Matio Gane 12 - Naaŋmen Nɔpaalaa GaneYeezu Ne A Pɛnnoo Bebiri Yɛlɛ ( Mak 2:23-28 ; Luk 6:1-5 ) 1 A saŋ na, Yeezu da tu la kyi weɛ poɔ tɔlɔ a pɛnnoo bebiri daare. Kɔŋ da kpɛ la a O potuuribo, ka ba da piili ŋmaara a kazuri mine foɔrɔ ɔɔrɔ. 2 A Faraziimine naŋ da wa nyɛ a lɛ, ba da yeli ko la a Yeezu, “Nyɛ, a fo potuuribo erɛ la yɛlɛ naŋ ba tu sori ka ba e a pɛnnoo bebiri daare.” 3 Ka a Yeezu da leɛ soore ba, “Yɛ mɔɔ ba sɔre a gane poɔ a nyɛ lɛnɛɛ Davil naŋ da e a saŋ na kɔŋ naŋ da kpɛ o ne o noba be? 4 O da kpɛ la a Naaŋmen yiri a te ɔɔ a Boroboro na ba naŋ maŋ de ko Naaŋmen, kyɛ ka o ne o noba da ba taa sori ka ba ɔɔ. A Naaŋmen bagmaale nembɛrɛ yoŋ la da taa sori ka ba ɔɔ a. 5 Kyɛ bee yɛ ba kanne a begɛ poɔ, ka a pɛnnoo bebiri daare a Naaŋmen bagmaale nembɛrɛ naŋ be a Naaŋmen die poɔ, maŋ sãã la a pɛnnoo bebiri kyɛ ka a ba taa yelsaanaa zaa be? 6 Maa yele korɔ yɛ, bonkaŋ naŋ gaŋ a Naaŋmen die be la kyɛ. 7 Kyɛ ka yɛnee da baŋ a yɛlɛ ŋa tɛgɛ, ‘Nimibaaloŋ la ka N boɔrɔ, a ba e bagmaale,’ yɛ da koŋ duoro noba ane yɛlɛ ba naŋ ba sãã. 8 Bonso, a Nensaala Bie la a pɛnnoo bebiri daana.” Dɔɔ Kaŋ Naŋ Taa Kpaŋkpaŋkũũ Yɛlɛ ( Mak 3:1-6 ; Luk 6:6-11 ) 9 A Yeezu da yi la a be a te kpɛ a ba puoruudie; 10 ka dɔɔ kaŋ kpaŋkpane naŋ kpi da be a be. Ba naŋ da boɔrɔ ka ba bɔ yɛlɛ dɔgle a Yeezu la so ka ba soore O, “A tu la sori ka ba saŋ neɛ a pɛnnoo bebiri daare be?” 11 Ka a Yeezu leɛ soore ba, “Yɛ buo la na taa o peyenaa ka o le bulee poɔ a pɛnnoo bebiri daare ka o koŋ te iri o? 12 Kyɛ nensaala ba seɛ a peroo yaga zaa! Azuiŋ, a tu la sori ka neɛ e yelsoŋ a pɛnnoo bebiri daare.” 13 Lɛ la ka O pãã da yeli ko a dɔɔ, “Teɛ a fo kpaŋkpane.” Ka a dɔɔ teɛ a o kpaŋkpane, ka o deɛ leɛ kpaŋkpaŋkpeɛŋaa aŋa a kaŋ na. 14 Kyɛ a Faraziimine da yi te bo la lɛ ba naŋ na e te ko a Yeezu. Naaŋmen Tontonɔ O Naŋ Kaa-iri 15 A Yeezu naŋ da wa te baŋ ne a lɛ, O da bare ba la kyɛ gaa. Noba yaga da tu O la ka O da saŋ ba zaa, 16 kyɛ ka O da kpãã ba ka ba ta wa vɛnɛ ka noba banna O yɛlɛ. 17 A ŋaa da eɛɛ la ka ka a Ŋmen-yelmanna Azaaya yeluu na tu a tuubu: 18 “A N tontonɔ N naŋ kaa-iri la ŋa, A N poyɛŋ neɛ, ona la ka N poɔ pɛle ne. N na de la N Vooroŋ Soŋ eŋ O, ka O na moɔle N sɛrɛɛdiibu naŋ tori ko a Nemboore-yobo. 19 O koŋ ŋmɛ nɔkpeɛne, bee a koŋ ka a yi, ka neɛzaa koŋ woŋ O kɔkɔre a sobie zu. 20 O koŋ baŋ neɛ kɛkɛre naŋ ŋmɛre ka o kɔɔ, bee a kpinni fentelɛ vũũ naŋ e tõõ a te ta saŋ na O naŋ na e ka mennoŋ zɔɔtoɔ̃ bonzaa. 21 Kyɛ a O yuori poɔ la ka a Nemboore-yobo na taa teɛretɔroo.” Yeezu Ane Bɛlezɛbu Yɛlɛ ( Mak 3:20-30 ; Luk 11:14-23 ) 22 Lɛ la ka ba da taa dɔɔ kaŋ sefaare naŋ be o eŋɛŋ ka o zɔŋ kyɛ e muu a wa ne a Yeezu zie ka O da saŋ o, ka a muu ŋa da toɔ̃ yele yɛlɛ kyɛ leɛ nyɛrɛ. 23 A noba zaa nɔɛ da maaɛ la ka ba soorɔ, “A Davil Bidɔɔ mɔɔ naane a ŋa be?” 24 Kyɛ a Faraziimine naŋ da wa woŋ a lɛ, ba da yelee la, “Bɛlezɛbu, a sefaare zaa naa la ko a neɛ ŋa soba kpeɛ̃õ ka O digre ne a sefaare bara.” 25 A Yeezu naŋ da baŋ a ba poteɛrɛ la ka O yeli ko ba, “Paaloŋ zaa wɛltaa naŋ be o poɔ na wɛ la. Ka teŋɛ zaa bee yiri zaa wɛltaa naŋ be koŋ baŋ are. 26 Ka Setaana wa digre Setaana bara, a lɛ wuli ka wɛltaa be la a Setaana naaloŋ poɔ. Wola ka o naaloŋ pãã na e are? 27 Ka maa digre sefaare bara ne Bɛlezɛbu kpeɛ̃õ, nembuo kpeɛ̃õ pãã la ka yɛ sefa-digribe meŋ digre ne a sefaare bara? A ŋaa zuiŋ ba na e la yɛ sɛrediribe. 28 Kyɛ ka a naŋ wa e Naaŋmen Vooroŋ kpeɛ̃õ ka N digre ne a sefaare bara, ka lɛ yɛ baŋ ka Naaŋmen naaloŋ wa la yɛ zie. 29 Kyɛ bee wola ka neɛ na toɔ̃ kpɛ gandaa die a te ŋma o boma, ka o naŋ ba daŋ leŋ a gandaa sɛre? A lɛ ka o sereŋ na toɔ̃ ŋma a yiri. 30 Soba na zaa naŋ ba laŋ ne ma, ba are ko ma, ka soba na naŋ ba boɔrɔ lanna N deme poɔ, ŋmeɛrɛ yaara. 31 Azuiŋ, N yele korɔ yɛ la, yelbieri bee zone zaa noba naŋ na to Naaŋmen, na nyɛ la sudi, kyɛ zone na zaa naŋ kyaare a Vooroŋ Soŋ koŋ nyɛ sudi. 32 Soba na zaa naŋ yeli yelfaa zaa kyaare ne a Nensaala Bie, na nyɛ la sudi, kyɛ soba na zaa naŋ yeli yelfaa zaa kyaare ne a Vooroŋ Soŋ, koŋ nyɛ sudi, a o teŋɛzu nyɔvore saŋ, bee a o kũũ puoriŋ.” Teɛ Ane O Wɔmɔ Yɛlɛ ( Luk 6:43-45 ) 33 “Ka teɛ wa veɛlɛ a o wɔmɔ maŋ veɛlɛ la, kyɛ ka a teɛ wa waa faa a wɔmɔ meŋ maŋ waa la faa, bonso, fo maŋ baŋ la teɛ a yi o wɔmɔ zie. 34 Yɛnee dompane boorɔ ŋa! Yɛ naŋ waa nenfaare, wola ka yɛ na toɔ̃ yeli yelsonne? Bonso, bonna naŋ be a sukyiri poɔ la ka a noɔre maŋ yele. 35 Nemmeŋɛ maŋ iri la bonsonne yi o nabonsonne poɔ, ka nenfaa meŋ maŋ iri bonfaare yi o nabonfaare poɔ. 36 Maa yele korɔ yɛ, a sɛrɛɛdiibu daare, fo na iri la noɔre a kyaare ne yelfoglo na zaa fo naŋ yeli; 37 bonso, a fo yelbie zie ka fo na le sɛrɛɛ poɔ bee ka fo koŋ le.” A Gyona Yelwulaa ( Mak 8:11-12 ; Luk 11:29-32 ) 38 Lɛ la ka a Naaŋmen bege wulwulibo ane a Faraziimine yeli ko a Yeezu, “Wulwullo, te na boɔrɔ la ka te nyɛ yelmannaa yi fo zie.” 39 Ka O leɛ yeli sɔge ba, “Yelfa-erebɛ ane noba naŋ ba zoro Naaŋmen la boɔrɔ yelmannaa ka ba nyɛ, kyɛ ba koŋ nyɛ yelmannaa zaa ka a Ŋmen-yelmanna Gyona yelmannaa naane. 40 A ŋa lɛ Gyona naŋ da be a mane zonkpoŋ na poɔ beri ata, ŋmenaa ane tensogɔ, lɛ ka a Nensaala Bie meŋ na gaŋ a bogzeɛ poɔ beri ata, ŋmenaa ane tensogɔ. 41 A Ninevɛ noba na vaa-iri la a sɛrɛɛdiibu daare a ko a zenɛ noba saanaa, bonso, a Ninevɛ noba da leɛ la ba eebo a Gyona naŋ da moɔle a yelbiri ko ba. Kyɛ nyɛ, bonkaŋ naŋ gaŋ Gyona be la a kyɛ. 42 A sɛrɛɛdiibu daare, a Kɔmpare paaloŋ pɔgenaa ne a zenɛ noba na laŋ iri la a kuuni poɔ, ka o ko ba saanaa, bonso, o da yi la tateŋɛ wa ka o woŋ a Solomɔn yɛŋ yɛlɛ, kyɛ nyɛ, neɛ kaŋ naŋ gaŋ Solomɔn be la a kyɛ!” A Sefaa Leɛ-waabo Yɛlɛ ( Luk 11:24-26 ) 43 “Ka sefaa wa yi neɛ eŋɛ, o maŋ yɔ yoɔrɔ la dondoli zu, a boɔrɔ pɛnnoo zie, kyɛ ka o naŋ ba wa nyɛ zie, 44 o pãã maŋ yeli la, ‘N na leɛ gaa la a yiri na poɔ N naŋ da yi na.’ Ka o naŋ wa leɛ wa nyɛ ka a zie e zaglaa, ka ba peere o, a maale o velaa, 45 o pãã maŋ leɛ gaa la, a te taa o taaba mine ayopoĩ naŋ waa faare gaŋ o meŋɛ wa ne, ka a zaa wa kpeɛrɛ be, kyɛ a neɛ ŋa yɛlɛ pãã na maaleŋ waa la faa yaga a gaŋ o koroŋ na. Lɛ meŋ ka a na waa ko a zenɛ yelfaare noba.” Yeezu Ane O Yɔɔmine 46 A Yeezu naŋ da naŋ kyɛnɛ yele yɛlɛ korɔ a noba la ka O ma ne o yɔɔmine wa are yeŋ poɔ a boɔrɔ ka ba yeli yɛlɛ ko O. 47 Ka neɛ kaŋ yeli ko O, “Nyɛ, fo ma ne fo yɔɔmine are la yeŋ poɔ a boɔrɔ ka ba yeli yɛlɛ ko fo.” 48 Kyɛ ka O leɛ soore a neɛ na naŋ yeli a yɛlɛ ŋa, “Nembuo la N ma, ka aŋ mine la N yɔɔmine?” 49 O da teɛ la O nu tɔgle a O potuuribo kyɛ yeli, “N ma ane N yɔɔmine la bama! 50 Bonso, soba na zaa naŋ erɛ a N Saa naŋ be tenvelaa poɔ poboɔbo la N yɔɔ ane yɔɔpuulee ane N ma.” |
First New Testament in Dagaare Language © The Bible Society of Ghana, 2013.
Bible Society of Ghana