Nink'utuj utzil chawe richin kak'oje' wik'in, roma kan xya'ox jun retal chuwe, chi awoma rat, ri Jehová ruya'on urtisanik pa nuwi'.

²⁸ Tak'utuj ri awajel y yin xtinya' chawe, xcha'.

²⁹ Y ri Jacob xubij chire: Rat awetaman chi janila k'iy juna' xisamej awik'in y ri awawej kan janila k'a xek'iyer woma yin,

³⁰ roma toq man jani kinoqaqa awik'in e juba' ok y wakami e janila e k'iy, y re' kan ja ri Jehová ri urtisayon awichin woma yin, ¿k'a janipe' k'a xkisamej pa nuyonil pa kiwi' ri ek'o pa wachoch?, xcha'.

³¹ Ri Labán xubij chik chire: ¿Achike ta k'a awajel ri nawajo'?, xcha'. Y ri Jacob xubij: Xaxe wi naben ri ninwajo' yin, xkenyuq'uj chik k'a jun bey ri akarne'l y man ninwajo' ta ri wajel.

³² Y wi keri', yin kan jare' xkibe k'a akuchi ek'o-wi ri awawej, y xtinben pa tzobaj chike ri chikopi' ri'. Juk'an xkenya-wi ri karne'l q'eq kij y ri tzuntzun ri k'o seq'eseq seq chikij, y juk'an chik xkenya-wi ri ch'aqa' chik chikopi' ri xaxe jun rubanik ri kij. Y ri wajel k'a ri ninwajo' yin ja ri karne'l q'eq kij y ri tzuntzun ri k'o seq'eseq seq chikij.

³³ Y wi ri chua'q kabij-apo, xkatapon wik'in, xtatzu' ri janipe' awej ri nuch'akon. Y wi ta ek'o karne'l ri xa man q'eq ta kij, y wi ta ek'o tzuntzun ri xa man seq'eseq ta seq ri kij, q'alaj chi ri chikopi' ri' man e wichin ta yin, xa e weleq'an-apo chupan ri aqejoj rat, xcha'.

³⁴ Y ri Labán xubij: Utz k'a, kan tabana' k'a achi'el ri nabij, xcha'.

³⁵ Jak'a ri Labán, kan chupan chuqa' ri q'ij ri', xbe y xeruch'er konojel ri tzuntzun ri man xaxe ta jun rubanik ri kij, y ri karne'l ri q'eq kij, y konojel re' pa kiq'a' ri ralk'ual xuya-wi.

³⁶ Y k'ari' ri Labán xubij chike ri ralk'ual chi kebiyin jun oxi' q'ij richin chi k'a chiri' yebekiya-wi ri tzobaj chikopi' ri'. Y ri Jacob xaxe k'a ri rawej ri Labán ri xek'oje' kan, ri yeruyuq'uj.

³⁷ Y ri Jacob yerukanoj k'a ruq'a' taq che' richin álamo, almendro, y ri castaño; nusutij k'a ruch'olik kij ri taq che' richin yebeq'alajin-pe ri taq seq chikij.

³⁸ K'ari' rija' xeruch'ikila' ri taq che' ri' ri akuchi ek'o qumbel taq ya' kichin ri awej. Kan pa saqil xeruyala-wi richin chi ri chikopi' kan nikitzu' toq rije' ye'etz'an.

³⁹ Kan chikiwech k'a ri taq che' ri' ye'etz'an-wi ri tzuntzun, y roma ri' toq ye'alex ri taq kal ri ixoqi' taq tzuntzun, ri taq alaji' kan taq xilon k'a kij ye'el y chuqa' taq seq'eseq seq kij ye'el.

⁴⁰ Y toq ri Jacob kan yeruch'er k'a ri taq alaj karne'l, chuwech-apo ri tzobaj rukarne'l ri Labán yerutzuba-apo, ri akuchi ek'o-wi ri karne'l q'eq kij o xilon kij. Y keri' kan juk'an xeruya-wi ri richin rija' y juk'an xeruya-wi ri richin ri rujinan.

⁴¹ Chuqa' ronojel mul toq ye'etz'an ri ixoqi' taq awej ri más e jebel, ri Jacob yeruch'ikila-qa ri taq che' chikiwech chiri' chuchi' ri qumbel taq ya', richin chi rije' nikitz'et.

⁴² Jak'a toq ye'etz'an ri ixoqi' taq awej ri xa e baq, man yeruch'ikila' ta qa ri taq che' chikiwech chiri' chuchi' ri qumbel taq ya', richin chi ri taq baq awej ri ye'alex ye'ok richin ri Labán, jak'a ri yekalaj ri e jebelej taq awej, jari' ri ye'ok richin ri Jacob.

⁴³ Keri' toq janila xbeyomer ri Jacob, xek'oje' k'a e k'iy ixoqi' y achija' taq rawej, y e k'iy rusamajela' chi achi'a' chi ixoqi' ri e ximil pa samaj rik'in y e k'iy ru-camello y rubur.