Pʉɔ-Lɔ́mɑ 11 - Kɑɑ Fí

Sɛ́ kɑ́ mɛꞋ pɑíslɑyɛ̂l pɔ́

¹ Ɛ́ pɔ́ pɔ́Ꞌɔ, m bíkŋɛ ŋɡɔ tɛ ɛ́ pɑ́Ꞌɑ, mbɔ Sɛ́ mɛꞋ pʉɔ pɛ́ kɛkʉ̈ɔ́? Ŋɡɑ́ŋ ɛ́ kɑ́ pɔ́ pɔ́Ꞌɔ pɔ́, mbíꞋŋɡɔ mbɑ mɔ yɑ́ɑ mɔ ŋu-Íslɑyɛ̂l, njẅɛt-Ábɛlɛhɑ̂m, ɛ́fú nǔu tsɛ́nndɑ́-Mbɛ̌zɑmɛn.

² Sɛ́ kɑ́ mɛꞋ pʉɔ pɛ́ pi ɑ kɑ zɑ́Ꞌnɛ njí ńtsɔ́Ꞌ wɔ́p pɔ́. Ɛ́ ɡʉ ŋ́ɡɛ pɑ́Ꞌ lɑ pʉʉ pɔ́ ńjí zʉꞋ-ŋwɑꞋnɛ-Sɛ́ yi ɛ́ zúꞋu Ɛlîi pɔ́ ɛ́sẅíi Sɛ́ nɛ́ yúu mi pɑíslɑyɛ̂l ɡɛnɛ,

³ ḿbɔ́ ńcú ŋɡɔ: «Tsɑpʉɔ pɔ́p jẅítɛ pɑcẅiŋkʉʉ pú, ɛ́sɑt mɛkɛl-múk zʉꞋ yi pɛ́ tɔɔnɛ yúu zúꞋu ńdɔk ŋ́ɡúꞋlɛ wú. N tsʉ́Ꞌ ḿbɔ́ pɔ zɛ́nɛ mɔ ẅí mɔ nzʉʉ ɡu, pɔ́p pɛn ḿbɔ́ ńdɔɔ nɛjẅí wɑ́ɑ».

⁴ A cú pɔ́Ꞌɔ, Sɛ́ tsɔ́Ꞌ mbɔ̌ wɛ́ ŋɡɔ kʉ̈ɔ́? Sɛ́ tsɔ́Ꞌ ŋɡɔ: «Ŋ kɑ tíitɛ pʉɔ pɑ́ɑ tɛ pɔ́p pɔ́ ntsɑ́Ꞌ sɑɑmbɑ́, ɛ́ pɔ́ pʉɔ pi pɔ́p kɑ́ ŋ́kẅíꞋlɛ mbi sɛ́ ẅi pɛ́ fúŋnɛ ŋɡɔ Bɑɑl pɔ́».

⁵ Ɛ́ pɛn ḿbɔ́ ndʉ́ŋndʉŋ pɔ́Ꞌɔ, nǔu lɔ́Ꞌnɛ. Pɛcɔ́ ntɑ́Ꞌpʉɔ pɔ́ tsɛtsɛt pɛk pɑyúdɑ pi Sɛ́ kɑ ɡɑ́nɛ fuꞋ níinɛ yɔ́p, ńtsɔ́Ꞌ wɔ́p.

⁶ Ɛ́ lɑɑ ḿbɔ́ yi Sɛ́ kɑ ɡɑ́ fuꞋ fɛ̌ɛ yɔ́p, ńtsɔ́Ꞌ wɔ́p, mbɔ ɛ́ kɑ́ pɔ́ ńdɔk ḿbɔ́ ŋɡɔ pɔ́p kɑ ɡɛ yɛcɔ́ yúu sʉ́Ꞌnɛ pɔ́. Sɛ́ kɑ pɔ́ pɛ́Ꞌnɛ ɛ́fú pɔ nǔu yúu sʉ́Ꞌnɛ yi pɔ́p ɡɛnɛ lɑ ńtsɔ́Ꞌ wɔ́p, ḿbɔ́ mbɔ pɛ́ pɔɔ pɛn ŋ́ɡɔ ɑ ḿbɔ́ ńdɔk ŋ́ɡɑ́ fuꞋ fɛ̌ɛ yɔ́p pɔ́.

⁷ Ɛ́ pɔ́Ꞌɔ, ńdɔk ḿbɔ́ ŋɡɔ́ku? Ɛ́ lɔk ḿbɔ́ ŋɡɔ yúu mi pɑíslɑyɛ̂l kɑ pɔ́ ńdɔɔ pɔ́p ŋ́kɑɑ jʉ́ɔ pɛ́tsʉʉ pɔ́. Pɛcɔ́ ntɑ́Ꞌpʉɔ tsɛtsɛt pɔ́p pi Sɛ́ kɑ tsɔ́Ꞌnɛ kɑ jʉ́ɔnɛ. Ɛ́ tsʉ́Ꞌ pfuꞋ, Sɛ́ nɑ́ wɔ́p pɔ́p tɛn ndʉꞋ.

⁸ Ɛ́ lɔk ḿbuutɛ nǔu nu yi pɛ́ kɑ ŋwɑꞋnɛ́nɛ tsɛt ŋwɑꞋnɛ-Sɛ́ ŋɡɔ: «Sɛ́ kɑ jʉ́ɔꞋ mɔ́ jínu yɔ́p ńtsɛ́t mík mɔ́p, ńtɔꞋ wɔ́p nɛjʉ́ɔ zʉꞋ. Ńzʉʉnɛ mɛtúutɛ mɔ́p, ńtɔꞋ wɔ́p nɛ́ zúꞋ nu tɛ ŋ́kúu lɔ́Ꞌnɛ.»

⁹ Fɔɔ Ndɑvît kɑ pɛn ńcú yɛ́ ŋɡɔ: «Ɛ́ pɔŋ ŋɡɔ yúu mi pɔ́p kwɛ́tnɛ shɔtnɛ ńtsʉ́Ꞌ ɡwɑk, ńtsʉ́Ꞌ ŋkʉ ẅi ɛ́ ɡʉ ŋ́ɡẅɛɛ wɔ́p. Ɛ́ pɔŋ ŋɡɔ Sɛ́ níꞋ ŋɡʉ̈ɔ́Ꞌ tú pɔ́p.

¹⁰ Ɛ́ pɔŋ ŋɡɔ Sɛ́ tsɛ́t mík mɔ́p tɛ pɔ́p pɔɔ pɛn ńjʉ́ɔ zʉꞋ pɔ́, ŋ́ɡɛ pɔ́p jʉ́ɔ ŋɡʉ̈ɔ́Ꞌ tɛ ŋkwɛn yɔ́p tsʉ́Ꞌ ŋ́ŋɔ́Ꞌnɛ ŋɔ́Ꞌnɛ́nɛ ŋkɑ́ tsʉʉ.»

¹¹ N dɑꞋ ŋɡɔ́mbɑ̌ɑ, pɑ́Ꞌ pɑíslɑyɛ̂l kɑ pɔ́ tɛ ńtɛ́m ku yɔ́p nǔu Kɛlístɔ ḿvu Sɛ́ lɑ́, ɛ́ kɑ pɔ́ pɔ́Ꞌɔ, ḿbɔ́ ndɑꞋ ndɑꞋ? Ŋɡɑ́ŋ ɛ́ kɑ́ pɔ́ pɔ́Ꞌɔ pɔ́. Lɑ́ ɛ́ kɑ fú pɔ pɑ́Ꞌ pɔ́p tɛ́mnɛ ŋkwɛn yɔ́p, tɛ pʉɔ pi pɔ́p kɑ́ pɔ́ pɑíslɑyɛ̂l pɔ́ lɛɛtɛ nǔu ńduk. Sɛ́ kɑ pɔ́ ŋ́ɡɛ pɑ́Ꞌɑ nɛpɔ́ yi Pɑíslɑyɛ̂l ɡʉ ńzɑ́p lík nǔu, ŋ́kɔ́Ꞌ lɔ́ŋ.

¹² Ɛ́ lɑɑ ḿbɔ́ yi ɛ́ kɑ fú nǔu pɑ́Ꞌ pɔ́p tɛ́mnɛ ku yɔ́p, ndǔmbí tsʉʉ lɛɛtɛ nǔu ŋ́ɡẅɛɛ fuꞋ yi ɛ́ fúnɛ mbɔ̌ Sɛ́, ɛ́fú nǔu pɑ́Ꞌ pɔ́p vunɛ Sɛ́, pʉɔ pi pɔ́p kɑ́ pɔ́ pɑyúdɑ pɔ́ lɛɛtɛ yɔ́p nǔu ŋ́ɡẅɛɛ fuꞋ, mbɔ Sɛ́ ɡʉ ńdɑ́Ꞌ ḿbɔ́ tɛ ḿbʉꞋ wɔ́p pɛtsʉʉ, fuꞋ pɔɔ mɛkŋɛ ŋ́ɡɑ́Ꞌ pɔ́ ɔɔ?

Luk-pʉɔ pi pɔ́p kɑ́ pɔ́ pɑyúdɑ pɔ́

¹³ Nu yi ŋ ɡʉ ńcú ŋkɔ̂ɔnɛ lɑɑ, n cú mbɔ̌ pʉʉ pi pʉʉ kɑ́ pɔ́ pɑyúdɑ pɔ́. Sɛ́ kɑ túu wɑ́ɑ mbɔ̌ pʉɔ pi pɔ́p kɑ́ pɔ́ pɑyúdɑ pɔ́. TúfɑꞋ yi Sɛ́ kɑ ɡɑ́nɛ mbɔ̌ mɔ, n níꞋ mɛkuꞋ nǔu.

¹⁴ Mɔ sɛ́ ḿbɔ́ ɛ́fɑꞋ tsɛtsɛt pʉʉ, ḿbɔ́ ńtsɑ́ɑ ŋɡɔ pɔ́ɔpɛ́mɑ́ pɑ́ɑ pɑyúdɑ jʉ́ɔ mɛfɑꞋ-Sɛ́ nǔu pʉʉ lɔ́ŋ wɔp kɔ́Ꞌ, ńjí ŋɡɔ ŋ ɡʉ ŋ́ɡɛ Sɛ́ fú nǔu ŋ́ɡɛ pɛcɔ́ ntɑ́Ꞌ tsɛtsɛt pɔ́p luk.

¹⁵ Sɛ́ kɑ zɛɛ ḿbɔ́ tɛ ńtík wɔ́p nzʉʉ lɑ ŋ́ɡɛ jʉ́ Sɛ́ pɔ́p pʉɔmɛsɔŋ ndǔmbí ḿmik mbuu, ɑ ɡʉ ḿbɛn ńdɑ́Ꞌ ḿbɔ́ tɛ ḿbɛn ńdíŋɛ wɔ́p ɛ́ pɔ́ ŋɡɔ́ku? Ɛ́ pɔ́ kwɑꞋ nɛpɛn ḿbɔ́ ɡú mbɔ̌ pʉɔ pi pɔ́p kɑ zɛɛnɛ ḿpfú.

¹⁶ Ŋu lɑɑ ńzɛɛ ḿbiitɛ ŋ́ɡɑ́ nduŋmbi kɛm-mbɛlɛ̂t mbɔ̌ Sɛ́, mbɔ mbɛlɛ̂ɛt tsʉʉ tsʉʉ pɔ́ pɔ yɛ́ Sɛ́. Mɛŋɑŋ-tɑ́Ꞌ tʉ́ lɑɑ ḿbɔ́ mbɔ̌ Sɛ́, ḿbɔ́ mbɔ tʉ́ pɛn ḿbɔ́ pɔ mbɔ̌ wɛ́.

¹⁷ Lɑ́ pɑíslɑyɛ̂l pɑ́Ꞌ tʉ́-mɛɡwɛ́t-ɔliivɛ-ŋu, mbɔ ŋɡɑŋ kɑ kʉ́ɔꞋ mɛcɔ́ mbɔ́ nǔu ḿmɛꞋ. Gu ẅí ɔ kɑ́ pɔ́ ŋu-Yúdɑ pɔ́, ɔ pɑ́Ꞌ pɛpɔ́tʉ́ mɛɡwɛ́t-ɔliivɛ yi ɛ́ pɔ́ pɔ mbɛ́n, mbɔ pɛ́ kɑ lɔk wú ńtɔ́ ńdɑt tsɛtsɛt mbɔ́ mi ɛ́ kɑ pɛ́tnɛ ḿbɔ́ nǔu tʉ́ ɛ̂yɑ́. Ɔ nǔu ŋkɔ̂ɔnɛ ḿbɔ́ ńdúꞋnɛ mɛci-tʉ́ mi ɛ́ fúnɛ nǔu mɛŋɑŋ ŋ́kúu nǔu pʉʉ pɛpɔ́p pɛtsʉʉ.

¹⁸ Kɔɔ kɛ́ ńdɔk pɔ́Ꞌɔ, ŋ́ŋɑ́Ꞌtɛ mbi mbɔ́tʉ́ mi pɛ́ kɑ kʉ́ɔꞋnɛ. Ɔ lɑɑ ḿbɔ́ ŋ́kwɑŋɛ nɛŋɑ́Ꞌlɛ, ɔ jí ŋɡɔ ɡu kɑ́nɛ pɔ́ ńzẅík mɛŋɑŋ-tʉ́ pɔ́, mɛŋɑŋ mɛ́ sɛ́nɛ́ ńzẅík wú.

¹⁹ Líkcɔ́ ɔ zúꞋ pɑ́Ꞌɑ ńcú ŋɡɔ pɛ́ kɑ kʉ́ɔꞋ mîmɑ́ mbɔ́ ḿmɛꞋ nɛpɔ́ yi pɛ́ ɡʉ ńdɑt wú nǔu tʉ́.

²⁰ Ɔ́ɔŋ pɛ́ kɑ kɛ́ ŋ́kʉ́ɔꞋ wɔ́p ḿmɛꞋ, ɛ́ pɔ́, mbíꞋŋɡɔ pɔ́p kɑ́ zɑ́p tʉ́m nǔu Kɛlístɔ pɔ́. Ɔ pɛn ḿbɔ́ zúꞋu, mbíꞋŋɡɔ ɔ zɑ́p tʉ́m nǔu Kɛlístɔ, lɑ́ kɔɔ kɛ́ ŋ́ŋɑ́Ꞌtɛ, tɛ ńtsʉ́Ꞌ pɔ́Ꞌɔ, ɔ lɑk pɔ tú yú.

²¹ MbíꞋŋɡɔ ɛ́ lɑɑ ḿbɔ́ yi Sɛ́ kɑ kʉ́ɔꞋ kwɑꞋ mbɔ́ yîyɑ́ tʉ́ ḿmɛꞋ, mbɔ ɛ́ lɑɑ ḿbɔ́ ɑ pɛn ŋ́kʉ́ɔꞋ wú pɔ pɔ́Ꞌɔ.

²² Jí ŋɡɔ Sɛ́ lɑɑ ḿbɔ́ yi ɑ ɡẅɛɛ pɔŋtʉ́m, mbɔ ɑ pɛn cʉ́ɔk. A kɑ cʉ́ɔk pʉɔ pi pɔ́p kɑ vunɛ sɛ́. M bɛn ḿbɔ́ ŋ́ɡẅɛɛ pɔŋtʉ́m nǔu ɡu. Lɑ́ ɛ́ sɛ́ ḿbíkŋɛ ŋɡɔ ɔ kɛ́ ḿbɔ́ ŋ́kẅiꞋ ŋ́ɡɛ pɔ yúu mi ɛ́ pɔŋnɛ wɛ́, tɛ ɛ́ pɔɔ pɔ́Ꞌɔ pɔ́, mbɔ ɑ ɡʉ ńzɑ́Ꞌ wú mɛꞋ pɑ́Ꞌ pɔ́tʉ́ lɑ́.

²³ Ɛ́ ɡʉ nǔu pɑyúdɑ, mbɔ pɔ́p lɑɑ ḿmɛꞋ tʉʉtú, ńzɑ́p tʉ́m nǔu Kɛlístɔ, mbɔ ɑ ɡʉ ńdɑt wɔ́p nǔu zʉꞋ yi pɔ́p kɑ zɛɛnɛ ḿbɔ́ zúꞋu. MbíꞋŋɡɔ jʉ́ Sɛ́ ɡẅɛɛnɛ mɛtʉʉ nɛlɑt wɔ́p fí nɛ́ fí.

²⁴ Ɔ kɑ zɛɛ ḿbɔ́ pɔ pɔ́tʉ́-mɛɡwɛ́t-ɔliivɛ-mbɛ́n. Sɛ́ zɑ́Ꞌ wú, ńtɔ́ ńdɑt nǔu tʉ́-mɛɡwɛ́t-ɔliivɛ-ŋkɑ́Ꞌ, ɛ́ pɔ́ ŋkʉꞋnɛ nu. Ɛ́ kɛ́ ŋ́ɡʉ nǔu pɑyúdɑ, mbɔ pɔ́p mbɔ́tʉ́-mɛɡwɛ́t-ɔliivɛ-ŋkɑ́Ꞌ. Sɛ́ lɑɑ ḿbɛn ŋ́ɡɛ ḿbɛn wɔ́p nǔu tʉ́ ɛ̂yɑ́, mbɔ ɛ́ ɡʉ ńzɑŋɛ tɛꞋ, mbíꞋŋɡɔ pɔ́p kɑ zɛɛ ɛ́fú pɔ nǔu.

Ɛ́ ŋ́ɡɛ ŋ́ɡɔ́ ńdẅiklɛ Sɛ́ ɡɛ pɑíslɑyɛ̂l luk

²⁵ Pɔ́ɔpɛ́mɑ́ pɑ́ɑ, mɔ sɛ́ ŋ́kɔŋ ŋɡɔ pʉʉ jí yúu mi ɛ́ nǔu yɔ nu, mbɔ ɛ́ kɑ zɛɛ ḿbɔ́ yi lʉɔmɛ́nɛ, ḿbɔ́k wʉ́ʉ nɛkwɑŋɛ ŋɡɔ pʉʉ pɑjínu. Yîyɑ́ yúu ŋɡɔ yɛcɔ́ ɡúŋ-pɑíslɑyɛ̂l sɛ́ ńtʉʉ tú mbɔ̌ Sɛ́ ŋkɔ̂ɔnɛ, lɑ́ ɛ́ kɛ́ lɑ́Ꞌ ḿbɔ́ pɔ pɔ́Ꞌɔ pɔ́. Pɔ́p ɡʉ ńtʉʉ tú tɛ kúu ŋkɑ́ yi pʉɔ tsʉʉ pi Sɛ́ kɑ tsɔ́Ꞌnɛ, pɔ́p pɛn mbɔɔ pɑyúdɑ pɔ́, ɡʉ ńcʉ́ɔ nzʉʉ wɛ́.

²⁶ Ɛ́ kɛ́ ḿbɔ́ ŋkɔ̂ɔnɛ Sɛ́ ɡɛ pɑíslɑyɛ̂l pɛtsʉʉ luk. Ɛ́ lɔk ḿbuutɛ nǔu pɑ́Ꞌ pɛ́ kɑ ŋwɑꞋnɛ tsɛt ŋwɑꞋnɛ-Sɛ́ ŋɡɔ: «Nzɑ́Ꞌŋkʉ ɡʉ ńdɑ́Ꞌ fú tʉ́sɔŋ-Siyɔŋ. Ɛ́shɔt njẅɛt-Yɑkɔp pɔ́p pɔɔ pɛn ńtʉʉ tú mbɔ̌ Sɛ́ pɔ́.»

²⁷ Yɔ kɑɑ yi pɛkŋɛ pɛpɔ́p ɡʉ ńdɑ́Ꞌ ŋ́ɡwɑt, ŋkɑ́ yi ŋ ɡʉ ńdɑ́Ꞌ ńcẅɛɛtɛ mɛnu kɛpɔŋ mɔ́p.

²⁸ Pɔ́p kɑ lʉꞋ Ŋkʉʉ Sʉ́Ꞌnɛ, ńtsʉ́Ꞌ ɡɑŋmbuu-Sɛ́, pʉʉ lúꞋnɛ. Lɑ́, pɑ́Ꞌ Sɛ́ kɑ lɑ́Ꞌnɛ ńtsɔ́Ꞌ wɔ́p ńdɔk ŋ́ɡɛ pʉɔ pɛ́ lɑ́, ɑ pɛ́t ŋ́kɔŋ wɔ́p kɔŋnɛ mbíꞋ pɛmɑ̂ɑŋɡɑpnjẅɛt pɔ́p.

²⁹ Ɛ́ pɔ́Ꞌɔ, mbíꞋŋɡɔ Sɛ́ kɑ́ lɔk yúu ŋ́ɡɑ́ fuꞋ-ŋu ḿbɛn ńcẅɛ́ɛ pɔ́, ŋ́kɛ́ ḿbɔɔ cú ŋɡɔ ɑ fúŋ ŋu ḿbɛn ŋ́kúpmɛ nu yi ɑ cúnɛ pɔ́.

³⁰ Ɛ́ kɑ pɔ́ yɛcɔ́ ŋkɑ́ pʉʉ pi pʉʉ kɑ́ pɔ́ pɑyúdɑ pɔ́, pʉʉ tʉʉ tú mbɔ̌ Sɛ́, lɑ́ ɛ́ kɛ́ ḿbɔ́ ŋkɔ̂ɔnɛ, mbɔ Sɛ́ kɑ tsɑ́ɑ mɛjʉ́ŋ mʉ́ʉ, mbíꞋŋɡɔ pɑyúdɑ kɑ tʉʉ tú mbɔ̌ wɛ́.

³¹ Ɛ́ ŋ́ɡɛ ḿbɛn ḿbɔ́ pɔ pɔ́Ꞌɔ nǔu pɔ́p. Pɔ́p sɛ́ ńtʉʉ tú mbɔ̌ Sɛ́ ŋkɔ̂ɔnɛ, ɛ́ fú pɔ́Ꞌɔ, Sɛ́ pɔ́ ńtsɑ́ɑ mɛjʉ́ŋ mʉ́ʉ, ŋ́ɡɛ pɔ́Ꞌɔ, nɛpɔ́ yi pɔ́p ɡʉ ḿbɛn mbɔ̌ wɛ́, ɑ tsɑ́ɑ mɛjʉ́ŋ mɔ́p pɑ́Ꞌ ɑ kɑ tsɑ́ɑnɛ mʉ́ʉ lɑ́.

³² MbíꞋŋɡɔ Sɛ́ kɑ nɑ́ pʉɔtsʉʉ tʉʉ tú mbɔ̌ wɛ́ nɛpɔ́ yi ɑ ɡʉ ŋ́ɡɛ ńtsɑ́ɑ mɛjʉ́ŋ mɔ́p pɔ tsʉʉ.

Jínu-Sɛ́ tsuŋ ńdɛɛ ŋumɛsɔŋ

³³ Sɛ́ tsuŋ ŋ́ɡẅɛɛ pɔŋtʉ́m nzʉʉ pʉɔ tsʉʉ, mbɔ ŋumɛsɔŋ pɔɔ tíi jínu Sɛ́ pɔ́, ŋ́kɛ́ ḿbɔɔ jí yúu mi Sɛ́ sɛ́ ŋ́kwɑŋɛ pɔ́, ḿbɔ́ wɔ̌ jí yúu mi Sɛ́ zɑ́pnɛ ŋɡɔ ɑ ɡʉ ŋ́ɡɛ? Mbɔ wɔ̌ kyɛ́Ꞌtɛ pɑ́Ꞌ Sɛ́ ɡɛnɛ mɛnu pɔ́Ꞌɔ?

³⁴ Ɛ́ lɔk ḿbuutɛ nǔu pɑ́Ꞌ ŋwɑꞋnɛ-Sɛ́ cúnɛ ŋɡɔ: «Wɔ̌ kuꞋ nɛjí yúu mi Tsɑpʉɔ Sɛ́ kwɑŋɛ́nɛ, Wɔ̌ lɑɑ ḿbɔ́ ɑ ɡɑ́ wɛ́ nɛ́ ntík,

³⁵ Wɔ̌ kɑ piitɛ ŋ́ɡɑ́ yúu mbɔ̌ Sɛ́ nɛpɔ́ yi Sɛ́ ɡʉ ŋ́ɡẅɛɛ nɛtsɔ́Ꞌ ŋ́ɡɑ́ mbɔ̌ wɛ́.»

³⁶ Mbɑ kʉ̈ɔ́ lɑ́ zɛɛ ɛ́fú pɔ mbɔ̌ wɛ́. Mbɑ kʉ̈ɔ́ lɑ́ ɡɔ́ ḿbɔ́ ɡú jʉ́ ɡɛnɛ lɑ ɛ́ pɔ́ ɡú, ɑ pɛn ḿbɔ́ pɔ jʉ́. Pɛ́ ɡúꞋlɛ wɛ́, mɛŋɡuꞋ mɛŋɡuꞋ. Ɛ́ pɔ́Ꞌɔ.