[Aku nikereliinga pulele] i-sipa mele: Oliu ‘Pulu Yili-ni sika liipa tapunjupa tepa liimba.’ nimbu piliirimulu mele aku-sipu kamu aima tondulu mundupu piliipu ambulupu kene kulúmulu lem Pulu Yili-ni mélema Krais simba kene Krais-ni ‘Yunga yambuma simbu.’ nimba panjurum mélema oliu moke tepa simbako akiliinga ‘aku-siku teai.’ niker.
Colossians 1:23 - Bo-Ung NT23 Akiliinga-pe [Krais] ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiring mele niku piliiku, ‘Krais eninga lku-paka-sum mele.’ niku yu tondulu munduku ambolku enembu naa kolku munduku naa kelai. Aku tíngi lem [yu-ni mulungí mele nikem aku-siku mulungí]. Temani-kaiéle ui-pulu-pulu piliiring kene ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiku temani kanili-ni wendu ombá mele kene eni mulungí mele kene nilimú ‘aku-sipa mele oliu-kene aima wendu upili.’ niku numanu siku nokuku muluring mele ulu buni te wendu ombá kene enembu kolku munduku kilingí akiliinga mimi-siku kanuku molai. Temani-kaí kanili ma-koleamanga pali toku siring, eni piliilimili temanele. [Krais-ni] na Poll ‘Temani-kaí kaniliinga kendemande-yili molani.’ nirim-na moliu. Gade chapit la |
Colossians 1:23
72 Referans Kwoze
[Moses lkuna kongun-kendemande tinjili yili mulurum] akiliinga-pe Pulu Yili-ni penga liipa mundurum yi-nuim Kraisele yu Pulu Yili-nga Málale molupa yambuma Pulu Yili-nga lkuli muluring yambuma yu-ni nokupa Pulu Yili-ni “Ti.” nirim mele aima piliipa liipa kongun tembandu mundupa naa kelepa kongun tepa mindi mulurum. ‘Yesos-ni oliu tepa liipa nokupa konjumba.’ nimbu tondulu mundupu piliirimulu mele mundupu naa kelepu, numanu tondulu pupili ‘Sika aku temba.’ nimbu tondulu mundupu piliipu mini-wale naa mundupu numanu sipu nokupu mulúmulu lem oliu yunga lkuli molemulu. [Oliu kepe Pulu Yili-nga yambuma molemulu.]
Yambuma-ni langi-boma panjiku kene, ‘Ombá.’ niku enembu naa kolku táka-niku nokuku molemele mele oliu aku-sipu ulu kaíma temulundu enembu naa kolamili. Langi-bo panjilimele kene penga sika wendu omba langi tolemú, liiku nolemele mele oliu ulu kaíma temulundu tondulu mundupu tepu ui we enembu naa kolupu mulúmulu lem penga Pulu Yili-ni piliimba enale kene sika yu-ni méle-kaíma simba liimulú.
Taon kanumanga Yesos-nga lumbili anduli yambuma “Pulu Yili yi nuim kingele molupa nokulemú kolea akuna ui naa pupu ya mana molupuliinga Krais-nga yambuma molemuláliinga mindili nombu bunima memuláliinga-pe ‘Aima sika Pulu Yili nokupa molemú koleana pamili.’ niku yunga ungele munduku naa kelku, tondulu munduku piliiku molai.” niku silsiliikulu uringli.
‘Eni ‘Sika’ niku tondulu munduku piliingéliinga Krais yu eninga numanumanga ‘yunga lkuli’ nimba kam-kamu mulupili.’ nimbu aku-sipuko eninga nimbu popu topu mawa tenjiliu. ‘Unji te [tondulu mundupa angiliimbandu] yunga pulkanale mana-mania pulimú mele eni aku-siku numanu munjuli ulu-puleliinga sukundu molku tondulu pupili molangi.’ [nimbu yu-kene mawa tenjiliuko.]
Akiliinga-pe na-ni walsipu kene: ‘Isrel-yambuma enini [ung ili] naa piliiringiye?’ nimbu walsiker. Mólu, [aku naa niker]. Enini aima sika piliiring. [Akili Pulu Yili-nga bukna ung te molemú:] “Kerina niring ungma yambu muluring ma-koleamanga pali wendu omba purum. Eninga ungma koleamanga pali piliiring.” Konana 19:4 [ung te aku-sipa molemú.]
[Ung akiliinga ung-eku te topu sambu:] ‘Nona anduli sip te popuremi-ni nona topa memba pumba.’ niku tenga ka teku koyapu teku panjilimele. Aku-sipa oliunga minima nona anduli sip-mele. ‘Pulu Yili-ni oliu-kene “tembu” nilimú ungele gólu naa topa sika telemú temba.’ nimbu piliilimulu ulu akili minimanga ka-mele tenga ka telemú. Aku telemáliinga yunga ungele mundupu kelepu anju pupu molupu kis naa silimulu. Ka akili Pulu Yili molemú sulumina aima kake tílina, múlu auli te-ni pipi silimú, akuna sukundu pupa ka telemú.
Akiliinga, ‘Eni nambi-siku molemelenje.’ nimbu numanu liipu mundurundu mele enembu kolkuliinga ‘Numanu liipu mundukur mele mania pupili.’ nimbu na-ni Timoti eni muluringna liipu mundurundu. ‘Eni tondulu munduku piliiku molemelenje mola kundi tolemú yili-ni eni kundi turum kene eninga tondulu munduku piliiring mele we aku-siku tondulu munduku piliilimili mola aku-siku teku muluring ulele munduku kiliringnje. Kongun mindili sipu tirimulale we mania purumunje, piliambu.’ nimbu yu liipu mundurundu.
‘Eninga numanale-ni yunga ungmanga pulele aima piliangi.’ nimbu yu-kene popu topu eninga mawa tenjiliuko. Yu-ni “Eni méle kaíma simbu. Eni molku kunjingí.” nimba, nimba panjurum mélema nokuku molemele akuma kene, “Nanga yambuma moya-méle aima kaíma simbu.” nirim-ma kene, ‘Yu sika’ nimbu tondulu mundupu piliilimulu yambuma yu-ni liipa tapunjupa tepa liilimú tondulu aima olandupa-olandupa pelemále kene, ‘mokeringa lipili aima piliangi!’ nimbu aku-sipu yu-kene eninga mawa tenjiliuko. Tondulu kanili oliu-ni kapula naa manda monjulemulu tondulale. Pulu Yili-nga tondulu olandupa pelemú akili-ni kongun tondulu mundupa telemú akili-ni
Pulu Yili-ni nimba panjipa mi lirim ung-konaliinga kendemande-yili ‘molani.’ nimba yu-ni tondulu silimú-na moliu. Ung-kona nimba panjipa mi lirim akili ui [Moses mulupili Pulu Yili-ni Isrel-yambuma ung-mani sipa ku-ni ola] bima topa [“Teai.” nimba,] nimba panjipa mi lirim mele mólu; ung-kona nimba panjipa mi lirim akili Pulu Yili-nga Minéle-ni “Wendu omba pípili.” nirim. Pulu Yili-ni ui Moses-ndu “Yambuma ung-mani si.” nimba yu nimba sirim ung kanuma-ni yambu mini pali kulungí ulu-pulele silimú; akiliinga-pe [Pulu Yili-nga] Minéle-ni oliu kona molupu konjupu mindi pumulú ulu-pulele silimú.
Eni mindili nungí mele piliiku mini-wale naa mundai. [Kurumanga nuim] depollale-ni eni yambumanga mare ‘Na munduku kelangi.’ nimba ka-lkuna panjimba kene ena engkaki pambusele-pipi eni mindili nungí. Penga na munduku naa kelku nanga yambuma molku kene kamu kulung lem na-ni ‘Eni méle kaluli sambu.’ nimbu taki-taki molku konjuku mindi pungí ulu-pulele simbu.
Akiliinga-pe Saimon, na-ni Pulu Yili-kene popu topu nunga mawa tenjipu kene nimbu mele: “Seten yunu-ni nu aku temba kene Pita yunu-ni na naa mundupa kelepa na piliipa mulupili.” nindu. Saimon, Seten laye-kolte piliikunu na munduku kelkunu kene, penga numanu topele tokunu na kelkunu tondulu munduku piliiku molkunu kene angenalima numanu tondulu mundunjui.” nirim.
Oliunga Auli Yesos Krais-nga Lapa Pulu Yili kape nimbu yunga bili paka tunjamili. Yu-ni oliu ‘mindili nangi.’ nilka akiliinga-pe oliu aima kondu kolupa “Naa tombu.” nimba kanupa konde tepa kene ‘Yesos Krais yambu-ónu-koleana lomburupa ola mulupili.’ nirim ulu kanili-ni Pulu Yili-ni kona mululi ulu-pulu konale oliu sirim. [Yambuma-ni kangambula kona melemele mele eni aku-siku yambu konama molemele.] Kona mululi ulu akili-ni oliu tepa tondulu mundunjulimáliinga [‘Yu-ni ‘méle kaíma simbu.’ nimba piliilimúma pali] sika simba.’ nimbu nokupu molemulu mele pora naa nimbá.
Kapula, [ui ung te nindu akili ekupu kamu niambu:] Oliunga mulú-koleana Pulu Yili molemúna purum Pulu Yili popu tunjuli yi-auli aima olandupa akili [oliu ui liipa tapunjupa tepa liirim yi] Yesos, Pulu Yili-nga Málale. Ekupu ‘Yu-ni tepa liirim, nokupa konjupa tepa liilimú mele aku-sipa sika tembako.’ nimbu tondulu mundupu piliipu kene nimbu para silimulu mele mundupu naa kelepu aku-sipu gi sipu ambulupu molamili.
Unji te [tondulu mundupa angiliimbandu] yunga pulkanuma mana-mania mundulimú, lku te [‘tondulu pupa angiliipili.’ niku] paka-sum tondulu puli te polulemele, eni ‘aku-sipu tondulu mundupu angiliamili.’ niku unjele ma akili kene tapú-topa angiliipa lkuli paka-sum kene tapú-topa angiliimú mele eni Krais-kene aku-siku tapú-toku angiliiku, oliu-ni eni mani sirimulu ungma ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiring mele olandupa tondulu munduku piliiku kene, taki-taki Pulu Yili-kene ‘Angke’ niai.
Na Pulu Yili-kene kongun tapú-topu tepu molupu kene ya nindu ung kaniliinga ung te wasie eni tondulu mundupu nimbú teker: “Eni Pulu Yili-ni we kondu kolupa kene [eni liipa tapunjupa tepa kunjurum ulu kanili] ‘We naa tirim. Tirim ulele we mania naa pupili.’ niangi. [Ui eni we kondu kolupa kene tepa liirim kene muluring mele ekupu aku-sikuko molangi. Numanu topele toku ulu-pulu kaíma naa teku mulungí kene kapula naa temba.]” niker.
Akiliinga-pe eni Krais-ni Mini Kake Tiliele sirim liiring akili eni-kene molemáliinga, yambu te-ni eni ung-bo tonjupa mani simba ung te mólu. Mini Kake Tiliele-ni eni uluma pali ung-bo tonjupa mani silimú. Ung-bo tonjupa mani silimú akuma gólu naa tolemú, ung-sikama mindi. Akiliinga, yu-ni eni mani silimú mele Krais-kene taki-taki tapú-toku molai.
“Eni simbu.” nilimú yambuma eni ‘Krais sika.’ niku tondulu munduku piliilimiláliinga Pulu Yili-nga tondulale, kuna-tapiye mele, akili-ni ‘Eni molku konjangi.’ nimba nokulemú. Penga mulú-masele pora nimbá kene ‘Tepa liipa, mindili nolkemela kupulanum-na wendu liipa, yu-kene wasie molku kunjingí koleana memba pumba ulu kanili wendu ombá kene aima sika kamu liangi.’ nimba yunga tondulale-ni aku-sipa isili-ui nokulemú.
Krais-ni oliu we numanu monjupa kondu kolupa tinjirim kaniliinga Pulu Yili-ni oliu kanupa kene oliunga ulu-pulu-kísima kanupa konde tenjipa ‘numanu sumbi-nimba pili yambuma.’ nimba kanupa, enini ‘Sika kona molupu konjupu mindi pumulú.’ niku tondulu munduku piliiku numanu siku nokuku konjuku molemele ulele ‘aima sika wendu upili.’ nimba yu-ni Mini Kake Tiliele oliu sirim.
Krais-ni “Nanga ungele pukunu niku sinjikunu, nanga kongunale tenji-pui.” nimba na liipa mundurum akiliinga pulele [Pulu Yili kene yambuma kene kapula-kapula mulungí kupulanumele akisinjimbandu kulurum] kanili. Gólu naa tokur. Aima sika niker. ‘Juda-yambu naa molemele yambu-lupama ‘Sika’ niku tondulu munduku piliingí ulu-sikale enini mani sangi.’ nimba na liipa mundurum.
Akiliinga-pe oliu tanguli molemulu yambuma molemuláliinga numanu-bo pípili molamili. Ami-yima enini ‘olkundu naa tangi.’ niku wale-pakuli kapa-ni tílima pakolemele mele oliu aku-sipu [‘Yesos-nga temanele sika.’ niku] tondulu munduku piliili ulele kene, numanu munjuli ulusele tondulu mundupu ambolamili. ‘Pengina naa tangi.’ niku wanie kapa-ni tílima pakolemele mele oliu aku-sipu ‘Yesos-ni sika yunga yambuma tepa liipa, mindili nolkumula kupulanum-na wendu liipa, yu-kene wasie molku kunjingí kupulanumele liipa monjulemú.’ nimbu numanu sipu nokupu molemulu ulele aima ambulupu gi samili. ‘[Kurumanga nuim Seten-ni oliu tepa kis naa sipili akiliinga molupu konjamili. Kundi tuli ulu te-ni oliu topa mania mundumba.’ nimbu aku teamili.]
Yi kanuma Krais-nga kongun tinjili kendemande-yimaye? Enini Krais-nga kongunale tenjilimelale mandupa mele; na Krais-nga kongunale aima olandupa tinjili yili moliu. (Ya [na-nanu bi paka topu kape nimbu] niker mele na numanu naa pili yi te kelep topu niker.) Na Krais-nga kongunale mindili sipu ola-kilia tirinduko. Na wale olandupama ka-lkuna pirindu. Na wale aima pulele kimbulu-ni turing mindili nurundu mele yi kanuma topu mania munduliu. Wale pulele na nondupa kulurundu.
Nanga numanu monjuliu angmene, [Krais-nga yambu kolemelema sika lomburuku ola molku kangi kona te-lupa angiliipili mulungí] akiliinga ‘Sika’ niku piliilimili mele munduku naa kelku, tondulu munduku piliiku mindi molai! Eni ulu buni te wendu ombá kene ‘Mundu-mong tekemulaliinga piliipu molemulu mele mania pupili mundupu kelamili.’ aima naa niangi! Eni Auliele-nga kongun mindili siku telemelale we mania naa pumba, [kongun kanili-ni langi-monguma sika tomba] akiliinga Auliele-nga kongunale mindi munduku naa kelku, tondulu munduku, teku molai.
[Apollos kene Poll-sele nambimuna aprale teku tombulku nilimeleye?] Apollos naeye? Poll naeye? Apollos olsu Auliele-nga kendemande-yisele mindi. Auliele-ni kongun lupa-lupa sirim yisele molupulu kene, kongun akili tirimbuleliinga eni “Krais sika.” niku tondulu munduku piliiring kupulanumele akisinjirimbulu yisele mindi molembulu.
na makó topa ‘ ‘Krais Yesos-nga kongun tenjambu.’ niku Juda-yambu-talapena naa molemele yambuma liiku tapunjani.’ nirimaliinga aku tindu. ‘Yambu-lupama-ni Pulu Yili popu toku kalku silimelema kanupa kaí piliilimú mélema mele molku, Mini Kake Tiliele-ni ‘Enini Pulu Yili-nga yambu mendepulu molku, yambu kake tílima molangi.’ nipili.’ nimba Pulu Yili-ni na ‘Yambumanga popu tunjuli yili molkunu yambuma temani-kaiéle tokunu silsiliikunu andani.’ nimba na makó turumeliinga aku-sipu eni ung mare tondulu mundupu nimbu sipu pepá tundu.
Pe ‘Pulu Yili-ni oliu tepa liimba.’ nimbu piliilimulu ulele oliu-oliuliu ‘Sika wendu ombá.’ nimbu we nokupu naa molemulu. Pulu Yili-ni Mini Kake Tili ui oliu sirim akili-ni oliunga numanuna Pulu Yili oliu numanu monjulemú ulu akili onde linjirim akiliinga ‘Sika wendu ombá.’ nimbu numanu sipu nokupu molemulu ulele ‘Ombánje mola naa ombánje.’ nimbu numanu pulele liipu naa mundulimulu. Aima sika wendu ombá.
Yambu mare-ni ‘Pulu Yili kene yunga talang puliele kene molupu konjupu, Pulu Yili-ni ‘nu teku kunjurunu.’ nimbáliinga nanga bi ola mulupili molupu, taki-taki molupa mindi pupa pora naa nili ulu-pulele aima liambuka!’ niku mindili siku ulu kaíma telemele yambuma Pulu Yili-ni taki-taki molupa konjupa mindi puli ulu-pulele simba.
Akiliinga-pe ‘na molupu konjupu, mindili naa nombu, na naa kolambu.’ nimbu keli topu ulu te kapula naa teliu. ‘Auli Yesos-ni na kongun sirim kongunale tepu liipu kene mindi na numanu simbu.’ nimbu piliipuliinga moliu. Kongun akili i-sipa mele: Pulu Yili-ni oliu mana-yambuma we kondu kolemú akili mele temani kaiéle topu siliu kanili.
Banapas yunu yi kaiéle, Pulu Yili ‘Sika’ nimba aima tondulu mundupa piliirim yili; Mini Kake Tiliele numanuna molupa kapula tinjirim yili. Yunu kolea-auli Andiyok pupa kanurum kene Pulu Yili yambu pulele we kondu kolupa liipa tapunjurum mele kanupa kene yunu aima numanu sipa, enini ‘Auliele mindi tondulu munduku piliiku, méle te-lupa topele toku numanu naa monjangi.’ nimba ung-mani mare nimba sirim. Yambu pulele Auliele-nga talapena sukundu oku muluring.
[Pulu Yili-ni ung-kona nimba panjirimele olandupa, akiliinga tondulu talang puliele olandupa, yambuma aku-sipa liipa tapunjilimú] akiliinga, Pulu Yili-ni na kondu kolupa [‘Tepu konjambu.’ nimba] temani-kaí ili andupu topu siliu kongunale sirimeliinga piliipu kene [bunima wendu olemú kene] ‘Enembu tokum. Kongunale kelambu!’ naa niliu.
Akiliinga-pe eni mulungína Mini Kake Tiliele-ni omba kene ‘Eni tondulu pupili molangi.’ nimbá. Kanu-kene penga eni tondulu pupili molku kene kolea-auli Jerusallem kene, kolea Judia distrik lelemú taon-ma kene kolea-kelúmanga pali kene, kolea Sameria distrik lelemú koleama pali kene, kelku ma-koleama pali kene yambumandu eni na-ni tirindu mele kepe “Tembu.” nirindu akili mele kepe kanuku piliiring akili mele niku silsiliiku pungí.” nirim.
Ekupu na-ni ung te ‘Aima piliangi!’ nimbu, nimbu siker. Nimbu simbundu Krais yu kara naa pupaliinga andiki tepa táka-nimba molupa yunga bili ‘ola naa pípili.’ nimba mulurum mele na aku-sipu nimbu molupu kene, ‘eni nimbu simbu ungele aima mimi-siku piliangi.’ nimbu, nimbu siker. [Yi mare-ni nanga ung-bulkundu ninjiku kene niku mele:] “Poll yu eni [Korin-yambuma]-kene wasie molemele kene mini-wale mundupa eni ungma sumbi-sipa mani naa silimú, akiliinga-pe eni-kene naa molupa kolea tenga-lupa molupa kene, mini-wale naa mundupa ungma tondulu mundupa nimba silimú.” nilimele.
Ui Pulu Yili-nga ung te yu-ni mani sirim ung mo turumele ekupu mokeringa nimba para sirim ung akili-ni oliu Pulu Yili-nga yambuma molupu yu-ni kanupa kaí piliilimú uluma temulú mele liipa ora silimú ung akiliinga ulu-pulele aima tondulale, yambuma-ni ung akiliinga pulele manda toku mania naa mundungí. Ung-pulu akili i-sipa mele: Yu mana-yi te omba mokeringa mulurum. Yu ulu-kaíma tepa molupa kunjurum mele Minéle-ni liipa ora sirim. Mulú-koleana angkellama-ni yu kanuring. Yunga temanele ma-koleana pali [yunga yambuma-ni] toku silsiliiku anduring. Yambuma temani kanili piliiku kene ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiring. Pulu Yili-ni yu mulú-koleana olandu liipa, yu ui yi-tondulale mulurum kolea tondulu talang púlina memba pupa munjurum.
Piblisite