2 Makabe mɩnɛ 15 - A SƐB-SÕW

A Nɩkanɔɔr bɛ sàw tɛr a pɩ̃ɛnʋ-bibir ɛ

¹ A Nɩkanɔɔr tɩ wõ na k'aa Zuda nɩ a ʋ nɩbɛ be n Samaari tẽw vuo pʋɔ. Ʋ tɩ yel'a k'ʋʋ na cen na tɩ zɛb'ɩ bɛ a pɩ̃ɛnʋ-bibir, ɛ́ bɛ zɔrɛ bom za ɩ.

² A Zifʋ bɛl ʋ na tɩ fɛr ƴãw bɛ tuur a ʋ zɛbr-nɩbɛ a tɩ yel ʋ na: «Ta cen tɩ kʋ bɛ po-to-kʋb nɩ nɩbaal-kʋb ɛ! Nɩ̃ɛ vɛ̃ kɛ́ tɛr ƴãwfʋ a bibir a Naaŋmɩn na sʋ̃ɔmɩ bul ƴãw a ƴãw. Ʋ ɩ na k'ʋ ɩ a bibie za bibi-sõw. Bãwnɩ a a Naaŋmɩn na nyɛrɛ a bome za a!»

³ Ɛcɛ a nɩ-kʋ-bul ŋa tɩ sowri na: «Nãà be n a salom zu yel kɛ́ bɛ mɩ́ tɛr a pɩ̃ɛnʋ-bibir bɩɩ?»

⁴ A Zifʋ mɩnɛ tɩ sɔw ʋ na: «Ʋ̃ʋ, a salom nãà, a Sore na vʋʋrɛ a mɩŋa n'ʋ yel kɛ́ bɛ mɩ́ ƴãw a bibie ayopõi sob.»

⁵ A Nɩkanɔɔr tɩ sɔw na: «A mãa mɩ̀ a, ɩ̃ ɩ n nãà a tẽw zu, ɩ̃ɩ yel'a kɛ́ nyɩ de a nyɩ zɛbr bome tõ n a nãà Demetiriyisi tome.» Ɛcɛ ʋ bɛ tɩ tʋ̃ɔ́ maalɩ a ʋ pʋ-tɩɛr-faa faa ŋa ɩ.

A Zuda kpaalɛ nɩ a ʋ nɩbɛ

⁶ A Nɩkanɔɔr tɩ ɩ n pɔ̀lʋ tɛwr, ɛ́ tĩ pɔrɛ ʋ na na maalɩ zɛb-tʋ̃ɔ́fʋ bãwfʋ bom, nɩ a Zuda nɩ a ʋ nɩbɛ zɛbr bome a.

⁷ Ɛcɛ a Zuda Makabe tɩ tɛr'ɩ tɩɛrʋ na bɛ bãw damnʋ a. Ʋ bɛ tɩ bʋ́nɛ nɩ a Sore na na sõw ʋ a ɩ.

⁸ Alɛ so ʋ tɩ kpaalɩ a ʋ nɩbɛ, kɛ́ bɛ ta zɔrɛ a nɩ-bʋʋr-yoru na na zɛb'ɩ bɛ a ɩ, ɛcɛ bɛ lɛb tɩɛrɩ a sõwfʋ a Naaŋmɩn na sõw bɛ a koro za a, ɛ́ a ƴɛrɛŋa mɩ̀ a, bɛ gùre a zɛb-tʋ̃ɔ́fʋ na na yi a Kpɛnʋ-za-sob zie a.

⁹ A Zuda tɩ lɛb'a de a Moyiir wulu nɩ a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ sɛbr ziir a mɩnɛ yel kʋ̀ bɛ, ɩ kɛ̀ bɛ kpɛmɛ socir. Ʋ mɩ̀ tɩ lɛb'a sɩ̃w a bɛ tɩɛrʋ a zɛbr al bɛ na tɩ zɛb tʋ̃ɔ́ a ƴãw. À à ŋá n'a ʋ tɩ ɩ bɛ lɛb bãw tʋlɛ.

¹⁰ Ʋ na tɩ ƴɛ̀r ƴãw bɛ lɛb tʋlɛ à à ŋá a, ʋ baa na kpaalɩ bɛ wul a nɩ-bʋʋr-yoru bɛ ŋa na bɛ tɛr yel-mɩŋa a, nɩ bɛ na mɩ́ pɔ yel, ɛ́ bɛ tu a.

¹¹ À à ŋá n'a a Zuda tɩ ɩ a ʋ nɩbɛ been been cɔbrɩ gù a zɛbr. Ʋ bɛ tɩ ɩ bɛ ƴãw a bɛ tɩɛrʋ zɛbr-kur-pãgalɩ nɩ kafine ƴãw ɛ, a ʋ ƴɛ̀rʋ na bɛ tɛr bʋnʋ a n'a ʋ tɩ ɩ n bɛ bɛr tɩɛrʋ. Ʋ wa baa na manɩ zánʋ kãw kʋ̀ bɛ, na ɩ mɛ̃ yel-nyɛra a, a tɩ ɩ nʋ̃ɔ̀ a bɛ za zie.

¹² Nyɛ̃ a ʋlɩ bom nɛ a Zuda na tɩ nyɛ̃ a ʋ zánʋ pʋɔ a: ʋ tɩ nyɛ̃ nɩ Onɩasɩ na tɩ dãw ɩ a bàwr-maal-kara a. Nɩ-vla na bɛ tɛr a mɩnɛ kãw a tɩ n'ʋ, ɛ́ tɩ ɩrɛ bàalʋ bàalʋ. Nɩr na bãw ƴɛ̀rʋ a, ɛ́ a ʋ bibi-daarɩ za ʋ tu a ɩ-vɩɛlɩ maalʋ pùor a tɩ n'ʋ. A Onɩasɩ tɩ zɛw nɩ a nuru puore nɩ kʋ̀rɛ a Zifʋ nɩ-bʋʋrɛ za.

¹³ Al pùorí, a Zuda mɩ̀ tɩ nyɛ̃ nɩ nɩr, na pɛlɩ zu a, na tɛr ƴãwfʋ yaga za, ɛ́ sãá mɛ̃ ʋ tɛr'ɩ nɩ-kpɛ̃ɛnʋ bɛ dɩ vuo a.

¹⁴ A Onɩasɩ tɩ yere na: «Nyɛ̃ a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ Zeremi. Ʋ nɔnɛ tɩ na, a tɩɩm ʋ yɛbr, ʋʋ puore nɩ yaga kʋ̀rɛ a tɩ nɩ-bʋʋrɛ nɩ a Zerizalɛm tẽ-kpɛ̃ɛ-sõw.»

¹⁵ Al pùorí, a Zeremi tɩ tur'ɩ salm-zɩɛ zɛbr-sɔ-kpɛ̃ɛ nɩ a ʋ dʋrʋ nũu a Zuda. Ʋ tɩ kʋ̀rɛ ʋ nɩ a zɛbr-sɔ-kpɛ̃ɛ ɛ́ yel à ŋá:

¹⁶ «De a zɛbr-sɔ-kpɛ̃ɛ-sõw ŋa, Naaŋmɩn n'ʋ kʋ̀rɛ fʋ. Fʋ na zɛb'ɩ ʋ na tʋ̃ɔ́ a fʋ dɔ̃ dem pẽlẽpẽlẽ.»

A Nɩkanɔɔr bɛ na zɛb tʋ̃ɔ́ a nɩ a ʋ kũu

¹⁷ A Zuda ƴɛ̀r-vɩɛlɩ tɩ ɩ na a ʋ sojarɩ bɛr tɩɛrʋ, bɛ kpɛ socir, ɛ́ ɩ a pɔlbili tɛr fãw na tʋ̃ɔ́ zɛb mɛ̃ nɩ-bɛrɛ a. Yel-faa tɩ jɩɛrɛ nɩ a Zerizalɛm, a puoru sɔ́r nɩ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ. Alɛ n'a so a Zifʋ mɩnɛ tɩ yel kɛ́ bɛ kʋ̃ pĩ laɩ pʋɔ zɛbr ɛ, kɛ́ bɛ na nyɔw nɩ socir zɛbr daadaa, càarɩ zɛbr'ɩ a dɔ̃ dem nɩ a bɛ fãw za, zɛb tʋ̃ɔ́.

¹⁸ A bɛ pɔwbɛ nɩ a bɛ bibiir, a bɛ yɛbr nɩ a bɛ nɩbɛ yele bɛ tɩ maal ƴãwnɛ bɛ tɩɛrʋ ɛ. A bɛ dɛ̃bɩ̃ɛ kpɛ̃ɛ za nɩ a dãw-niwn sob tɩ n'ɩ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ-sõw.

¹⁹ A bɛlɩ dem na tɩ cãà be a Zerizalɛm a, pʋ̀lá mɩ̀ tɩ vʋ̃ɔnɛ bɛ nɩ yaga za, ɛ́ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩrɛ bɛ, bɛlɛ wa tɩɛrɛ a zɛbr na na zɛb a kura pʋɔ a.

²⁰ Bɛ za tɩ gùre nɩ a lɛ a zɛbr na kʋ̃ yaa kɛ́ zɛb a na na ɩ a. A dɔ̃ dem zɛbr-nɩbɛ tɩ ɓã n taa, ɛ́ pɩɛrɛ a zɛbr ƴãw. Bɛ tɩ tɛr'ɩ a wɔ́br cen nɩ tɩ ƴãw ziir na vɩɛl a, ɛ́ a wi-zɔmnbɛ be a lõboge a za ayi ƴãw.

²¹ A Zuda Makabe tɩ jɩ́r'ɩ a zɛbr-nɩ-yaga yaga bɛ ŋa za, nɩ a bɛ zɛbr-bʋ̃-pɛ-bʋʋrɛ za, nɩ a bɛ wɔ́br na sãá wɔ́br na kpɛ po-tuo a. Lɛ n'a ʋ tɩ zɛw a nuru cɔw a salom, ɛ́ puori a Sore na na tʋ̃ɔ́ maalɩ nɔ-ɓãa-yele a. Ʋ tɩ bãwnɩ a na a zɛb-tʋ̃ɔ́fʋ na bɛ yi a zɛbr bome fãw zie, ɛ́ yi a lɛ a Naaŋmɩn na yel a zie a, ʋl na mɩ́ ɩ a bɛlɩ dem na sɛw taa nɩ a, bɛ zɛb tʋ̃ɔ́ a.

²² A Zuda tɩ puor'ɩ à ŋá: «Zu-sob i, a Zuda tẽw nãà Ezekɩasɩ daar a, fʋ̃ʋ n'ʋ tɩ tõ a fʋ malkɩ, ʋ tɩ kʋ nɩbɛ tùr-kɔbr ayi vʋ̃ɔ lɩzɛr dɔwlɩ túr-anũu (185 000) a Senakerib zɛbr-nɩbɛ pʋɔ.

²³ Ɩ̃ zɛlɛ fʋ na, fʋ̃ʋ na ɩ a salom Sore a, k'aa dɩ̃a mɩ̀ a, fʋ tõ a fʋ malkɩ-vla kãw a tɩ nidaa, ʋ tɩ ƴãw dɛ̃bɩ̃ɛ nɩ pʋl-vʋ̃ɔ a tɩ dɔ̃ dem.

²⁴ A bɛlɩ dem na ƴãw a fʋ zʋmɛ a nʋɔrɩ́ wa n kɛ́ bɛ wa zɛb'ɩ a fʋ nɩ-bʋʋr-sõw a, ŋmɛ bɛ nɩ a fʋ kpãkpãw-kpɛ̃w.» A ƴɛ̀r-bie á ŋá n'a a Zuda tɩ kʋ n a ʋ puoru nʋɔr.

²⁵ A Nɩkanɔɔr zɛbr-nɩbɛ na tɩ pɛblɛ wɩɩr, yiele nɩ zɛbr yielu waar'ɩ a,

²⁶ a Zuda nɩ a ʋ nɩbɛ bɛl tɩ nyɔw nɩ a zɛbr nɩ a bɛ dɔ̃ dem, bʋɔlɛ nɩ a Sore ɛ́ puore ʋ.

²⁷ Bɛ na tɩ zɛbr nɩ a bɛ nuru, ɛ́ puore a Naaŋmɩn nɩ a bɛ socie a, bɛ kʋ n nɩbɛ ta tùr-lɩz'a ayi ŋmãa anũu (35 000). A Naaŋmɩn kpɛnʋ ŋa na tɩ sãá a tɩ ɩ bɛ nɩ nʋ̃ɔ̀ yaga.

²⁸ A zɛbr na tɩ baarɩ nʋ̃ɔ̀ ɩrɛ a Zifʋ mɩnɛ bɛ lɛb yaarɛ a, bɛ tɩ nyɛ̃ nɩ a Nɩkanɔɔr kũu nɩ a ʋ zɛbr bome za.

²⁹ A tɩ ɩ n cɛlsɩ nɩ damnʋ! Bɛ tɩ nyɔw nɩ a bome za Zu-sob yãanɩ puoru, a bɛ sãàkʋm-kore ƴɛ̀rʋ pʋɔ.

³⁰ A Zuda na tɩ n'ɩ a dãw-niwn sob na mɩ́ zɛbr'ɩ a ʋ fãw za a ʋ tẽ-bi-taabɛ ƴãw a, ɛ́ a ʋ pɔ̀lʋ daarɩ́ za ʋ nɔ̃w a ʋ nɩ-bʋʋrɛ kʋralɛ a, ʋ tɩ yel'a kɛ́ bɛ ŋmãa a Nɩkanɔɔr zu lãwnɩ a ʋ dʋrʋ kpãkpãw cen nɩ a Zerizalɛm.

³¹ A ʋl mɩŋa tɩ cen nɩ a be tɩ bʋɔlɩ a nɩbɛ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ, ɛ́ ƴãw a bàwr-maalbɛ àr a bàwr-maal-kuur niŋé. Al pùorí ʋ ƴãw bɛ cen tɩ bʋɔlɩ a zɛbr-yir-kpɛ̃w nɩbɛ.

³² Ʋ tɩ wul bɛ nɩ a Nɩkanɔɔr faa faa ŋa zu. Ʋ mɩ̀ tɩ wul bɛ nɩ a nɩ-kʋrɛ ŋa kpãkpãw ʋ na tɩ zɛw cɔw a Kpɛnʋ-za-sob Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ-sõw a.

³³ Ʋ tɩ ŋmãa nɩ a nɩ-faa faa ŋa zɛl, ŋma pʋrpʋr lɔb ƴãw lili. Ʋ tɩ ƴãw na bɛ yawlɩ a Nɩkanɔɔr kpãkpãw tori a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ, wul a ʋlɩ bom nɛ ʋ na páw a ʋ yãya-ɩb pʋɔ a.

³⁴ Lɛ n'a bɛ za tɩ cɛ a danʋ a do saa, a Sore na tɛr yúor-vɩɛlʋ-danʋ a ƴãw. Bɛ tɩ yere na: «A sob nɛ na gù a ʋ Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ ʋ bɛ tɛr dɛwr a, ʋ tɛr'ɩ danʋ!»

³⁵ A Zuda tɩ ƴãw na bɛ yawlɩ a Nɩkanɔɔr zu a zɛbr-yir-kpɛ̃w dacin ƴãw, ʋ ɩ bãwfʋ na sãá cãàmɩ́ a bɛ za zie k'aa Sore sõw nɩ a ʋ nɩ-bʋʋrɛ a.

³⁶ A lãw nɩbɛ za tɩ lãw na yel k'aa bibir ŋa bɛ tɛr yiir-bɛrʋ towtow ɛ, kɛ́ yũon za, bɛ na mɩ́ maal'ɩ a ʋ cuw, a Maadose bibir zãa daarɩ́, a pɛr lɛ k'aa cuwr pie nɩ ayi sob bibie pie nɩ ata sob, bɛ na bʋɔlɛ Adaar a arameyɛ̃ ƴɛ̀rʋ pʋɔ a.

A sɛ-sɛbrɛ tɩɛrʋ a ʋ sɛbɛ ƴãw

³⁷ À à ŋá n'a a yele na càarɩ a Nɩkanɔɔr a tɩ ɩ. A lɛn daar'a a Zerizalɛm tẽ-kpɛ̃ɛ tɩ be a Zifʋ nɩ-bʋʋrɛ nuru pʋɔ, ɛ́ alɛ n'a so ɩ̃ na tɛw a ɩ̃ sɛbɛ a ka.

³⁸ A yele wa sɛb nyɔw taa vla ɛ́ vɩɛl a, lɛ n'a ɩ̃ mɩ̀ tɩ bɔbr. Ɛcɛ alɛ bɛ wa maal vɩɛl, ɛ́ bɛ tɛr pɛr a, a lɛ ɩ̃ na tʋ̃ɔ́ a n'a ɩ̃ ɩ.

³⁹ A divɛ̃ tɛwr bɩɩ a kʋ̃ɔ tɛwr nyub bɛ vɩɛl ɛ. Ɛcɛ divɛ̃ na jɛr kʋ̃ɔ a ɩ n bʋ̃-nyúura na nʋmɛ ɛ́ fʋ mɩ́ nyũ wõ nʋ̃ɔ̀ a. Lɛ mɩ̀ n'a, a bãwfʋ fʋ na bãw sɛb'ɩ a yel kãw a, ʋlɛ n'ʋ mɩ́ ɩ a sɛbɛ kanʋ ɩrɛ nʋ̃ɔ̀ a kã-kanbɛ zie. A na ɩ à ŋá a, a ka n'a ɩ̃ na tɛw.