Rasul 13 - EipomekAllah El Dib Kanye arye nyabukura, sik Antiokia mutuku diba tenebik nang arye, Barnabas ap, Saulus ap, wibuka dopkwetebik yupu 1 Antiokia mutuku diba tenebik nang kan-kan arye aminyan upnamuk ning yupu ap, Allah yupu lak len yupu ap, peterena nang nabi nang ulamik. Tonda, yuk nang arye akunum diba tenebik nang ati wibuka, Allah yupu nyalamikce peterena nang ulamik. Sik apeterelamik nang si ara, ani. Barnabas ap, Simeon, ara, Niker, nyalamiknye ap, ton yuk pera Kirene mutuku deiyamiknye Lukius ap, Manaem ap, ton Saulus ap ulamik. Menaem ara, weik ninye deiyoknye Gubernur Herodes el ap neiktoto nemdiknye bitia. 2 Sik anang ara, ‘Allah si erepnamabe’ tenen, din dina kum arye, din si tebuka Allah siuk erelamikura, Allah El Dib Kanye arye nyabuk. “Anggunce Barnabas ap, Saulus ap, wibuka deipnululume. Na tenepse pil ‘Sik anang arye dopnamdak’ tenen, wiamsa ati, winira anggunce abitinye nang wibuka deipnululume,” nyabuk. 3 Nyabuka ati, sik din si tebuka ulamika ani, Allah morobikce, anang gisok deice sik taruk tatang talibikopura, ‘Apil dopnamdak’ tenen, dopkwetebik. Barnabas ap, Saulus ap, Siprus mutuku binuka pil dolamrik yupu 4 Allah El Dib Kanye arye akunum dopkwetebuka ati, Barnabas ap, Saulus ap, ‘Nun pil dolbinanam’ tenen, laut mekwen lilun tam ou birikce, Selukia mutuku birik. Selukia mutuku anirye, mek bukna yo pum bukrikce, mekwen deice banmarika ani, Siprus mutuku birik. 5 Siprus mutuku birikce Salamis mutuku birikopura, sik Yahudi nang arye ‘Allah el si erebibirye el yupu kekepnamap’ tenen, domik aik noutamakarye, anyaik-anyaik weik Allah yupu peterepra balamrik. Sik amutuku binuka peterelamrik talak ara, Yohanes ara, sik anang melinanye ulamuk. 6 Salamis mutuku akunum petereprikopura, anirye Siprus mutuku noutamak nirya balamrika ani, Papos mutuku birik. Papos mutuku birikce, Yahudinye tonok, ninye ker dolamuknye ulamukbuk eiprik. Anye bira, ninye ker dolamuknye ati ara, el si ara, Baryesus nyalamik. Baryesus arye, talye yupu deice arye, “Nara, Allah yupu laka nyananye unune,” nyaltaklamuk bukni, elda telila yupu nyalamuk. 7 Tonda, amutuku weik ninye deiyoknye Gubernur Serkius Paulus, el pil melinanye ulamuk. AGubenur ara, minopce bisibuka kel kipmanto kibuknye ulamuk. Winilamukce, ‘Allah yupu kekeptinye’ tenen, patabuka ati, “Allah yupu nyalyanitiringe,” nyabuka morobukaura, yuk nang kekebikce Barnabas ap, Saulus ap, binuka laka nyabik. 8 Bukni, aninye ker donanye sik Yunani nang arye el si ati, Elimas nyalamiknye bira utenebuk. ‘Yesus dib tenebik nang tenelamik atonun, agubenur ababye dib teneplyak’ tenen, Barnabas ap, Saulus ap, sik nyalamrik yupu, ati yupu sekuk. 9 Elimas arye anang sik yupu sekukura, Saulus ara, si bitinanye anya arye, Paulus ton si nyalamiknye birye, Allah Dib Kanye el kanye talima pum tam wekuka langdibukura, Elimas ati pia dipnilipmokce nyabuk. 10 “Anda Isa Mutuku Dongonye kouku kolokonanye mi ulyamce, aning-aning nirya teleb diksukum un ning nirya batakloplumnye ulyame. Tilila yupu nyabuka duknubuka batakna ap, malye un ning ap, an talima noutamak tenena weik ulyame. Allah el diksukumuk nyalye yupu dobuka, ance kwalipsingnibuka nyaminye yupu ara, pia kum bataknalam do? 11 Winira, Allah mikip arye wenepnukile. An asing kupkilibuk, mitik anun tonap, weik ulamince, keting dirina kum eipnamlame,” Paulus arye Elimas ati nyabuk. Paulus arye ayupu nyabuka deice arye, adiparyuk Elimas el asing kubukba tonok ning babye kum eipmanto ubuk anya arye ‘Yatanya birye na taruk talipnuturye bobinutu do?’ tenen, dengkepdanin banmok. 12 Aweik ninye deiyoknye Gubernur arye Elimas ati awinibuk ning eibukce diba tenebuk. AGubenur diba tenebukce, Yesus peteren yupu nirya ati, ‘Se, aning ara, pia mambul yupu,’ tenebuk. Paulus ap, Barnabas ap arye, Antiokia mutuku noutamak, “Yesus arye lyepnamsile,” nyabuka, Yesus lak teleb yupu peterelbirik yupu 13 Ura, Paulus ap, el neika balamik nang ap, Papos mutuku arye, mek lia weik yo pum bukikce, laut mekwen deice arye Pamfilia mutuku biyikce, Perga mutuku welebik. Perga mutuku welebikura, sik aunmekba, Yohanes anang batakuka ‘Tamubuka Yerusalem mutuku binun’ tenen, biyuk. 14 Biyukopura, sik anang arye Perga mutuku batakuka, amutuku arye Pisidia tam noutamak Antiokia mutuku biyik. Biyikopura, sik Yahudi yala deiyok nang Allah yupu weklamik sum ati, Sabat sum arye, sik Yahudi nang Allah yupu kekelamik aik wekik akarye, bukik. 15 Bukibuk, yuk nang arye, Allah arye, “Aning wininamlulume, aning kum wininamlulume,” nyapdeibukura, Musa sekamuk yupu mem yupu ap, tonda Allah nyapdeibukura, el yupu lak lena deiyok nang, sik nabi-nabi nang sekamik yupu ap, anyasik nang arye nyabikopura, sik Yahudi yala deiyok nang Allah yupu keken aik, deiyok nang arye yuk nang ati yupu nyabikura, anang arye Paulus ap, Barnabas ap, ati nyabik. “Nun kayapu, talima kwa din yupu ton aupmasilyeura, nun nyapsuturume,” nyabuka morobik. 16 Nyabuka morobikura, Paulus arye tikukce, ‘Yupu tunimapnamak’ tenen, taruk pukuk akarye, yupu nyabuk. Na kayapu, anggun Israel ninye ap, anggun Yahudi yala kum ninye, yuk mutuku ninye bukni, Allah si erelulum ninye ara, na yupu kekepnululume. 17 Israel ninye sik talinyak Allah ara, minop arye nun apu yapu wipdeibuka, akuamukce sik Mesir mutuku noutamak, ninye asik nang ato sik tuba aulamik talak ara, Allah arye sikti, meilyamuka deice arye Israel ninye yupa weik tabaknin balamik. Tonda, el meilyamuk deice arye sik winilamik ning nirya telebuk ulamuk. Weik kipdeibukce, nun apu yapu ara, Allah weik mikip deice arye amutuku noutamak arye menekuka bobiyuk. 18 Menekuka bobiyukura, sik aninye arye Allah ati malye winilamik bukni, keting tamun yupa ara, 40 tahun deice arye, sikda mek kum mutuku anya arye ninye kum ulamik mutuku, yinim mutuku noutamak balamik talak ara, kum bataklamukce pia melilamuk. 19 Kanaan mutuku noutamak ulamik ninye amutuku yala, amutuku yala ninye nirya tekbarye, Allah el pia meilyamuka deice arye, Israel ninye arye amutuku ninye obisibik. Obisibikura, amutuku-amutuku ninye nirya, sik talyamik mutuku nirya Allah arye Israel ninye ati aribuk. 20 Allah arye awinilamuk ning awinilamuk ning nirya ara, dukdongobuka keting tamun yupa weik 450 tahun deice arye winilamuk. Anirya winibikopura, Allah arye, ‘Israel ninye sik yupu lipsisikuka bokolina deiyok nang unamak’ tenen, sik ninye deiyok nang areamukbuk, pia winilamika ani, aminyan talak, Allah el yupu laka nyananye Nabi Samuel erepdeibukura, yanuka tikuk. 21 Samueltikuk talak ara, sik anang arye morobik. “Nun weik yupu bokolinanye Rajanye wipdeipsilyame,” nyabuka morobik. Sik morobikura, Allah arye, Benyamin yalanye, el si ara, Kis, el mi Saul, ‘Sik weik ninye deiyoknye Raja unamle’ tenen, wipdeibukura, Saul arye keting tamun yupa ara, 40 tahun deice arye, sik weik ninye deiyoknye Raja ulamuk. 22 Aminyan talak ara, Saul malye ubukura, Allah arye, Saul batakukce, ‘Yuknye sik ninye deiyoknye Raja unamle’ tenen, Saul pununa ati, Daud wipdeibuk. Deibukce Allah arye Daud ati tenebukce ayupu nyabuk. “Isai el mi Daud ara, nun kanye talima ansinibuka unyama ati, nun kanye tonok bopnumu nang unyame. Narye elti, ‘Apil donamle,’ tenepnye ning nirya ara, dipkoprop el donamlarya,” nyabuk. Paulus arye sik awekmek nang ati nyabuk. 23 Nyabuk akarye ayupu tonap dukdongobuka nyabuk. Allah arye nun Israel nang nun apu yapu ati nyalilamuk touk, Daud yala nang arye deibikura, dadeipdanin yangalamika ani, sirya tam winira Israel ninye, nunti lyesululnye Yesus, wipdeiamuka ani, akunum arepmasile. Ara, Daud yala nang arye deibik ati, Allah arye, ‘Wininamake,’ nyapdeiyamuk touk akunum winipmasile. 24 Yesus min kum yanamuk talak ara, Yohanes arye Israel ninye nirya ati, “Anggun malye ulalum ning ap, anggun talima noutamak malye tenelulum ning ap, anirya batakmunce, anggun talima diksukum ninguk talipmunyeura, mek dongopnamsine,” Yohanes arye nyabuk. 25 Yohanes el pil dolamuka ani, sirya dakamuk talak arye ayupu nyabuk. “Anggunce nati yatanye tenenululum do? Anggun tenenmanulumnye bira na kume. Na kume bukni, anye bira na aminyan tam yanamlenye bira, elda pia weiknye ati ara, na talinye ununa. Ati, el yan ongona tapu kitilongon ning ara, narye kum kwiriptinye.” Yohanes arye nyabuk yupu nyapsine. Paulus arye sik Antiokia ninye ati nyabuk. 26 Nyabukopura, ayupu ton nyabuk. Na kayapu, nun Abraham mapu Yahudi yala ninye nirya ap, anggun Yahudi yala kum nang bukni, Allah diba teneplumce si erelulum ninye ara, Allah arye nun nirya lyesulul yupu nunti laka akunum dopkwetepmasile. 27 Sik Yerusalem mutuku nang ap, sik deiyok nang ap arye, ‘Yesus ara, nun lyesululnye ani,’ kum tenelamik bukni, sik Yesus obik talak ara, Allah yupu laka nyalamik nabi nang arye, “Winipnamake,” nyabuka sekamik yupu atonun winibik. Allah yupu laka peteren nang arye sekamik yupu ara, nun Sabat sum deice nirya arye Allah yupu peteren nang arye nyasinyake. 28 Yerusalem mutuku ninye ap, sik deiyok nang ap arye, ‘Ninye malye upneura, olamap deiyok ning ara, Yesus ara aning ton malye winipmala ati, adeice arye opnamabe’ tenen, aning deiyok ton deipdeyik bukni, deiyok ton bikna kum ubuka anya arye, kum bikik bukni, talya dem minibuka, ‘Pilatus nyaptuopura, sik opnamake,’ tenebikce, Yesus ona ati, sikce Pilatus ati, “Yesus opdeipsilyame,” nyabuka morobik. 29 Allah yupu laka nyana nang nabi nang arye, Yesus ati sekamik yupu atonun, atalak ninye arye aning nirya akunum winibikura, dibukba, Yesus dib tenebik nang arye, wanwanun yo deice arye el nong dobuka, ninye weilamak keil deiya pum bisik weibik. 30 Weibik bukni, Allah arye Yesus kam bukeibuk. 31 Kam bukibukura, asum-asum tonok-tonok bukni, amutuku-amutuku kutukuka tiknabuk ninye arye elilamik. Ara, el ap min arye dib tenebuka, Galilea mutuku arye Yerusalem mutuku neika balamik nang arye Yesus elilamik. Sik elilamikce, winira nun Israel nang ati Yesus el peterelamuk ning ap, winilamuk ning ap, laka nyasinyake. 32-33 Winira, nunce anggunti, laka teleb yupu ninye lyena yupu nyanmasiyabe. Allah arye nun apu yapu ati nyalilamuk touk, Yesus kam bukeibuka deice arye, anggun mapu nun wini talak unyap nang ati, nong akunum upmasile. Yesus kam bukeibuka deice arye, pia kam una deiyok ning akunum arepmasile. Mazmur dua sekamuk yupu nyapnusine. Ayupu ara, ani. ‘Anda, na mi kopropa ulyame. Arup ara, na an ni unmakine.’ (Mazmur 2:7) 34 Allah el mi dibuk talak ara, ‘Tonap tuba tamubuka kum dipnamle’ tenen, Allah arye tamubuka kam bukibuk. El kam bukibuk ning ara, minop talak sekdeiyamik yupu deice arye, wini talak akunum bikinyabe. Allah arye nyapdeiyamuk yupu ani. ‘Daud biti nyalilamse touk, anggun babye, pia teleb ning, ara, pia kam una deiyok ning, dipkoprop arepnamsine.’ Allah arye nyabuk. (Yesaya 55:3) 35 Tonda yukak sekamik yupu ara, ani. ‘Ance wibuka deiamlum ak, pia diksukumuk unamlanye, an mi kopropa aminyan talak diplyopura, pia kum lyupnamle.’ (Mazmur 6:10) Ayupu nyabuk deiyok ara, Daud ati kume. Ara, Yesus ati nyabuk. 36 Daud ulamuk talak Allah arye, ‘Daud apil donamle,’ tenyamuk pil dolamuka ani, sirya akunum dobukce, dibukopura, el apu yapu weilamik akuk weibikura, el boluk lyubuk. 37 Bukni, nun nyanmapnye Yesus ara, dipmok anyak, Allah arye kam bukibuknye bira, ila tamubuka kum dibuk. Tonda, pia kum lyubuke. 38-39 Na kayapu, aning ati ara, ‘Anggun kel kipnuluma’ tenen, laka nyapsine. Allah arye Yesus deice aniryuk, nun malye unyap ning ap, nun kanye talima malye tenenyap ning ap, kum kibuka delisilirye, namin kisulule. Yata ninye do nirya, Yesus ati diba tenebiceura, malye ning arye anggun talima ap, kanye ap, talibuka moupsilirye, yupu molisulul ning nirya, Yesus deice aryuk lyepsilirye, loldongosulule. Musa sekamsuk yupu atonun winimunya deice arye, malye ning talipsuka ara, lyebuka kum lopdeipsutue 40 Aning ati Ara, Allah yupu lak lenang nyapdeiamsik touk, ‘Kum winipnamsil’ tenen, moubuka dinamlulume. Sik nabi nang arye nyapdeiyamik yupu ara, ani. 41 ‘Anggun nalina weik nyalulum nang ara, kekeplulume! Pia teniltonauk ulamunya ani, dipnamlume. Anggun kam ulalum talak ara, narye pia mambul pil dopnamne bukni, yuk nang arye anggunti laka nyapsitinga babye, kum kekepnamlulume.’ (Habakuk 1:5) Paulus arye Habakuk sekamuk yupu ap, Paulus el yupu ap, akunum nyabukura, asukumuk deibuk. 42 Paulus ap, Barnabas ap, sik Yahudi yala nang arye Allah yupu peteren aik noutam arye binurik talak ara, sik nyaprik yupu kekepmek nang arye morobik. “Anggun nyapsurum yupu ara, aminggu bukuka orSabat sum arye, tonap, dukdongobuka nyapnamsurume,” nyabuka morobik. 43 Morobikura, akekepmek nang nirya bindobikopura, Yahudi nang ap, yuk mutuku ninyebuk, Yahudi nang diba tenelamik ning nirya, sik babye, kel kibuka diba tenelamik nang ap, Paulus ap, Barnabas ap, neika biyik. Neika biyikopura, Paulus ap, Barnabas ap arye, anang ati ayupu nyaprik. “Wini talak Allah el mikip arye melisulul ning, el kanye aryuk bico tenepsilirye, talye arisilya deice arye ululume. Aning pia talibuka umunce, Allah ati pia kum batakanamlume,” nyabuka, anang sik talima ati kwa deiprik. 44 Winibuka daulamika ani, tonok sum pil dona kumce, dikdik sebuka sik Allah yupu peteren sum Sabat sum ubukopura, amutuku ninye nirya ‘Allah yupu kekepnamap’ tenen, bulubuka wekik. 45 Ninye weik bulubuka wekik ak, Yahudi yala deiyok nang arye awekmek nang eibikce, sik kanye pum tam arye anang ati yu ubukura, watubikce derebik. Derebikce, Paulus el nyanmok yupu ap, ton el ap, ati malye yupu nyabuka yupu sekik. 46 Yupu sekikura, Paulus ap, Barnabas ap, ilil kum asa mikip arye, tamubuka anyanmek nang ati nyaprik. “Pia teleb ning ara, nunce Allah yupu minopce anggun nyapsitinimibuk, kekeptum bukni, anggun ayupu batakmalumce, kum kekepmalume. Aning ati ara, Allah arye kam pia una arisulul ning, ‘Kum dopdopnamabe’ tenen, anggun kanye pum tam aryuk tenepdanmalumce, ayupu batakmalum ati ara, winira nunda Yahudi yala kum ninye ati, sik un dam peterelbinaname. 47 Allah arye nunti ayupu nyaipsuke. ‘An deice aryuk, ninye mutuku-mutuku nirya ap, mutuku sirya im sirya daunyak ninye ati, ‘Ninye lyen yupu bobinalame’ tenen, yuk-yuk mutuku ninye dirina kina ati, upna dirina atonun narye wibuka deipkine.’ (Yesaya 49:6) Paulus ap, Barnabas ap, arye nyaprik. 48 Paulus ap, Barnabas ap, ayupu nirya nyaprikura, sik Yahudi yala kum ninye kekebikce kanye deibikce, nyabik. “Se, Allah el yupu ara, pia mambul,” nyabuka Allah si erebik. Winibikce, Allah arye, ‘Sik kam pia una deiyok ning dopropnamak’ tenen, minop arye kintinibuka wipdeiamuk ninyeuk dib tenebik. 49 ‘Winilamika ani, amutuku dam ulamik ninye weik tonap, nun ni Yesus yupu kekelamikce, sik diba tenen, nang yupa weik upnin balamik. 50 Bukni, aminyan talak, sik Yahudi yala deiyok nang arye, amutuku Yunani ulamik kilapu, sikda sisin kilapu ulamikce, Allah si erelamik kilapu ap, tonda, amutuku koprop sisinanye ap, ati ayupu nyabik. “Paulus ap, Barnabas ap, sik nong deice ikin ning deipnuyabe,” nyabuka yupu deice arye obyakik. Yupu deice arye obyakikura, amutuku nang arye Paulus ap, Barnabas ap, sik nong deice ikin ning deibikce, “Anggun anang berurume,” nyabuka, sik mutuku noutamak arye yakik. 51 Yakikura, Paulus ap, Barnabas ap arye uteneprik. ‘Amutuku nang arye Allah yupu yanipmek ati, nun babye, sikti, kanye delina kumce, pia yanipdongobuka binuname,’ teneprikce, sik yan ongona amutuku tuku bolpipmok yan ongona doproprikak arye, amutuku tuku kiliplobuka Ikonium Mutuku koulukrik. 52 Sik koulukuka birik bukni, sik atupa ulamik ninye, ara, Antiokia mutuku Yesus diba tenebuka tuba aulamik ninye ara, Allah El Dib Kanye sik talima noutamak wekuka langdibukura, kanye deibuka ulamik. |
© 2023, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Wycliffe Bible Translators, Inc.