ဘာကြောင့် “apócrifos” စာအုပ်များကို ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်က ထုတ်ဝေသည့် ကျမ်းစာများဟု မယူဆကြသလဲ? ထို့ပြင် အဲဒီစာအုပ်များသည် ခရစ်ယာန်၏ canon (ကျမ်းစာကဏ္ဍ) တို့နှင့် ယုဒဝါဒ Tanaj တွင် ကိုယ်ပိုင်အပိုင်းအဖြစ် မပါဝင်ရခြင်းအကြောင်း?
ℹ️ အကြောင်းအရာအသိပေးချက်
ဤစာအုပ်သည် ဘုရားသခင်၏ ဝိညာဉ်တော်က ထောက်ထား၍ ရေးသားသည့် ကျမ်းစာ မဟုတ်ပါ။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်၏ canon တို့၌လည်း မပါဝင်သကဲ့သို့ ယုဒဝါဒ Tanaj ထဲတွင်လည်း မပါဝင်ပါ။ ဤစာတမ်းကို သမိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လေ့လာရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက်သာ ပြသထားပါသည်။ “ရှင်းလင်းချက် အပြည့်အစုံ” ကိုကြည့်ပါ။
အချက်အလက် ၇ ချက်အကျဉ်း (TL;DR)
- ယုဒ Tanaj (တိရစာတမ်း/တရား, ထောင့်တိုင်မဟာဘာသာတော်များ၊ လက်ရေးများ) ကို ဟောင်းအချိန်ကာလမှယာယီပိတ်သိမ်းပြီးဖြစ်သည်။ “apócrifos/deuterocanónicos” ဟုခေါ်သော စာအုပ်များသည် အဲဒီ canon ထဲတွင် ဘယ်တုန်းကမှ မပါဝင်ခဲ့ပါ။
- ယေရှုရှင်နှင့် တပည့်တော်များက အုပ်စုသုံးခု ခွဲခြားမှုကို (Lucas 24:44) အတည်ပြုထားပြီး “ရေးထားသည်” စသော ဘာသာပြန်စကားဖြင့် apócrifos ကို တခါမျှ မညွှန်းဆိုခဲ့ပါ။
- ဟောင်းရိုးယုဒ အရင်းအမြစ်များ (ဥပမာ Josefo) တွင် canon တည်ငြိမ်နေပြီး မေတ္တာတော်တော်များ၏ ဆက်တိုက်ပေးခြင်း (ကျမ်းပြုသူပြန်ပေါ်ခြင်း) ရပ်နားကြောင်း ဆိုထားသည်။ apócrifos အချို့တွင်လည်း အစောပိုင်းကာလမှာ မေတ္တာတော်ပေးသော ပရေးဖက်များ မရှိကြောင်း ကိုယ်တိုင် အသိအမှတ်ပြုထားသည် (1 Macabeos 4:46; 9:27; 14:41)။
- ခရစ်ယာန် ပထမပြင်ခေတ်၏ စံနှုန်းများ (တပည့်တော်နှင့် နီးစပ်မှု၊ သမ္မာတရားနှင့် ကိုက်ညီမှု၊ ဟောင်းမြတ်မှု၊ စည်းလုံးတက်ကြွ အသုံးအနှုန်း) များကို apócrifos မဖြည့်ဆည်းနိုင်ပါ။
- ကိုယ်တိုင်ဝန်ခံခြင်း — apócrifos အချို့သည် ဝိညာဉ်တော်သက်ရောက်ခြင်းကို မဆိုသည်၊ စာရေးပုံစံအမှားအယွင်းများအတွက် တောင် ကနောက်ခံတောင်းပန်ထားသည် (2 Macabeos 15:37–39)။
- အသင်းတော်သမိုင်း — စာပေတန်ဖိုးရှိ၍ ဖတ်ရန်ကောင်း ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း၊ ကြိမ်ဖန်များစွာ ကျမ်းစာနောက်ခံ ထဲမပါဟုခွဲခြားခဲ့သည်။ Jerónimo က “canon ပြင်ပ” ဟုထားရာမှ စာရင်းအချို့ မတူကြသည်။ ရောမကတ္တလိကအသင်းတော်မှာ Trento (1546) တွင် canon ဟု သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး၊ အရှေ့တိုင်းအော်တွဒါක්စ်အသင်းတော်များတွင် စာရင်းများ မတူညီကြပါ။ ခရစ်ယာန်အသင်းစုအများ (ပရိုတက်စတန်) တွင်တော့ ဖတ်ရန်ကောင်းသော်လည်း သာသနာရေးသဘောတရား တည်ဆောက်ရန်အတွက် မယူသုံးပါ။
- အကျုံးဝင်တရားဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက် — အကြောင်းအရာအားဖြင့် အညွှန်းစာတမ်းများအဖြစ် သမိုင်းနှင့် အလယ်ကာလအခြေအနေ လေ့လာမှုအတွက် တန်ဖိုးရှိ သော်လည်း၊ သာသနာရေး သဘောတရား စံချိန်စံညွှန်းအဖြစ် မအသုံးပြုသင့်ပါ။
၁) သတ်မှတ်ချက်များနှင့် နယ်ပယ်
- Tanaj (ဟေဗြဲကျမ်း) — ယုဒဝါဒအပေါ် သုံးပိုင်းခွဲထားသည့် စုစည်းမှု။ Torá (တရား/တော်ရာ), Nevi’ím (မေတ္တာတော်ပေးသူများ/ပရေးဖက်များ), Ketuvím (လက်ရေးများ)။
- apócrifos / deuterocanónicos — အလယ်ကာလ (ဟောင်းနှင့် အသစ်ကြား) မှ ယုဒ စာပေများ၊ အဓိကအားဖြင့် ဂရိဘာသာ (Septuaginta) တွင် များများစုဆောင်းထားသည်။ ဥပမာ — Tobit, Judit, Sabiduría, Eclesiástico (Sirácides), Baruc, 1 Macabeos, 2 Macabeos, Ester နှင့် Daniel ၌ ဂရိဖျေါပွားချက်များ စသည်။
- Pseudepígrafos — (1 Enoc စသဖြင့်) ယုဒနှင့် ခရစ်ယာန် သုံည canon စာရင်းများ၌ မပါဝင်သည့် အခြား ဟောင်းစာအုပ်များ။
နိဂုံးသတ်မှတ်ချက် — “apócrifo” ဟူသော ဝေါဟာရကို ပရိုတက်စတန်ဌာနာရေးတွင် မကြာခဏအသုံးပြုသည်။ ကတ္တလိကဌာနာရေးတွင် “deuterocanónico” ဟူ၍ ပြောကာ canon သတ်မှတ်မှုနှင့် ဆက်စပ်သည့် “ဒုတိယအဆင့်” အဖြစ် ထည့်သွင်းဆိုသည်။
၂) Tanaj ၏ canon နှင့် apócrifos မပါဝင်ရခြင်း
2.1 ဟောင်းကျမ်းနှင့် ယုဒဓမ္မ ရှင်းလင်းချက်
- ယေရှု သည် တရား၊ မေတ္တာတော်ပေးသူများ၊ သီချင်း/လက်ရေးများ ကို (Lucas 24:44) တွင် လေးလှန့်ကာ Tanaj ၏ ပုံသဏ္ဍာန်ကို သက်သေပြသည်။
- Mateo 23:35 ၌ “အဘေလ်မှ ဇာခရိယအထိ” ဟူသော ဝေါဟာရသည် ဟေဗြဲကျမ်း စဉ်စားသတ်မှတ်ချက်အရ အစွန်းအဖျားများကို ရည်ညွှန်းပြီး အလယ်ကာလစာအုပ်များ မပါဝင်ကြောင်းကို သဘောရနိုင်စေသည်။
- Romanos 3:2 — “ယုဒလူမျိုးတို့အား ဘုရားသခင်၏ အရောင်ပြောဆိုချက်များ ကိုယ်တိုင် အပ်နှံထားသည်” ဟု ဆို၍ ဘယ်စာအုပ်များက ဘုရားသခင်၏ စကားဆိုသည်ကို ယုဒလူမျိုးတို့က သိရှိ နေကြောင်း ညွှန်းပြသည်။
2.2 မေတ္တာတော်ပေးသူများ ရပ်နားခြင်းနှင့် apócrifos ၏ ကိုယ်တိုင်အသိအမှတ်ပြုချက်
apócrifos အချို့တွင် ထိုကာလ၌ မေတ္တာတော်ပေးသူ မရှိကြောင်း ကိုယ်တိုင် ရေးသားထားသည် —
- 1 Macabeos 4:46 — “ပရေးဖက် တစ်ဦး ထရပ်လာသည်အထိ” ဗေဒင်ကျောက်တုန်များကို သိမ်းဆည်းထားသည်ဟု ဆိုသည်။
- 1 Macabeos 9:27 — “ပရေးဖက်များ မပေါ်သေးသောအချိန်ကာလမှ စတင်ကာ မမြင်ဖူးသမျှ ကိစ္စအခက်အခဲ ကြီးကြပ်လာသည်” ဟု ဆိုသည်။
- 1 Macabeos 14:41 — “ယုံကြည်ရသော ပရေးဖက်တစ်ဦး မပေါ်လာသေးသော်လည်း” ဟု ဆိုကာ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ထားသည်။
မေတ္တာတော်ပေးသူများ မရှိတော့ပါက canon တိုးချဲ့ရေးအတွက် ဝိညာဉ်တော်ပေးပြောခြင်း မရှိသည်ဟု ဆိုနိုင်ပြီး Tanaj အတွင်း မထည့်သွင်း ရခြင်း၏ အကြောင်းပြချက်ဖြစ်သည်။
၃) ယေရှုရှင်နှင့် တပည့်တော်များ၏ အသုံးပြုပုံ — “ကျမ်းစာ၏ အာဏာ”
- ဧဝံဂေလိအသစ်/အသစ်ကျမ်းအတွင်းတွင် “ရေးသားထားသည်” ဟု ဆိုကာ ဟေဗြဲကျမ်း ကို ရည်ညွှန်းသော ကိုးကားချက်များ ရာပေါင်းများစွာ ရှိသည်။
- ဧဝံဂေလိအသစ်၌ ယုဒလူမျိုးတို့၏ အခြားစာပေများကို ရည်ညွှန်း ခဲ့တာများ (ဥပမာ Judas 14 သည် 1 Enoc ကို ရည်ညွှန်းသည်) ရှိသော်လည်း၊ canon အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း မပြုပါ။
- ထို့ကြောင့် တပည့်တော်တော်များ၏ စံနမူနာသည် apócrifos ကို “ကျမ်းစာ” ဟု သတ်မှတ်ရန် မပံ့ပိုးပါ။
၄) ခရစ်ယာန်ပထမပြင်ခေတ်၏ canon စံနှုန်းများ
- တပည့်တော် (apostolicidad) သို့မဟုတ် မေတ္တာတော်ပေးသူများနှင့် နီးစပ်မှု — အသစ်ကျမ်းအတွက် တပည့်တော်ရေးသားမှု/အဖွဲ့၊ ဟောင်းကျမ်းအတွက် မေတ္တာတော်ပေးသူများ၏ အသံ။
- သမ္မာတရားနှင့် ကိုက်ညီမှု (ortodoxia)။
- ဟောင်းမြတ်မှု — ဟောင်းကျမ်းအတွက် မေတ္တာတော်ခေတ်၊ အသစ်ကျမ်းအတွက် တပည့်တော်ခေတ်။
- အသုံးအနှုန်းအလျားရှည် — လူထုတွင် စဉ်ဆက်မပြတ် လက်ခံအသုံးပြုခြင်း။
apócrifos တွင် တွေ့ရမည့် ပြဿနာများ —
- ဝိညာဉ်တော်သက်ရောက်ရေး ယူဆချက် မရှိခြင်း နှင့် ကိုယ်တိုင် ကနောက်ခံတောင်းပန်ထားမှု (2 Macabeos 15:37–39)။
- ကျမ်းစာ အလုံးစုံနှင့် မညီသော သီအိုရီများ — ဥပမာ Tobías 12:9၊ Eclesiástico 3:30 တို့၏ “သနားကြင်နာမှု/လှုပ်ရှားချက်များက အပြစ်ကို ပယ်သည်” ဟုဆိုရာသည် အသစ်ကျမ်း၏ ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ဂုဏ်သိက္ခာပေးခြင်း၊ ခရစ်တော်၏ သကာမ” စသည့် သင်ကြားချက်များနှင့် မကိုက်ညီ။
- သမိုင်းအမှားများ — ဥပမာ Judit ၌ နပူခဒနေဇာကို “အာရှီးရိယ မင်း” ဟု ခေါ်သည်။
- ရေးသားသူ မသေချာ/အမည်ဆောင်ရေးသားမှု — ဥပမာ Sabiduría ကို ဆော်လမွန်ရေးသကဲ့သို့ အသံပေးသော်လည်း နောက်ပိုင်းကာလ စာရေးတွဲဖြစ်သည်။
၅) ဘာကြောင့် အချို့ဘိုင်ဘယ်များတွင် အဲဒီစာအုပ်များ ပါလာသနည်း?
- Septuaginta (LXX) ဟူသော ဂရိဘာသာ ပြန်ဆိုချက်များတွင် စုစည်းမှုပုံစံအလိုက် အဲဒီစာအုပ်များ ပါဝင်လာတတ်သည်။
- အသင်းတော်အဖိုး အဘိုး အချို့က ဖတ်ရှုရေးရာတွင် အသုံးချ သော်လည်း အခြားများက “ကျမ်းစာ” နှင့် ခွဲခြား ရာ Jerónimo သည် Prólogo Galeato တွင် “canon ပြင်ပ” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။
- ဟောင်းစာရင်းများ (Melitón de Sardes, Atanasio, ဒေသဆိုင်ရာစာရင်းများ) သည် အပြည့်အဝ တူညီ မည်သည့် အချိန်မရှိ။
- ဒေသဆိုင်ရာ သဘောတော်ညီလာခံများ (Hipona 393; Cartago 397/419) တွင် deuterocanónicos ကို ဒေသခံစိတ်ရှည်ပေါင်းစည်းရေး အဓိကဖြင့် ထည့်သွင်းထားသည်။
- Trento (1546) တွင် ကတ္တလိကအသင်းတော်က deuterocanónicos အများစုကို canon ဟု သတ်မှတ်။
- အရှေ့တိုင်း အော်တွဒါක්စ်အသင်းတော်များ တွင် စာရင်းများ မတူညီကာ (3 Macabeos, Salmo 151 စသည်) ပါဝင်နိုင်။
- ပရိုတက်စတန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခေတ် တွင် “ဖတ်ရန်ကောင်းသော်လည်း သင်္ကေတတရား တည်ဆောက်ရန် မသုံး” ဟု မြှပ်နှံထားသည် (အင်္ဂလိ၌ Treinta y Nueve Artículos — ဆောင်းပါး ၆)။
၆) မေးခွန်းများ အကျဉ်းချုပ်ဖြင့် ဖြေကြားချက်များ
ဟောင်းကာလ ကောက်နုတ်စာတမ်းများ (Vaticanus, Sinaiticus, Alexandrinus) တွင် မပါဝင်ဘူးလား?
ပါဝင်တတ်ပါသည်။ သို့သော် ကောက်နုတ်စာတမ်းတစ်ခုအတွင်း ပါဝင်နေခြင်း သာဖြင့် canon အဖြစ် လက်ခံထားသည် ဟု အလိုအလျောက် မှတ်ယူလို့ မရပါ။ ထိုကောက်နုတ်စာတမ်းများထဲတွင် အင်းယားအပေါ်မဖွင့်မပြသော စာတမ်းများ (ဥပမာ 1–2 Clemente) တောင် ပါဝင်နေတတ်ပါသည်။
အသင်းတော်အဖိုး အဘိုးတချို့က မသုံးခဲ့ဘူးလား?
ဖတ်ရန်ကောင်း၍ တည်ဆောက်မှုအတွက် သုံးခဲ့ ပါသည်။ သို့သော် “ကျမ်းစာ canon” နှင့် “အသင်းတော် ဖတ်ရှုစာပေ” ဟူ၍ ခွဲခြားချက် ရှိနေသည်။
Jamnia/Yavne တွင် canon “ပိတ်ထား” တယ်ဆိုတာ မမှန်ဘူးလား?
ခရစ်နှစ် ၇၀ ပြည့်ပြီးနောက် ရာဘိုင်နစ် လုပ်ငန်းစဉ် အဖြစ် ယခင်က လက်ခံထားပြီးသား canon ကို အတည်ပြု သွားခြင်းဟု နားလည်ခြင်းသာ ပိုမိုမှန်ကန်ပါသည်။ သတ်မှတ်လက်ခံပေးတော်မူခြင်း/ဖယ်ရှားခြင်းတို့ကို တစ်နေရာတည်းတွင် ဆုံးဖြတ်သည့် “အကြီးစားကောင်စီ” ဟု သက်သေမရှိပါ။
Judas ၌ 1 Enoc ကို မှတ်သားရည်ညွှန်းထားတာက အခြား စာအုပ်များလည်း ဝိညာဉ်တော်သက်ရောက်ဟု သတ်မှတ်ရမလား?
ကိုးကားရည်ညွှန်းခြင်းသည် canon သတ်မှတ်ခြင်း မဟုတ် ပါ။ ပေါလုတော်သည်လည်း ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ကဗျာများကို ကိုးကားခဲ့သော်လည်း ကျမ်းစာ မဖြစ်သကဲ့သို့ပင် ဖြစ်သည်။ Judas သည် လူထုသိကြသည့် အထောက်အထား တစ်ခုကို သင်ကြားရန်အသုံးပြုခြင်းသာ ဖြစ်ပြီး၊ 1 Enoc ကို canon အဖြစ် မထားပါ။
၇) apócrifos များအထဲကနေ တွေ့ရသည့် မသက်ရောက် နှင့် ဆိုင်သော အထောက်အထားများ
- မေတ္တာတော်ပေးသူများ မရှိကြောင်း ကိုယ်တိုင်ဝန်ခံမှု — 1 Macabeos 4:46; 9:27; 14:41။
- စာရေးပုံစံ၊ အမှားတို့အတွက် ကနောက်ခံတောင်းပန်မှု — 2 Macabeos 15:37–39။
- ကျမ်းစာတရားနှင့် မညီသော သင်ကြားချက်များ —
- သနားကြင်နာမှု/လှုပ်ရှားမှုက “အပြစ်ကို ပယ်သည်” (Tobías 12:9; Eclesiástico 3:30) — အသစ်ကျမ်းအရ ယုံကြည်ခြင်းနှင့် ခရစ်တော်၏ သကာမ သင်ကြားချက်နှင့် မကိုက်ညီ။
- သေဆုံးသူတို့အတွက် ဆုတောင်းခြင်း (2 Macabeos 12:45–46) — ဟေဗြဲ canon နှင့် အသစ်ကျမ်း၏ တရားစီရင်မှု သင်ကြားချက်များတွင် အခြေခံမရှိ။
- သမိုင်းပိုင်းအလွဲများ — ဥပမာ Judit တွင် နပူခဒနေဇာကို “အာရှီးရိယ မင်း” ဟု ခေါ်ထားသည်။
ထိုအချက်များကြောင့် သူတို့အား သမိုင်းဝင်/ကိုးကားဖတ်ရှုရန် တန်ဖိုး ကို မပယ်ချသော်လည်း၊ သာသနာရေး အယူဝါဒတည်ဆောက်ရာတွင် စံချိန်စံညွှန်း အဖြစ် မသုံးသင့်ကြောင်း ထင်ဟပ်ပေးသည်။
၈) နိဂုံးချုပ်
- ယုဒလူမျိုးများ — apócrifos များကို ၎င်းတို့၏ Tanaj ထဲသို့ ဘယ်တုန်းကမှ မထည့်သွင်း ရသော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် မေတ္တာတော်ပေးသူများ၏ ခေတ်မဟုတ်သဖြင့် “ဘုရားသခင်၏ ရိုရီစကား” ဟု မယူဆကြပါ။
- ခရစ်ယာန်ပရိုတက်စတန် — ယေရှုရှင်နှင့် တပည့်တော်များ၏ canon (Lucas 24:44; Romanos 3:2) ကို လိုက်နာကာ ပထမပြင်အသင်းတော်၏ စံနှုန်းများကို အသုံးချပြီး “ဖတ်ရန်ကောင်း” နှင့် “ဝိညာဉ်တော်သက်ရောက်ကျမ်း” အကြား ခွဲခြား သည်။
- ယနေ့ အသုံးချပုံ — အလယ်ကာလ သမိုင်းနှင့် ယုဒလူမျိုးတို့၏ ဘာသာရေးအလေ့အထများကို နားလည်ရန် အသုံးဝင် သော်လည်း၊ အယူဝါဒ တည်ဆောက်ရန် မယူတယ်။
၉) အဓိက ရည်ညွှန်းချက်များ (လိုပါက စာပိုဒ် အပြည့်အစုံ ပေးနိုင်သည်)
- Lucas 24:44 — ယေရှုသည် တရား၊ မေတ္တာတော်ပေးသူများ၊ လက်ရေးများကို အတည်ပြုသည်။
- Romanos 3:2 — “သူတို့အား ဘုရားသခင်၏ စကားတော်များကို အပ်နှံထားသည်”။
- Mateo 23:35 — “အဘေလ်မှ ဇာခရိယအထိ” ဟူ၍ ဟောင်းကျမ်း၏ အစွန်းအဖျားများကို ရည်ညွှန်းသည်။
- 1 Macabeos 4:46; 9:27; 14:41 — မေတ္တာတော်ပေးသူများ မရှိကြောင်း ကိုယ်တိုင်ဝန်ခံချက်။
- 2 Macabeos 15:37–39 — ဝိညာဉ်တော်မသက်ရောက် နိုင်ကြောင်းကို ပြသမည့် ကိုယ်တိုင်ကနောက်ခံ။
- Tobías 12:9; Eclesiástico 3:30 — လှုပ်ရှားမှုနှင့် အပြစ်ပယ်ခြင်း (အသစ်ကျမ်းသင်ကြားချက်နှင့် မကိုက်ညီ)။
- 2 Macabeos 12:45–46 — သေဆုံးသူများအတွက် ဆုတောင်းခြင်း (ကိုးကားဆွေးနွေးရသည့် ကိစ္စ)။
- Hebreos 1:1–2 — ဘုရားသခင်သည် မေတ္တာတော်ပေးသူများ ဖြင့် ပြောဆိုခဲ့ပြီး နောက်ဆုံး၌ သားတော် တို့ဖြင့် ပြောဆိုသည်။
(သင်နှစ်သက်သော ဘိုင်ဘယ်ဘာသာပြန်ချက်ဖြင့် စာပိုဒ်အပြည့်အစုံ ကို ထည့်သွင်းပေးနိုင်ပါသည်)
၁၀) သမိုင်းဆိုင်ရာ ကိုးကားချက်များ (နောက်စာညှဉ်နမူနာ)
- Josefo, Contra Apión 1.8 — ၂၂ စာအုပ်အကြောင်း ပြောဆိုချက်။
- Jerónimo, Prólogo Galeato — canon နှင့် eclesiástico ခွဲခြားချက်။
- Carta Festal 39 (Atanasio) — ဟောင်းကျမ်း စာရင်းနှင့် ဖတ်ရန်ကောင်းသော စာအုပ်များအကြောင်း။
- Concilio de Trento, Session IV (1546)။
- Treinta y Nueve Artículos, ဆောင်းပါး ၆ — “ဖတ်ရန်ကောင်းသော်လည်း သဘောတရားတည်ဆောက်ရန် မသုံး”။