Baruk 6 - Naawuni Kundi Kasi Din Mali Diutɛrɔkanɔnikal Litaafinima

¹ Jɛrimia ni daa sabi gban shɛli ti Jɛrusalɛmnim’ pɔi ka di daa bi yuui ka Babilɔn naa gbahi ba daba n-zaŋ ba kuli Babilɔn la puuni yɛtɔɣa ka bɛ yaai niŋ kpe ŋɔ. Naawuni ni daa zali Jɛrimia ni o zaŋ yɛtɔɣa shɛli ti ba la bela di ni.

Niriba maa yuui dabitim ni

² Yi ni tum alahichi shɛŋa Naawuni sani la zuɣu, Babilɔn Naa Nɛbukadnɛza ni gbahi ya daba n-zaŋ ya kuli Babilɔn.

³ Dinzuɣu yi yi ti paai Babilɔn, yi ni niŋ yuun’ gbaliŋ nimaani. Yi ni ti yuui nimaani m-paai kaman ʒiɛmana diba ayopɔin. Di nyaaŋa n ni ti yihi ya nimaani na ni suhudoo.

⁴ Ka yi yi ti paai Babilɔn, yi ni nya ka bɛ zaŋ anzinfa mini salima ni dari mali wuna ka niriba zaŋdi li buɣiri bɛ bɔɣusapima zuɣu ka wuna maa zuɣu chɛ ka dabiɛm mali Chɛfirinim’ maa.

⁵ Dinzuɣu miriya ka yi ti be kaman tinzunnim’ maa ni be shɛm bee n-chɛ ka wuna maa yɛla mali ya dabiɛm

⁶ yi yi ti nya ka salo pam be bɛ tooni mini bɛ nyaaŋa jɛmdi ba. Amaa ti yɛlimiya yi suhuri ni, “Yaa ti Duuma, nyini ka ti kul ni jɛm.”

⁷ Dama o malaika nyɛla ŋun be yi sani n-guli yi nyɛviya.

Wuna ka sɔŋsim shɛli

⁸ Ŋun kpɛri dari n-zaŋ bini polisipolisi bɛ zilima ka bɛ dooi salima mini anzinfa pa di zuɣu, amaa bɛ nyɛla ʒiri binyara ka ku tooi tɔɣisi yɛtɔɣa.

⁹ Niriba n-zaŋ salima mali nam zuɣupila m-pili bɛ zuɣuri kaman bipuɣimbil’ so ŋun yuri salima yɛri la.

¹⁰ Shɛlini, bɛ maligumaaniba maa ni sɔɣi yihi bɛ salima maa mini anzinfa maa n-da bɛmaŋmaŋ’ nɛma,

¹¹ bee n-zaŋ li ti pagɔra bɛn du n-ʒi bimbina zuɣu la. Bɛ zaŋdi situra dihiri bɛ wuna nachiinsi kaman ninsalinima n-nyɛ ba la, buɣ’ shɛŋa din nyɛ anzinfa mini salima ni dari

¹² ka ku tooi tiligi bɛmaŋa ka ku zahim bee m-pooi. Hal bɛ ni kul zaŋ zabba ʒiɛhi yɛli ba maa zaa yoli,

¹³ niriba n-nyahiri taŋkpagbiligu din gbilim bɛ nina ni bɛ jɛmbu duu maa ni la.

¹⁴ Bɛ ni yino gbibila nam jaaŋgbee kaman yaɣ’ shɛli polo sariakarita la, amaa o ku tooi ku ninvuɣ’ so ŋun tum o taali.

¹⁵ Ka yino mi gbibi banchiriga o nudirigu ni ka gbibi lɛhu pahi, amaa o ku tooi gu omaŋ’ ka chɛ tɔbu bee ŋmɛnditoya.

¹⁶ Dimbɔŋɔ wuhiya ni bɛ pala Naawuni, dinzuɣu di zɔriya ba.

¹⁷ Kaman laa ni yi ŋma ka lan ka buchi shɛm,

¹⁸ lala n-nyɛ buɣa maa saha shɛli bɛ yi ti zaŋ ba zali bɛ jɛmbu duri maa ni. Ninvuɣ’ shɛb’ bɛn kpɛri bɛ duri maa ni naba taŋkpagbiligu kul palila bɛ nimbihi ni. Kaman so ni yi tum naa taali ka bɛ zaŋ o kpɛhi duu ka yo dunoya kaman bɛ bahila noli ni bɛ ku o la, lala ka bɛ maligumaana niŋ kurimulima niŋ di dunoya, ka bo saafɛnima n-kpariti li din ni chɛ ka tayiɣisi ku kabi li ka kpe nti ʒe bɛ nɛma.

¹⁹ Bɛ nyɔri firilanim’ pam zaani bɛ buɣa maa n-gari bɛ ni nyɔri firila shɛŋa zaani bɛmaŋmaŋa, hal bɛ buɣa maa ni kul bi nyari li maa zaa yoli.

²⁰ Bɛ ŋmanila bɛ jɛmbu duri maa yɔɣira, amaa bɛ yɛliya ni tiŋgban’ ni binnɛma yi ti kpe bɛ ni, bɛ mɔɣirila bɛ puuni zaa n-tabili bɛ situra. Bɛ mi bi mi ni shɛli niŋya,

²¹ hal jɛmbu duu maa puuni nyɔhi sabigila bɛ nina ni.

²² Ka zɔnkpibirisi mini sakpaleensi ni noombihi ni jɛŋkundi tamdi bɛ luɣilikam ni bɛ zuɣuri ni.

²³ Dimbɔŋɔ puuni ka yi ni baŋ ni bɛ pala Naawuni. Dinzuɣu di zɔriya ba.

²⁴ Bɛ ni zaŋ salima shɛli yɛli ba ni bɛ viɛl’ maa, di bi nyɛlisira naɣila so n-nyahinyahi li; hal bɛ ni daa doori salima maa pari bɛ zuɣu saha shɛli maa bɛn’ daa bi mi ni shɛli niŋda.

²⁵ Bɛ daa da ba yaɣi bɛ liɣiri zuɣu, amaa bɛ bi vuhira.

²⁶ Bɛ nyɛla bɛn ka gbaya, ka shɛba n-zaŋdi ba buɣiri bɛ bɔɣusapima zuɣu chana, ka dimbɔŋɔ nyɛla din vii gbini wuhi ninsalinima bɛ ni ka buchi shɛm, ka ninvuɣ’ shɛb’ bɛn jɛmdi ba kul dirila vi,

²⁷ dama bɛ buɣ’ so yi lu tiŋgban’ ni, bɛmaŋmaŋa n-nyɛ bɛn ni kpuɣ’ o zali. Ka so yi zaŋ li zali tibi, di ku tooi chaŋ di toli; ka di yi gbiligi zani, di ku tooi lan mali zani tibi di toli. Ka bɛ zaŋdi pina zaani bɛ tooni kaman bɛ ni zaŋdi zaani kpiimba shɛm la.

²⁸ Di maligumaaniba n-kɔhiri bɛ ni zaŋ binshɛŋa mali ba n-zaŋdi di liɣiri maa dira, ka bɛ paɣiba mi niŋ yalim niŋ nimdi ni zali ka ku niŋ shɛli ti faranima bee bɛn ku tooi sɔŋ bɛmaŋa.

²⁹ Bɛ ni zaŋ binshɛŋa mali buɣa maa, hal paɣ’ shɛb’ bɛn nya sɔrilim bee bɛn be paɣidɔɣisɔtali daɣiri ni ni tooi shihi li. Ka yi mi ni dimbɔŋɔnim’ wuhiya ni bɛ pala Naawuni; di ti zɔriya ba.

³⁰ Wula ka ti lee ni tooi boli ba Naawuni? Dama paɣiba n-zaŋdi bindira na ti tiri bɛ ni zaŋ salima mini anzinfa ni dari mali wun’ shɛŋa maa.

³¹ Bɛ jɛmbu duri maa puuni maligumaaniba yɛrila binyɛr’ chɛra ʒiya, ka pini bɛ zuɣuri mini teensi, ka zaŋ binyɛra pili bɛ zuɣuri.

³² Bɛ ŋumdi ka tahiri bɛ buɣa tooni kaman bɛ maanila kuli la.

³³ Ka maligumaaniba maa zaŋ buɣa situra maa shɛŋa ti ti bɛ paɣiba mini bɛ bihi.

³⁴ So yi niŋ ba zaɣ’ biɛɣu bee zaɣ’ viɛlli, bɛ ku tooi yo o samli. Bɛ ku tooi leei naa bee n-yihi naa nam ni.

³⁵ Lala n-lan nyɛ li, bɛ ku tooi ti nir’ liɣiri bee azichi. Nir’ yi po pɔri bɛ sani ni o ni niŋ shɛli ka bi niŋ li, bɛ ku tooi bɔh’ o di yɛla.

³⁶ Bɛ ku tooi tiligi nir’ kum ni bee n-fa bɛn ka yaa la bɛn mali yaa nuu ni bahi.

³⁷ Bɛ ku tooi neei zom nina bee n-fa ŋun be fitiina ni bahi.

³⁸ Bɛ ku tooi zo pakoli nambɔɣu bee n-niŋ kpibiga din viɛla.

³⁹ Bɛ ni zaŋ dari mali binshɛŋa ka dooi salima mini anzinfa pa di zuɣu ŋɔ ŋmanila zoli zuɣu kuɣa, ka bɛn jɛmdi li ni di vi.

⁴⁰ Ka bɔzuɣu ka so ni tɛhi ni di nyɛla Naawuni bee m-bol’ li Naawuni? Ka din pahi nyɛla, hal Kalidianim’ maŋmaŋ’ bi tiri li jilima, dama bɛ yi nya so ka o ku tooi tɔɣisi yɛtɔɣa, bɛ zaŋdila Bɛl na nti suh’ o ni o chɛ ka birigu maa tɔɣisi yɛtɔɣa ka di ŋmanila Bɛl wumdi mi.

Buɣa jɛmbu ni nyɛ jɛrilim shɛm

⁴¹ Amaa bɛmaŋmaŋ’ ku tooi baŋ dimbɔŋɔ ka chɛ ba jɛmbu, dama bɛ ka yɛm.

⁴² Ka paɣiba zaŋ mihi vilivili bɛmaŋ’ ʒi soya zuɣu n-tuɣindi tulaale zim.

⁴³ Ka dɔbba bɛn doli soli maa yi ti pii paɣiba maa ni so n-zaŋ o chaŋ ti dɔni ka labina, o maanila o mini paɣ’ so ŋun di ʒiya maa ansarisi ni ŋun ni bi viɛl’ maa zuɣu n-chɛ ka bɛ bi chih’ o mihi maa.

⁴⁴ Bɛ ni niŋdi binshɛɣukam tiri buɣa ŋɔ nyɛla ʒiri. Ka bɔzuɣu ka nir’ ni tɛhi ni bɛ nyɛla Naawuni bee m-boli ba Naawuni?

⁴⁵ Kapintanim’ mini salindooriba m-mali ba, dinzuɣu bɛ ku tooi nyɛ binshɛli m-pahi bɛn mali ba maa ni kul bɔri ni bɛ be shɛm.

⁴⁶ Ninvuɣ’ shɛb’ bɛn maani ba maa maŋmaŋ’ pala bɛn yɛn beni yuui;

⁴⁷ wula ka bɛ ni mali binshɛŋa maa lee ni tooi nyɛla Naawuni? Bɛ chɛla ʒiri mini turi zali bɛn ti yɛn doli bɛ nyaaŋa na.

⁴⁸ Dama tɔbu bee zaɣ’ biɛɣu yi ti lu bɛ zuɣu, maligumaaniba maa maanila tab’ saawara bɛ mini bɛ buɣa maa ni yɛn sɔɣi luɣ’ shɛli polo.

⁴⁹ Ka wula ka nir’ lee ku tooi nya ka baŋ ni bɛ pala Naawuni? Dama bɛ ku tooi tiligi bɛmaŋ’ tɔb’ ni bee zaɣ’ biɛɣu ni.

⁵⁰ Di ni nyɛ dari ka bɛ zaŋ mali ba ka dooi salima mini anzinfa pa bɛ zuɣu maa, di nyaaŋa bɛ kul ni ti bahi baŋ ni bɛ nyɛla ʒiri binyara.

⁵¹ Di ni ti yi zahira tiŋgbɔŋ maa ni zaa mini nanim’ sani ni bɛ pala Naawuni, amaa bɛ nyɛla ninsalinim’ ni zaŋ bɛ nuhi mali binshɛŋa, ka Naawuni tuma ka bɛ ni.

⁵² Ka ŋuni n-lee ku tooi baŋ ni bɛ pala Naawuni?

⁵³ Dama bɛ ku tooi pii naa ti tin’ shɛlinima bee n-ti niriba zaa.

⁵⁴ Bɛ ku tooi kari bɛmaŋmaŋ’ saria bee n-fa bɛ ni tum so taali bahi, dama bɛ ka yiko.

⁵⁵ Bɛ ŋmanila juri bɛn yiɣiri zuɣusaa ŋɔ. Buɣim yi ti taai bɛ ni zaŋ dari mali wun’ shɛba ka dooi salima mini anzinfa pa di zuɣu maa duu, di maligumaaniba ni zo n-yi n-tiligi, amaa buɣa maa din ni di buɣim kaman dari la.

⁵⁶ Ka din pahi nyɛla, di ku tooi tuhi na’ so bee n-tuhi di dima. Ka bɔzuɣu ka so ni saɣi bee n-tɛhi ni bɛ nyɛla Naawuni?

⁵⁷ Bɛ ni zaŋ dari mali wun’ shɛŋa ka dooi anzinfa mini salima pa bɛ zuɣu pala din ni tooi tiligi dimaŋ’ tayiɣisi mini ŋmɛnditoya nuhi ni.

⁵⁸ Ka ninvuɣ’ so yi ni tooi yihi di salima maa mini di daanzinfa ni bɛ ni ye situr’ shɛŋa maa o ni yihi nɛma maa zaa chaŋ ka di bi tooi sɔŋ dimaŋa.

⁵⁹ Dinzuɣu a yi nyɛ na’ so ŋun wuhir’ o suhukpeeni, di so bee a yi nyɛ yil’ ni laa ka ŋun su a mal’ a kur’ o bukaata, di so ni a nyɛ buɣ’ shɛŋa din nyɛ ʒiri ŋɔ bee yili punu din taɣi binshɛŋa din be yili maa ni so buɣ’ shɛŋa din nyɛ ʒiri ŋɔ, hal nayili zɔŋ ni daantaliga so buɣ’ shɛŋa din nyɛ ʒiri ŋɔ.

⁶⁰ Wuntaŋ’ mini goli ni saŋmarisi nyɛla bɛn piɛla, amaa Naawuni yi tim ba ni bɛ ti niŋ shɛli, bɛ deerila o noli.

⁶¹ Lala n-nyɛ saa nyaɣisibu gba; di yi nyaɣisi bɛ nyari li haliya, ka pɔhim gba ʒiɛri tiŋgbani kam ni.

⁶² Ka Naawuni yi yɛli sagbana ni di yɛrigim’ gili dunia zaa, di tumdila o ni zal’ li shɛm maa.

⁶³ Ka Naawuni yi tim buɣim ni di yi zuɣusaa na ti di zoya mini yɔɣu ni, di gba niŋdila o ni zal’ li ni di niŋ shɛli maa. Amaa nir’ ku tooi zaŋ di biɛhigu mini di yiko maɣisi buɣa ŋɔ.

⁶⁴ Dinzuɣu so miri ka o tɛhi ni di nyɛla Naawuni bee m-bol’ li Naawuni; dama di ku tooi woligi yɛla bee n-niŋ so din viɛla.

⁶⁵ Ka yi ni mi ni di pala Naawuni maa, di zɔriya li.

⁶⁶ Di ku tooi yɛli noli ti bee n-niŋ alibarika niŋ so ni.

⁶⁷ Di ku wuhi shihira zuɣusaa ka zuliya shɛli nya bee n-nyaɣisiri kaman wuntaŋ’ la bee n-tiri neesim kaman goli la.

⁶⁸ Hal mɔɣu ni biŋkɔbiri so ba, dama bɛ ni tooi zo nti sɔɣi ka sɔŋ bɛmaŋa.

⁶⁹ Dinzuɣu ti ka shihira shɛli din wuhiri ni di nyɛla Naawuni; dinzuɣu di zɔriya li.

⁷⁰ Bɛ buɣa din nyɛ dari ka bɛ dooi salima mini anzinfa pa di zuɣu maa ŋmanila bɛ ni zaŋ binshɛli zali siŋkaafa puu ni n-varisir’ binyara ka di ku tooi guli binshɛli la.

⁷¹ Lala n-lan nyɛ li, bɛ buɣa din nyɛ dari ka bɛ dooi salima mini anzinfa pa di zuɣu maa ŋmanila gɔtutuɣu din be ʒiɛvari puu ni ni di kariti noombihi la leela noombihi ni tamdi shɛli zuɣu bee di ŋmanila ninsal’ ŋun kpi ka bɛ zaŋ o bahi zibisim ni la.

⁷² Ka bɛ ni zaŋ situr’ ʒe’ shɛŋa mini zaɣ’ piɛl’ shɛŋa yɛl’ li la ni kpiri pari di zuɣu maa ni chɛ ka yi baŋ ni di pala Naawuni. Ka tambiɛɣu ni ti mɔɣi bɛmaŋmaŋ’ di nyaaŋa, ka di lee ansarisi tiŋgbɔŋ maa ni.

⁷³ Dinzuɣu ninvuɣ’ so ŋun doli yɛlimaŋli ka ka buɣili, bɛ ku tooi mali lala nir’ ansarisi.