Luki 9 - Jɔ Biibili ki

Yesu awɔ kalindaŋ bwununfuuli ki cin-i Kirinŋ wɔ Masabi ki sunjo

¹ Niŋ bi kiri bataa kɔɔtɛ, Yesu i awɔ kalindaŋ bwununfuuli ki rakɔli, ntiŋ i sotinbi wɔri kí tɛ, kí i so ɲinijɛ kiri kalikali-i, kí i kiratɔnŋ ni kene-ni.

² Niŋ ma-i, ntiŋ i kí cin tu kí ta Kirinŋ wɔ Masabi ki sunjo konaŋ kiri tɛ, niŋ fa kí i kiratɔnŋ kiri kene.

³ Ntiŋ tu kí tɛ : « Á fa finŋ tɔri tenŋ shi saa tiri wɔ kì, miŋ tu bali, tɔtɔɔlinŋ, nufinŋ walima jalinŋ. Á fa juulinŋ fuluntɔnŋ shi á tɛ kì.

⁴ Ábɛɛ so kili wɔ̀ ra, ábɛɛ ta jɛri kaniŋ wɔ̀ sun, á tu niŋ mani nu, fɔ á po san jibi ki i ta so niŋ kili ki ra.

⁵ Nka a kili wɔ̀ ra tiiri arì kaan ábɛɛ jɛri ki sun arì gbɛ, ábɛɛ pora ki niŋ kili ki ra, á á kanŋ na fwuu kiri tuntu bo niŋ mani nu nmaŋ. Niŋ a ji taanmashɛ ɛ, nwɔ̀ a ji ábɛɛ shɛɛri i niŋ koŋ kiri bi sun. »

⁶ Niŋ ɲaan ki tɛ, kalindaŋ kiri i po tiri kili kiri ra. Kí i ta Kirinŋ wɔ Wulujii ki sunjo, niŋ fa kí i kiratɔnŋ kiri kene mani ki bataa ru.

Yesu bi ki masa Ɛrɔdi ciirufɔni-i

⁷ Ɛrɔdi Antipasi wɔ̀ wuru Galile sɔɔta ki ŋununtiŋ ki i, ntiŋ i na Yesu wɔ bi mamaan kiri rakali wulu ki rama-ni. Ŋì i ntiŋ ciirufɔni haali, ŋì i kila wulu mwɔɔnna wuru bi-a Yesu sun. Ǹʼbɛɛ ri wuru ǹʼbi-a tu Wutɔnŋ Yuhana wɔ̀ beeni, tu niŋ ŋmɛni po san konkwuu kiri ru,

⁸ ǹʼtɔri ri i ǹʼbi-ri tu Kirinŋ wɔ cintɔnŋ Eli a pwulu na, ǹʼtɔri ri i ǹʼbi-ri sɛbɛ tu Kirinŋ wɔ fɔlɔfɔlɔ cintɔnŋ beenimaan ki bɛɛ ŋmɛnimaan a.

⁹ Ɛrɔdi i ǹʼbi niŋ na : « Mínki yɛrima ki ǹʼbi-i tu, kí Yuhana ŋuniŋ ki kwuru, nka dɔnsaŋ, kí i nkɛnŋ wɔ bi ma wulu li bi-ri míŋ tɛ kaa sɛbɛ? » Ntiŋ tu afinŋ yɛrima ki ǹʼtɛ a ɲaniŋ i tu Yesu ra.

Yesu nufinŋ wɔri-i koŋ waa taanŋ tɛ

¹⁰ Yesu wɔ cindaŋ kiri arì pwulu na-i ntiŋ tɛ waarinŋ wɔ̀ ru, kí i arɔɔ bi mamaan kiri bataa ɲaanbi ntiŋ tɛ. Ntiŋ fa kí bantenŋ i tiri kili bɛɛ kɛlintɛ, nwɔ̀ tɔ i tu Bɛtisayida.

¹¹ Konaŋ kiri ǹʼnama-i waarinŋ wɔ̀ ru, tu ntiŋ tiri niŋ mani nu, kí i ta ntiŋ cɛfan. Yesu i kí ŋununafu ciirudibi wu. Ntiŋ i Kirinŋ wɔ Masabi ki ɲaanbi kí tɛ, niŋ fa nwɔ̀ri kene-ni kì, ntiŋ i nini kene.

¹² Sunŋ ki ji-i ta-a kɔmaŋ nu, ntiŋ wɔ cindaŋ bwununfuuli ki i arì kpari ntiŋ tɛ, kí tu ntiŋ tɛ : « Á saa ki wɔri konaŋ ki tɛ, kí i ta tonfan kili kiri fa jasa kiri bɛɛ ri ra, kí i ta nufinŋ fa sanmaŋ ceeli, sabu yibɛɛ i jaŋ fan kwumaŋ. »

¹³ Nka Yesu tu kí tɛ : « Ábɛɛ yɛrima kiri nufinŋ wɔri kí tɛ ni! » Kí i ntiŋ nupwulu : « A bwuru ŋuŋ taanŋ fa yɛrinŋ daŋ fuuli ji-i kì, finŋ tɔri yibɛɛ gbɛ kì. Ábɛɛ kɔniŋ ǹʼbi-a tu yi ta nufinŋ sa na ka konaŋ ka bataa tɛ ki woo? »

¹⁴ Ka konaŋ ka ru, shuru kiri wuru-ra koŋ waa taanŋ (5.000) po. Yesu i ǹʼbi awɔ kalindaŋ kiri tɛ : « Á konaŋ ki sɔɔ sɔɔ ta ǹʼkwuru sun ǹʼkwuru sun, koŋ yaafuuli fa byinŋ byinŋ i (50). »

¹⁵ Kalindaŋ kiri i ǹʼma miŋ tu ntiŋ ǹʼbi-i ɲaan wɔ̀ tɛ, kí i konaŋ ki bataa sɔɔ.

¹⁶ Yesu i bwuru ŋuŋ taanŋ ki fa yɛrinŋ daŋ fuuli ki shi, ntiŋ i a ŋuniŋ fɛshi, ntiŋ i kirina shɛɛli, ntiŋ i baraka bi Kirinŋ tɛ nufinŋ kari bira, ntiŋ i yìrì wɔri awɔ kalindaŋ kiri tɛ, tu kí yìrì lu konaŋ ki tɛ.

¹⁷ Konaŋ ki bataa i nuŋ ki nu, kí i pyii. Kalindaŋ kiri i shɛɛrinŋ bwununfuuli faa nufinŋ pyɛ tumaan ki ra.

Pyɛɛri tu Yesu Kirinŋ Ɲaannakonshimaan ki i

¹⁸ Jibi bɛɛ, Yesu wuru Kirinŋ nafɛ-a kɛlinsun, ntiŋ wɔ kalindaŋ kiri i ji ntiŋ tɔntɛ. Ntiŋ kɔ-i, ntiŋ i kí ranɔri : « Míŋ nkɛnŋ konaŋ kiri ɲaanna? »

¹⁹ Kalindaŋ kiri i ntiŋ nupwulu : « Ǹʼbɛɛ ri i ǹʼbi-a tu ábɛɛ Wutɔnŋ Yuhana, ǹʼtɔri ri gbɛ, ábɛɛ i Eli i, ǹʼtɔri ri i ǹʼbi-ri tu ábɛɛ Kirinŋ wɔ fɔlɔfɔlɔ cintɔnŋ beenimaan ki bɛɛ ŋmɛnimaan a. »

²⁰ Yesu i awɔ kalindaŋ kiri ranɔri : « Ábɛɛ ji, ábɛɛ ɲaanna, míŋ nkɛnŋ? » Pyɛɛri i ntiŋ nupwulu : « Ábɛɛ i Kirinŋ Ɲaannakonshimaan ki i. »

²¹ Yesu i ǹʼbi furu awɔ kalindaŋ kiri tɛ, tu kí fa niŋ bi koŋ tɛ kì.

Yesu i a beŋ ki fa a kwuu ki ŋmɛni bi ki bi-a

²² Yesu i ǹʼbi awɔ kalindaŋ kiri tɛ sɛbɛ tu : «  Koŋ Danshuru ki kakan-i ŋì i cɔɔri ǹʼmwɔɔnna. Yawutu cɛɛnni kiri fa Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri fa sariya kalimɔɔ kiri i arì kaan ǹʼtɛ, kí i ǹʼkilɛn. Ǹʼkilɛn ki sunŋ byantɔnŋ ki, ŋì i ŋmɛni. »

Koŋ ǹʼpa-a Yesu cɛfan dɔɔkunŋ?

²³ Niŋ kɔɔtɛ, Yesu i ǹʼbi konaŋ ki bataa tɛ tu : « Konwɔtiŋ ji ǹʼtɛ a i ǹʼpa míŋ cɛfan, ntiŋ fa a miiri a yɛri ki bira kì, nka ntiŋ a kaan a yɛri tɛ, ntiŋ i a kpinkpisuu ki shi

²⁴ Sabu, konwɔtiŋ i ǹʼtɛ a i a yɛri ki ɲinita ki mwu, nintiŋ a bɔni ǹʼnu. Nka nwɔ̀tiŋ bɔni a ɲinita ki ru míŋ bira, ntiŋ a a ɲinita ki mwu.

²⁵ Juniɲa ki ru finŋ bataa kilamaan na nfɛnŋ shɔ konanmini sun, a ntiŋ bɔni a ɲinita ki ru, walima a ntiŋ a yɛri ki ɲini ki haliki?

²⁶ Niŋ ki ra, a nwɔ̀tiŋ ɲaankwun konaŋ kiri ɲaanna, ntiŋ i a kaan míŋ fa ńʼwɔ wulu kiri tɛ, míŋ Koŋ Danshuru ki na na waarinŋ wɔ̀ ru ńʼwɔ nɔɔri ki ru, ŋì i bo ńʼTiŋ ki fa mɛlɛkɛn wɔlinŋ kiri wɔ ki sun, míŋ a na ɲaankwun nintiŋ wu.

²⁷ Sɛli ki ra, míŋ a ǹʼbi ábɛɛ tɛ ńʼtu, ǹʼbɛɛ ri ábɛɛ kanfɛ kwumaŋ, kí a beeni Kirinŋ wɔ Masabi ki jabali fyewu kì. »

Yesu awɔ nɔɔri ki ji-i

²⁸ Sunŋ fulupɔni bishi fwuudemaan niŋ wulu bimaan kiri kɔɔtɛ, Yesu i tiri Pyɛɛri fa Yuhana fa Yakuba wu a fan. Kí i tunpa tɔnŋ bɛɛ sun, ntiŋ i ta Kirinŋ nafɛ.

²⁹ Yesu tu-i Kirinŋ nafɛ ki ra, ntiŋ ɲaanfɛ ki i rapwulu, ntiŋ sunjuulinŋ kiri i fɔɔ pɛlipɛli, yìrì i cucu-ri.

³⁰ Mìŋ manaanŋ tenŋ ki ru, shuru fuuli bɛɛ i tu, kí fa ntiŋ i wulubi-ri. Nini wuru Kirinŋ wɔ cintɔnŋ ni i : Musa fa Eli.

³¹ Kirinŋ nɔɔri ki wuru shuru fuuli ka sun. Yesu wuru-ra ta Kirinŋ dintɛbi ki rafaa ɲaan wɔ̀ tɛ Yerusalɛmu, ninwɔ̀ wuru ntiŋ beŋ ki fa ntiŋ kwuu ki ŋmɛni ki niŋ fa ntiŋ tunpa Kirinŋ tɛ ki i, kí fa ntiŋ wuru wulubi-a nini sun.

³² Pyɛɛri fa a kaashi kiri ɲinintanmaan kiri i ŋmɛni, kí i Yesu fa shuru fuuli ka tumaan ki nɔɔri ki ja.

³³ Niŋ shuru fuuli ki ji-a arì san Yesu tɔntɛ waarinŋ wɔ̀ ru, Pyɛɛri i ǹʼbi : « Kalimɔɔ, yibɛɛ jimaan ki kwumaŋ niŋ shɔ-i dɛ! Á ncusun yi bwɔ byaŋ namɔni kwumaŋ, ábɔɔ tenŋ, Musa wɔ tenŋ, niŋ fa Eli wɔ tenŋ. » Ntiŋ niŋ wulu ki bi wuru a ŋununtɛ.

³⁴ Pyɛɛri tu-i niŋ wulu ki bi-a ninkunŋ, loŋ sinaŋ i jɛri, ŋì i na kí sunla. Niŋ mamaan ki i kɛmi de Pyɛɛri fa a kaashi kiri ru.

³⁵ Wulu bɛɛ i po loŋ ki ru, ŋì i ǹʼbi : « Ka i míŋ Danshuru ki i, míŋ nwɔ̀ ɲaannashi-i. Á á tɔɔnyeka shɔ ǹʼtɛ. »

³⁶ Niŋ wulu bimaan ki kɔɔtɛ, kalindaŋ kiri koŋ tɔri ja Yesu tenŋ ciniŋ kì. Kí ɲaniŋ finŋ woo finŋ ja-i niŋ waaci ki ru, kí i niŋ bataa tu arì ciiru, kí ǹʼtɔri rakali koŋ tɛ kì.

Yesu ɲinijɛ bɛɛ kalikali po san-i daŋ bɛɛ ru

³⁷ Niŋ sisarifuluntɔnŋ ki, Yesu fa awɔ kalindaŋ kiri i jɛri san tɔnŋ ki sun. Konaŋ mwɔɔnna i na ntiŋ ŋununafu.

³⁸ Shuru bɛɛ yaalinpo wulu i jɔrɔkɔ konaŋ ki ru : « Kalimɔɔ, míŋ i ábɛɛ rafɛ-a, á ńʼdanshuru ki shɛɛli ńʼgbɛ, mìŋ tenŋ pe ki i míŋ gbɛ daŋ i.

³⁹ Ɲinijɛ bɛɛ i tu-a bo-a wú ru. A ǹʼja bo wú ru, ŋì i wú yaalinpo-a manaanŋ tenŋ nu, ŋì i wú shi fɛɛn, wú daru kankanŋ ki i po-ri. Ǹʼpo sanmaŋ di wú ru kì, ŋì i wú yɛli-la sun, ŋì i kila, ŋì i po san wú ru.

⁴⁰ Míŋ ábɔɔ kalindaŋ kiri rafɛ-i, ńʼtu kí ɲinijɛ ka kalikali, nka kí so kì. »

⁴¹ Yesu tu : « Ábɛɛ jiintɔnŋ kɔniŋ, ábɛɛ juu-u, á bili-la Kirinŋ na kì. Míŋ a tu ábɛɛ fan, ŋí i ábɔɔ bi kiri kwun ńʼnu, fɔ waarinŋ danwɔ ru, á i na bili míŋ na? » Ntiŋ i ǹʼbi daŋ ki tiŋ ki tɛ : « Na nʼdanshuru ki wu kwumaŋ. »

⁴² Kí myɛ-ɛ daŋ ki wu Yesu tɛ waarinŋ wɔ̀ ru, ɲinijɛ ki i bo daŋ ki ru, ŋì i ǹʼyuuyuu, ŋì i ǹʼshi fɛɛn fwuniŋ sun. Nka Yesu i fali ɲinijɛ ki sun, ntiŋ i ǹʼkalikali po san daŋ ki ru, daŋ ki i kene, ntiŋ i ǹʼwɔri a tiŋ ki tɛ.

⁴³ Koŋ finŋ woo finŋ wuru niŋ mani nu, Kirinŋ wɔ so sinaŋ ki i bo nini bataa tɔnŋ sun. Ŋì i konaŋ ki bataa tu kaaba-a Yesu wɔ bi mamaan ki sun, ntiŋ i ǹʼbi awɔ kalindaŋ kiri tɛ :

Yesu i a beŋ ki wulu bi-a sɛbɛ

⁴⁴ « Míŋ a nwɔ̀ bi ábɛɛ tɛ dɔnsaŋ, á á tɔɔnyeka shɔ niŋ tɛ, á i ǹʼtu á ɲakilila : kí a ta Koŋ Danshuru ki de koŋ jɛ kiri gbɛfɛ. »

⁴⁵ Nka Yesu wɔ wulu ki wuru nwɔ̀ bi-a, kí niŋ tɔ-ri kì, sabu ǹʼkɔri ki radumaan wuru-i kí sun, niŋ na kí so ǹʼtɔ-i kì, niŋ fa kí so-ri Yesu ranɔri-i wulu ka kɔri ki sun kɛmi ki gbɛɛra kì.

Nkɛnŋ konaŋ kiri ru sinaŋ ki i Kirinŋ gbɛ?

⁴⁶ Sɔsɔɔlinŋ i jɔrɔkɔ kalindaŋ kiri faninmwuŋ ɲakilila ka sun tu : Nkɛnŋ tenŋ a ji arìbɛɛ bataa ru koŋ sinaŋ ki i?

⁴⁷ Yesu i kí ɲakilila ki tɔ, ntiŋ i daŋ bɛɛ pa tu a tɔntɛ.

⁴⁸ Ntiŋ tu kí tɛ : « Konwɔtiŋ i ka daŋ pyaanŋ ka bishi paka shɔ-a míŋ bira, ntiŋ míŋ paka shɔ-i. Konwɔtiŋ míŋ paka shɔ, ntiŋ míŋ cintɔnŋ ki paka shɔ-i. Ábɛɛ faninmwuŋ, nwɔ̀tiŋ a tu-i, ntiŋ i ji ábɛɛ bataa ru koŋ pyaanŋ ki i, nintiŋ ki i koŋ sinaŋ ki i. »

Konwɔtiŋ ábɛɛ ɲa kì, nintiŋ i ábɛɛ wu

⁴⁹ Niŋ kɔɔtɛ, Yesu wɔ kalindaŋ wɔ̀ tɔ i tu Yuhana, niŋ i wulu ki shi, ntiŋ i ǹʼbi tu : « Yɔɔ kalimɔɔ, yibɛɛ koŋ bɛɛ ja-i, ntiŋ i ɲinijɛ ri kalikali-li ábɛɛ tɔ ra, yibɛɛ tu ntiŋ ǹʼtɔnbo, sabu yibɛɛ ǹʼtɔ-i tu yibɛɛ bɛɛ ɛ kì. »

⁵⁰ Nka Yesu tu Yuhana tɛ : « Á fa ntiŋ nasuu san ǹʼsun kì, sabu konwɔtiŋ ábɛɛ ɲa kì, nintiŋ i ábɛɛ wu. »

Samaritɔnŋ kiri arì kaan-a Yesu tɛ

⁵¹ Yesu tunpa Kirinŋ tɛ waari ki wuru myɛ na-a, ntiŋ tu ǹʼji ɲaan woo ɲaan tɛ, afinŋ kakan a i ta Yerusalɛmu.

⁵² Ntiŋ i cintɔnŋ ni bo ta a jɛŋ. Nini ta-i so Samari kili bɛɛ ra, kí tu arì ra jɛrimaŋ ceeli ntiŋ tɛ.

⁵³ Samaritɔnŋ kiri i arì kaan ntiŋ jɛri sun arì gbɛ, sabu ntiŋ wuru ta-a Yerusalɛmu.

⁵⁴ Yesu wɔ kalindaŋ kiri niŋ nama-i waarinŋ wɔ̀ ru, Yuhana fa Yakuba tɔnŋ i kwulu, kí tu : « Ŋuntiŋ, ábɛɛ ra á tu, yibɛɛ i ǹʼbi, tu tuu jɛri po kirinpɔli ki ra, ŋì i kí bataa kilɛn kì wa? »

⁵⁵ Yesu i a rapwulu, ntiŋ i jɛbi kí gbɛ.

⁵⁶ Niŋ kɔɔtɛ, kí i de tiri kili tɔri ra.

Ŋi i nʼkaan finŋ bataa tɛ, ŋi i ǹʼpa Yesu cɛfan

⁵⁷ Ŋì i kí tu saa ki fan, koŋ bɛɛ i ǹʼbi Yesu tɛ : « A ábɛɛ ta mani woo mani nu, míŋ a ǹʼpa ábɛɛ cɛfan. »

⁵⁸ Yesu tu ntiŋ tɛ : « Ǹʼtɔ tu, ta juunkwuu ri gbɛ, foo i ji ɲaannaanŋ ni gbɛ, nka mani Koŋ Danshuru ki gbɛ awɔ kì. »

⁵⁹ Yesu i ǹʼbi koŋ tɔri tɛ : « Ǹʼpa ńʼcɛfan. » Nka niŋ koŋ ki tu ntiŋ tɛ : « Ŋuntiŋ, á ncusun ŋí ta ńʼtiŋ ki kwuu ye sun. »

⁶⁰ Nka Yesu tu ntiŋ tɛ : « Ncusun konkwuu kiri arɔɔ konkwuu kiri ye, miŋ kɔniŋ, miŋ ta Kirinŋ wɔ Masabi ki sunjo. »

⁶¹ Ǹʼtɔri tu Yesu tɛ : « Míŋ a ǹʼpa miŋ cɛfan, Ŋuntiŋ, nka ncusun ŋí i ta ǹʼbi ńʼwɔ kaniŋ suntɔnŋ kiri tɛ sun. »

⁶² Yesu tu niŋ tɛ : « Nwɔ̀tiŋ i naanji kaannama ki tɔnpa-a kɔɔtɛ shɛɛli wu, nintiŋ a so ji-i baara matɔnŋ i Kirinŋ wɔ Masabi ki ru kì. »