متّی 5 - Gilaki New Testament

کوه جؤر موعیظه کودن

¹ ایتأ روج عیسا بیدِه ایتأ پیله جِمئیت جمَ بوستٚد. بأزون ایتأ کوه جؤر بوشؤ و بینیشت، و اونی شأگردأنٚم اونی دؤر جمَ بوستٚده.

² بأزین شورو بوکوده اوشأنَ آمؤختٚن و بٚفرمأسته:

خوشبختی رأز

³ «خوشأ بحألٚ فِقِرأن بٚبه کی خودایَ ایحتیأج دأرٚده چون آسمأنٚ ملکوت اوشأنی شینه.»

⁴ «خوشأ بحألٚ غم بیدِکأن، چون دیلدأری گیرده.»

⁵ «خوشأ بحألٚ اوشأنی کی فروتن ایسٚد، چون زیمینٚ ارث بٚرٚده.»

⁶ «خوشأ بحألٚ اوشأنی کی عیدألت و اینصأفٚ رِه تشنه‌ ایسٚد و اوشأنَ ویشتأیه، چون سِئرَ بٚده.»

⁷ «خوشأ بحألٚ اوشأنی کی دیگرأنٚ رِه رحم کونٚده، چون اوشأنٚ رِه رحم بِه.»

⁸ «خوشأ بحألٚ او دیلأن کی پأک ایسٚد، چون خودایَ تأنٚد بیدینٚد.»

⁹ «خوشأ بحألٚ اوشأنی کی مردومٚ میأن صولح دکفتنٚ رِه تلاش کونٚده، چون اوشأن خودا زأکأن دؤخأده بٚده.»

¹⁰ «خوشأ بحألٚ اوشأنی کی عیدألتٚ رأ دورون اَذِت و آزأر دینٚده، چون آسمأنٚ ملکوت اوشأنی شین بِه.»

¹¹ «خوشأ بحألٚ شومأن، وختی کی مردوم می خأطرٚ وأسی شٚمٚره رخشنَ گیرده و شٚمٚره جفا کونٚد و در موردٚ شومأن دورُغ بٚگد و هر جور نأجورٚ گب در موردٚ شومأن، خوشأنٚ زٚوأنٚ رو بأوٚرٚد.

¹² شأد و خوشحأل بیبید، چونکی آسمأنٚ دورون ایتأ پیله پأدأش شیمی رأفأ ایسأ. بدأنید کی قدیمٚ انبیأ اَمرأیم هطو بوکودٚده.»

نمک و نور رِه آمؤختٚن

¹³ «شومأن جهانٚ نمکیدی. ولی اگه نمک خو خأصیت و مزه‌یَ جٚه دٚس بٚده، چوطو وأستی اونی خأصیت و مزه‌یَ اونَ وأگردأنِن؟ دِه هیچی رِه بٚکأر نأیِه، جغرز اَنکی فیشأده بٚبه و مردوم اونَ لقد دٚمٚج بوکونٚد.

¹⁴ «شومأن جهانٚ نوریدی، هچین ایتأ شهرٚ مأنستَن کی ایتأ تپّه رو نٚهأ و نشأ اونَ چومأنٚ جَا، جیگأ دٚئنٚ.

¹⁵ هطویم چرأغَ روشن نوکونٚده کی ایتأ کأسه جیر بٚنٚد، بلکی اونَ چرأغ‌پأیه رو نَهَد کی خأنه دورون همٚتأنٚ رِه، نور دتأوٚه.

¹⁶ اَطویی، وئألید شیمی خورومٚ کردکأرأن نورٚ مأنستَن مردومٚ رو دتأوٚه، کی اوشأن اَ کردکأرأنٚ بیدینٚد و شیمی آسمأنی پئرَ ستأیٚش بوکونٚد.

آمؤختٚن تورأتٚ جَا

¹⁷ «خیأل نوکونید کی بأمؤم موسا تورأت و قدیمٚ انبیأ بینیویشته‌یأنَ جٚه بین ببرم و بأطیلَ کونم، بلکی بأمؤم تأ اوشأنَ انجأم بدم.

¹⁸ رأس‌رأسِی شٚمٚره گم کی آسمأن و زیمین جٚه بین نٚشٚده، مگه هو زمأت کی تورأتٚ همّه، حتّا اونی کوجه‌دأنه قیسمت، دأنه بٚه دأنه انجأم بوبوسته بی.

¹⁹ بأزین اگه اینفر کوجه‌ترین حوکمَ توجه نوکونٚه و البأقیأنٚم بأموجه کی هوطو بوکونٚد، اون آسمأن ملکوتٚ دورون جٚه همه کوجه‌دأنه‌تر دؤخأده بِه. ولی هرکی خودا حوکمأنَ ایطأعت بوکونٚه و اوشأنٚ بأموجه، آسمأنٚ ملکوتٚ دورون پیله‌دأنه دؤخأده بِه.

²⁰ «شٚمٚره‌یٚم اَ هوشدأرَ دٚهٚم: تأ شیمی دیندأری، یوهودٚ دین عُلمأ و فریسیأنٚ دیندأری جَا بِیتر نٚبه، هیوخت آسمأنٚ ملکوتٚ دورون نتأنید بیشید.

آمؤختٚن در موردٚ زرخٚ بوستنٚ

²¹ «بشتأوسته دأرید کی اَمی قدیمٚ نسلأنَ بوگفتٚده کی " قتل نوأکودٚن و هر کی‌یٚم قتل بوکونه، موحأکمه بِه".

²² ولی من گم کی حتّا اگه تی برأرٚ جَا برزخَ بی، موحأکمه بی؛ و اگه کسی‌یَ شانتِه دؤخأنی، دادگأ دورون وأ جوأب پس فأدی. اگه تی ریفِقَ بی‌حورمتی گب بزنی، جهندمٚ آتش تی حقه.

²³ «بأزین اگه قوربأنی فأدأنٚ موقع معبدٚ قوربأنی جیگأ رو، تٚرَه بٚخأطر بأیِه کی تی ریفِق تی جَا دیلخوره،

²⁴ تی قوربأنی‌یَ هویه قوربأنی جیگأ سٚر وِلَ کون و اوّل بوشو تی ریفِقٚ جَا معذرت خأیی و آشتی بوکون؛ بأزین بیأ تی قوربأنی‌یَ خودایَ پیشکش بوکون.

²⁵ وختی اینفر تی جَا شأکیه و تٚرَه دادگأ بردأندره، رأ دورون، تی موشکیلٚ اونی اَمرأ فیصله بٚدٚن، نوکونه کی تٚرَه قأضی‌یَ بیسپأره، و قأضی‌یٚم تٚرَه مأمورٚ دٚس فأدٚه، و زندأن دکفی؛

²⁶ و اگه اَطو بٚبه، زندأنٚ دورون وأ بئیسی، و تأ دینأرٚ آخرَ فأندی، نتأنی بیرون بأیی.

آمؤختٚن در موردٚ زٚنأ کودن

²⁷ «بشتأوستید کی بوگفتٚده "زٚنأ نوکون."

²⁸ ولی من گم کی حتّا اگه شهوت و هوسٚ اَمرأ ایتأ زنأکٚ فأندٚری، هو موقع تی دیلٚ دورون اونی اَمرأ زٚنأ بوکودی.

²⁹ پس اگه تی رأستٚ چوم بأعیث بِه لغزش بوخوری، اونَ بٚکن و فیشأن، چون بِیتره تی جأنٚ ایتأ قیسمتَ، جٚه دٚس بدی، تأ اَنکی تومأمٚ تی وجود جهندمٚ میأن تأودأ بٚبه.

³⁰ و اگه تی رأستٚ دٚس بأعیث به لغزش بوخوری، اونَ وأوین و فیشأن، چون بِیتره تی جأنٚ ایتأ قیسمتَ، جٚه دٚس بدی، تأ اَنکی تومأمٚ تی وجود جهندمٚ میأن تأودأ بٚبه.

آمؤختٚن در موردٚ طلأقَ گیفتن

³¹ «هطویم بوگفتٚده کی "هر کی خو زنَ طلأقٚ ده، وأستی اونَ ایتأ طلأقنأمه فأدٚه"

³² ولی من شٚمٚره گم، هر کی خو زنَ جغرز خیأنٚت هر چی دِه وأسی طلأقَ ده، او زنأکٚ زٚنأ کودنَ بأعیث بِه. و هرکی ایتأ طلأقٚ دأ زنأکٚ اَمرأ ایزدوأج بوکونه، اونم زٚنأ بوکوده.

آمؤختٚن در موردٚ قسم خوردن

³³ «وأزم بشتأوسته دأرید کی اَمی قدیمٚ نسلأنَ بوگفتٚده:" دورُغٚ قسم نوأخوردن و هر زمأت خودا نأم اَمرأ قسم بوخوردی، اونَ وفأ بوکون."

³⁴ ولی من گم: هیوخت قسم نوأخوردن، نه آسمأنَ کی خودا تخته،

³⁵ و نه زیمینٚ کی اونی پأ جیر نِهِه، و نه اورشلیمَ کی او پیله پأدیشأ شهر ایسه؛ هیتأ جٚه اَشأنَ قسم نوخورید.

³⁶ خودتٚ سٚرم قسم نوخور، چونکی نتأنی ایتأ مویَ سیأ یا سیفیدَ کونی.

³⁷ "بله" یا "نه" فقد او چی ایسه کی وأستی بیگی. جٚه اَن ویشتر گب زِئن، شیطان کأره.

آمؤختٚن در موردٚ اینتقأم فأگیفتن

³⁸ «بشتأوستید کی بوگفتٚده خطأکأرٚ آدمٚ موجأزأت، وأستی، او آسیبی کی فأرٚسأنه بو اَمرأ، موطأبٚق بٚبه، ینی "چوم، چومٚ عوض، و گأز، گأزٚ عوض".

³⁹ ولی من گم کی شریرٚ آدمٚ روبرو نوأ ایسأن! اگه اینفر تی رأستٚ دیمٚ چٚک بٚزِه، او وٚرم وأگردأن اونی طرف.

⁴⁰ اگه اینفر تٚرَه دادگأ فأکشأنِه کی تی قٚبأیَ تی جَا فأگیره، تی عبأیم اونَ فأدٚن.

⁴¹ اگه ایتأ رومی سروأز تٚرَه دستور بٚدأ کی ایتأ بأرَ ای مأیل اونٚ رِه حمل بوکونی، تو دو مأیل حمل بوکون.

⁴² اگه کسی تی جَا چیزی بٚخأسته، اونَ فأدٚن؛ و اگه تی جَا قرض بٚخأسته، اونَ دٚسٚ خألی اوسه نوکون.

آمؤختٚن در موردٚ دوشمنأنَ محبت

⁴³ «بشتأوستید کی گده: " تی همسأده‌یَ دوس بٚدأر" و تی دوشمن اَمرأ دوشمنی بوکون.

⁴⁴ ولی من گم کی شیمی دوشمنأنَ دوس بٚدأرید، و اوشأنی رِه کی شٚمٚره جفا کونٚد، دوعأیٚ خیر بوکونید.

⁴⁵ اگه اَطو بوکونید، آسمأنی پئرٚ رأس‌رأسِی زأکأنٚ مأنستَن انجأم بدأیید. چونکی اون خو آفتأبَ هم بدأن و هم خُبأنٚ رو دٚتأوأنه و خو وأرشٚم هم دوروستکأرأن و هم شرورأنٚ سٚر وأرأنه.

⁴⁶ اگه فقد او آدمأنی‌یَ دوس بٚدأرید کی شٚمٚره دوس دأرٚده، اَ کأرٚ رِه چی جأیزه‌یی فأگیرید؟ حتّا خرأبٚ بأجگیرأنٚم هه کأرَ کونٚده.

⁴⁷ اگه شیمی ریفِقأنٚ اَمرأ فقد مهرٚوأن بیبید، الباقیأنٚ اَمرأ چی فرقی کونید؟ حتّا بُت‌پرستأنم هه کأرَ کونٚده.

⁴⁸ پس شومأن وأستی کأمیل بیبید، هوطویی کی شیمی آسمأنی پئر کأمیله.