1 Makabe mɩnɛ 10 - A SƐB-SÕW

Alɛsãdɩr-Epifan ƴãw na a Zonatã ɩ a bàwr-maal-kara

¹ A yome lɩz'a ani (160) sob, Alɛsãdɩr-Epifan, Ãtiokisi-Epifan bidɛb, tɩ wa na wa ta pɩɛlɩ Pitolemayisɩ, ɛ́ zɛb de a tẽ-kpɛ̃ɛ. A tẽw dem tɩ de ʋ na ʋ ɩ a nãà.

² A nãà Demetiriyisi na wa wõ a a, ʋ ɓã n zɛbr-nɩbɛ taa yaga yaga, ɛ́ cen tɩ zɛb'ɩ a Alɛsãdɩr.

³ Ʋ mɩ̀ tɩ sɛb'ɩ ƴã-ɓaarʋ sɛb-tʋɔla kʋ̀ a Zonatã, yel'ɩ a ƴãwfʋ kpɛ̃ɛ ʋ na na ƴãw ʋ a.

⁴ Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ tɩ tɩɛrɛ nɩ ʋ pʋɔ: «Tɩ paw fɔ̃w ɩ ƴã-ɓaarʋ be tɩɩm nɩ a Zonatã cara pʋɔ, ʋʋ wa bãw wõ taa nɩ a Alɛsãdɩr lɩɛbɩ a tɩ ƴãw.

⁵ Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ nãà tʋ̃ɔ́ na lɛb tɩɛrɩ a faa al za tɩ na maalɩ ʋ lãwnɩ a ʋ yɛbr nɩ a ʋ nɩ-bʋʋrɛ a.»

⁶ A Demetiriyisi tɩ kʋ̀ n sɔ́r a Zonatã k'ʋʋ ír zɛbr-nɩbɛ, ɛ́ maalɩ zɛbr bome. Ʋ tɩ yel ʋ na k'ʋʋ ɩ bɛ tɛr wõ-taa. Ʋ tɩ yel'a kɛ́ bɛ lɛb kʋ̀ ʋ a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ nɩ-tɛwrɩ bɛ na pàw a Zerizalɛm zɛbr-yir-kpɛ̃w pʋɔ a.

⁷ Lɛ n'a a Zonatã tɩ cen a Zerizalɛm tɩ kanɩ a nãà sɛb-tʋɔla, a nɩbɛ za nɩ a zɛbr-yir-kpɛ̃w sojarɩ niŋé.

⁸ Dɛ̃bɩ̃ɛ tɩ ɩrɛ bɛ nɩ yaga, bɛ na tɩ wõ k'aa nãà kʋ̀ n sɔ́r a Zonatã k'ʋʋ ír zɛbr-nɩbɛ a.

⁹ A zɛbr-yir-kpɛ̃w sojarɩ tɩ lɛb'a kʋ̀ ʋ a nɩ-tɛwrɩ, ʋ de bɛ lɛb kʋ̀ a bɛ yie dem.

¹⁰ A Zonatã tɩ kpɩɛr'ɩ a Zerizalɛm, ɛ́ nyɔw a tẽw lɛb-mɛb nɩ a ʋ lɛb-maalʋ.

¹¹ Ʋ tɩ yel'ɩ a tõ-tõ-biir kɛ́ bɛ lɛb mɛ a tẽ-kpɛ̃ɛ dacine, ɛ́ mɛ kʋsɛ-pɛnɩ dacin viiri koli a Sɩyɔ̃ tãw, ɩ ʋ kpɛmɛ. Ɛ̀ bɛ tɩ ɩ a lɛ.

¹² A nɩ-bʋʋr-yoru sojarɩ, na tɩ be a zɛbr-yir-kpɛn a Bakɩdɛsɩ na tɩ mɛ a pʋɔ a, tɩ zɔ na.

¹³ Bɛ za tɩ bɛr'ɩ a bɛ zi-beri, ɛ́ lɛb kul a bɛ tẽw.

¹⁴ Bɛtɩ-Suur tɛwr'a a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ, na zawrɩ a wulu nɩ a nɛ-ƴãwnɩ bɛr a, tɩ cãà be. A tẽ-kpɛ̃ɛ ŋa tɩ ɩ n a bɛ naayir zɔ-kpɛb zie.

¹⁵ A nãà Alɛsãdɩr tɩ wõ n a alɩ bome nɛ za a Demetiriyisi na tɩ yel a ʋ sɛb-tʋɔla pʋɔ, k'ʋʋ na kʋ̀ n a Zonatã a. Bɛ mɩ̀ tɩ manɩ nɩ a zɛbr a Zonatã nɩ a ʋ yɛbr na zɛb a kʋ̀ ʋ, nɩ a gãda-tome bɛ na tõ a, de nɩ a kpɩɛrʋ bɛ na nyɛ̃ a.

¹⁶ Lɛ n'a a nãà tɩ yel: «Tɩ bɛ be za na nyɛ̃ a nɩr ŋa tɔ ɩ! A fɛr'a kɛ́ tɩ ɩ ʋ ɩ a tɩ bá nɩ a tɩ wõ-ta-nɩr.»

¹⁷ Ʋ tɩ tɩr'ɩ sɛb-tʋɔla kʋ̀ a Zonatã, ƴɛ̀r à ŋá:

¹⁸ «A nãà Alɛsãdɩr puore nɩ a ʋ yɛb Zonatã yãanɩ.

¹⁹ Ɩ̃ wõ na bɛ yel kɛ́ dɛb nɛ b, ɛ́ sɛw na ɩ a tɩ bá.

²⁰ Alɛ so, dɩ̃a na ta a, ɩ̃ ƴãwnɛ fʋ na kɛ́ fʋ ɩ a fʋ nɩ-bʋʋrɛ bàwr-maal-kara, ɛ́ kʋ̀rɛ fʋ a yúor ŋa: “Nãà bá”. Ƴɛrɛŋa a, a fɛr'a kɛ́ fʋ be a tɩ lowr ɛ́ ɩ a tɩ bá kʋralɛ.» A nãà tɩ tɩr'ɩ kpar-kpɛ̃ɛ zɩɛ nɩ salm-zɩɛ nãà-kpawʋɔ kʋ̀ ʋ lãwnɩ a sɛb-tʋɔla.

²¹ A Zonatã tɩ su n a bàwr-maal-kara kparɩ, a Sɛwr cuw maalʋ daar, a yome lɩz'a ani (160) sob daar cuwr ayopõi sob. Ʋ tɩ ír'ɩ sojarɩ ɛ́ maalɩ zɛbr bome yaga za.

A Demetiriyisi sɛb'a yel maalʋ yaga ʋ na na kʋ̀ a Zifʋ mɩnɛ a

²² A Demetiriyisi na tɩ wõ à à ŋá a, nʋ̃ɔ̀ bɛ tɩ kpɛ ʋ ɛ, ʋ yel:

²³ «Bʋ̃ʋ n'ɩ à à ŋá tɩ na ɩ a? A Alɛsãdɩr dãw tɩ na, nyɔw nɩ a Zifʋ mɩnɛ a báalʋ, bɛ na mɩ́ tɩɛ ʋ.

²⁴ A mãa mɩ̀, ɩ̃ na sɛb bɛ na yel kɛ́ bɛ sàw sõw mɛ̃. Ɩ̃ na kʋ̀ bɛ nɩ tõ-nɛ́ɛ na ɩ tõ-nɔ-bɛrɛ a, lãwnɩ bʋ̃-kʋ̀rɩ.»

²⁵ Ʋ tɩ sɛb bɛ na yel à ŋá: «A nãà Demetiriyisi puore nɩ a Zifʋ bʋʋrɛ yãanɩ.

²⁶ Tɩ wõ na, ɛ́ a ɩ tɩ nʋ̃ɔ̀, kɛ́ nyɩ maal'a tɛr a wõ-taa nyɩ na maal'ɩ tɩ a, kɛ́ nyɩ cãà na ɩ a tɩ bárɩ, ɛ́ bɛ lɩɛbɩ tu a tɩ dɔ̃ dem ɛ.

²⁷ Nyɩ cãà tu tɩ, ɛ́ tɩ na maalɩ nyɩ na, a sõwfʋ nyɩ na na sõwne tɩ a ƴãw.

²⁸ Tɩ na siwri nɩ a nyɩ zuru-yar, ɛ́ kʋ̀ nyɩ bʋ̃-kʋ̀rɩ.

²⁹ A na dɛ tĩ a ƴɛrɛŋa a, ɩ̃ ír'ɩ a zuru-yar nyɩ na yarɛ a, a nyaarʋ yar nɩ a nãà zu-yar bɛr a Zifʋ mɩnɛ za.

³⁰ Dɩ̃a na ta a, a bʋ̃-dieri ziir ata sob, nɩ a tɩ-wɔmɛ põ-zɛ̃-taa zie a na fɛr kɛ́ nyɩ mɩ́ kʋ̀ m a, ɩ̃ ír'ɩ a fɛrʋ ŋa bɛr a baarɩ. Ɩ̃ ír ʋ na bɛr a dɩ̃a bibir nɩ kʋralɛ, a Zude tẽw ƴãw, a tẽ-ŋma-kʋ̀rɩ ata na pʋɔ a ʋ pʋɔ a ƴãw, nɩ a Galile tẽw ƴãw.

³¹ A Zerizalɛm na ɩ n tẽ-kpɛ̃ɛ-sõw. Ʋlɛ nɩ a ʋ zi-sóra za kʋ̃ yarɛ zu-yar ɛ, ɛ́ nɩr bɛ tʋ̀ɔr a bʋ̃-tɛrɩ ziir pie sob nɩ a yar al ʋ na so a ɩ.

³² Ɩ̃ ír'ɩ nũu a Zerizalɛm zɛbr-yir-kpɛ̃w ƴãw, ɛ́ bɛrɛ ʋ kʋ̀rɛ a bàwr-maal-kara, na na kaa ír nɩbɛ ʋl mɩŋa ƴãw bɛ gùre ʋ a.

³³ A Zifʋ bɛl za bɛ na nyɔw, a Zude tẽw cen nɩ a ɩ̃ naalʋ-tẽw zie kãw za, bɛ ɩ gbãgbaar a, ɩ̃ lɛb'a bɛrɛ bɛ kɛ́ bɛ so bɛ tʋɔra, ɛ́ ta ya bom kãw za ɩ. Bɛ bɛ yarɛ zuru-yar ɛ, alɛ mɩ̀ saa ɩ dʋn zuru-yar a.

³⁴ A Zifʋ bɛl za, na kpɩɛr a ɩ̃ naalʋ-tẽw pʋɔ a, bɛ yarɛ yar bɩɩ samɛ a cuw-bɛrɛ, a pɩ̃ɛnʋ-bibie nɩ a cuw-paalɛ cuwr daar ɛ, nɩ a cuwr al na cɛ a daar ɛ. Bɛ mɩ̀ bɛ yarɛ a a bibie ata al na de cuw-kpɛ̃ɛ niwn a pʋɔ ɩ, nɩ a bibie ata al na tu a cuw-kpɛ̃ɛ a ɩ.

³⁵ Nɩr kãw za kʋ̃ tɛr sɔ́r fɛrɛ bɛ kɛ́ bɛ ya bom ɛ, bɩɩ damnɛ bɛ yel kãw za ƴãw ɛ.»

³⁶ «Bɛ na ír'ɩ Zifʋ sojarɩ tɩ ta tùr-lɩzɛr'ɩ pie (30 000) ƴãw a nãà zɛbr-nɩbɛ pʋɔ, ɛ́ bɛ na mɩ́ ya bɛ na mɛ̃ a lɛ bɛ na yarɛ a nãà zɛbr-nɩbɛ za a.

³⁷ Bɛ na ƴãw nɩ bɛ mɩnɛ a nãà zɛbr-yir-kpɛn al na zuo a taabɛ a pʋɔ, ɛ́ bɛ mɩnɛ a naalʋ-tẽw ziir al bɛ na mɩ́ ƴãw nɩbɛ fʋ na ƴãw a fʋ tɩɛrʋ a bɛ ƴãw a. Bɛ na kaa na ír a bɛ zɛbr-nɩbɛ nɩ-bɛrɛ nɩ a bɛ nɩ-bɛrɛ a bɛ pʋɔ, bɛ ɩrɛ mɛ̃ a lɛ a bɛ wulu na yel a, mɛ̃ a lɛ tɔr za a nãà na yel a Zude tẽw dem ƴãw a.»

³⁸ «A Samaari tẽw tẽ-ŋma-kʋ̀rɩ ata al bɛ na de ƴãw a Zude tẽw pʋɔ a, a na lãwnɩ ʋ na ɩ tẽ-been, ɛ́ a bàwr-maal-kara yõ dɩrɛ naalʋ a zu.

³⁹ Ɩ̃ kʋ̀rɛ nɩ a Pitolemayisɩ nɩ a ʋ zi-sóra a Zerizalɛm Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ, k'aa libir na yire a be a, tʋ̃ɔ́ mɩ́ ya a san bɛ na mɩ́ ŋmɛ a puoru ƴãw a.

⁴⁰ Lɛb waar, yũon za a, ɩ̃ na mɩ́ tɩr'ɩ salm-pla libie tùr-pie nɩ anũu (15 000), ɩ̃ na ír a libie ɩ̃ na so a ɩ̃ naalʋ-tẽw pʋɔ ɛ́ a be a yele á ŋá taabɛ ƴãw a.

⁴¹ A yome na tɔl a pʋɔ a, a tõ-tõ-biir mɩ́ tɩ tɩr'ɩ a libi-dɔwla a zi-sõw ƴãw. Al pùorí bɛ bɛ lɛb ɩ a lɛ ɩ. Ƴɛrɛŋa a, bɛ na mɩ́ tɩr'ɩ a za a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ tome ƴãw.

⁴² Lɛb waar, yũon za a, bɛ mɩ́ tɩ ír'ɩ salm-pla libie túr-anũu (5 000) a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ libie pʋɔ. Al bɛ lɛb ɩrɛ ɩ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a bàwr-maalbɛ na tone a bɛ tome a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ a so a libie á ŋá.»

⁴³ «Bɛ bɛ nyɔwr a bɛlɩ dem na zɔ kpɛ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ bɩɩ a ʋ zi-sóra naayir, bɛ na tɛr a nãà san bɩɩ samɛ a mɩnɛ a ƴãw ɛ. Bɛ bɛ dier a bome bɛ na tɛr a ɩ̃ naalʋ-tẽw pʋɔ a ɩ.

⁴⁴ A nãà daga libie n'a yarɛ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ lɛb-mɛb nɩ a ʋ maal-ƴãwfʋ tome.

⁴⁵ A daw-been nɛ libie n'a yarɛ a Zerizalɛm dacine lɛb-mɛb, a ʋ zɛbr-yir-kpɛn maal-ƴãwfʋ, nɩ dacine a mɩnɛ mɛb a Zude tẽw pʋɔ.»

A Demetiriyisi 1 sob kũu

⁴⁶ A Zonatã nɩ a nɩbɛ na tɩ wõ a yele á ŋá a Demetiriyisi na yel a, bɛ bɛ tɩ sàw de ɩ, ɛ́ bɛ ŋmɛlɩ kaa a ɩ: bɛ tɩ cãà na bãwnɩ a faa al za a Demetiriyisi na tɩ ɩ a Ɩsɩrayɛl tẽw pʋɔ a, nɩ a nɩbɛ ʋ na tɩ dɔwrɩ kʋralɛ a.

⁴⁷ Bɛ tɩ nyɛ̃ na a Alɛsãdɩr tub sa. Ʋlɛ sɩrɩ n'ʋ tɩ de niwn ƴɛ̀r a ƴã-ɓaarʋ ƴɛ̀rʋ a bɛ zie, ɛ́ bɛ tɩ ɩ n a ʋ wõ-taa nɩbɛ kʋralɛ.

⁴⁸ A nãà Alɛsãdɩr tɩ ɓã n zɛbr-nɩbɛ taa yaga za tuor'ɩ a Demetiriyisi.

⁴⁹ A na-mɩnɛ ayi tɩ tĩ nɩ a zɛbr, ɛcɛ a Alɛsãdɩr zɛbr-nɩbɛ tɩ lɩɛb'a zɔrɛ. A Demetiriyisi tɩ diw bɛ na tɩ zɛb tʋ̃ɔ́ bɛ.

⁵⁰ A Demetiriyisi tɩ zɛb'ɩ kpɛ̃w kpɛ̃w za tɩ ta a mʋ̃tɔ̃w kpɛb daar, ɛcɛ bɛ tɩ kʋ ʋ nɩ a ʋlɩ bibir nɛ.

Alɛsãdɩr-Balasɩ kul'ɩ Pitoleme 6 sob pɔwyaa

⁵¹ Lɛ n'a a Alɛsãdɩr tɩ tõ nɩbɛ a Eziptɩ tẽw nãà, Pitoleme 6 sob zie, kɛ́ bɛ tɩ yel ʋ à ŋá:

⁵² «Mãa n'ɩ ŋan lɛb wa a ɩ̃ naalʋ-tẽw pʋɔ wa zɩ̃ a ɩ̃ sãàkʋm-kore naalʋ-dà-kɔw zu. Ɩ̃ de nɩ a zie, ɩ̃ zɛb'a tʋ̃ɔ́ a Demetiriyisi ɛ́ lɛb de a tɩ tẽw.

⁵³ Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ɩ̃ zɛb'ɩ ʋ na: mãa nɩ a ɩ̃ sojarɩ zɛb'a tʋ̃ɔ́ ʋ, ʋlɛ nɩ a ʋ zɛbr-nɩbɛ, ɛ́ de a ʋ naalʋ-dà-kɔw.

⁵⁴ Ƴɛrɛŋa a, ɩ tɩ ɩ bárɩ, ɛ́ fʋ kʋ̀ m a fʋ pɔwyaa ɩ̃ kul. Ɩ̃ na ɩ n a fʋ dɩɛm, ɩ̃ na kʋ̀ fʋ nɩ bʋ̃-kʋ̀rɩ na sɛw taa nɩ fʋ a, fʋ̃ʋ nɩ a ʋl.»

⁵⁵ A nãà Pitoleme tɩ sɔw ʋ nɩ à ŋá: «Bibi-vla n'ɩ a bibir ʋl fʋ na lɛb wa a fʋ sãàkʋm-kore tẽw, wa zɩ̃ a bɛ naalʋ-dà-kɔw zu a.

⁵⁶ Dɩ̃a bio na vɩɛ a, ɩ̃ sàw nɩ a lɛ fʋ na sɛb a fʋ sɛb-tʋɔla pʋɔ a, ɛcɛ de niwn wa tuori mɛ̃ Pitolemayisɩ tɩ nyɛ̃ taa, ɩ̃ɩ na kʋ̀ fʋ nɩ a ɩ̃ pɔwyaa fʋ kul, mɛ̃ a lɛ fʋ na zɛlɩ a.»

⁵⁷ A Pitoleme tɩ yi n a Eziptɩ tẽw, ʋlɛ nɩ a ʋ pɔwyaa Kilewopaatɩr, wa ta a Pitolemayisɩ a yome lɩz'a ani nɩ ayi (162) sob daar.

⁵⁸ A nãà Alɛsãdɩr tɩ tuor'ɩ a Pitoleme a be, ʋ de a ʋ pɔwyaa kʋ̀ ʋ, ɛ́ bɛ maalɩ a kul-taa a Pitolemayisɩ be, kul-taa na ɩ kpɛ̃ɛ ɛ́ vɩɛl sɛw taa nɩ na-mɩnɛ a.

A nãà Alɛsãdɩr tuor'ɩ a Zonatã

⁵⁹ Al pùorí, a nãà Alɛsãdɩr tɩ sɛb'ɩ a Zonatã yel ʋ k'ʋʋ wa wa nyɛ̃ ʋ.

⁶⁰ A Zonatã tɩ cen nɩ a Pitolemayisɩ nɩ dɛpaalʋ tɩ tuori a na-mɩnɛ ayi a be. Ʋ tɩ kʋ̀ bɛ nɩ salm-pla nɩ salm-zɩɛ nɩ bʋ̃-kʋ̀rɩ yaga, bɛlɛ nɩ a bɛ bárɩ, a bɛ pʋɔ tɩ pɛlɩ a ʋ ƴãw.

⁶¹ Lɛ n'a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ, na bɛ bãw bʋ̃ʋ n'ɩ a Naaŋmɩn puoru nɩ bʋ̃ʋ n'ɩ nʋɔr na ƴãw a, ɛ́ bɛ tɛr pɛr a, tɩ wõ taa a ʋ ƴãw. Bɛ tɩ yere nɩ a ʋ sãwna, ɛcɛ a nãà Alɛsãdɩr bɛ tɩ ŋmɛlɩ kaa bɛ towtow ɛ.

⁶² A nãà nɩ̃ɛ na tɩ yel kɛ́ bɛ yaa a Zonatã kparɩ bɛr ɛ́ su ʋ a kpar-kpɛ̃ɛ-zɩɛ, ɛ̀ bɛ ɩ a lɛ.

⁶³ A nãà tɩ ƴãw na ʋ zɩ̃ kɔwlɩ ʋ, ʋʋ yel a ʋ zɛbr-nɩbɛ nɩ-bɛrɛ: «Nyɩ tɛr ʋ tɩ sãá nɩ a tẽ-kpɛ̃ɛ sɔwlɩsɔw, ɛ́ hieri kɛ́ nɩr za taa wa yere a ʋ sãwna yel kãw za ƴãw ɛ, nɩ kɛ́ nɩr za taa damnɛ ʋ bom za ƴãw ɛ.»

⁶⁴ A Zonatã sãwna manbɛ na tɩ nyɛ̃ a ƴãwfʋ bɛ na ƴãwnɛ ʋ, a nãà hieru ŋa zũú nɩ a kpar-kpɛ̃ɛ-zɩɛ ʋ na tɩ su a, bɛ zɔ na.

⁶⁵ A nãà tɩ cãà na lɛb ƴãw ʋ, ɩ k'ʋ pʋɔ a «Nãà bárɩ» dãw-niwn dem pʋɔ, ʋʋ ƴãw ʋ ɩ a zɛbr-nɩbɛ nɩ-kpɛ̃ɛ za, nɩ a ʋ tẽ-ŋmãa-kʋ̀ra na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ.

⁶⁶ A Zonatã tɩ lɛb'a wa a Zerizalɛm nɩ ƴã-ɓaarʋ, ɛ́ nʋ̃ɔ̀ ɩrɛ ʋ.

A Zonatã zɛb'a tʋ̃ɔ́ Apoloniyisɩ

⁶⁷ A yome lɩz'a ani nɩ anũu (165) sob daar, a nãà Demetiriyisi 1 sob bidɛb, Demetiriyisi, tɩ yi n Kɩrɛtɩ tẽw lɛb wa a ʋ sãàkʋm-kore tẽw.

⁶⁸ A nãà Alɛsãdɩr na tɩ wõ a yel ŋa a, a tɩ dam ʋ nɩ yaga za, ʋ lɛb cen a Ãtɩɔsɩ.

⁶⁹ A Demetiriyisi tɩ ƴãw nɩ a Apoloniyisɩ ʋ ɩ a Siiri-Kpɛ̃ɛ tẽw na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ. A Apoloniyisɩ tɩ ɓã n zɛbr-nɩbɛ taa yaga za, wa maal'ɩ a ʋ laɩ pɩɛlɩ Zamɩnɩa, ɛ́ tõ bɛ tɩ yel a bàwr-maal-kara Zonatã à ŋá:

⁷⁰ «Fʋ̃ʋ yõ tẽtẽ n'ʋ zɛbr'ɩ tɩ, ɛ́ fʋ̃ʋ n'ʋ so a nɩbɛ ɩrɛ mɛ̃ laar ɛ́ tʋʋr mɛ̃. Bʋ̃ʋ n'ʋ so fʋ wule tɩ a fʋ kpɛnʋ a tan pʋɔ?

⁷¹ Fʋ̃ʋ wa ƴãw a fʋ tɩ̀ɛrʋ a fʋ zɛbr-nɩbɛ ƴãw a, fʋ̃ʋ siw wa a tɩ zie a zi-tɩ̃tal pʋɔ. Lɛ n'a tɩ na bɛl nyɛ̃ ãa n'ʋ kpɛmɛ zuo anʋ, a mãa nɩ a fʋ̃ʋ cará. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a tẽ-bɛrɛ pʋɔ zɛbr-nɩbɛ fãw tɩ̀ɛrɛ mɛ̃ na.

⁷² Sowri kaa, ɛ́ bãw ãa nɛ m, nɩ ã-mɩnɛ n'ɩ a bɛlɩ dem na sõwne mɛ̃ a. A nɩbɛ na yel'a kʋ̀ b kɛ́ nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ́ bà gbɛ́r a tɩ niŋé ɩ, gb'a ayi za na n'a bɛ zɛb tʋ̃ɔ́ a nyɩ sãàkʋm-kore a bɛl mɩŋa tẽw pʋɔ a.

⁷³ Yel-mɩŋa za, fʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ́ bà gbɛ́r a wi-zɔmnbɛ nɩ zɛbr-nɩbɛ na yãwmɛ sɛw à ŋá za a niŋé, a zi-tɩ̃tal pʋɔ sɔwlʋ zie kãw za na bɛ ka be, kʋsɩɛr bɩɩ pìir na bɛ ka be a ɩ.»

⁷⁴ A Zonatã na tɩ wõ a Apoloniyisɩ ƴɛ̀rʋ à ŋá a, a dam ʋ na. Ʋ tɩ tɛr'ɩ nɩbɛ tùr-pie (10 000) yi n a Zerizalɛm. A ʋ yɛb Sɩmʋ̃ tɩ tɛr'ɩ sojarɩ cen nɩ k'ʋʋ tɩ sõw ʋ.

⁷⁵ Bɛ tɩ maal'ɩ a bɛ laɩ tori Zope. A tẽw dem tɩ pàw nɩ a tẽ-kpɛ̃ɛ dɩ̃dɛɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a Apoloniyisɩ tɩ ƴãw nɩ a ʋ zɛbr-nɩbɛ bɛ mɩnɛ a be. A lɛ n'a a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ tɩ tĩ zɛbr'ɩ a Zope tẽw.

⁷⁶ Dɛ̃bɩ̃ɛ tɩ nyɔw nɩ a tẽw dem, bɛ yuo a tẽw dɩ̃dɛɛ kʋ̀ a Zonatã, ʋ de a Zope tẽw.

⁷⁷ A Apoloniyisɩ na tɩ wõ a yel ŋa a, ʋ tɩ ìr'a lo a sɔ́r nɩ wi-zɔmnbɛ túr-ata (3 000), nɩ sojarɩ na yãwmɛ yaga a. Ʋ tɩ tu n Azotɔsɩ lowr, ɩ mɛ̃ a tẽw pʋɔ n'a ʋ bɔbr k'ʋʋ tu tɔl a. Ɛcɛ ʋ tɩ ɩ n a lɛ ɛ́ cere wɩɛr a zi-tɩ̃tal lowr, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a ʋ wi-zɔmnbɛ tɩ yãwmɛ na, ʋʋ ƴãw a ʋ tɩɛrʋ a bɛ ƴãw.

⁷⁸ A Zonatã tɩ ta na tu ʋ a Azotɔsɩ lowr, ɛ́ a zɛbr-nɩbɛ ziir ayi bɛ ŋa tɩ nyɔw a zɛbr.

⁷⁹ Zɩ̃ kɛ́ a Apoloniyisɩ tɩ sɔwl'ɩ wi-zɔmnbɛ túr (1 000) a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ pùorí.

⁸⁰ Bɛ wa bere na a Zonatã nyɛ̃ a dɔ̃ dem bɛ zɛbr'ɩ ʋ a pùorí. A wi-zɔmnbɛ tɩ ŋmãa na jil a ʋ zɛbr-nɩbɛ, ɛ́ tɛ bɛ a biɓaara tɩ ta n a zaanʋɔra.

⁸¹ A Zonatã sojarɩ tɩ bà n gbɛ́r, mɛ̃ a lɛ ʋ na tɩ yel kʋ̀ bɛ a, ɛ́ a dɔ̃ dem wie tɩ bàlɛ.

⁸² Sɩmʋ̃ tɩ tɛr'ɩ a ʋ zɛbr-nɩbɛ cen nɩ a zɛbr, tɩ zɛbr'ɩ a soja-gbɛ́ɛ dem, a lɛn daar a wi-zɔmnbɛ na tɩ bàl a. A Sɩmʋ̃ tɩ zɛb'a tʋ̃ɔ́ a dɔ̃ dem, bɛ zɔ.

⁸³ A wi-zɔmnbɛ tɩ zɔ na yaarɩ pàw a zi-tɩ̃tal za. Bɛ tɩ zɔ na tɩ sãá Azotɔsɩ, kpɛ a bɛ ŋmɩn Dagon yir pʋɔ kɛ́ bɛ nyɛ̃ a faafʋ.

⁸⁴ A Zonatã tɩ de nɩ a Azotɔsɩ bome ɛ́ nyɩw ʋ bɛr, lãwnɩ a tẽ-bɛrɛ al na pɩɛlɩ ʋ a. Ʋ tɩ nyɩw nɩ a Dagon yir bɛr, lãwnɩ a bɛlɩ dem na tɩ zɔ kpɛ a ʋ pʋɔ a.

⁸⁵ Nɩbɛ na ta túr-ani (8 000) a nɛbɛ tɩ kpi a zɛbr zie bɩɩ a vũu pʋɔ.

⁸⁶ A Zonatã tɩ yi n a be cen tɩ maalɩ a ʋ laɩ tori Asɩkalon. A tẽw dem tɩ yi na tuori ʋ nɩ ƴãwfʋ yaga.

⁸⁷ Lɛ n'a a Zonatã nɩ a ʋ sojarɩ tɩ lɛb cen a Zerizalɛm, tɛr zɛbr na-bome yaga za.

⁸⁸ A nãà Alɛsãdɩr na tɩ wõ a yele á ŋá a, ʋ tɩ lɛb'a bãw ƴãw a Zonatã yaga za.

⁸⁹ Ʋ tɩ tɩr'ɩ salm-zɩɛ pɛ̃gɩl bɛ tɩ kʋ̀ ʋ, bʋ̃-kʋ̀ra bɛ na mɩ́ kʋ̀ a bɛlɩ dem bɛ na bʋɔlɛ «Nãà nɩbɛ» a n'ʋ. Ʋ mɩ̀ tɩ kʋ̀ ʋ nɩ a Akaron tẽ-kpɛ̃ɛ nɩ a ʋ zi-sóra za, ʋ so ʋ.