1Makabeo 11 - Baiboly Katolika

I Ptôlemea faha-6 manohana an’i Demetriosa faha-2 ary maty niaraka tamin’i Aleksandra Balasa

¹ Namory miaramila tsy tambo isaina hoatra ny fasika eny amoron-dranomasina sy sambo maro koa ny mpanjakan’i Ejipta, ka nitady hahazo an-kafetsena ny fanjakan’i Aleksandra, hakambana amin’ny fanjakany.

² Dia nandroso ho any Siria izy, nanao tenim-pihavanana. Novohain’ny mponina teo anoloany ny tanàna ary nirohotra hitsena azy izy ireo, fa nodidian’i Aleksandra hitsena azy noho ny maha-rafozany.

³ Isaky ny tafiditra amin’ny tanàna anankiray anefa i Ptôlemea, mametraka miaramila hiambina an’io.

⁴ Nony mby teo akaikin’i Azota izy, nasehon’ny mponina azy ny tempolin’i Dagôna may, ny tanàna mbamin’ny manodidina azy rava; ny faty maro nihahaka; ny sisan’ireo nodorana tamin’ny ady nangonina hiavosa teny amin’ny làlana;

⁵ ary notantarainy tamin’ny mpanjaka ny nataon’i Jônatasy mba hankahalany an’io; nangina anefa ny mpanjaka.

⁶ Nankao amin’ny mpanjaka tao Jôpe i Jônatasy hanome haja azy; nifampiarahaba izy ireo, dia nandry tao.

⁷ Nanatitra ny mpanjaka hatreo amin’ny ony atao hoe Eleotera i Jônatasy, vao niverina ho any Jerosalema.

⁸ Lasan’i Ptôlemea mpanjaka tamin’izany ny tanàna amoron-dranomasina, hatramin’i Seleokia ao amoron’ny ranomasina; ary nihevitra zava-mamohetra amin’i Aleksandra izy.

⁹ Nandefa ambasadaoro ho any amin’i Demetriosa mpanjaka izy hilaza aminy hoe: «Avia, hanao fanekena isika fa homeko ho vadinao ny zanako vavy novinadin’i Aleksandra, dia hanjaka eo amin’ny fanjakan-drainao ianao.

¹⁰ Nanenenako ny nanome azy ny zanako vavy, satria nitady hahafaty ahy izy».

¹¹ Naniry hahazo ny fanjakany izy no nanivaiva azy toy izany.

¹² Dia notsoahany tokoa ny zanany vavy ka nomeny an’i Demetriosa; hatramin’izay dia tafasaraka tamin’i Aleksandra izy, sady nitranga ampahibemaso ny fifankahalany.

¹³ Niditra ny tanàna Antiôkia i Ptôlemea, ka nanao ny satro-panjakàn’i Asia, ka satro-panjakana roa no indray nataony tamin’ny lohany, dia ny an’i Ejipta sy ny an’i Asia.

¹⁴ Tany Silisia i Aleksandra tamin’izany andro izany, satria nikomy ny mponina tamin’izany faritany izany.

¹⁵ Vao nandre i Aleksandra fa hoe navadiky ny rafozany, dia nandroso hamely azy: kanjo nalahatr’i Ptôlemea mpanjaka kosa ny tafiny, dia nandroso hikatroka aminy tamin’ny tafika lehibe izy, nataony vaky nandositra.

¹⁶ Nandositra tany Arabia i Aleksandra hitady fialofana any, ka nandresy kosa i Ptôlemea mpanjaka.

¹⁷ Kanjo notapahin’i Zabdiela Arabo ny lohan’i Aleksandra, dia nampitondrainy ho any amin’i Ptôlemea.

¹⁸ Hateloana taorian’izany, dia maty i Ptôlemea mpanjaka, ka novonoin’ny mponina ny Ejiptianina tao amin’ny tanàna mimanda.

¹⁹ Ary i Demetriosa no tonga mpanjaka tamin’ny taona faha-167.

Nanomboka nifandray i Demetriosa faha-2 sy i Jônatasy

²⁰ Tamin’izany andro izany, novorin’i Jônatasy ny olona teo amin’i Jodea haka ny trano mimandan’i Jerosalema ary nanangana milina fiadiana betsaka izy, hamelezana azy.

²¹ Tamin’izay nisy lehilahy vitsivitsy, mankahala ny fireneny, nandeha nankany amin’i Demetriosa mpanjaka niampanga an’i Jônatasy taminy hoe: «Manao fahirano ny trano mimanda.»

²² Nahatezitra an’i Demetriosa ny nitantarana izany, ka vao nandre izany izy dia niezaka faingana nankany i Ptôlemaisa, sy nanoratra tamin’i Jônatasy hitsahatra tsy hanao fahirano ny trano mimanda sy ho tonga miaraka amin’izay hanatona azy any Ptôlemaisa mba hidinika aminy.

²³ Nony nahazo izany taratasy izany i Jônatasy dia nodidiany hotohizina ny fahirano, ary nifidy loholon’i Israely vitsivitsy sy mpisorona maromaro hiaraka aminy izy dia nanao vy very.

²⁴ Naka volamena sy volafotsy ary lamba amam-panatitra hafa betsaka izy, dia nankany amin’ny mpanjaka any Ptôlemaisa ka noraisiny tsara.

²⁵ Nisy olona sasany ratsy fanahy iray firenena aminy, nanao fitarainana namely azy;

²⁶ toy ny nataon’ny mpanjaka talohany ihany no nataon’ny mpanjaka taminy: nofenoiny voninahitra teo anatrehan’ny sakaizany rehetra izy;

²⁷ naraikiny ho azy ny fiandrianan’ny mpisorona lehibe sy ny fiamboniana rehetra nomena azy taloha, ary nasainy nosoratana ho isan’ireo filohan’ny sakaizany izy.

²⁸ Nangataka tamin’ny mpanjaka i Jônatasy hanafaka an’i Jodea sy ireo faritany telo amin’i Samaria, amin’ny hetra rehetra, dia hanome talenta 300 izy ho valin’izany.

²⁹ Neken’ny mpanjaka izany, ka izany rehetra izany, dia nanoratany taratasy ho an’i Jônatasy toy izao:

Sata vaovao nahasoa ny Jody

³⁰ «I Demetriosa mpanjaka miarahaba an’i Jônatasy havany sy ny firenen’ny Jody.

³¹ Indro alefanay aminareo ny kôpian’ny taratasy milaza ny aminareo; nosoratanay ho an’i Lastenesa havanay, mba hahalalanareo azy.

³² I Demetriosa mpanjaka miarahaba an’i Lastenesa rainy!

³³ Izahay dia nanapa-kevitra ny hanisy soa ny firenen’ny Jody, izay sakaizanay, sy manao ny rariny aminay, noho ny fitiavana nasehony taminay.

³⁴ Ankatoavinay ho azy ireo ny faritanin’i Jodea sy ny faritany telo nesorina tamin’i Samaria hakambana amin’i Jodea, dia i Efraima, i Lidà, i Ramataima, mbamin’ny tany rehetra momba azy; ho fanambinana an’izay rehetra mandeha hanatitra sorona any Jerosalema no ahafoizanay izany, ho solon’izay naloany ho an’ny mpanjaka teo aloha, isan-taona, avy amin’ny vokatry ny tany amam-boankazo.

³⁵ Miantomboka izao mason’andro anio izao, ny zavatra hafa rehetra fandoany ho anay, na amin’ny hetra amampahafolon-karena anjaranay na amin’ny farihy fakan-tsira aman-tsatan’andriana tsy maintsy aloany aminay,

³⁶ dia afoinay ho azy daholo. Tsy azo anovana izao soa nomena azy izao, amin’ny sisa, na oviana na oviana.

³⁷ Koa ankehitriny, aza diso ny manao kôpian’ity didy ity, halefa any amin’i Jônatasy sy hapetraka amin’ny toerana miharihary, any an-tendrombohitra masina.»

I Demetriosa faha-2 novonjen’ny tarik’i Jônatasy tao Antiôkia

³⁸ Nony hitan’i Demetriosa mpanjaka fa nandry feizay, eo anoloany, ny tany, ary tsy nisy fanoherana horeseny intsony, dia nalefany hody any an-tokantranony avy ny miaramilany rehetra, afa-tsy ireo miaramila hafa firenena nalainy tany amin’ny nosim-pirenena; ka tonga fahavalony avokoa ny miaramilan-drazany rehetra.

³⁹ I Trifôna, izay nomban’i Aleksandra taloha, kosa, nony nahita fa nimonomonona tamin’i Demetriosa avokoa ny miaramila, dia nandeha nankany amin’i Emalkoela Arabo, izay nitaiza an’i Antiôkosy, zanak’i Aleksandra mbola tanora:

⁴⁰ namoritra azy hanolotra an’ilaikely aminy, hampanjakainy handimby an-drainy; nitantara taminy izay rehetra nataon’i Demetriosa mbamin’ny fankahalan’ny miaramialany azy; naharitra andro maro no nitoerany tao.

⁴¹ Naniraka ho any amin’i Demetriosa mpanjaka i Jônatasy nangataka ny hanalany ny miaramila izay tao amin’ny trano mimandan’i Jerosalema sy tamin’ireo trano mimanda hafa any Jodea, fa nandrafy ady tamin’i Israely ireo.

⁴² Ka izao no nasain’i Demetriosa navaly an’i Jônatasy: «Tsy izany ihany no hataoko ho anao sy ho an’ny firenenao, fa iriko ny hameno voninahitra anao sy ny firenenao, raha vantany vao misy ahazoako manao izany.

⁴³ Koa ankehitriny dia mety ny andefasanao miaramila hamonjy ahy, fa lasa nitsoaka avokoa ny miaramilako.»

⁴⁴ Dia miaramila 3.000 izay mahery indrindra no nalefan’i Jônatasy ho any aminy, tany Antiôkia; nanatona ny mpanjaka ireo ka faly io tamin’ny fahatongavany.

⁴⁵ Nivory tao anatin’ny tanàna ny mponina tao an-tanàna, nisy 12.000, nitady hamono ny mpanjaka.

⁴⁶ Ny mpanjaka nialoha tao an-dapa; ary ny mponina nitana ny lalam-ben’ny tanàna sy efa nanomboka niady.

⁴⁷ Fa nantsoin’ny mpanjaka tamin’izay ny Jody hamonjy azy, ka indray nivory nanodidina azy aloha ireo, vao indray nihahaka namakivaky ny tanàna, ka sahabo ho 100.000 no matiny tao androtr’izay;

⁴⁸ nodorany ny tanàna, ary babo be dia be no azony tamin’izay andro izay, ary voavonjiny ny mpanjaka.

⁴⁹ Nony hitan’ny mponina fa voatanan’ny Jody, azony anaovany izay tiany ny tanàna, dia niraviravy tanana izy ka nandefa fitarainana tamin’ny mpanjaka, hoe:

⁵⁰ «Mangataka fihavanana izahay, ary aoka ny Jody mba hitsahatra tsy hiady aminay sy amin’ny tanàna.»

⁵¹ Sady dia napetrany tokoa ny fiadiany, fa ny fihavanana no nataony. Nahazo voninahitra lehibe teo anatrehan’ny mpanjaka sy teo anatrehan’izay rehetra tao anatin’ny fanjakany ny Jody ary niverina ho any Jerosalema nitondra babo betsaka izy ireo.

⁵² Dia nahazo nipetraka teo amin’ny seza fiandrianan’ny fanjakany i Demetriosa mpanjaka, ary nandry feizay teo anoloany ny tany.

⁵³ Nialany avokoa anefa ny fampanantenana nataony, nihatahany lavitra i Jônatasy ary tsy notanterahiny ny fikasana tsara nasehony taminy, ka nampalahelo an’io mafy izy.

I Jônatasy namely an’i Demetriosa faha-2. I Simôna naka an’i Betsora indray. Ny raharaha tao Asôra

⁵⁴ Tatỳ aorian’izany tonga kosa i Trifôna, nitondra an’i Antiôkosy mbola zaza, niantso azy ho mpanjaka, ary nametraka ny satrok’andriana taminy.

⁵⁵ Nivory nanotrona azy avokoa ny miaramila nalefan’i Demetriosa, sady niady namely an’io, ka vaky nandositra io ka resy.

⁵⁶ Lasan’i Trifôna ireo elefanta, ary notanany i Antiôkia.

⁵⁷ Tamin’izany nanoratra taratasy toy izao i Antiôkosy kely ho any amin’i Jônatasy: «Hamafisiko ny maha anao ny fiandrianan’ny mpisorona lehibe, atsangako hitondra ny faritany efatra ianao, ary ataoko iray laharana amin’ny sakaizan’ny mpanjaka.»

⁵⁸ Niaraka tamin’izay, dia nampitondra kapoaka volamena maromaro sy ny fanaka fomban-databatra iray ho azy izy, ary nanome alalana azy hisotro amin’ny kapoaka volamena sy hitafy jaky ary hitondra jaigrafy volamena.

⁵⁹ I Simôna rahalahiny kosa notendreny ho governora amin’ny tany hatreo amin’ny fara faran-tanin’i Tira ka hatrany amin’ny sisin-tanin’i Ejipta.

⁶⁰ Nivoaka i Jônatasy tamin’izany, ka rafitra nitety ny tany rehetra mbamin’ny tanàna tany an-dafin’ny ony, ary nivory homba azy sy hiara-miady aminy avokoa, ny miaramila rehetra tany Siria. Dia tonga tao Askalôna izy, ka samy tamy nitsena sy nanome voninahitra lehibe azy ny mponina tao.

⁶¹ Avy ao izy, dia nankao Gazà. Nohidin’ny mponina teo anoloany ny vavahadiny, ka nataony fahirano ny tanàna, nodorany ny manodidina azy, sady namaboany.

⁶² Izay dia nitaraina tamin’i Jônatasy ny olona tao Gazà, ka nekeny ihany ny hihavana tamin’ireo, nefa nalainy ho antoka kosa ny zanaka lahin’ny lehibeny, dia nalefany ho any Jerosalema. Noteteziny toy izany avokoa ny tany hatrany Damasa.

⁶³ Ren’i Jônatasy tamin’izay, fa tonga ao Kadesa any Galilea ny jeneralin’i Demetriosa, nitondra tafika lehibe mikendry ny hisakana azy amin’ity asa efa natombony;

⁶⁴ ka i Simôna rahalahiny no napetrany hitoetra tamin’ny tany, fa izy nandroso hamely an’ireo.

⁶⁵ Nandroso ho any Betsora i Simôna nanao fahirano azy naharitra andro maro, sy nanasokera azy.

⁶⁶ Nangata-pihavanana taminy ny nafahirano ka nekeny fa nasainy nivoaka ny tanàna, dia noraisiny ho azy ny tanàna sy nametrahany miaramila mpiandry tany.

⁶⁷ I Jônatasy sy ny tafika kosa nitoby teo amin’ny ranon’i Jenesara; ny ampitso vao maraina koa, dia niditra ny tany lemak’i Asora izy ireo.

⁶⁸ Ary indreo ny miaramila hafa firenena tamy hitsena azy teo amin’ny tany lemaka, sady nandefa otrika ao an-tendrombohitra hamely azy, ary nandroso hamantana hanehatra azy.

⁶⁹ Nivoaka tampoka avy ao amin’ny fiereny ry zareo otrika dia nandrafitra ny ady, ka vaky nandositra ny miaramilan’i Jônatasy rehetra.

⁷⁰ Tsy nisy nijanona afa-tsy i Matatiasa zanak’i Absalôma sy i Jodasy zanak’i Kalfì, jeneralin’ny tafika.

⁷¹ Tamin’izay notriarin’i Jônatasy ny fitafiany, nohosenany vovoka ny lohany, ary nivavaka izy.

⁷² Izay vao lasa indray niady tamin’izy ireo, ka voatosiny hihemotra sy nataony vaky nandositra.

⁷³ Nahita izany irerỳ namany nandositra dia niverina taminy indray sy rafitra niaraka taminy nanenjika ny fahavalo hatrany Kadesa nisy ny tobiny; dia izy ireo indray no tonga nitoby tamin’izany toerana izany.

⁷⁴ Nisy 3.000 lahy ny miaramila hafa firenena no maty tamin’izany andro izany, ary i Jônatasy niverina ho any Jerosalema.