1 Makabe mɩnɛ 7 - A SƐB-SÕW

Demetiriyisi lɩɛb'ɩ a nãà

¹ A yome lɩz'a ayopõi nɩ pie nɩ been (151) sob daar, Selekisɩ bidɛb, Demetiriyisi, tɩ yi n a Ʋrɔm zɔ. Ʋ tɩ tɛr'ɩ nɩbɛ blãlɛ tu n a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ nʋɔr tẽ-kpɛ̃ɛ kãw lowr, tɩ yel a be k'ʋʋ ɩ n a nãà.

² Ʋ na tɩ lo a sɔ́r cere a ʋ sãàkʋm-kore nãà yir a, a zɛbr-nɩbɛ tɩ nyɔw nɩ a Ãtiokisi nɩ a Lɩzɩasɩ kɛ́ bɛ wa kʋ̀ ʋ.

³ A Demetiriyisi tɩ wõ na bɛ na nyɔw bɛ a, ɛcɛ ʋ tɩ yel'a k'ʋʋ bɛ bɔbr k'ʋʋ nyɛ̃ bɛ ɩ.

⁴ Lɛ n'a a zɛbr-nɩbɛ tɩ kʋ bɛ, ɛ́ a Demetiriyisi dɩ a naalʋ.

⁵ A Ɩsɩrayɛl nɩbɛ bɛl na bɛ bãw bʋ̃ʋ n'ɩ Naaŋmɩn puoru nɩ bʋ̃ʋ n'ɩ nʋɔr na ƴãw a, tɩ wa n daadaalɛ wa páw ʋ. A bɛ nɩ-kpɛ̃ɛ tɩ n'ɩ Alkɩm na tɩ bɔbr k'ʋʋ ɩ a bàwr-maal-kara a.

⁶ Bɛ tɩ manɛ nɩ a Zifʋ yoru sãwna a nãà niŋé yere: «A Zuda nɩ a ʋ yɛbr kʋ n a fʋ bárɩ za, ɛ́ diw tɩ bɛr a tɩ tẽw pʋɔ.

⁷ A na ɩ à ŋá a, ƴɛrɛŋa a, tõ nɩr fʋ na ƴãw a fʋ tɩɛrʋ a ʋ ƴãw a, ʋ cen tɩ nyɛ̃ a alɩ bome nɛ za a Zuda nɩ a ʋ yɛbr na sãw a tɩ zie nɩ a nãà tẽsɔwr pʋɔ a. Ʋ tɩ dɔwrɩ bɛ, bɛlɛ nɩ a bɛlɩ dem za na sõwne bɛ a.»

Bakɩdɛsɩ nɩ Alkɩm cen nɩ a Zude tẽw

⁸ A nãà Demetiriyisi tɩ kaa na ír Bakɩdɛsɩ, a «Nãà bárɩ» ƴen sob kãw, na tɩ ɩ a Siiri-Kpɛ̃ɛ na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ a. Nɩ-kpɛ̃ɛ tɩ n'ʋ a naalʋ-tẽw pʋɔ, nɩ nɩr na tu a nãà a.

⁹ A Demetiriyisi tɩ tõ ʋ na, ʋlɛ nɩ a nɩ-faa Alkɩm ʋ na tɩ de a bàwr-maal-kara tõ-nʋɔr kʋ̀ a. A nãà tɩ yel'ɩ a Alkɩm k'ʋʋ ɩ a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ faa, yáa a faa bɛ na maalɩ a san.

¹⁰ A Bakɩdɛsɩ nɩ a Alkɩm tɩ cen nɩ a Zude tẽw nɩ zɛbr-nɩbɛ na yãwmɛ yaga a. Bɛ na tɩ ta a, bɛ tõ n nɩbɛ a Zuda nɩ a ʋ yɛbr zie, kɛ́ bɛ tɩ ƴɛ̀r ƴã-ɓaarʋ ƴɛ̀rʋ na bɛ ɩ sɩza a kʋ̀ bɛ.

¹¹ Ɛcɛ a Zifʋ mɩnɛ na tɩ nyɛ̃ bɛ wa n zɛbr-nɩbɛ na kpɛmɛ a, bɛ bɛ tɩ sàw de a bɛ ƴɛ̀rʋ ɛ.

¹² Ɛcɛ Naaŋmɩn wulu sɛ-sɛbrbɛ bɛ mɩnɛ kãw tɩ ɓã n taa cen a Alkɩm nɩ a Bakɩdɛsɩ zie kɛ́ bɛ tɩ bɔ a sɔ́r ʋl na tu a mɩnʋ a.

¹³ A Zifʋ mɩnɛ pʋɔ a, a Asɩdeyɛ̃ mɩnɛ tɩ n'ɩ a dãw-niwn dem na zɛlɛ a ƴã-ɓaarʋ a.

¹⁴ Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, bɛ tɩ yere na: «A nɩr ŋa, a Alkɩm, na wa n a nãà zɛbr-nɩbɛ a, ɩ n a Aarɔ̃ bʋʋrɛ bàwr-maalɛ, ʋ kʋ̃ maalɩ tɩ faa ɩ.»

¹⁵ A Alkɩm tɩ ƴɛ̀r'ɩ ƴã-ɓaarʋ ƴɛ̀rʋ a bɛ zie, ɛ́ tɩ pɔ yel bɛ à ŋá: «Tɩ kʋ̃ bɔbr kɛ́ tɩ ɩ nyɩ faa kãw za, a nyɩɩm nɩ a nyɩ bárɩ ɛ.»

¹⁶ Bɛ tɩ sàw nɩ a ƴɛ̀rʋ, ɛcɛ a Alkɩm tɩ ƴãw na bɛ nyɔw nɩbɛ lɩz'a ata a bɛ pʋɔ, ʋʋ ƴãw bɛ kʋ bɛ a ʋlɩ bibir nɛ, mɛ̃ a lɛ a Sɛb-son na yel a:

¹⁷ «Bɛ yàar'ɩ a fʋ nɩbɛ kũuni pàw a ziir, ɛ́ ɩ a bɛ zɩ̃ɩ cir viiri koli a Zerizalɛm, ɛ́ nɩr bɛ ka be na ũù bɛ ɩ.»

¹⁸ Lɛ n'a dɛ̃bɩ̃ɛ nɩ pʋl-vʋ̃ɔ tɩ tɛr a nɩbɛ za. Bɛ tɩ yere na: «Yel-mɩŋa nɩ mɩnʋ bɛ be a nɩbɛ bɛ ŋa zie ɩ, bɛ bɛ tu a tɩ wõ-taa nɩ a pɔb bɛ na pɔ a ɩ.»

¹⁹ A Bakɩdɛsɩ tɩ yi n a Zerizalɛm cen tɩ maalɩ a ʋ laɩ Bɛtɩ-Zɛtɩ. Ʋ tɩ ƴãw na bɛ nyɔw nɩ-yaga na tɩ lɩɛbɩ tu ʋ a, nɩ Zifʋ bɛ mɩnɛ. Ʋ tɩ ƴãw na bɛ kʋ bɛ lɔb ƴãw bul-kpɛ̃ɛ kãw pʋɔ.

²⁰ Ʋ tɩ de nɩ a tẽ-ŋmãa-kʋ̀ra kaafʋ ton kʋ̀ a Alkɩm, ɛ́ bɛr zɛbr-nɩbɛ kʋ̀ ʋ kɛ́ bɛ sõwne ʋ, ɛ́ lɛb kul a nãà zie.

²¹ A Alkɩm tɩ ɩ n lɛ za ʋ na tʋ̃ɔ́ a, k'aa nɩbɛ tʋ̃ɔ́ sàw k'ʋʋ ɩ n a bàwr-maal-kara.

²² A bɛlɩ dem za na tɩ damnɛ a nɩbɛ a tɩ ɓã n taa a ʋ zie. Bɛ tɩ so nɩ a Zude ʋ za, ɩ a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ faa faa.

²³ A Zuda tɩ nyɛ̃ na a Alkɩm nɩ a ʋ bárɩ ɩrɛ faa a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ zie zuo a nɩ-bʋʋr-yoru.

²⁴ Lɛ n'a ʋ tɩ cɔlɩ a Zude tẽw voru za, k'ʋʋ ƴãw a bɛlɩ dem na tu a Alkɩm a dɔwrʋ, ɛ́ ta bɛr bɛ bɛ cɔlɛ a tẽw ɛ.

²⁵ A Alkɩm na tɩ nyɛ̃ a Zuda nɩ a ʋ nɩbɛ tɛr fãw dɔwlɩ, ʋʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ́ bà gbɛ́r a bɛ niŋé a, ʋ lɛb'a cen a nãà zie tɩ manɩ a bɛ sãwna ʋ bɛrmɛ.

A nãà tõ n Nɩkanɔɔr ʋ cen a Zuda ƴãw

²⁶ A zɛbr-nɩbɛ nɩ-bɛrɛ ƴen sob, nɩ a naalʋ-tẽw nɩ-yée pʋɔ nɩr kãw, Nɩkanɔɔr, bɛ tɩ nɔnɛ a Ɩsɩrayɛl bʋʋrɛ towtow ɛ. A nãà tɩ tõ ʋ na, ɛ́ yel ʋ k'ʋʋ tɩ kʋ a nɩ-bʋʋrɛ bɛ ŋa pàw pɛr.

²⁷ A Nɩkanɔɔr tɩ ta n a Zerizalɛm nɩ zɛbr-nɩbɛ na yãwmɛ a. Ʋ tɩ ƴɛ̀r'ɩ ƴã-ɓaarʋ ƴɛ̀rʋ a Zuda nɩ a ʋ yɛbr zie, ɛ́ a ɩ ziri. Ʋ tɩ yel bɛ na:

²⁸ «Zɛbr ta zɛb mãa nɩ a nyɩɩm cara pʋɔ ɩ. Ɩ̃ na tɛr'ɩ sojarɩ blãlɛ wa n a nyɩ zie, kɛ́ tɩ wa tɛr ƴã-ɓaarʋ nyɛ̃-taa.»

²⁹ A Nɩkanɔɔr na tɩ ta a Zuda zie a, bɛ puor'ɩ taa báalʋ puoru. Ɛcɛ a dɔ̃ dem tɩ cɔbrɩ na àr gù kɛ́ bɛ nyɔw a Zuda.

³⁰ A Zuda na tɩ nyɛ̃ k'aa Nɩkanɔɔr wa n a ʋ zie nɩ tɩɛrʋ na bɛ vɩɛl a, ʋ bɛ tɩ sàw a bɛ nyɛ̃-taa tɔl yɩ̃ɛ ɩ.

³¹ A Nɩkanɔɔr na tɩ nyɛ̃ bɛ bãw a ʋ tɩɛrʋ ʋ na tɩ sɔwlɛ a, ʋ yi n a Zerizalɛm cen tɩ zɛb'ɩ a Zuda zie na pɩɛlɩ Kafaarsalama a.

³² Bɛ tɩ kʋ na ta nɩbɛ kɔbr-anũu (500) a Nɩkanɔɔr zɛbr-nɩbɛ pʋɔ, ɛ́ a ŋmaarɛ zɔ tɩ kpɛ a « Daviir Tẽ-kpɛ̃ɛ» pʋɔ.

³³ A yele á ŋá pùorí, a Nɩkanɔɔr tɩ do n a Sɩyɔ̃ tãw zu. Bàwr-maalbɛ nɩ a nɩbɛ nɩ-kore bɛ mɩnɛ tɩ yi n a zi-sõw pʋɔ, kɛ́ bɛ puor'ʋ ƴã-ɓaarʋ puoru, ɛ́ wul ʋ a nyɩw-a-za-bàwr bɛ na tɩ maalɩ a nãà ƴãw a.

³⁴ Ɛcɛ a Nɩkanɔɔr tɩ ɩ bɛ na la, tʋ bɛ, ɛ́ cɩr mʋtaar ƴãw bɛ ɩ kɛ̀ bɛ ɩ dɛwr dem. Ʋ tɩ ƴɛ̀r'ɩ pɔ̀l-ƴɛ̀rʋ a bɛ zie,

³⁵ ɛ́ pɔ n suur yel à ŋá: «Nyɩmɛ bɛ wa ƴãw mɛ̃ a Zuda nɩ a ʋ zɛbr-nɩbɛ nũú a dɩ̃a a, ɛ́ a zɛbr wa baar'a, ɩ̃ na lɛb'a wa nyɩw a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ ŋa bɛr.» Ʋ tɩ tɔl'a cen, ɩ suur tɛwr.

³⁶ A bàwr-maalbɛ tɩ lɛb'a kpɛ a davʋra pʋɔ, tɩ àr tori a bàwr-maal-kuur nɩ a zi-sõw, ɛ́ kone yere nɩ à ŋá:

³⁷ «Sore e, fʋ̃ʋ n'ʋ kaa ír a yir ŋa, kɛ́ fʋ so ʋ, ʋʋ ɩ a fʋ nɩ-bʋʋrɛ puoru zie nɩ a bɛ yãayãa zɛlʋ zie.

³⁸ Dɔwrɩ a nɩr ŋa nɩ a ʋ zɛbr-nɩbɛ. Ɩ bɛ kpi a zɛbr zie. Lɛb tɩɛrɩ a zʋmɛ bɛ na tʋ a, ɛ́ ta bɛr bɛ bɛ vʋʋrɛ ɩ.»

A Nɩkanɔɔr bɛ na zɛb tʋ̃ɔ́ a, nɩ a ʋ kũu

³⁹ A Nɩkanɔɔr tɩ yi n a Zerizalɛm cen tɩ maalɩ a ʋ laɩ Bɛtɩ-Horon. Zɛbr-nɩbɛ tɩ yi n Siiri tẽw wa páw ʋ.

⁴⁰ A Zuda ʋl tɩ maal'ɩ a ʋ laɩ Adasa nɩ nɩbɛ túr-ata (3 000). Ʋ tɩ puor'ɩ à ŋá a be:

⁴¹ «Nãà kãw nɩbɛ ʋ na tɩ tõ a na tɩ tʋ b'a, a fʋ malkɩ tɩ yi na kʋ a ʋ sojarɩ tùr-kɔbr ayi vʋ̃ɔ lɩzɛr dɔwlɩ túr-anũu (185 000).

⁴² Lɛ mɩ̀ n'a, zɛb tʋ̃ɔ́ a zɛbr-nɩbɛ bɛ ŋa pẽlẽpẽlẽ a tɩ niŋé a dɩ̃a. Lɛ n'a a bɛl na na cɛ a, na bãw k'aa Nɩkanɔɔr tʋ n a fʋ zi-sõw. Dɩ n ʋ a ƴɛ̀rʋ tu n a faa ʋ na maalɩ a.»

⁴³ A zɛbr-nɩbɛ tɩ nyɔw nɩ a zɛbr, a Adaar cuw bibie pie nɩ ata sob. Bɛ tɩ zɛb'a tʋ̃ɔ́ a Nɩkanɔɔr zɛbr-nɩbɛ pẽlẽpẽlẽ, ɛ́ a ʋl tɔr za n'ʋ bɛ tɩ de niwn kʋ a zɛbr pʋɔ.

⁴⁴ A ʋ sojarɩ na tɩ nyɛ̃ ʋ kpi a, bɛ lɔb'ɩ a bɛ zɛbr bome bɛr ɛ́ zɔ.

⁴⁵ A Zifʋ mɩnɛ tɩ diw bɛ nɩ bibi-ɓil, yi n a Adasa tɩ sãá nɩ Gazara, ɛ́ ƴãw bɛ pɛblɛ a diwfʋ wɩɩr tuur'ɩ.

⁴⁶ Nɩbɛ tɩ yi n a Zude tẽw tẽli za na pɩɛlɩ a pʋɔ, jil bɛ, a niŋé nɩ a pùorí, bɛ mɩ́ lɛb tɩ zɔrɛ tuore taa. A Nɩkanɔɔr sojarɩ tɩ kpi n bɛ za a zɛbr pʋɔ, been bɛ tɩ cɛ ɩ.

⁴⁷ A Zifʋ mɩnɛ tɩ de nɩ a zɛbr bome nɩ a bʋ̃-tɛrɩ a dɔ̃ dem na tɩ bɛr a. Bɛ tɩ ŋmãa nɩ a Nɩkanɔɔr zu nɩ a ʋ dʋrʋ nũu ʋ na tɩ dɔl a. Bɛ tɩ tɛr a na cen nɩ a Zerizalɛm tɩ bin k'aa nɩbɛ tʋ̃ɔ́ nyɛ̃.

⁴⁸ Nʋ̃ɔ̀ tɩ kpɛ n a nɩbɛ yaga, bɛ maalɩ a bibir ŋa cuw mɛ̃ nʋ̃ɔ̀-kpɛ̃ɛ bibir a.

⁴⁹ A Zifʋ mɩnɛ tɩ yel'a kɛ́ bɛ na mɩ́ maal'ɩ a cuw ŋa yũon za, a Adaar cuw bibie pie nɩ ata sob daar.

⁵⁰ A Zude tẽw tɩ tɛr'ɩ ƴã-ɓaarʋ cɛlɩ blã.