Luka 22 - Naaŋmen Nɔpaalaa GaneBa Naŋ Bo Ka Ba Ko Yeezu ( Mat 26:1-5 ; Mak 14:1-2 ; Gyn 11:45-53 ) 1 A Boroboro Dambo tigri ba naŋ boɔlɔ Ista tigri saŋ da tara la. 2 A Naaŋmen bagmaalkare ane a Naaŋmen bege wulwulibo da boɔrɔ la sori ba naŋ na tu kyɛ ko a Yeezu, bonso, ba da zoro la a noba dabeɛ̃. 3 Lɛ la ka Setaana da wa kpɛ Gyudase banaŋ boɔlɔ Ezekarɔte. O da waa la a Yeezu potuuribo pie ne bayi na kaŋ. 4 A Gyudase pãã da gaa te nyɛ la a Naaŋmen bagmaalkare ane a Naaŋmen die polisiri nembɛrɛ, ka ba bo lɛ o naŋ na e a iri a Yeezu ko ba. 5 Ba poore da pɛlɛɛ la yaga ne a lɛ, ka ba da sage ka ba ko a Gyudase libie. 6 A Gyudase da sagɛɛ la, a pãã da piili boɔrɔ sori na o naŋ na tu a iri a Yeezu ko ba, saŋ na noba yaga naŋ koŋ kyebe. A Ista tigri Naroo ( Mat 26:17-25 ; Mak 14:12-21 ; Gyn 13:21-30 ) 7 A Boroboro Dambo tigri bebiri pãã da taɛ la. A bebiri ŋa daare la ka ba da maŋ ko a Ista tigri pilee. 8 Lɛ la ka Yeezu da toŋ Piita ane Gyɔɔn, a yele, “Yɛ gaa te nare a Ista tigri bondiraa ka te di.” 9 Ka ba soore O, “Yeŋ la ka fo boɔrɔ ka te gaa te nare a tigri?” 10 Lɛ la ka O yeli ko ba, “Yɛ kyɛllɛ, ka yɛnee wa te kpɛ a teŋɛ poɔ, dɔɔ kaŋ naŋ tuo koɔ̃ na tuori yɛ la. Yɛ tuuro o, a te kpɛ a yiri na poɔ o naŋ na kpɛ. 11 Yɛ te yeli ko a yidandɔɔ, ‘A wulwullo soorɔ la, “Yeŋ ka a saama die be, ka maa ne a N potuuribo na wa di a Ista tigri?” ’ 12 O na wuli yɛ la peɛzu die kaŋ naŋ e yɛloŋ kyɛ ka bonzaa bebe. Yɛ nare a tigri boma a be.” 13 Lɛ la ka ba gaa te nyɛ ka a waa seŋ a lɛ a Yeezu naŋ da yeli ko ba. Ka ba da nare a tigri boma a be. A Daana Bondiraa Pare Bimmu ( Mat 26:26-30 ; Mak 14:22-26 ; 1 Kor 11:23-25 ) 14 A saŋ naŋ da wa ta, Yeezu da zeŋ la O zenzie a diibu zie ane a apostoliimine. 15 Ka O yeli ko ba, “N boɔrɔ la ne N poɔ zaa ka N di a Ista tigri ne yɛ, kyɛ pãã nyɛ dɔgɛɛ. 16 N yele korɔ yɛ la, N koŋ la di o zaa kyɛ te ta a daare na a yɛlɛ zaa naŋ na tu a tuubu a Naaŋmen Naaloŋ poɔ.” 17 Lɛ la ka O da de ŋmanlee, a puori Naaŋmen bareka kyɛ yeli, “Yɛ de poŋ ko taa; 18 N yele korɔ yɛ la, a yi ŋaa kyɛ gɛrɛ, N koŋ la nyu a tewɔmɔ dãã kyɛ te ta a saŋ na a Naaŋmen Naaloŋ naŋ wa.” 19 O pãã da de la boroboro, a puori Naaŋmen bareka, kyɛ nyɔge ŋmaa a de ko ba kyɛ yele, “A N eŋɛ la a ŋa, ka N de tere a yɛ zuiŋ. Yɛ maŋ e a ŋaa a leɛ-teɛrɛ N yɛlɛ.” 20 Ba naŋ da wa di baare, O da de la ŋmanlee meŋ e a lɛ ne o zu kyɛ yele, “A ŋmanlee ŋa poɔ boma naŋ kyire a yɛ zuiŋ, e la a N nɔpaalaa zẽẽ. 21 Kyɛ yɛ nyɛ, a neɛ na naŋ na iri ma tere, laŋne ma la a kyɛ a laŋ dire ne ma. 22 A Nensaala Bie eŋ gɛrɛ la a seŋ lɛ ba naŋ sɛgre biŋ, kyɛ zubie soba la neɛ na naŋ na de O tere!” 23 Lɛ la ka a potuuribo da piili soorɔ taa, ba buo soba la na e a yeli ŋa. Nɔkpeɛne Naŋ Kyaare Kponnuŋ Yɛlɛ 24 A Yeezu potuuribo pie ne bayi da ŋmeɛrɛ la nɔkpeɛne ne taa, a kyaare ne ba buo soba naŋ la kpoŋ ba zaa poɔ. 25 Ka Yeezu da yeli ko ba, “A Nemboore-yobo namine maŋ dire la kpeɛ̃õ a ba noba zu, kyɛ ka ba boɔlɔ a noba naŋ dire a naaloŋ a noba zu, ba soŋnema. 26 Kyɛ a ba waa lɛ yɛ zie. Yɛnee eŋ, a yɛ poɔ neŋkpoŋ seŋ ka o waa ŋa yɛ zaa bibile, ka a yɛ wederɛ waa ŋa yɛ tontonɔ. 27 Aŋ la a neŋkpoŋ, a neɛ naŋ zeŋ dire, bee a neɛ naŋ derɛ a diibu terɛ? A neɛ naŋ zeŋ dire naane be? Kyɛ maa eŋ be la yɛ poɔ a tonɔ korɔ yɛ.” 28 “Yɛnee la a noba naŋ are N puoriŋ a N dɔgɛɛ zaa poɔ. 29 Kyɛ N ko yɛ la a naaloŋ a seŋ lɛ N saa naŋ de ko ma, 30 ka yɛ na di kyɛ nyu a N bondirii diibu zie a N naaloŋ poɔ, kyɛ zeŋ a naaloŋ dakogri zu a dire a Izerayɛl bale pie ne bayi na sɛrɛɛ.” Yeezu Naŋ Yeli Piita Naŋ Na Zagre O Yɛlɛ ( Mat 26:31-35 ; Mak 14:27-31 ; Gyn 13:36-38 ) 31 “Saamon, Saamon, kyɛllɛ! Setaana sɔre la sori ka o na yeɛle yɛ zaa aŋa kyi, 32 kyɛ N puori ko fo la, ka ka fo meŋɛ yeldeebo na e kpeɛŋaa. Ka fõõ wa leɛ wa a N zie, teɛ a fo yɔɔmine ka ba meŋ are.” 33 Ka a Piita yeli ko O, “Daana, N narɛɛ la ka maa ne fo laŋ kpɛ a nempagdie bee a laŋ kpi!” 34 Ka Yeezu leɛ yeli ko a Piita, “Maa yeli ko fo, Piita, a zenɛ ŋa nɔdaa naŋ koŋ koŋ sɛre, kyɛ ka fo kyiiri gbɛre bota ka fo ba baŋ ma.” Ganlɔge, Woɔ Ane Zɔɔzɔɔ-soɔ Yɛlɛ 35 Yeezu da soore ba la, “N naŋ da toŋ yɛ, ka yɛ da ba de libi-woɔ, woɔ bee nɔɔteɛ, yɛ da kɔŋ la bonkaŋ be?” Ka ba yeli, “Ai, bonzaa da ba kɔŋ te.” 36 Ka a Yeezu yeli ko ba, “Kyɛ ŋaa eŋ, neɛ naŋ taa libi-woɔ bee woɔ, feroo la ka o de o. Kyɛ neɛ naŋ ba taa zɔɔzɔɔ-soɔ a ferɛɛ la ka o koɔre o kpar-kpoŋ a te da ne kaŋ. 37 Maa yele korɔ yɛ, N zie la ka a yɛlɛ ŋa ba naŋ sɛge a ŋmen gane poɔ na tu a tuubu, ‘Ba sɔre O la eŋ a koŋwoŋwuluu deme poɔ’; kyɛ serɛzaa, a yeli ŋa nyɛ la eebo N zie.” 38 Ka a potuuribo yeli, “Daana, nyɛ, zɔɔzɔɔ-sɔre ayi be la kyɛ.” Ka a Yeezu leɛ yeli, “A seŋɛɛ la.” Yeezu Naŋ Puori A Oliva Taŋzu ( Mat 26:36-46 ; Mak 14:32-42 ) 39 A Yeezu da yi gaa la a Oliva Taŋzu a seŋ O naŋ da maŋ erɛ lɛ, ka a O potuuribo da tu O. 40 O naŋ da wa ta a zie, O yeli ko la a potuuribo, “Yɛ puoro a ta wa kpɛ enyaabo poɔ.” 41 Lɛ la ka O da gyɛŋ yi ba zie a te gbi dumo a puori, 42 “N Saa, ka a naŋ wa e fo poboɔbo, de a zuŋmanekoɔ̃ ŋa yi N zie, kyɛ e seŋ lɛ fo naŋ boɔrɔ, ka a ta e lɛ maa naŋ boɔrɔ.” [ 43 Lɛ la ka maleke deɛ uri yi tenvelaa sigi wa O zie, a wa ko O faŋ. 44 A Yeezu da puoree la ane O poɔ zaa a O dɔgɛɛ poɔ, a da puri wale ka a kyire binne teŋɛ aŋa zẽẽ gbulo.] 45 O naŋ da wa iri a O puoruu zu a wa a O potuuribo zie, O da wa nyɛ ba la ka ba gbire, ba poore naŋ da sãã zuiŋ. 46 Ka a Yeezu soore ba, “Bonso ka yɛ gbire? Yɛ iri a puori, a ta wa kpɛ enyaabo poɔ.” Ba Naŋ Nyɔge Yeezu ( Mat 26:47-56 ; Mak 14:43-50 ; Gyn 18:3-11 ) 47 A Yeezu naŋ da naŋ kyɛnɛ yele a yɛlɛ la ka a potuuribo pie ne bayi na kaŋ ba naŋ boɔlɔ Gyudase la lɛ a te taa neŋyaga mine a tara ne. O da wa la a Yeezu zie a wa nyɔge O moore. 48 Ka a Yeezu soore o, “Gyudase, ka lɛ mooroo la ka fo na de iri ne a Nensaala Bie tere wɛ?” 49 A potuuribo na naŋ da be a Yeezu zie naŋ da nyɛ lɛ a yɛlɛ naŋ kyɛnɛ, ba da soore O la, “Daana, te voɔ te zɔɔzɔɔ-sɔre a zɔɔ be?” 50 Lɛ la ka a Yeezu potuuro kaŋ da kyɛ a Naaŋmen bagmaalkare neŋkpoŋ gbaŋgbaa duluŋ toori kpɛlle. 51 Ka a Yeezu da yeli, “Yɛ bare lɛ!” Kyɛ deɛ seene a toori a saŋ o. 52 Lɛ la ka a Yeezu da yeli ko a Naaŋmen bagmaalkare, a Naaŋmen die polisiri nembɛrɛ ane a teŋɛ nembɛrɛ naŋ da wa ka ba nyɔge O, “Yɛ yi wa ne la zɔɔzɔɔ-sɔre ane dabɔlɔ ka yɛ wa nyɔge ma aŋa N naŋ waa fafaara be? 53 Bebiri zaa ka N da maŋ laŋne yɛ a Naaŋmen die poɔ, kyɛ ka yɛ kanzaa daŋ ba zɛge nu seene ma. Kyɛ a yɛ saŋ ane a ligruŋ kpeɛ̃õ la a ŋaa!” Piita Naŋ Kyiiri Ka O Ba Baŋ A Yeezu ( Mat 26:57-58 , 69-75 ; Mak 14:53-54 , 66-72 ; Gyn 18:12-18 , 25-27 ) 54 Lɛ la ka ba da nyɔge a Yeezu a taa O gaa ne a Naaŋmen bagmaalkare neŋkpoŋ yiri. Ka a Piita da be puoriŋ zaa a tuuro. 55 Ba naŋ da wa te mare vũũ a davoro sogɔŋ a zeŋ uoro, Piita meŋ da zeŋ la ba poɔ. 56 Lɛ la ka pɔglee kaŋ naŋ waa tontonɔ da nyɛ a Piita ka o zeŋ a vũũ kyaane poɔ, ka o vɔ nimie eŋ o kyɛ yeli, “A dɔɔ ŋa meŋ da be la a Yeezu zie.” 57 Kyɛ ka a Piita da kyiiri a yele, “Pɔge, maa ba baŋ O.” 58 A ba kɔɔre yaga kyɛ ka neɛ kaŋ meŋ nyɛ a Piita a yeli o, “Fo meŋ waa la a ba kaŋ.” Ka a Piita yeli, “Dɔɔ, N ba waa kaŋ!” 59 Aŋa gogo yeni puoriŋ, neɛ kaŋ meŋ da pɔ la suuri a yeli, “Yelmeŋɛ zaa, a dɔɔ ŋa meŋ da be la a Yeezu zie, bonso, o waa la Galili neɛ.” 60 Ka a Piita yeli, “Dɔɔ, N ba baŋ bonna fo naŋ yele!” A Piita naŋ da naŋ yele a yɛlɛ la ka nɔdaa deɛ da koŋ. 61 A Daana da leɛ kaa la a Piita. Lɛ la ka a Piita leɛ-teɛre lɛ a Daana naŋ da yeli ko o, “Zenɛ, nɔdaa koŋ koŋ sɛre kyɛ ka fo kyiiri gbɛre bota ka fo ba baŋ ma.” 62 A Piita da iri yi la yeŋ a te ŋma nentaŋ yaga. Banaŋ E Yeezu La Kyɛ Ŋmɛ O ( Mat 26:67-68 ; Mak 14:65 ) 63 A noba naŋ da guuro a Yeezu da piili erɛ O la laara kyɛ ŋmeɛrɛ O. 64 Ba da leŋ la O nimie pɔge kyɛ soore O, “Baŋna, baŋna! Aŋ la ŋmɛ fo?” 65 Ba da to O la zombie yaga. Banaŋ Taa Yeezu Gaa Ne A Sɛrediribe Zie ( Mat 26:59-66 ; Mak 14:55-64 ; Gyn 18:19-24 ) 66 Zie naŋ da wa nyaa, a teŋɛ nembɛrɛ, a Naaŋmen bagmaalkare ane a Naaŋmen bege wulwulibo da laŋ la taa ka ba taa a Yeezu wa ne ba niŋesogɔ. 67 Ba da soore la a Yeezu, “Ka fõõ wa la a Mɛzaaya yeli ko te.” Ka a Yeezu yeli ko ba, “Ka maa yeli ko yɛ, yɛ koŋ sage de; 68 ka maa soore yɛ meŋ, yɛ koŋ yeli sɔge ma. 69 Kyɛ a yi ŋaa gɛrɛ, a Nensaala Bie na zeŋ la a Naaŋmen Kpeɛ̃õ Zaa Daana nuduluŋ seŋ.” 70 Ka ba zaa laŋ soore O, “Ka lɛ, fõõ la a Naaŋmen Bie wɛ?” Ka a Yeezu yeli sɔge ba, “Yɛnee la yeli ka maa la.” 71 Lɛ la ka ba yeli, “Boŋ danseɛ la ka te na la boɔrɔ? Te meŋɛ woŋ a la a yi O meŋɛ noɔreŋ!” |
First New Testament in Dagaare Language © The Bible Society of Ghana, 2013.
Bible Society of Ghana