Luki 6 - Jɔ Biibili ki

Yesu nwɔ̀ bi-i Nufaan jibi ki bi sun

¹ Nufaan jibi bɛɛ sun, Yesu fa awɔ kalindaŋ kiri wuru fwuude-a koŋ bɛɛ wɔ alikaanma ji ru. Ntiŋ wɔ kalindaŋ kiri i jɔrɔkɔ, kí i alikaanma kaarinŋ kiri bɛɛ ri yali, kí i yìrì ciriki arì gbɛfɛ, kí i ǹʼdaŋ ki taa-ri.

² Farinsiyɛnŋ bɛɛ ri wuru nmaŋ, nini tu : « Bi wɔ̀ fu Nufaan jibi ki sun kì, nfɛnŋ na ábɛɛ i niŋ ma-ni? »

³ Yesu i kí rupwulu : « Waaci wɔ̀ ru, bɛɛ ki bo-i Dawuda fa a cɛfantɔnŋ kiri sun, ntiŋ nwɔ̀ ma-i, ábɛɛ niŋ kali kì wa?

⁴ Dawuda de-i Kirinŋ wɔ fu ki ru, bwuru wɔ̀ri wɔri wuru saraka Kirinŋ tɛ, ntiŋ i ta nini bɛɛ shi nu, ntiŋ i ǹʼbɛɛ wɔri a cɛfantɔnŋ kiri tɛ sɛbɛ. Koŋ tɔri dumiŋ wuru niŋ bwuru ki nu-a Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri kɔɔtɛ kì. »

⁵ Yesu tu kí tɛ sɛbɛ : «  Koŋ Danshuru ki i Nufaan jibi ki ŋununtiŋ i. »

Shuru gbɛ tenŋ furumaan ki kene bi ki

⁶ Nufaan jibi tɔri sun sɛbɛ, Yesu i de Yawutu kiri wɔ kalinfu bɛɛ ru, ntiŋ i konaŋ ki kali-li. Shuru bɛɛ wuru nmaŋ, niŋ panŋ gbɛ ki furumaan wuru-i.

⁷ Sariya kalimɔɔ kiri fa Farinsiyɛnŋ kiri wuru Yesu pɛrɛkɛ-a, tu ntiŋ koŋ kene Nufaan jibi ki sun, arì i pɔlimaŋ kila ntiŋ na.

⁸ Nka Yesu wuru kí ciiru ki tɔ-a. Ntiŋ i ǹʼbi shuru gbɛ tenŋ furumaantiŋ ki tɛ : « Jɔrɔkɔ, ŋi i tu koŋ bataa ɲaanfɛ kwumaŋ. » Shuru ki i jɔrɔkɔ, ntiŋ i tu.

⁹ Yesu i ǹʼbi kí tɛ : « Míŋ i ábɛɛ ranɔri-ra, ŋì i kɛɲɛ sariya ki wu, bi shɔɔrinŋ ma ki shɔ Nufaan jibi ki sun daa, bijɛ? Ŋi i koŋ mwu, walima ŋi i koŋ kilɛn? »

¹⁰ Yesu i kí bataa ɲaanfɛ shɛɛli tiri, ntiŋ i kila ntiŋ i ǹʼbi shuru ki tɛ : « Nʼgbɛ ki rusɛni. » Wú a gbɛ ki rusɛni-i, gbɛ ki i kene.

¹¹ Sariya kalimɔɔ kiri fa Farinsiyɛnŋ kiri niŋ ja-i waarinŋ wɔ̀ ru, kí tɔnŋ i kwulu kusɛbɛ. Kí i tu arìmaŋ nanɔri-ra, tu arì kakan arì i nfɛnŋ ma Yesu wu.

Yesu i awɔ kalindaŋ bwununfuuli ki ɲaannashi-a

¹² Jibi bɛɛ, Yesu i ta Kirinŋ nafɛ tɔnŋ bɛɛ sun. Ntiŋ i san a ɲaanna niŋ mani nu Kirinŋ nafɛ ki ra.

¹³ Si ki sari-i, ntiŋ i awɔ kalindaŋ kiri dɔri, ntiŋ i koŋ bwununfuuli ɲaannashi kí ru, ntiŋ i nini dɔri tu awɔ cindaŋ ni.

¹⁴ Yesu wɔ cindaŋ kiri tɔ kiri wuru kari i : Simɔŋ, Yesu nwɔ̀ tɔ ye-i tu Pyɛɛri, niŋ fa a pwaŋ Andire, Yakuba fa Yuhana, Filipu fa Baritelemi,

¹⁵ ŋì i bo Matiyu fa Toma sun, Alife danshuru Yakuba, niŋ fa Simɔŋ, nwɔ̀ wuru dɔri-ra tu Nselɔti,

¹⁶ Yakuba danshuru Yudasi, niŋ fa Yudasi Isikariyɔti, nwɔ̀ na-i ji Yesu janfatɔnŋ ki i.

Yesu konaŋ kiri kali-i, ntiŋ i kiratɔnŋ kiri kene

¹⁷ Yesu fa awɔ cindaŋ kiri jɛri san-i tɔnŋ ki sun, kí i na tu mani bɛnbɛrinŋ bɛɛ ru. Ntiŋ wɔ kalindaŋ mwɔɔnna fa konaŋ mwɔɔnna tɔri ri wuru nmaŋ. Niŋ koŋ kiri po wuru Yude kɛniŋ ki bataa ru, niŋ fa Yerusalɛmu kili ki ru, ŋì i ta bo wɛɛlufinju tɔnŋ na kili sinaŋ kiri sun, Tiiri fa Sidɔnŋ.

¹⁸ Kí na wuru arì tɔɔnye ntiŋ tɛ, niŋ fa arì i kene. Ɲinijɛ ri wuru nwɔ̀ri cɔɔri-ra, nini fɔn i kene.

¹⁹ Koŋ bataa wuru ǹʼtɛ a i myɛ Yesu ra, sabu so bɛɛ wuru po-a ntiŋ nu, a koŋ finŋ woo finŋ myɛ-ni ntiŋ na, nintiŋ wuru kene-a.

Ciirudibi niŋ fa ɲaanfɛŋunubi ki

²⁰ Niŋ ɲaan ki tɛ, Yesu i a ŋuniŋ fɛshi, ntiŋ i awɔ kalindaŋ kiri shɛɛli, ntiŋ i ǹʼbi : « Ábɛɛ wɔ̀ri i gbɛwɔ ri i, ábɛɛ i koŋ fɛrɛmaan ni i, sabu Kirinŋ wɔ Masabi ki i ábɔɔ.

²¹ Bɛɛ ki i ábɛɛ wɔ̀ri wu dɔɔ, ábɛɛ i koŋ fɛrɛmaan ni i, sabu ábɛɛ ra na pyii. Ábɛɛ wɔ̀ri i ŋuntan-a dɔɔ, ábɛɛ i koŋ fɛrɛmaan ni i, sabu ábɛɛ ra na yɛtan.

²² A konaŋ kiri ji ábɛɛ bikwɔ-a arì sun, kí i arì kaan-ni ábɛɛ tɛ, kí i á ki-ri, niŋ fa kí i á tɔ jɛ bi-ri Koŋ Danshuru ki bira, niŋ waari ru, ábɛɛ i koŋ fɛrɛmaan ni i.

²³ A kí ji niŋ ma-a ábɛɛ wu waarinŋ wɔ̀ ru, á á ciirudi, á i á yoori, sabu sali sinaŋ i ábɛɛ gbɛ kirinpɔli ki ra. Kí tiŋ cɛɛnni kiri fani Kirinŋ wɔ cintɔnŋ kiri cɔɔri wuru mìŋ ɲaan ka tɛ.

²⁴ Nka ábɛɛ nafulutiŋ kiri, ábɛɛ i koŋ yɛlimaan ni i, sabu ábɛɛ áwɔ ɲaanfɛfili ki kila-i kɔ.

²⁵ Ábɛɛ wɔ̀ri pyiimaan yɛ dɔɔ, ábɛɛ i koŋ yɛlimaan ni i, sabu bɛɛ ra na ábɛɛ pa. Ábɛɛ wɔ̀ri i yɛtan-a dɔɔ, ábɛɛ i koŋ yɛlimaan ni i, sabu ábɛɛ ɲaanfɛ a na ŋunu, á i ŋuntan.

²⁶ A konaŋ kiri bataa ji ábɛɛ tɔ shɔɔrinŋ bi-a puru sun, ábɛɛ i koŋ yɛlimaan ni i, sabu kí tiŋ cɛɛnni kiri wuru cintɔnŋ purubitɔnŋ kiri tɔ shɔɔrinŋ bi-a mìŋ ɲaan ki tɛ. »

Yesu tu yi yi ɲa kiri bidi yi tɛ

²⁷ Yesu tu : « Ábɛɛ wɔ̀ri i á tɔɔnye-a míŋ tɛ, míŋ a ǹʼbi ábɛɛ tɛ ńʼtu á á ɲa kiri bidi á tɛ, á i bi shɔɔrinŋ ma-ni á bikwɔnsuntɔnŋ kiri tɛ.

²⁸ Á juba san á dankatɔnŋ kiri tɛ, á i Kirinŋ nafɛ-ri á cɔɔritɔnŋ kiri tɛ.

²⁹ A koŋ gbɛta bo miŋ cufɛ kɛlinŋ tenŋ tɛ, kɛlinŋ ka ki rapwulu ntiŋ tɛ. A koŋ nʼwɔ jɛrɛbi sinaŋ ki shi, fa nʼkaan jɛrɛbi fɛ wɔ ki shi sun ntiŋ gbɛ kì.

³⁰ A koŋ woo koŋ nʼnafɛ, ntiŋ ka. A koŋ nʼgbɛfɛfinŋ shi, fa ǹʼnanɔri ntiŋ na kì.

³¹ Ábɛɛ i ǹʼtɛ konaŋ kiri i ábɛɛ pa ɲaan wɔ̀ tɛ, ábɛɛ yɛrima kiri kí pa niŋ ɲaan ki tɛ.

³² A ábɛɛ ji á dintɛtɔnŋ kiri bantenŋ bidi-a á tɛ, ábɛɛ ra nfɛnŋ tɔnɔ kila niŋ nu? Sabu hali bijɛmatɔnŋ kiri i niŋ bishi ma-a. Kí bidi-i nwɔ̀ri tɛ, kí i nini bidi-a arì tɛ sɛbɛ.

³³ Niŋ fa, nwɔ̀ri i bi shɔɔrinŋ ma-a ábɛɛ tɛ, a ábɛɛ ji bi shɔɔrinŋ ma-a nini bantenŋ tɛ, ábɛɛ ra nfɛnŋ tɔnɔ kila niŋ nu? Sabu bijɛmatɔnŋ kiri fɔn i niŋ bishi ma-a, nwɔ̀ri i bi shɔɔrinŋ ma-a kí tɛ, kí i bi shɔɔrinŋ ma-a nini tɛ.

³⁴ A ábɛɛ ji kɔni ki ye-a kpeeri ru, nwɔ̀ri bantenŋ a so ǹʼsali wɔri-i ábɛɛ tɛ, ábɛɛ ra nfɛnŋ tɔnɔ kila niŋ nu? Sabu bijɛmatɔnŋ kiri fani i kɔni ye-a kpeeri ru, nwɔ̀ri a so ǹʼsali wɔri-i kí tɛ.

³⁵ Nka á á ɲa kiri bidi á tɛ, á i shɔɔrinŋ ma-ni kí tɛ. A kɔni ki ye, á fa niŋ ma shɛsan ɲakili wu kì. Niŋ na, ábɔɔ sali ki a mwɔ, niŋ fa ábɛɛ ra ji Kirinsinaŋ daŋ ni i, sabu niŋ i shɔɔrinŋ ma-a shɔɔrinŋ tɔbali kiri fa koŋ jɛ kiri tɛ.

³⁶ Á ji shɔɔrinŋ matiiri i, miŋ tu ábɛɛ Tiŋ ki i shɔɔrinŋ matɔnŋ i ɲaan wɔ̀ tɛ. »

Á fa wulu fɛɛn ámaŋ sun kì

³⁷ Yesu tu sɛbɛ : « Á fa kiti kwuru koŋ sun kì, Kirinŋ yɛrima ki a kiti kwuru ábɛɛ sun kì. Á fa kiti ki fɛɛn koŋ sun kì, Kirinŋ yɛrima ki a kiti ki fɛɛn ábɛɛ sun kì, á koŋ pyɛ kiri wɔ pɔli kiri tu kí tɛ, Kirinŋ yɛrima ki a ábɔɔ pɔli kiri tu á tɛ.

³⁸ Á koŋ pyɛ kiri ka, Kirinŋ a ábɛɛ ka. Kirinŋ a ábɛɛ kafinŋ ki ki, kifinŋ shɔɔrinŋ sun, ŋì i ǹʼfaaka shɔ, ŋì i ǹʼtɛɛtɛɛ, ŋì i ǹʼcincin, ŋì i ǹʼbɛɛ bo ǹʼsun, fɔ ŋì i kɔnkɔli-li, ŋì i niŋ pwulu bo ábɛɛ gbɛ. Ábɛɛ i kifinŋ wɔ̀ sɔɔ-ra awɔ koŋ kafinŋ ki sun, Kirinŋ a na ábɔɔ ki ki, mìŋ kifinŋ tenŋ ki sun. »

³⁹ Niŋ kɔɔtɛ, Yesu i wulusuntalinŋ bɛɛ bi kí tɛ : « Ɲaanfwuu ra so a kaashi ɲaanfwuu tɔri bali pa-i wa? A niŋ ma, kí koŋ fuuli ki fɔn a fɛɛn kukuta ru kì wa?

⁴⁰ Kalindaŋ gbɛ-a awɔ kalimɔɔ wu kì, nka kalindaŋ kalika shɔmaan ki bataa i ji-a awɔ kalimɔɔ sali.

⁴¹ Nfɛnŋ na, jɛ pyaanŋ wɔ̀ i miŋ tindaŋ ki ɲaninaŋ ki sun, miŋ ɲaniŋ i ji niŋ na, suubulinŋ wɔ̀ i mɔɔn ki sun, miŋ dumiŋ niŋ ja-a kì?

⁴² Miŋ konwɔtiŋ so-a suubulinŋ ja-i nʼyɛri ki ɲaninaŋ ki sun kì, miŋ a so ǹʼbi-i nʼtindaŋ ki tɛ dɔɔkunŋ : ‹ Ńʼtindaŋ, ncusun ŋí jɛ san nʼɲaninaŋ sun. › Wulufuulibitɔnŋ ki shɛɛli dɛ! Suubulinŋ ki san nʼɲaninaŋ ki sun fɔlɔ. A niŋ ma, miŋ a so maannajaka shɔ-i, ŋi i nʼtindaŋ ki ɲaninaŋ sun jɛ ki san. »

Jirinŋ fa a daŋ

⁴³ « Jirinŋ shɔɔrinŋ daŋ jɛ pa-a kì, mìŋ ɲaan tenŋ ki tɛ, jirinŋ jɛ daŋ shɔɔrinŋ pa-a kì.

⁴⁴ Jirinŋ bataa i tɔ-a a daŋ na. Fili daŋ pamaan so-a kila-i cii jirinŋ na kì, ɛrɛnsɛnŋ daŋ dumiŋ kila-a nɔfɛkɔli la kì.

⁴⁵ Koŋ ciiru shɔɔrinŋ ki i bi shɔɔrinŋ ma-a, koŋ ciiru jɛtiŋ ki i bijɛ ma-ni, sabu bi wɔ̀ ki faa koŋ ciiru, nʼtɔnŋ ki i ninki bi-a. »

Fu cɛ sɔɔka ɲaan fuuli ki bi ki

⁴⁶ Yesu tu sɛbɛ : « Nfɛnŋ na, ábɛɛ i míŋ dɔri-ri tu : ‹ Ŋuntiŋ, Ŋuntiŋ ›, nka míŋ i nwɔ̀ bi-a ábɛɛ tɛ, ábɛɛ dumiŋ niŋ ma-a kì?

⁴⁷ Koŋ finŋ woo finŋ i na-a míŋ tɛ, ntiŋ i na mɔ́ɔ́n wulu ki rama, ntiŋ i ǹʼma, nintiŋ fa koŋ wɔ̀ po-i, míŋ a niŋ bi ábɛɛ tɛ.

⁴⁸ Ntiŋ fa fu tantɔnŋ bɛɛ po-i, nwɔ̀ awɔ fu cɛ sɔɔmaŋ ki shɛn-i, fɔ ntiŋ i ǹʼso faa sun. Ntiŋ i fu ki cɛ ki sɔɔ niŋ faa ki sun. Fu ki tanmaan ki kɔɔtɛ, ju sinaŋ kiri i na, ju saa kiri i arì yali de fu ki fɛ. Yìrì i fu ki curu, yìrì so ǹʼfɛɛn i kì, sabu ǹʼtuka shɔ wuru-i.

⁴⁹ Nka nwɔ̀tiŋ i mɔ́ɔ́n wulu ki rama-a, ntiŋ dumiŋ ǹʼma-a kì, nintiŋ fa koŋ po-i, nwɔ̀tiŋ fu tan-i, ntiŋ i ǹʼcɛ ki sɔɔ ta fwuniŋ wɔ ki sun shuu, ntiŋ ǹʼcɛ ki sɔɔ faa sun kì. Kirinŋ ki na-i, judali ki i wulu de fu ki fɛ, ŋì i fɛɛn shuu, ŋì i bwulubɛli bo amaŋ nu. »