2 Makabe mɩnɛ 9 - A SƐB-SÕW

A Ãtiokisi Epifan lo n bàalʋ

¹ A ʋlɩ daar nɛ, a nãà Ãtiokisi tɩ yi n a Pɛrsɩ tẽw lɛb wa, ɛ́ bɛ wa n yúor ɛ.

² Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ tɩ kpɛ n Pɛrsepolisɩ tẽ-kpɛ̃ɛ pʋɔ, yel k'ʋʋ de a Ŋmɩn-yir bome ɛ́ so a tẽw. Ɛcɛ a tẽw dem bɛ tɩ sàw a ʋ nɩ-kpɛ̃ɛnʋ ɛ, ɛ́ de a zɛbr bome. À ŋá n'a a nɩbɛ tɩ fɛr a Ãtiokisi ʋ zɔ, vĩ n'a ʋ tɩ zɔ n a zɛbr zie.

³ Ʋ na tɩ ta pɩɛlɩ Ɛkɩbatan a, ʋ wõ n a lɛ a yele na ɩ a Nɩkanɔɔr zie, nɩ a Timote nɩ a ʋ zɛbr-nɩbɛ zie a.

⁴ Suur za tɩ kʋrɛ ʋ na, ʋ yel k'ʋʋ na ƴãw na a Zifʋ mɩnɛ ya a zʋm a Pɛrsɩ mɩnɛ na tʋ ʋ a san, bɛ na fɛr ʋ k'ʋ zɔ a. Lɛ n'a ʋ tɩ yel a ʋ torko-dãanɛ k'ʋʋ cere taa tɛwr àrɛ ɩ, ɛ́ tɩ ta a tab zie. Ʋ tɩ ƴɛ̀r'ɩ pɔ̀l-ƴɛ̀rʋ yel: «Mãa wa ta a Zerizalɛm a, ɩ̃ na ɩ na k'ʋ lɩɛbɩ a Zifʋ mɩnɛ yaa!» Ɛcɛ ʋ bɛ tɩ bãw k'aa Naaŋmɩn kʋ̃ yaa kɛ́ dɩ n ʋ a ƴɛ̀rʋ ɛ.

⁵ Ʋ na tɩ ƴɛ̀rɛ wa báarɛ a, a Sore na nyɛrɛ bom za a, a Ɩsɩrayɛl Naaŋmɩn, ɩ na bàalʋ na bɛ sãá ɛ́ bɛ tɛr tɩ̃ɩ a páw ʋ: a nãà tɩ wone nɩ pʋ-'wɔbɛ na mɩ́ ɩ a pʋɔ dʋnɛ ʋ kʋralɛ a.

⁶ Ʋ tɩ sɛwnɩ nɩ a 'wɔbrʋ á ŋá, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ tɩ tɛr'ɩ po-to-ɩb nɩr na bɛ bãw wa tɩ tɔ ka a, ɩ n pʋ-'wɔbɛ tɛr a nɩbɛ bɛ mɩnɛ.

⁷ Ɛcɛ a cãà bɛ tɩ ɩ ʋ siwri a ʋl pɔ̀l-ɩb ɛ. Ʋ tɩ cãà na kpɛ ʋ pʋra. A suur na tɩ ɩrɛ ʋ a Zifʋ mɩnɛ ƴãw a, ʋ yel'a kɛ́ bɛ zɔrɛ pawr. Ɛcɛ bɛ wa bere na ʋ yi a torko na zɔrɛ ɩrɛ gɔmɛ a zu tɩ lo. A loba tɩ ɩ n faa faa, ʋ kar kar a ziir za.

⁸ A nɩr ŋa a na bɛ cɛlɩ ʋʋ pɔrɛ mɛ̃ ʋ zuo nɩ nɩsaal a, ɛ́ tɩɛrɛ k'ʋʋ na tʋ̃ɔ́ na ƴɛ̀r a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ kʋ̃ɔnɩ zie a sàw a ʋ nʋɔr, ɛ́ ker a tã-kɛrɩ bʋ̃-kera zu a, ʋlɛ n'ɩ ŋa gã tẽw, a fɛr kɛ́ bɛ ɓáw ʋ bʋ̃-gana zu, a Naaŋmɩn kpɛnʋ dɛ sãá a nɩbɛ za zie.

⁹ A nɩ-faa ŋa tɩ cãà na vʋʋrɛ, ɛcɛ ʋ tɩ wone nɩ tuo bɛ dɩ vuo ɩ. A ʋ ƴã-gan tɩ bɔnɛ na, ɛ́ zãzul-mɩɩlɛ ƴɔ̃ƴɔ̃wn a ʋ mimie pʋɔ. A pʋ̃ɔ́fʋ nyũu ʋ na tɩ nyùur a, tɩ gele nɩ a zɛbr-nɩbɛ za pʋɔ.

¹⁰ A bɛ cɛlɩ ɛ, ʋ na tɩ tɩɛrɛ k'ʋʋ na tʋ̃ɔ́ na tɔ a saa ŋmar-bie a. Ƴɛrɛŋa a, a bɛ tɩ tɛr nɩr na tuo ʋ ɛ, a nɩbɛ na bɛ tɩ tʋɔr a nyũu ŋa a ƴãw.

¹¹ A Ãtiokisi fãw za tɩ baar'a. A Naaŋmɩn tɩ ƴãw ʋ nɩ dɔwrʋ, ʋ wone 'wɔbrʋ na dúore kʋralɛ a. Ʋ wa tĩ na bɛrɛ a ʋ pɔ̀lʋ na tɩ zuo a, ɛ́ nyɛ̃ a lɛ a na sɩrɩ ŋmɛ̃ ʋ a.

¹² Ʋl mɩŋa na bɛ tɩ cãà tʋɔr a ʋ nyũu a, ʋ yel'a: «A ɩ n yel-mɩŋa k'aa nɩr mɩ́ sàwr a Naaŋmɩn nʋɔr. Ɛ́ fʋ na ɩ nɩsaal a, fʋ ta bɔbr kɛ́ fʋ zɛ̃ taa nɩ a Naaŋmɩn ɛ.»

¹³ A nɩsaal-faa ŋa tɩ tĩ na puore a Sore na kʋ̃ tɩ tʋ̃ɔ́ lɛb zɔ ʋ nɩbaalʋ a. Ʋ tɩ yere na:

¹⁴ «Ɩ̃ tɩ pawr'a cere a Zerizalɛm, a tẽ-kpɛ̃ɛ-sõw, k'ɩ̃ɩ tɩ ŋmɛr ʋ bɛr ʋ za, ɛ́ ɩ ʋ lɩɛbɩ nɩ-yaga yàa-bɔw. Ƴɛrɛŋa a, ɩ̃ yere na k'ʋʋ ɩ n tẽ-kpɛ̃ɛ na so ʋ tʋɔra a.

¹⁵ Ɩ̃ tɩ yel'a k'ɩ̃ɩ na lɔb'ɩ a Zifʋ mɩnɛ nɩ a bɛ bibiir kũuni ƴãw wɛ-dʋn nɩ sɩlɩ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ɩ̃ tɩ nyɛ̃ na bɛ bɛ sɛwnɩ ũufʋ ɛ. Ƴɛrɛŋa a, ɩ̃ bɔbr'a k'aa Zifʋ mɩnɛ tɛr sɔ́r a alɩ bome nɛ ƴãw a Atɛn tẽw tẽ-biir na tɛr a sɔ́r a.

¹⁶ Ɩ̃ tɩ dãw na wob a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ-sõw bome. Ƴɛrɛŋa a, ɩ̃ na wa n nɩ de-kʋ̀b bʋ̃-vɩɛlɩ wa ƴãw ʋ ʋ vɩɛl. A bʋ̃-son za bɛ na wob cen nɩ a, ɩ̃ na wa n nɩ bome na yãwmɛ zuo lɛ a wa lɩɛr'ɩ. A samɛ a bagɛ maalʋ na waar'ɩ a, ɩ̃ na mɩ́ ya a na nɩ a mãa mɩŋa bʋ̃-tɛrɩ.

¹⁷ Lɛb waar mɩ̀, ɩ̃ na lɩɛb'ɩ Zifʋ, ɛ́ zɔ cɔlɩ a ziir al za a nɩbɛ na kpɩɛr a, tɩ ɩ bɛ bãw a Naaŋmɩn kpɛnʋ.»

A sɛb-tʋɔla a Ãtiokisi Epifan na sɛb a Zifʋ mɩnɛ a

¹⁸ Ɛcɛ a Ãtiokisi tuo bɛ tɩ siwre towtow ɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a ƴɛ̀rʋ a Naaŋmɩn na dɩ n ʋ a tɩ dĩ ʋ na, mɛ̃ a lɛ ʋ na sɛwnɩ a. A nãà wa tɩ nyɛ̃ na a bɛ tɛr ʋ ɩb za ɩ, ʋ sɛb sɛb-tʋɔla, na ɩ yãayãa zɛlʋ a, kʋ̀ a Zifʋ mɩnɛ. A ƴɛ̀r-bie n'ɩ á ŋá:

¹⁹ «A Ãtiokisi, a nãà nɩ a zɛbr-nɩbɛ za nɩ-kpɛ̃ɛ, puore nɩ a Zifʋ mɩnɛ, ʋ tẽ-bi-vɩɛlɩ, nɩ ʋ pʋɔ za. Ʋ puore bɛ nɩ a nʋ̃ɔ̀ nɩ a ƴã-ɓaarʋ yãanɩ!»

²⁰ «Nyɩmɛ nɩ a nyɩ bibiir wa tɛr ƴã-ɓaarʋ a, a nyɩ yele wa cere mɛ̃ a lɛ nyɩ na bɔbr a, ɩ̃ puore nɩ a Naaŋmɩn yãanɩ yaga za a al ƴãw, ʋl ƴãw ɩ̃ na ƴãw a ɩ̃ tɩɛrʋ a.

²¹ Mãa ƴãw a, ɩ̃ gã na bɛ tɛr fãw ɛ. Ɛcɛ ɩ̃ cãà na tɛr a nyɩ tɩɛrʋ nɩ nɔ̃wfʋ, ɩ̃ na tɩɛrɛ a ƴãwfʋ nɩ a nɔ̃wfʋ nyɩ na wul a ɩ̃ zie a ƴãw. Ɩ̃ na tɩ yi a Pɛrsɩ tẽw lɛb waar a, ɩ̃ wa lo n bàalʋ faa faa. Alɛ n'a so ɩ̃ nyɛ̃ k'aa ɩ n fɛrʋ ɩ̃ kaa a ɩ̃ nɩbɛ za ƴã-ɓaarʋ zie.

²² Ɩ̃ bɛ yel k'aa baar'a ɩ, ɩ̃ nɩ̃ɛ na tɩɛrɛ k'aa ɩ̃ bàalʋ ŋa na sanɩ na.

²³ Ɛcɛ ɩ̃ lɛb'a tɩɛrɩ bãwnɩ k'aa ɩ̃ sãà tɩ kaa na ír a ʋ lɩɛrɛ, a lɛn daar ʋ na tɩ cen tɩ zɛb'ɩ a ten al na be a tẽw saa-zu a.

²⁴ Ʋ bɛ tɩ bɔbr k'aa ʋ nɩbɛ tɛr dɛ̃bɩ̃ɛ yel-ura kãw nãà ta a ɩ, bɩɩ bɛ nãà wõ yel-faar a ɩ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ŋa za na mɩ́ bãw nɩ a ʋlɩ sob nɛ a nãà na de a yele kʋ̀ a.

²⁵ Lɛb waar mɩ̀, a ɩ̃ naalʋ-tẽw tẽ-kpɔwlɩ na-mɩnɛ jɩɛrɛ nɩ a vo-vla, nɩ a lɛ a na na ŋmɛ̃ nyɩ a. Alɛ n'a so ɩ̃ kaa ír a ɩ̃ bidɛb, Ãtiokisi, ʋ ɩ a nãà. Gb'a a ŋmɩn za, ɩ̃ de ʋ na kʋ̀ a nyɩ yaga zie, ɛ́ yel kɛ́ nyɩ kaarɛ a ʋ zie, a lɛn daar a na mɩ́ tɩ fɛr ɩ̃ cen a tẽ-ŋma-kʋ̀rɩ al na be a tẽw saa-zu a pʋɔ a. Ɩ̃ sɛb'ɩ sɛb-tʋɔla kʋ̀ ʋ na lãw nɩ a nyɩ dem a.»

²⁶ «Nyɛ̃ a ʋlɩ bom nɛ ɩ̃ na zɛlɛ nyɩ kpɛ̃w kpɛ̃w za a: nyɩ cãà bãwnɩ a maalʋ ɩ̃ na maalɩ a nyɩ nɩ-bʋʋrɛ nɩ a nyɩ za been been a, ɛ́ nyɩ za cãà nɔ̃w mãa nɩ a ɩ̃ bidɛb yele.

²⁷ Ɩ̃ mɔ̃ mɩ̀ bãwnɩ a na, ʋ na tu n a lɛ ɩ̃ na tɩɛrɩ a yele bin a. Ʋ na tɛr'ɩ nɩsaalʋ vla a nyɩ zie, ɛ́ ɩ nyɩ wone taa.»

²⁸ A na ɩ à ŋá a, a nɩ-kʋrɛ ŋa na tʋ a Naaŋmɩn zʋmɛ a, ʋ tɩ kpi n nɩ 'wɔbrʋ na 'wɔbr mɛ̃ a al ʋ na tɩ ƴãw a nɩbɛ nyɛ̃ a. Ʋ tɩ sɩrɩ na kpi nɩbaal-kũu, tan pʋɔ, tẽ-sãan pʋɔ.

²⁹ Filib na ɩ a ʋ bibi-daarɩ bá a tɩ wa n nɩ a ʋ kũu a Ãtɩɔsɩ. Ɛcɛ ʋ na tɩ cɩrɛ a Ãtiokisi bidɛb ƴãw a, ʋ cen nɩ Eziptɩ tẽw, a nãà Pitoleme Filometɔɔr zie.