Tom èchùŋ kè kə Lûk tè nyaʼ 1 - Ŋwàʼlè ə̀ Fèzhə̀ Mkâyn Mə̂ Fèm

Etɔŋtê

¹ Pɛ̀ apɨəyn Tyofilùs: Tsɨ̀tsɨ̂ se nyi mə ghənə mɔ̀msè sè nyàʼə tsàyn əghɛ ghɛ kə ghe tè kyànə kɔʼɔ ndùə ə ghàs əfètəyn.

² Ghənə nyaʼ əghɛ mə ghâsènì əkɨ̂m əzɨ sê ghɨ ghɛ ə tè fe ghɛ tə kè se zhə̀tè kə ghe tè kyànə tsɔ̀fə kə ghənə faŋ ə tsâ.

³ Mə fe nə ze tsɔ̀fə̀ ndò ə Pɛ̂ àpɨəyn èghaʼâ, kə mî mi pɔŋ nyaʼ tsayn ə̀ghɛ tə kə mbaŋə mbaŋə sê ghò kûmə̀ nə mə fɨ̀əytè kɔʼɔ ndu ghəynghe kè kə ghe tè zhə̀te se kyànə̂ kɔʼɔ pə̂.

⁴ M tsâ nyi kə o ke èghɛ zɛ ze nyi ke nâʼà səmɔʼ əfètə̂ əghɛ nə ghɨnə ə tsâyn pə̀yn sê ghò nyî.

Ə tsàyn nə ə tə piə Njɔyn Foə M̀mò

⁵ Ə̀ tè nyì kə Fɔ̀yn Ɛlɔ̀t tè saʼa Njòndyâ, wùə èkɔʼsə nə̂ èshyə̀ vîvè e nyi fu, e tɔŋtə̂ nə Sàkàlyâ, ə wùə ètɔ̀ŋ ə ndɛ̂ Àpinjàvè, kyi zhwi mə è fɨ kepî etɔ̀ŋ ə ndɛ ə̀ Ɛlɔ̀t, zə vəynze e nyi Ɛ̀lisapɛ̀t.

⁶ Ghənə tè nyi əkɨ̂m, ndamə chichi ə Zhə̀fè əshi, nə̂ əghɛ ghɛ ə fe pi nâʼà ə̀kɨ̂m, fɨnə ndəmə̀ tesaʼ tə Pɛ̂pɛ te nâʼà tèkɨ̂m, kyi va pi nâʼà səkɔs.

⁷ Ghənə tè kyi va ghɔnə kûmə̀ nə Ɛ̀lisapɛ̀t tè piə va mə ghənə fɨyn ndumə̂ nâʼà àchûŋ.

⁸ Tuʼfîfe, ə̀ nyi əghɨ etɔŋ ə ndɛ̂ə Sàkàlyâ se fɨ̂aʼ ə Ndɛ Ètsə̀mə, Sàkàlyâ ə ndùə sè nə̂ efɨ̀aʼ ə vəyn kə̂ wùə èkɔʼsə nə̂ èshyə̀.

⁹ Ə ke tɨmə pèʼ, kè kə̂ ghɨ kɔʼsə nə̂ èshyə̀ ndamə tɨmə se kyiŋ eghɛ, ze ə fɨə nə ə njiə nyɔʼɔ̀ vəyn è ndiŋ ə Ndɛ Ètsə̀mə.

¹⁰ Shîŋə̀kè ə nə̀ kwənə, è və njìə se nyɔ̀ʼ, ghɨghe ə tsɨsə kə̂ əpɨəyn nâʼà əkɨ̂m sè tsə̀mə̀.

¹¹ Kè nyî tsì ə̀ Pɛ̂pɛ ə pfɨ̀ŋə̀ fɨə tyəmə ə ngwùŋ alaŋ efo kɛ ə tè nyɔ̀ʼɔ ndiŋze ətəyn, ndomve ə apàs ekɔyn etwɔve.

¹² Kə Sàkàlyâ fe tsi nə zɛ, kè sə ashìŋə̀, ndɨmke ə wafə vəyn, fâynzè ə fɨnə ko vəyn.

¹³ Pîza tsì nə zɛ ə pìə sê vəyn nə, “Kə ò fayn ə Sàkàlyâ kûmə̀ nə Zhə̀fè əzɨ tsə̂m zɛze. Zhwi vɛ̂vè Ɛ̀lisapɛ̀t nə̀ piə vâyn ndômə̀ sê ghò, ə ò tsɨ̀ zə vəyn nə Njɔyn.

¹⁴ Ò tə pə̂ ò saŋnə̂ nâʼà àchûŋ kûmə̀ èpə̂yn ə vayn nə vɨnə mə ze, ə ghɨ tsɨə ghe ə pɔŋɔ saŋnə kûmə̀ èpə̂yn əvəynze.

¹⁵ È tə nə̂ ə è və kɔʼnə̂ kə nyî ə Pɛ̂pɛ əshi. È tə nə̂ ə è və mɨə va lɨ̀m nâʼà səkɔs mə zuʼ se ŋwaʼase ə lwiyn ə və ətəm kə nyi endwɔ̀.

¹⁶ È tə nə̂, ə ghɔ Isìlây ghe kɛse pəyn sê Pɛ̂pɛ Zhə̀ fə ghənə̂fè.

¹⁷ È tə pə̂ ə Pɛ̂pɛ əshi è tyaʼa Fezhə̀kè kèpi eghɨ kə Èlanjà, se nə̀yn nə pɨ̀a ə ghɔyn ghe pɨaʼte tsɨsə̂e è ghɔ ghənə, se fɨnə nə̀yn nə ghɨ ghɛ ə ghe tɛ è tuve kɛse pɔyne ə tɔfə kə ghɨə chichiə. È tə nə̂ əghɛ nə ghɨ̂nə̀ ə e tsamte ke əghɨə Pɛ̂pɛ ghɛ ə pɨaʼtə̂ se fe vəyn.”

¹⁸ Sàkàlyâ ə ke pfɨf sê tsì nə zɛ nə, “Ò nə̀ nə̂ nâʼà ghè kə m ke nə ghɛ nə zɨnə mə nyi səmɔʼ ə? Ghâsè zhwi vɨ̂m nyi mə ghàs ə twìyn nâʼà sə ŋaŋ.”

¹⁹ Tsì ətəyn ə piə nə, “Ə̀ nyi mi, Ngapɨ̀lɨyà vɛ m tyəm ə Zhə̀fè ə ngwùŋ. Ə̀ tom fəynfe è mi nə m pə̀yn tsayn tom èchùŋ nə zɨ̂nə sê ghò.

²⁰ Ò ke nə ò kwùʼə̀ se zaʼâ etuʼ vɛ kə ghɛ nə zɨnə mə kyàyn kûmə̀ nə ò pâʼà pomə ghɛ zɛ m pi. Pîza ə̀ nə kwənə kə ashìŋə̀ kɛ ə nyi mə ndə̀m.”

²¹ Ə tè nyi za mə ghɨ sè lɨmtə̂ Sàkàlyâ əpɨəyn, kayntə̂ nə è M̀mò tsɛ̂sè ghè ə Ndɛ Ètsə̀mə nyi ə?

²² Sàkàlyâ ə fɨə kɛsê ke va se wàmnè sê ghɨghe, sè wâmnə̀ kə ègho. Ghɨ ətəynghe ə kê nə è və fe ghɛze ə telaynəlayn.

²³ Tuʼ mə̂ èfɨ̀aʼ mə vəynm̀ mə mìə, è və kɛsə̂ kwɨlə̂ ə və apɨəyn.

²⁴ Tûʼ nə mɛ ə tsɛ̀, zhwîə vəyn Ɛ̀lisapɛ̀t ə tyəmə èndwɔ̂ ə ndə̀tə̀ faŋa kə ə ndɛ sə senjɔŋ setâyn, pîə nə,

²⁵ “Ə̀ nyiə kyàʼà kə nâʼà mi nyiə. Pɛ̂pɛ ə nə̀yn ghɛ ekanəze sê mi; è və kɔʼsê mi ə tsɨ̀sə̀ eghomə̂ ə mi ətu. Wùə tə fɨnə chaʼa va mi.”

Ə tsàyn nə ə tə piə Njisə̀s

²⁶ Ə̀ tè nyi kə Ɛ̀lisapɛ̀t se nyi èndwɔ̂ sə senjɔŋ se tufə, Zhə̀fè ə fɨnə tomə tsì ə̀ vəyn Ngapɨ̀lɨyà, nə è ndu ə tɔ̂ŋ zhîzè ə Ngalìlîe, e tɔŋtə̂ nə Nazalɛ̀t,

²⁷ ə e ndù fe ngɔ̀nə̀ wùzhɔyn vîvè, mə è pâʼà nyìəm kê wùndômə̀, e tɔŋtə̂ nə Mèli, mə wùə ə fo fɨake ə və tu, zə vəynze e nyi Njosɛ̀f, mə nyi wùə èsas ə ndɛ ə fɔ̀yn Ndàfîtè.

²⁸ È və ndùə fe vəyn ə pìə nə, “M vɨnə m tɔŋtə̂ ə nàʼàtom, Pɛ̂pɛ nyi ghâyn vəyn!”

²⁹ Ghɛ ətəynze ə fɨmsə̂ Mèli nâʼà sə ŋaŋ, è və kayntə̂ nə ə̀ nyi kyì etɔŋtê èkè nə zɨnə mə ə?

³⁰ Pîza tsì nə zɛ ə pìə sê vəyn nə, “Kə ò fayn ə Mèli, Zhə̀fè ə ndə̀m gho kɛke.

³¹ Ò ke nə ò nə̀ tyəmə̂ èndwɔ̂ ə ò piə vayn ndômə̀ ə ò tsɨ̀ zə əvəyn nə Njisə̀s.

³² Ə è fɨ sə wùtwɔ. Ə tə tɔŋtə vəyn nə Va Fèzhə̀ fɛ fe ngaŋte kwəyn. Pɛ̂pɛ Zhə̀fè tə fo fèkyə̂ fə tefɔ̀yn fə pɨ̀a vəyn Ndàfîtfè sê vəyn.

³³ E za tyə̂nə̀ nə è kɔʼɔ sə fɔ̀yn ə ndɛ ə Njàkɔ̂p ə è faŋ ke ndo, ə fɔ̂yn ə vəyn tə tàʼa mì.”

³⁴ Mèli ə ke pfɨf sê tsì nə zɛ nə, “Zɨnə mə nyi kàʼa ze kyàyn zayn, mə m ke va wùndômə̀ ə?”

³⁵ Tsì ə̀təyn ə pə̀ynsə̀ pìə sê vəyn nə, “Zuʼ se ə Ŋwaʼase nə̀ tso ə gho tu, ə tyaʼ ə Fèzhə̀ fɛ fe ngaŋte kwəyn kɨyte gho. E za tyə̀nə̀ nə vayn nə vɨ̂nə tə ndô pə̂ kə nâʼà sê Zhə̀fè. Ə tə nə̀ ə tɔŋtə̂ vəyn nə Va Fèzhə̀.

³⁶ Fe ke nâʼà wùə vâyn və ndɛ, Ɛ̀lisapɛ̀t. È ve pɔŋ vayn ə və twiyn naʼapi kə ə tè pìə nə è nyi akâyn, ə̀ zô se nyi senjɔŋ setufə.

³⁷ E za tyə̀nə̀ nə ghɛe vâyn kàʼa ze ghaʼ Zhə̀fè.”

³⁸ Mèli ə ke pi nə, “E kyi sə̂ nyi sê mi zamə kə ò pì kûmə̀ nə m ke nə m nyi ke etîə àlâŋ ə Pɛ̂pɛke.” Tsì nə zɛ ə ndò.

Mèli ə səʼ se M̀mò ə Ɛ̀lisapɛ̀t

³⁹ Mèli ə ndwìə kə mtuʼ nə mɛ ə zàŋsə̀ ndùə ə tɔ̂ŋ zhizè ə Njondà, endaʼ ə sepfɨ̀yn.

⁴⁰ È və ndùə njiə ə Sàkàlyâ ə ndɛ ə tɔŋtə̂ Ɛ̀lisapɛ̀t.

⁴¹ Kə̂ Ɛ̀lisapɛ̀t zɨ tɔŋtə̂ ə vəynze kè sə ashìŋə̀, vayn ə shiŋə ə vəyn endwɔ̀. Zuʼ se Ŋwaʼase ə lwinə ə Ɛ̀lisapɛ̀t ətəm

⁴² se ə nə̀ è və pɨa wâmnə̀ nâʼà è kyə̀ e tɛ ə piə nə, “Zhə̀fè ə pɔsə̂ ghò tsɛ̂ nâʼà zəyn ə̀kɨ̂m, ə fɨnə pɔsə̂ vayn vɛ ə ghò endwɔ̀!

⁴³ M nyiə nyi nâʼà ndè kə nyiə Pɛ̂pɛ vɨ̂mè pə̀yn se môtè əmi ə?

⁴⁴ Ò fè tɔŋte pî mi ashìŋə̀ àkè vayn vɛ e shɨŋ ə mi endwɔ̀ èsaŋnê.

⁴⁵ Ə̀ nyi ke nâʼà esaŋnê sê ghò kə ò pomə nə ghɛghe ə Pɛ̂ Zhə̀fè pì nə ghe kwəyn nâʼà ə̀kɨ̂m.”

Mèli ə tsìtè Pɛ̂

⁴⁶ Mèli ə zhə̀tə̀ sə̂ tɨmə tekɨ̂m sê Zhə̀fè pìə nə: Təm ghɨmə fo ètsîtè sê Pɛ̂pɛ,

⁴⁷ fɨnə saŋnə̂ sê Zhə̀fè, ə sɔ̀zà vɨ̂mvè.

⁴⁸ Kûmə̀ nə fe ə chɔʼ mi sə wùfɨaʼa ə̀ vəyn nâʼà pi kə m kɔʼɔ kwənə va eghɛ. Ə̀ nyiə nə kɔʼɔ nâʼàpî fèghâŋ fèkè tɔŋtə̂ kə mi nə saŋnêzè,

⁴⁹ kûmə̀ nə Pɛ̀ atyaʼ àkɨ̂m ə nə̀yn ghɛ kayntəe sê mi.

⁵⁰ Sə̂yn e ko vəynze nyi naʼapi sê ghâŋfèkè fɛ fe fânə̀ vəyn.

⁵¹ È və tyə̀yn tyaʼa vəynke ə paynsə̂ è sas ə ghɨ̀ ghɛ ə ghənə kyi ghaŋsê ewìynze ə ghənə̂ ətəm.

⁵² È və fɨyn tsose fɔ̂yntè ə̂ ghənə mkyə̀ ə kɔʼsə̂ əghɨ zomə.

⁵³ È və pfɨtê ghɨə chɨŋə è fɨa echûŋvè, ghənə ghɛ zhi kol, pîza ə tsɨ̀nə̀ chûmə̀ kəndò ghɨ ghɛ ghənə lâʼà va.

⁵⁴ È və Pɨ̀əytè tsɨ̀nè əvəynze sê wùfɨaʼa vəyn, mə za nyi əghɨə Isìlâyghè, è və kyi səyn koe sê ghənə

⁵⁵ ke eghɨ kə è tè pì sê pɨa ghâsènì ghə shiə, sê Aplàghâm, è ngwàʼ ə̀ vəyn zə èsas ə ndɛze sə teshìŋə̀ tèkɨ̂m.

⁵⁶ Mèli ə wàmnə̀ zâ ə ndamə sènjɔŋ seta yî Ɛ̀lisapɛ̀t tsɔ̀fə kə è kɛse kwɨlə̂.

Ɛ̀lisapɛ̀t ə pîə Njɔyn Foə M̀mò

⁵⁷ Shîŋə̀ e piə ə Ɛ̀lisapɛ̀t kè ə kɔʼɔ kwənə, è və pîə vayn ndômə̀.

⁵⁸ Kɔtə vəynte è ghɨ vəyn ghe esas ə ndɛghe ə zɨə chûŋ èghaʼâ zɛ Pɛ̂pɛ nə̀yn sê vəyn sè pɔŋɔ saŋnə̂.

⁵⁹ Tuʼmè m̀famə ə pə̀ kwənə, ghənə ə pə̂ nə se nam ə vayn ghe, sè kyiŋə se tsɨ̀ə ezə va təyn nə Sàkàlyâ mə ə̀ nyi ezə ə pɨ̀ae.

⁶⁰ Pîza nyiə vəyn ə kwiynsə̂ ə piə nə, “Ngâŋngaŋ, zə vəynze nyi Njɔyn.”

⁶¹ Ghənə pìə sê vəyn nə, “Njɔyn ndə̀ʼ va ezə zaynze esas ə ndɛze.”

⁶² Ə pìə zâ ə pfɨfə ezə vaynze sê Sàkàlyâ kè è gho kûmə̀ nə è tè pa nyi ke mə è və kwùʼ.

⁶³ È və pfɨfə apâŋ afɨake ə nyàʼà ətəyn nə, “Zə ə vəynze nyi Njɔyn.” Choze ə zomə ghənə.

⁶⁴ Kè sə ashìŋə̀, ndəm ə vəynke ə zhə̀nə̀, è və zhə̀tə̀ se wàmnè, sè kɔʼse Fèzhə̀.

⁶⁵ Ghɛ ətəynze e sè kwûəmə̀ sê kɔtə vəynte nâʼà sə ŋaŋ, saʼghe ətəyn ə kwiə kə endaʼ ə sepfɨyn nə zɛ è Njòndyâ èkɨ̂m.

⁶⁶ Ə̀ tè zɨə pî ndè saʼghe nə zɨ̂yn, nyi ke ekayntəze, pfɨfə nə, “Vayn nə vɨnə nə kɔʼɔ nâʼà sə ghe?” Ghənə tè nyî mə ə fe səmɔʼ nə Zhə̀fè nyi ə̂ vayn nə vɛ ətu.

Sàkàlyâ ə tsàyn tom ə̀ Pɛ̂

⁶⁷ Zuʼ se Ŋwaʼase ə lwinə ə pɨ̀a vəyn Sàkàlyâ ətəm, ə̀ nə̀ è ve sè wàmnə̀ kyə̀ Fèzhə̀ piə nə:

⁶⁸ “Tsîtèzè nyì sê Zhə̀ fə ghɨə Isìlâyfè kûmə̀ nə fe ə pə̀yn se naynə̂ əghɨə fəynfe, se fɨnə zhɔnə atu ə ghənəà

⁶⁹ Fe ə fo mbàŋ àngyə̀s sê ghâsènì mə è fɨ esas ə ndɛ Ndàfɨ̂tzè, ə wufɨ̀aʼa ə̀ vəyn.

⁷⁰ Kè kə fe tè wàmne tɔynê ə sèfɨ̀aʼtè seghaʼâ sə vəynse etuʼ əshi.

⁷¹ Fe ə piə nə fe tə fɨsə ghâsènì ə paynsə̂ ghâsènì se əgho nâʼà sèkɨ̂m, ə se ə fɨyn kyi va ndomve se mɨ̀sè ə ghâsènì.

⁷² Fe nə̀yn əghɛ nə ghɨ̂yn se tyə̀yn esəyn ko ə vəynze sê pɨ̀a ə ghâsènì ghə shiə, se fɨnə tyə̀yn nə fe pa kwâʼtə̀ kə ndò tsɨ̂nè ə vəynze sê ghənə.

⁷³ Ə̀ nyi mkâyn mɛ ə fe tè zhi yî pɨ̀a ghâsènì və shi, Aplàghâm,

⁷⁴ kə ghâsènì fɨ mɨ̂sè ə pàyn sə ghasènìse əgho kè sə ashìŋə̀, sə̂ nə̂ èfɨ̂aʼ əvəyn, fɨnə fânə̀ va,

⁷⁵ nyi ke ə̀ghɨə və, tyəm ke chichi ə ve shi se zaʼâ kə tuʼ mə̂ ghâsènìm tə kɔʼ mi.

⁷⁶ Sê ghò, ə vayn vɨ̂m, ə tə tɔŋtə̂ ghò nə fɨ̀aʼtè èghaʼâ ə̀ Fèzhə̀ fɛ fe ngaŋte kwəyn kûmə̀ nə ò tə nə̂ ə ò ndùə əshi, fɛtə̂ endom, Pɛ̂pɛ e pə̂ ə ghò epàm,

⁷⁷ fo ètɔf nə ghɨ və sɔse, chwîtə̂ sê ghənə nə ə lɛ̀sè fo pise ə ghənə̂sè.

⁷⁸ Ə̀ tə nə̂ esəyn eko èghaʼâ ə Fèzhə̀ fə ghasènìfe kə zhwi nə zɨnə mə payn ə ghâsènì ətu.

⁷⁹ È kyiŋə se nə fo epayn sê ghɨ ghɛ ə ghe tsɨs ə fɨtə̂ àlɨm, nyɨ̂ŋsè ekwuke e paʼsə̂ sê ghənə, se fɨnə tyəyn endom epɔynəve sê ghâsènì.”

⁸⁰ Va Sàkàlyâ nə vɨ̂yn ə ndəmə̂ tɛ ə vəyn epomə̂. È tè ndam endaʼ ashəshəe se zaʼâ etuʼ vɛ è tyə̀yn ngɨŋ ə vəyn sê ghɨə Isìlây ghè.