Daniel 5 - EipomekAllah arye, abilinga deice sekeibuk ning ati, nyabuk yupu 1 Tonok talak ara, Babel mutuku ninye deiyoknye, Nebukadnesar talibuka dolamuk pil ara, elce deiamuk mi, Belsiyasar el punubuk. Winibukce Babel mutuku ninye deiyoknye ulamuk. Belsiyasar birye, yu lelamle mek dina ati, weik sum kibukura, “Ninye yupa weik seribu (1.000) nang bulubukapmunce, na dam yalulume,” nyabuk. Nyabukura, el dam yayik. Yayikopura, anggur mek ninye kanye wangalamak mek, pia weika arye dinmek. 2 Amek dinmek talak aniryuk, Belsiyasar birye nyapdeibukba, dekna weik ning, emas arye memebuka deiamik mangkok ap, perak mangkok ap, Yerusalem mutuku noutamak Israel nang arye, Allah el si erelamik aik pum tam deiamikbuk, Belsiyasar el deiyoknye koproba, Raja Nebukadnesar birye, dobuka boyanamuk ning ara, Belsiyasar birye, “Aning nirya dobuka boyanululume. Ara, na Rajanye ap, na amu tam ninye deiyok nang ap, nun kilapu ap, nun neika unyap ninye ap, anyaik pum tam deiamik ning dobuka, boyamunyopura, anggur mek amakau arye kwebuka dinamabe,” nyabuk. 3 Nyabukura, Israel ninye arye, Allah el si eren aik pum tam deiamik ning, emas mangkok ap, perak mangkok ap, boyayik. Aning yanuka boyayikopura, Raja Belsiyasar ap, el amu tam pil don nang weik nang ap, sik kilapu ap, sik nirya ara, amek makau arye anggur mek kwebuka neika dinmek. 4 Sik nirya kanye wangalamak mek, anggur mek dinmek talak aniryuk, mot senmekce, sik Isa Mutuku Dongonye si eren ati, memebuka deiamik ning, kat ning emas ap, perak ap, tembaga ap, yo ap, keil ap, deice arye memamik ning ati, si erenmek. 5 Atalak aryuk, talye karin arye, ninye taruk atonun arye, weiknye el bulamukce, dilamuk abilinga taram ara, weisa dirina upmokak ara, ninye taruk arye yanuka, talibuka sekenmokak, ninye deiyoknye birye, lak arye eibuk. 6 Asekna ning eibukopura, ninye deiyoknye lukdayukce, ilil ubuk. El urasin ara, yuk kibukce, el kanye walwal ubukce, kanye talima ikin ubukopura, kutam dam ap, ber yok dam ap nirya, bukmaka tilikuka, yok sirim talibuke. 7 Winibukopura, ninye deiyoknye, yupu mikip asa arye nyabuk. “Kasdim mutuku nang, ara keting, wala, kurya kel weik bikin nang ap, aminyan winipnamle ning, lak lena deiyok nang ap, Isa Mutuku Dongonye mikip deice ninye winipmanto kum pil donyak nang ap, yukupmunba, na dam bulubuka yanunyake,” nyabuk. Nyabukura, sik anang nirya bulubuka yayikopura, ninye deiyoknye birye, sik anang nirya ati, nyabuk. “Anggunce, asekmal ning yinipmunce, el nong laka nyapnamnulume. Yatanye birye, ‘Deiyok ara, ani,’ teneplirye, na kel kina ati, laka nyapnamanilanye bira, narye el kina ati, dekna ning pia teleb baju, cang ning ap, kwerya ngang ongolamak ning karakna emas ap, arepnamne. Arepnirye, weiknye kina ati, anye erepdeipnamane. Na ninye deiyoknye ununa atonun, na amu tam deiyok kinanye unamla ati, erepdeipnamne. Ara, na amu tam bukni, weiknye kinanye unamle,” nyabuk. 8 Raja Belsiyasar birye, ayupu nyabuk bukni, aweik kel nang nirya babye, elti, “Deiyok ara, ani-ani,” nyananye tonok babye, ton kum unmek. Asurat sekna ning eibuka yinipnirye, “Deiyok ara atia,” nyabuka, weik deiyoknye biti, laka nyapmanto nang ton kum ulamik. 9 Kum ulamik ati, ninye deiyoknye Belsiyasar birye, ‘Se’ tenen, el kanye talima pia teniltonmokce, malye kanye bobuka, walwal ubukba, ikin kanye bobuk. Tonda, el amu tam pil yuk-yuk talibuka dolamik nang babye, kanye walwal ubuk. 10 Weiknye Raja Belsiyasar ap, el amu tam deiyok nang ap, weik arye malye yupu nyanmek bukni, ninye deiyoknye Raja Belsiyasar, el kil ara, weik kwalya kwalibuka dilamik aik bulbiyuk. Wekuka bukukce, akil arye el akanye Raja ati nyabuk. “Naio, anda pia kam unalamnye ati ara, an eipmalam ning ati, teniltonauk unmalamce, malye kanye bona meme. Darapdongobuka nimalyap asa unalame,” nyabuk. 11 Nyabukce, ayupu ton nyabuk. “Ara, urdem ati kum nyapkine. Na ni, an un dam ululnye tonok ton, Allah arye, anye dib kanye mikip weika arye arepliba, ululnye ton aulule. Anye bira, malye winina kumnye, diksukumuk ululnye aulule. Anye bira, an ni Raja Nebukadnesar, ninye deiyoknye ulamuk talak arye ereiamukba, ulamuknye tuba aulule. Anya arye el anye bira, el weik kel kiamuk ning ap, nong noutamak ulul ning kel kina ap ara, Allah el weik kel bikilul touk, ululnye aulule. An ni birye, Babel mutuku ulamik weik kel bikna nang nirya, sik deiyoknye kina ati, anye wipdeiamukba, ulamuknye tuba aulule. El amu tam ulamik nang ara, ani. Ara, Isa Mutuku Dongonye mikip deice arye aning-aning kel bikne nang ap, keting, wala, kurya weik kel bikamik nang ap, aminyan winipnamle ning laka len nang ap nirya, anye el amu tam ulamikbuk, elda sik deiyoknye ulamuknye aulule.” 12 “Anye bira, pia kum winipmanto ning, kel weiknye koproba ulule. Ara, Allah el Dib Kanye mikip arebuk deice arye, nong noutamak weik kel bikin ning ap, lengdar mapmace ning nong laka nyananye ap, duknun ning lak lenanye ap, tonda, ninye ikin kanye bopmace ning nirya ati, lipsisikilinanye ulule. Anye el si ara, Daniel nyalamik bukni, an ni birye elti, winiryuk si dobuk ara, Beltasar nyabukba nyanyake. Wini talak ara, ance anye yukupminba yalirye, asekukak eiplum ning, nong laka nyapnukile.” Ayupu nirya ara, Raja Beltasar el kil arye nyabukba, Raja kekebuk. Asekeipmok sekna ning ati, Daniel birye, “Deiyok ani,” nyabuka, lak nyabuk yupu 13 Raja el kil arye, ayupu akunum nyabukopura, Daniel dobukabikce, adiparyuk weiknye, Raja Belsiyasar dam boyayik. Boyayikopura, ninye deiyoknye birye, Daniel biti asipdeyuk. “Na kwit anda Daniel, na ni birye, Yehuda yala ninye kan-kan ulalumbuk, bobuka amutuku boyanamkuk do?” nyabuka asipdeyuk. 14 Ura, Belsiyasar bira Isa Mutuku Dongonye si erelamuknye ulamuka anya arye, elce nyabuk. “Narye kekekiniba, ‘Elda Isa kanya mikip weik langdibukak ululnye,’ nyakinyakak kekeknunune. ‘Adeice arye weik kel kina deiyok ning ap, nong noutamak weik kel kin ning ap, weik ululnye,’ nyakinyakak kekeknunune,” nyabuk. 15 Nyabukce, ayupu ton nyabuk. “Aning-aning nirya, weik kel nang arye, abilinga deice asekeibuk ning ati, yanuka yinipdeyik bukni, ‘Deiyok ara ati, sekeipkuke,’ nyabuka, laka kum nyapnik. Ati, sikda laka kum lepmanto nang unyake. 16 Bukni, wini talak kekenmanuba anti, ‘Elda aning nirya kel weiknye koproba ati ara, duknun ning laka nyapmantonye aulule. Tonda, ninye kanye ikin upmalye ning, lak lenanye aulule,’ nyakinyake. Ati ara, ance abilinga deice sekeibuk ning yinipmince, ‘Deiyok ara, atiba,’ nyabuka, laka nyapniminba, na kekepnune. Aning laka nyapniminyopura, an si erena ati, weik nang ongolamak cang baju teleb ning ap, emas ning ngang ongolamak ning ap, arepnamakine. Arepkinirye, weiknye kina ati, an erepdeipnamakine. Na ninye deiyoknye ununa atonun, na amu tamnye unamlama ati, erepdeipnamakine. Ara, na amu tam bukni, weiknye winilinye unamlame,” weik deiyoknye Belsiyasar birye, Daniel biti nyabuk. 17 Nyabukopura, Daniel birye tamubuka nyabuk. “Na ni Raja, ance, ‘Na dekna ning arepnutue’ tenen, kum patanmanile. Aning ara, an dam anyuk aupmale bukni, yuk nang arena telebe. Wini talak ara, narye sekna ning yinipnirye, lak nyapniba, na ni Raja anti, ‘Deiyok ani,’ tenen, kel kipnulama ati, lak nyapnukine. 18 Tonda, Allah aning-aning nirya talibuka deice tam, Pia Mikip Weik erena deiyoknye birye, an ni koproba Nebukadnesar biti, ‘Ninye deiyoknye unamle’ tenen, erepdeiamuke. Erepdeiamukce, an ni koproba Nebukadnesar biti, ninye deiyok nang nirya, aulamika deice tam deiamukba, ulamuk. Tonda, an ni koproba si ara, yuk mutuku nang nirya arye, kel bikamik. Tonda, el tibuk si erebuka, kilamikce winilamik.” 19 “Winyamuka ati, ninye ayala-ayala nirya ap, yupu yuk-yuk nyalamik ninye nirya ap, elilamikce elti, weik ilil ulamukba, yok sirim talilamuk. Ara, talye ati kume. Elce, ‘Opnun’ tenepne nang ara, atalak aniryuk, obuka bataklamuk. Tonda, ‘Kum opnune,’ tenepne nang ara, kum olamuk. Tonda, ‘Lyepropnun,’ tenepne nang ara, lyelolamuk. ‘Ereipnun,’ tenepne nang ara, erelilamuk. ‘Amu tam kipdeipnun,’ tenepne nang ara, amu tam kililamuk.” 20 “Bukni, el kanye talima erebuka, keil kisok deibuka, erepdayukce, kwalibuka deice arye, weik nang bulamak kursi deice arye, tuku tam kibuk. Winibuk talak ara, elti, si erelamik ning ap, el taleamuk ning ap, anirya ara, Allah arye doprobukba, pia kum dayuk. 21 El anye bira, ninye tenelamak kanye atonun kum ubukba, ninye nirya arye elti, yakikba, bura tam biyuk. Ninye arye tenelamak kanye atonun kum bukni, talye bai kam ulamle ning, sapi basam do, keledai basam do, atonun kanye bobukce, talye palamle ning dilbalamuk. Winilamuka ani, pata mutuku mapmanba, el nong nirya, mok purwu palilamla touk, ulamukba ninye arye elilamik. Winilamuka ani, sirya talak ara, elce tamubuka tenebuk. Ara, Allah elce aning-aning nirya talibuka, deice tam Pia Mikip Weik Deiyoknye ulinye birye, el teneplirye, ‘Yatanye do, anye bira, ninye deiyoknye unamle,’ tenelye touk erelilule. Tonda Allah ara, tukwak mutuku ninye deiyok nang nirya, talibuka unyak nang nirya, sik deice tam ululnye bira, ‘Allah el uka’ tenen, moubuka kel kibuk. Bikamukba, Allah arye, ila tuba tamubuka, tonap an ni koproba teleb kipdeibuk. 22 Bukni na nio, anda Nebukadnesar el mi Belsiyasar bira, an ni koproba, ikin weik ulamuk ning nirya ara, kel kiamlum bukni, moubuka tenena kumce, an talima namin asa kum kiplumce, erenauk tuba ulyame. 23 Anda, Allah im deice ululnye dinmakukak arye, malya kibuka kanye erepdalumce, Allah ati, ‘Na like’ tenen, yaniltalamlume. Winilamlumce, Allah el si eren aik pum tam, deiamikbuk, boyanamik ning, emas arye memebuka deiamik mek makau ara, ance nyaplumba, an mutuku talibuka unyak deiyok ninye ap, an kilapu ap, an tam kili sal ap, sik nirya ara, amakau arye anggur mek kwebuka dinmalume. Winipmalumce, anggun si erelulum minop kwemdina ning, emas ap, perak ap, tembaga ap, yuk kat ning yo ap, keil ap kintinibuka deiamik ning, Isa Mutuku Dongonye urasin atonun ning ara, sik si nyabuka erepmalumce, mot nyanmalum talak ara, ‘Allah dinmasile,’ tenepmalume. Anggunce, Isa Mutuku Dongonye si erelulum minop kwemdina ning ara, asing arye, ton kum elinyake. Tonda, amul arye kum kekebuka, kel bikinyake. Allah aniryuk, dibin ning babye, kam un ning babye, elcuk, ‘Wininamak’ tenen, kintinibuka deibuknye ulul bukni, atalak ara, ance Allah ati, telebe nyabuka, si kum erepmalume. Tonda, Allah aryuk an kam unamlam ning nirya ara, kintinibuka delikulule. Awinikilye ning nirya ara, ance moubuka kum kel kilaluma ati nyapkine. 24 Winipluma ati ara, Allah el taruk dopkwetebukce, ayupu nyabuka, aik abilinga taramak sekeipkuke. 25 Ati, abilinga deice Aramaik yupu deice sekeipmo sekna ara, yinipdeipnukine. Ara, MENE MENE TEKEL PARSIN sekeipkuke. 26 Asekeipmakil ning nong ara, atia. Min sekuka deipmok ning ara, deiyok ani. Ara, ance ninye deiyoknye umince, amutuku talinamlam talak nirya ara, Allah arye akunum nukeipmakile. Tonda, sirya daknamle talak babye, akunum kintinipkuke. 27 Tonda, TEKEL nyabuka sekeipmok ning ara, deiyok ani. Ara, an ninye deiyoknye Raja umince, pil donyaka nirya ara, ‘Ikin do, kanam asa do?’ tenen, akunum deipdeyukce, kiklipdeyuka ara, kanam asa kipkukce, suktalipkuka ati, kanye kum deipnamkile. 28 Tonda, PARSIN nyabuka sekeipmok ning ara, deiyok ani. Ara, an talibuka uminye mutuku nirya ara, Allah arye dopropkilirye, aning nirya noutamak arye bokuka, sik Persia mutuku nang ap, Media mutuku nang ap ati, arepnamle.” Daniel birye, ayupu nirya, ninye deiyoknye Belsiyasar biti, nong laka nyabuk. 29 Nyabukopura, Belsiyasar adiparyuk minopce, el amu tam pil don nang ati, nyapdeibukba, sikce Daniel biti, weik nang ongolamak cang baju, pia teleb ning ap, emas arye memamik karakna ning ap, arebikopura, elce dobuka karakeibuk. Tonda, Belsiyasar birye, weiknye kina ati, Daniel erepdeibukce nyabuk. “Ara, na ninye deiyoknye ununa atonun, ‘Na amu tamnye unamle’ tenen, erepdeipkine. Ara, na amu tam bukni, ninye deiyoknye winilye ning ara, unamlama ati nyapkine,” Belsiyasar birye, Daniel biti nyabuk. 30 Belsiyasar birye, ayupu nirya nyabuka, sirya nyabukopura, alukunyan noutamak aniryuk, Babel mutuku ninye deiyoknye, Raja Belsiyasar bira, yuk nang arye yanuka, obikba dibuk. Adibuk talak aryuk, Media mutuku ninye deiyoknye, el si ara Darius birye, Babel mutuku nirya yanuka talibukce, deiyok kibuka, Raja tikamuk. 31 Babel mutuku ninye deiyoknye, Belsiyasar akunum obikopura, el pununa ati, Midian mutukunye, el si Darius arye, ninye deiyoknye deiyok kibuka, Raja kiamukce, ulamuk. Atalak ara, Darius el upra balamuk talak ara, keting tamun yupa weik, enam puluh dua tahun (62) deice ulamuk. |
© 2023, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Wycliffe Bible Translators, Inc.