2 Makabe mɩnɛ 10 - A SƐB-SÕW

A Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dɛwr ír-bɛrʋ

¹ A Zuda Makabe nɩ a ʋ taabɛ tɩ zɛb'a de a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ nɩ a Zerizalɛm tẽ-kpɛ̃ɛ za, a Sore na tɩ de bɛ niwn a zũú.

² Bɛ tɩ ŋmɛr'ɩ a bàwr-maal-kube a nɩsaalbɛ na mɛ a nɩ-yaga tuor-taa zie a bɛr, lãwnɩ a nɩ-bʋʋr-yoru maalʋ-ziir.

³ Bɛ tɩ ír'ɩ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dɛwr bɛr, ɛ́ mɛ bàwr-maal-kuur-paala. Al pùorí, bɛ tɩ cɛ n kʋsɛ-pɛlɛ gbɔw nɩ a vũu a bàwr-maal-kuur zu, maal'ɩ a bàwr bɛ na bɛ lɛb tɩ maalɩ yome ayi a. Bɛ tɩ nyɩw nɩ a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a, tɔ̃w a fɩ̃tɩlɩ ɛ́ bin a dipɛ̃ bɛ na mɩ́ de kʋ̀ a Naaŋmɩn a.

⁴ Bɛ na tɩ tu a tub á ŋá baar'a, bɛ lo na vɔblɩ muru, puori zɛlɩ a Sore k'ʋʋ ta lɛb ƴãw bɛ a dɔwrʋ á ŋá taabɛ ɩ. Bɛlɛ wa ɩ mɛ̃ bɛ lɛb'a maalɩ yel-bebe a, ʋ kpãa bɛ man nɩ, ɛ́ ta lɛb de bɛ ƴãw nɩ-bʋʋrɛ a po-tuo na zuo ɛ́ bɛ tʋʋr a ʋ yúor a, nuru pʋɔ ɩ.

⁵ A Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dɛwr ír-bɛrʋ tɩ lo n nɩ a dàa ʋl tɔr za a nɩ-sãanbɛ na tɩ dɛw ʋ bɛr a, a pɛr lɛ k'aa Kisile cuw bibie lɩzɛr'ɩ anũu sob.

⁶ Bɛ tɩ maal'ɩ a cuw nɩ nʋ̃ɔ̀ bibie ani, mɛ̃ a Sɛwr cuw a. Bɛ tɩ lɛb'a tɩɛrɩ a na bɛ cɛlɩ, ɛ́ a Sɛwr cuw daar bɛ tɩ be a tan pʋɔ, nɩ a tan bɔwrɩ pʋɔ mɛ̃ wɛ-dʋn a.

⁷ Alɛ so a ƴɛrɛŋa bɛ tɛr tɩ-vaar, wuli-ɓaar nɩ kpãkparmɛ váar, yiele danɛ nɩ a sob nɛ na tɩ sàw bɛ ír a ʋ Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dɛwr bɛr a.

⁸ Bɛ tɩ ƴãw nɩ nʋɔr kʋ̀ a Zifʋ bʋʋrɛ za, nʋɔr a lãw nɩbɛ na kaa ír ɛ́ sàw a, kɛ́ bɛ mɩ́ maalɩ a cuw ŋa yũon za.

Ãtiokisi Epatɔɔr lɩɛr'ɩ a ʋ sãà Ãtiokisi Epifan

⁹ À à ŋá n'a a Ãtiokisi bɛ na bʋɔlɛ Epifan a tɩ kpi.

¹⁰ Ãtiokisi Epatɔɔr, a Naaŋmɩn dɔ̃ sob ŋa bidɛb, yele n'a tɩ na manɩ ƴɛrɛŋa. A kpɩɛrʋ a ʋ zɛbr na wa n a, al tɛwr'a tɩ na manɩ ŋmãa ŋmãalɛ.

¹¹ A Epatɔɔr na tɩ lɩɛbɛ a nãà wa báarɛ a, ʋ kaa na ír Lɩzɩasɩ nɛ kãw ƴãw ʋ ɩ a tõ-tõ-bi-bɛrɛ za niw-diere nɩ a Siiri-Kpɛ̃ɛ nɩ a Fenisi ten na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ kpɛ̃ɛ kpɛ̃ɛ.

¹² A Lɩzɩasɩ tɩ lɩɛr'ɩ Pitoleme, bɛ na bʋɔlɛ «Zu-wogo» a. A Pitoleme tɩ n'ɩ a na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ dãw-niwn sob na tɛr mɩnʋ ɩ-ɩrɩ a Zifʋ mɩnɛ zie, a malʋ al za bɛ na tɩ mal bɛ a ƴãw. Ʋ tɩ ƴãw nɩ fãw kaa a bɛ zie a ƴã-ɓaarʋ pʋɔ.

¹³ A al ƴãw n'a a «Nãà bárɩ» tɩ wa yel a ʋ sãwna a Epatɔɔr zie. Gb'a a ŋmɩn za, bɛ tɩ bʋɔlɩ ʋ nɩ nɩ-mɩlɛ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a Eziptɩ tẽw nãà Filometɔɔr tɩ de nɩ a Sɩɩpʋr tẽw kʋ̀ ʋ, ɛcɛ ʋ tɩ bɛr'ɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-sɔgɔ-tẽw ŋa, ɛ́ tu Ãtiokisi Epifan pùor. Ʋ na bɛ tɩ cãà tone a ʋ tõ-nʋɔr nɩ ƴãwfʋ a, ʋ de nɩ tɩ̃ɩ kʋ n ʋ tʋɔra.

A Zuda zɛbr'ɩ nɩ a Idume tẽw zɛbr-yir-kpɛn

¹⁴ A Gɔrzɩasɩ na wa ɩ a Idume tẽw na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ a, ʋ ír'ɩ sojarɩ yarɛ bɛ, ɛ́ mɩ́ tɩ zɛb'ɩ a Zifʋ mɩnɛ vuo za ʋ na páw a.

¹⁵ Lɛb waar, a Idume tẽw dem na tɩ be zɛbr-yir-kpɛn a àrʋ zie na vɩɛl a pʋɔ a, bɛ bɛ tɩ bɛrɛ a Zifʋ mɩnɛ ɩ. Bɛ mɩ́ tɩ de nɩ a nɩbɛ bɛ na diw a Zerizalɛm a, ɛ́ ƴãw fãw ɩrɛ k'aa zɛbr bere be.

¹⁶ A Zuda nɩ a ʋ sojarɩ tɩ lãw na puori zɛlɩ a Naaŋmɩn k'ʋʋ lãw nɩ bɛ. Al pùorí bɛ cen a Idume tẽw dem zɛbr-yir-kpɛn ƴãw.

¹⁷ Bɛ tɩ zɛb'ɩ a nɩ kpɛ̃w kpɛ̃w, cã a bɛl na tɩ be a dacine zu zɛbr a bɛ lɛb pùor ɛ́ bɛ de a ziir al. Bɛ tɩ kʋ kʋ n a bɛlɩ dem na lo a bɛ nuru pʋɔ a. Bɛ tɩ kʋ na ta nɩbɛ tùr-lɩzɛr (20 000).

¹⁸ Ɛcɛ nɩbɛ na tɩ ta tùr-piwaɩ (9 000) a, tɩ tʋ̃ɔ́ na zɔ kpɛ zɛbr-yir-kpɛn ayi kãw pʋɔ na kpɛmɛ kpɛmɛ a, bom za tɩ be n be bɛ na tʋ̃ɔ́ zɛb'ɩ a zɛbr cɛlɩ.

¹⁹ A Zuda tɩ bɛr'ɩ Sɩmʋ̃ nɩ Zuzɛb a be, de nɩ Zase nɩ zɛbr-nɩbɛ na yãwmɛ man a, kɛ́ bɛ cãà zɛbr a be. A ʋl mɩŋa tɩ cen nɩ a ziir al a fɛrʋ na be be a.

²⁰ Ɛcɛ a Sɩmʋ̃ sojarɩ na tɩ nɔnɛ a libie a, tɩ bɛr'a a nɩbɛ bɛ mɩnɛ bɛ na piw a, bɛ dà bɛ: bɛ tɩ sàw na de salm-pla libie tùr-lɩz'a ata nɩ pie (70 000) ɛ́ bɛr bɛ mɩnɛ bɛ yi zɔ.

²¹ A Zuda na wa wõ a yel ŋa a, ʋ bʋɔl'ɩ a zɛbr-nɩbɛ nɩ-bɛrɛ ɓã taa ɛ́ yel a sãwna dem kɛ́ bɛ kʋɔr'ɩ a bɛ yɛbr. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, bɛ bɛr'ɩ a bɛ dɔ̃ dem bɛ zɔ, a libir ƴãw.

²² Lɛ n'a a Zuda tɩ ƴãw bɛ kʋ a nɩ-mɩlbɛ bɛ ŋa, ɛ́ daadaalɛ a pùorí ʋ zɛb de a zɛbr-yir-kpɛn ayi al.

²³ Ʋ mɩ́ tɩ zɛb'a tʋ̃ɔ́ a zɛbr za pʋɔ, ɛ́ à à ŋá n'a ʋ tɩ kʋ nɩbɛ tùr-lɩzɛr (20 000) nɩ dɔwlɛ a zɛbr-yir-kpɛn ayi á ŋá pʋɔ.

A Zuda zɛb'a tʋ̃ɔ́ Timote, Gazara tẽw pʋɔ

²⁴ Zɩ̃ k'aa Timote, a Zifʋ mɩnɛ na tɩ dãw zɛb tʋ̃ɔ́ a, tɩ ír'ɩ soja-sãanbɛ yaga za, ɛ́ ƴãw bɛ yi n wie yaga Azi tẽw wa n. Al pùorí ʋ wa n a ʋ zɛbr-nɩbɛ a Zude tẽw, k'ʋʋ wa zɛb de ʋ.

²⁵ Ʋ na tɩ tarɛ pɩɛlɛ a, a Zuda Makabe nɩ a ʋ nɩbɛ tɩ zɛlɛ nɩ a Naaŋmɩn yãayãa, bɛ tɩ 'wɔ̃w nɩ tanɛ ƴãw a bɛ zurú, ɛ́ sɛ vʋɔrɩ pɛnɛ a sɩɛmɩ́.

²⁶ Bɛ tɩ gũu na tɩ tɔ a tẽw a bàwr-maal-kuur niŋé, ɛ́ zɛlɛ a Naaŋmɩn k'ʋʋ tu bɛ, k'ʋʋ ɩ a «bɛ dɔ̃ dem dɔ̃ sob nɩ nɩr na bɛ tu a bɛlɩ dem na bɛ tu bɛ a», mɛ̃ a lɛ a Naaŋmɩn wulu na yel a.

²⁷ Bɛ na tɩ puori baar'a, bɛ de nɩ a zɛbr bome yi n a Zerizalɛm cen zãá nɩ. Bɛ na tɩ pɩɛlɩ a dɔ̃ sob a, bɛ tɛw na àr.

²⁸ A mʋ̃tɔ̃w na wa pure caalɛ a, a zɛbr-nɩbɛ ziir ayi á ŋá nyɔw nɩ a zɛbr. A zɛb-tʋ̃ɔ́fʋ ƴãw a, a Zifʋ mɩnɛ tɩ ɩrɛ na ƴãwn a bɛ soci-kpɛ̃w ƴãw, ɛ́ baa zuo a za a Sore sõwfʋ ƴãw. A bɛ ŋa a, a bɛ suur'a tɩ ƴãw bɛ zɛbr.

²⁹ A zɛbr na tɩ tʋl kpãkpã a, a dɔ̃ dem tɩ nyɛ̃ nɩ wi-zɔmnbɛ anũu, na vɩɛl vɩɛl a, bɛ sãá a salom zu, zɔm wie na ƴãw salm-zɩɛ bʋ̃-ƴãwnɩ a. Bɛ tɩ de nɩ a Zifʋ mɩnɛ niwn.

³⁰ Bɛ tɩ ƴãw nɩ a Zuda a bɛ sɔgɔ, ɛ́ piw ʋ tɛr nɩ a bɛ zɛbr bome, kɛ́ bɛ taa ƴãwnɛ ʋ bàalʋ ɛ. Bɛ mɩ̀ tɩ tɛbr'ɩ pime nɩ saa-nyɩwrʋ, a cãà mɩ́ del a dɔ̃ dem mimie bɛ bʋnɩ zɔrɛ yaarɛ.

³¹ A bɛ pʋɔ a, bɛ tɩ kʋ n soja-gbɛ́ɛ dem tùr-lɩzɛr dɔwlɩ kɔbr anũu (20 500) nɩ wi-zɔmnbɛ kɔbr ayʋɔb (600).

³² A Timote tɔr za tɩ zɔ na tɩ kpɛ Gazara zɛbr-yir-kpɛ̃w bɛ na gù vla vla a pʋɔ. Kereasɩ n'ʋ tɩ ɩ a zɛbr-yir-kpɛ̃w ŋa nɩ-kpɛ̃ɛ.

³³ A Zuda nɩ a ʋ nɩbɛ tɩ zɛb'ɩ nɩ a zɛbr-yir-kpɛ̃w ŋa kpɛ̃w kpɛ̃w za nɩ su-nʋ̃ɔ̀, bibie anaar.

³⁴ A bɛlɩ dem na tɩ be a zɛbr-yir-kpɛ̃w pʋɔ a, tɩ bãwnɩ a na bom na bɛ damnɛ bɛ a be a, alɛ so bɛ tɩ ɩrɛ a Zifʋ mɩnɛ Naaŋmɩn laar, tʋʋr'ɩ a bɛlɩ dem na zɛbr'ɩ bɛ a.

³⁵ A bibie anũu sob na tɩ vɩɛrɛ a, a Zuda soja-pɔlɛ lɩzɛr, a ɩ-lab na tɩ ɩ bɛ nyɛ̃ suur bɛ za a, tɩ zɔ na cen a dacin pɛr, ɛ́ kpɛ socir mɛ̃ dɛbr a. Su-yãyaar tɩ tɛr bɛ na, bɛ kʋrɛ a bɛlɩ dem za bɛ na tɩ páwr a.

³⁶ Bɛ mɩnɛ tɩ tu bɛ na cen jɩɩrɩ koli a zɛbr-yir-kpɛ̃w, kɛ́ bɛ zɛb'ɩ a dɔ̃ dem a zikurí. Bɛ tɩ nyɩw nɩ a yir-cõcowli, ɛ́ gbɔw vũu nyɩw nɩ a bɛlɩ dem na ɩ a Naaŋmɩn la a, nyɩw bɛ mimie. Bɛ mɩnɛ tɩ kár'ɩ a pamɛ bɛr, yuo tɔlʋ zie kʋ̀ a zɛbr-nɩbɛ bɛl na cɛ a. Bɛ tɩ de nɩ a tẽ-kpɛ̃ɛ fɔ̃wlɛ.

³⁷ Bɛ tɩ kʋ n a Timote na tɩ sɔwlɩ sa-bie-kʋ̃ɔ-bɔw pʋɔ a, lãwnɩ a ʋ yɛb Kereasɩ nɩ Apolofan.

³⁸ A Zifʋ mɩnɛ na tɩ tõ a gãda-tome á ŋá baar'a, bɛ tɩ cɛ n yielu a Sore danʋ ƴãw. Bɛ tɩ puore ʋ nɩ barka ʋ na tɩ kʋ̀ maal-bɛrɛ a Ɩsɩrayɛl a, nɩ ʋ na tɩ ɩ kɛ̀ bɛ zɛb tʋ̃ɔ́ a.