Yakobus 1:1 - Eipomek1 Na Yakobus arye Yahudi yala nang 12 yala bokuka, yuk-yuk amutuku-amutuku umunce, diba tenelulum nang nirya ati, ayupu sekeipsene. Na Yakobus ara, nun ni Allah ap, nun Deiyoknye Yesus ap, sik talipnirikura, sik piluk dobuka ununye birye, ayupu sekeipsene. Telebe nyapsine. Gade chapit la |
Na Peterus arye asurat sekeipsene. Yesus Kristus arye, ‘Na yupu dobuka peterepra banamle’ tenen, wibuka deipnukba, Rasulnye unune. Anggun mutuku si ara, Pontus ap, Galatia ap, Kapadokia ap, Asia tam ap, Bitinia ap bokuka, yuk-yuk ululum ninye ati asurat sekeipsene. Allah arye, ‘Na mapu unamak’ tenen, tenyamsuk touk, anggunce akunum diba teneluluma anya arye, tukwak mutuku ara, tia talakuk ululume. Allah el mapu ululuma anya arye, tukwak mutuku noutamak ara, ninye asik nang atonun ululume. Nun mutuku sirika ara, im deice uka.
Stefanus obik talak ara, tonoknye el si Saulus mening dam tikuka dinmokce, ‘Anye opmaka ara, merekuka opmake,’ tenebuk. Stefanus obika deice arye, adiparyuk Yerusalem mutuku noutamak bukni, dib tenena kum nang arye, Yesus ati dib tenelamik akarye, bulubuka weklamik nang ati, sik nong deice ikin ning weik delilamik. Winilamikopura, sik diba tenelamik nang arye, ‘Anang ara, olyasicak’ tenen, Yudea tam noutamak ap, Samaria mutuku noutamak ap, bik-bik abuka biyik. Anang bik-bik abuka biyik bukni, Yesus elce wibuka deiyamuk nang, 11 Rasul nang ara, sik yukak kum bindobik. Anyuk ulamik.
Nun Yahudi yala nang ara, 12 yala nang nirya arye, keting noutam babye, lukunyan babye, Allah el si erebuka el pil dobirye, Allah arye ayupu nyalilamsuk yupu uk, ‘Akunum diamice nang kam bukeipnamla ara, awinipnamle ning ara, nun babye, eiptibye’ tenen, dib tenebuka pia dinyabe. Na ni Raja Ageripao, sik Yahudi yala nang bukni, sikda Yahudi yala deiyok nang aryuk, adib tenebuka elinyap ning ati, “Paulus arye ayupu peterelya deice arye, el malye winilamuke,” nyabuka malye yupu nyalininyake.
Yesus arye wipdeiamuk Rasul nang ap, amutuku diba tenelamik nang, sik deiyok nang ap arye, ‘Asurat dobuka arilbinamak’ tenen, awipdeibik nang ati, surat arebik. Asurat noutamak sik sekik yupu ani. Yahudi yala kum ninye, Antiokia nang ap, Siria tam ap, Kilikia tam ap, amutuku-amutuku noutamak Yesus diba tenebuka ululum ninye ati asurat sekeipsiabe. Anggun ap, nun ap ara, Yesus dib tenebupu anya arye du weit atonun unyabe. Nunce Telebe nyapsiabe.
Telebe, na mi Tituso, an ap, neika Yesus Kristus dib tenebupubuk, kanye talima dukdongopsuk ati, na mi koprop atonun ulyamnye anti, na Paulus arye asurat sekeibkine. Na Paulus ara, Allah el amu tam unirye, el yupu uk kekebuka, el piluk donune. Yesus Kristus arye, ‘Na yupu dobuka peterelbanamle. Elda na Rasulnye unamle’ tenen, wipdeipnukura, Allah arye, ‘Lyepnamne’ tenen, wipdeiamuk ninye ara, ‘Sik arye, elti, weik arye dib tenepnamak’ tenen, pil donune. Tonda aninye arye, ‘Allah el dipkoprop yupu weik arye kel biknamak’ tenen, pil donune. Allah el yupu ara, moubuka kekebibye deice arye, Allah el funguk ulye touk, diksukumuk uptibye.
Kel kipnik ning ara, yuk nang arye, “Anang ara, weik deiyok nang,” nyalamikbuk, aulamik nang, sik si ara Yakobus ap, Peterus ap, Yohanes ap, sik nirya arye, na ap, Barnabas ap ati, sirik taruk arye telebe nyabuka arepsikce kipsik. Ara, sikce nunti, ‘Anang ara nun pil donyap touk, sik babye atonun pil donyake’ tenen, sirik taruk arye talipsikce, kipsike. Taruk talibuka kipsika ara, na laka nyalamse yupu kekebikce, ‘E, Allah arye Paulus biti bico tenyamukce, el kanye aniryuk Paulus biti weika arye melyamukba, Paulus birye Allah el pil teleb ubuka dolule’ tenen, kel biknikce, taruk talipsik talak ara, sik Yerusalem mutuku unyaka deiyok nang nirya eibike. Winipsikce, yupu talibupu talak ara, nyapnik. “Ura, nunda, ‘Yahudi yala ninye diba tenenamak’ tenen, peterelbinamap bukni, Paulus ap, el neika unyak nang ap arye, yuk yala ninye nirya, Yahudi yala kum ninye nirya ati, peterelbinamak,” nyabuka, yupu nyapdapu. ‘Aning ara telebe,’ tenen, neika atonun tenebupe. Na Paulus birye laka nyapsine.
Tonda, Allah Yahweh arye anggunti, amutuku noutam arye yakuka donoksiliba, ninye yuk mutuku nang unyaka noutam, binuka unamlume. Tukwak mutuku noutam, mutuku-mutuku nirya binuka unamlume. Amutuku binuka umunye talak ara, sik amutuku unyak nang arye, talye keil ap, yo ap, yuk teleb ning ap, dobuka memebukabikirye, sikce, ‘Nun ni aniʼ tenen, talye ning atibuk, si erenamake. Atalye ning ara, anggun babye, anggun apu yapu babye, kum bikamlum ning buk, talibuka, isa si erenamlume.
Telebe, na kayapo. Na Paulus birye, anggun Roma mutuku diba tenelulum ninye ati, teleb nyabuka, asurat sekeipsene. Na Paulus ara, Yesus Kristus el amu tam bukuka, el pil melibuka donanye, Rasulnye unune. Allah arye nati, ‘Paulus ara, na laka teleb yupu, ninye lyena yupu dobuka peterelbinamle,’ tenen wibuka deipnukce, el laka teleb yupu dobuka peterelbana ati, deiyok kouna deiyoknye, Rasulnye kipnuke. Ati, elcuk wipdeipnukba, apiluk donune.
Yata ninye do nirya, na amu tam bukuka, na yupu kekebikirye, na pil ati dokcopura, na unye touk adiparyuk wininamake. Na ban bisikuk adiparyuk melinamniyake. Tonda, na unun mutuku nirya, na mapu unamake. Na amu tam bukuka, na yupu kekebikirye, na pil ati donilinye biti ara, na Ni Koprop Allah arye, anye erebuka teleb kipdeipnamle.” Yesus arye nyabuk.
Asipdeyukba, Yesus arye el mapu ati nyabuk. Na dipkoprop nyapsine. Nara, Ninye Mi Koprop Atonunye birye, aning-aning nirya winiryuk ning kwepdeipnamne talak ara, aning nirya ara, na talipnirye, ninye deiyoknye ubuka, Raja unamne. Weik deiyoknye upnyopura, na pia teleb buna ning, weik dirina uplye nang deice arye buknirye, aning-aning nirya talibuka, deice tam unamne. Atalak ara, narye wibuka deipsise nang, na yupu kekebuka, pia dobolyanganamnulum ati, anggun ap aning-aning weik arepsiniba, anggun babye aning talibuka, deiyok nang kibuka unamlume. Winipmunye talak ara, anggun babye, teleb bunak 12 deice bukmunce, Israel ninye yala 12 unyak ninye nirya ara, anggun deiyok nang kibuka umunce, Israel yala ninye kan-kan arye, ‘Teleb unyak nang ara, ani. Malye wininyak nang ara anye,’ nyabuka, sik yupu lipsisikuka bokolina deiyok nang unamlulume.
Na si ara, Yudas arye, Yakobus el weit koprop arye ayupu sekeipsene. Nara, nun deiyoknye Yesus Kristus arye, talipnukura, el piluk donune. Ayupu sekeipsin nang ara, nun ni Allah wipsukce, bico tenesilirye, nun du Yesus Kristus arye, ‘Malye ning arye, malye updeiplyak’ tenen, melibuka kalikisulule. Anggunti ayupu sekeipsene.
Na kayapu, telebe nyapsine. Asurat ara, na Simon Peterus arye seksene. Yesus Kristus lyebuka talipnuka, ati el piluk donune. Tonda, ‘Na yupu dobuka peterelbanamle. Rasulnye unamle’ tenen, Yesus arye wibuka deipnuke. Allah kanye deipsukce, nunti el yupu ap, nun diba tenen ning ap, areamsukak, dobuka talyamubu ning, pia teleb ulye touk, anggun babye, atonun upsukbuk, diba tenebuka, na nyapman ning talibuka ululume. Nun Lyena Deiyoknye Yesus Kristus ara, Allah ulule. El diksukumuk ulya deice arye anggun ap, nun nirya ap ati, diba tenena ning areamsukak dopdobupu. Anggun nirya ati asurat seksene.
Nun kayapu telebe. Nun bitinye Paulus ap, Timotius ap, asurat sekeipsiname. Nun bitinye ara, Yesus Kristus nun talima talisilya deice, el amu tam unyamce, el yupu uk kekebuka, el piluk donyame. Asurat ara, anggun Pilipi mutuku umunce, Yesus Kristus ati diba teneplumce, eluk talibuka, diksukumuk umunye ninye ap, Allah yupu peterena nang sik melina deiyok nang ap, Allah yupu aik pil melina don nang ap, anggun nirya ati, ayupu sekeipsiname.
Peterus ara, Yahudi yalanye ulul bukni, nun dam yayukce, nun ap, yuk yala ninye, Yahudi yala kum ninye ap, neika ulamubu talak ara, Peterus bira, ‘Anang ap neika dina ara malye kume’ tenebukce, talye mangkau asa Yahudi yala kum ninye ap, neika ansinibuka din dilamik. Anang ap din neika dilamik bukni, aminyan ara yuk Yahudi yala nang, Yerusalem mutuku ululnye, el si Yakobus dam arye yayik talak ara, Peterus birye, ‘Se, anang arye nati, “Elda Yahudi yala kum ninye ap neika dinmaka ara, pia malye ulule,” nyabuka, malye tenepnicak’ tenen, Peterus birye Yahudi yala kum ninye dam batakuka yukak leibuka bindobuk. Peterus birye anang batakuka, yukak leibuka biyuka deiyok ara, sik Yahudi yala ninye arye den bola mouse sekenyak ninye anya arye, ‘Sik den bola mouse sekna kum ninye ara, malye nang,’ tenekirye, neika kum unyake. Tonda, neika kum dinyake. Ati Peterus birye utenebuk. Se, na ap, Yahudi kum ninye ap neika ansinibuka dibibyopura, sik Yahudi yala ninye, nun dam winiryuk yanmasiak nang arye nati, ‘Elda malye wininanye, tenepnicak’ tenen, ilil ubukba, Yahudi yala nang ara batakuka yukak leibuka bindobuk.
“Nunce, ‘Aning-aning kum wininamlulume,’ nyabuka surat sekuka nyanamap yupu ara, urdem ati kume. Ayupu nirya ara, Musa sekamuk yupu ulul atia. Minop talak arye wini talak nirya ara, Musa sekamuk yupu peterelamikura, nun mutuku-mutuku nirya nun yahudi yala nang Allah yupu peterenyap aik noutamak, sabat sum nirya deice arye tuba peteresikibuk, ayupu tuba kekenyapa ati nyapne,” Yakobus arye nyabuk
Yerusalem asik dolamikak sik ulamik aikuk tamubuka akunum biyikura, siktia unmek aik anyuk, alip aik welebik. Atalak unmek nang si ara, ani. Peterus ap, Yohanes ap, Yakobus ap, Anderias ap, Pilipus ap, Tomas ap, Bartolomeus ap, Matius ap, tonda, Alpeus el mi Yudas ap, Simon Patriot nyalamiknye ap, Yakobus el mi Yudas ap, anang nirya unmek.
Memepdeibuk talak ara, Elia birye keil obarye ton bulubuka boyayukce, yanuka yangapdeibuk. Awinibuk ning deiyok ara, sik apu koproba Yakub birye obarye (12) mapu deiamukba, anang arye ton mapu weik deibikba, dadeipdanin balamik nang ara, dua belas (12) yala nang ulamik. Ati, ayala-ayala obarye (12) bukni, yuk-yuk tenebuka, akeil obarye dobuka, keil pala lelebuka yangapdeibuk. Sik apu koproba Yakub bira, minop talak Allah el si Yahweh arye anye biti, yanuka nyabuk. “Wini talak ara an si Yakub nyakinyak bukni, aminyan talak ara, an si ara, Israel nyapnamkiyake,” nyapdeibuk. Anye Yakub biti nyababe.
Winipmunyopura, anggun ni koproba Allah, el si Yahweh arye, bico tenepnamsile. Winibuka bico tenepsilirye, anggun min arye taleamlum ning, kum dayuk ning nirya ara, tuba tamubuka tonap arenamsile. Tonda, anggunce malye winilalum buk, anggun wenena ati, dobukapsukce, yuk-yuk mutuku nang kan-kan delilamsukba, yuk-yuk mutuku noutamak ulalum bukni, aminyan talak ara, anggun ni Allah arye, dopdeiamsuk noutam arye, tamubuka boyanamsile. Boyasilyopura, min arye kum dasuk ning, teleb ning nirya ara, tuba tonap arepsiliba, weik upnin banamsile.
Aninguk kum bukni, anggun Israel nang arye, nati, ‘Elda nun like ati, elce nyapdeipsuk yupu ara, kum kekebuka talinamabe,’ teneplumce, na yupu tuba yaniplopnumunyopura, na Allah arye, anggun unamlum mutuku nirya ara, olana deiyok ning arepnyeba, yuk mutuku yu weik yin talen nang arye, sik parang ya ap, olan ning nirya ap bobikirye, anggun dam yanuka, obuka sirya daknamsiake. Obuka sirya daksikirye, anggun nirya tapu koupsikirye, anggun babye, pera mutuku bobinamsiake. Aning winipsikcopura, yuk pera lo mutuku yu nang arye, anggun Israel nang ara, dana-dana tam mutuku bobinamsiake. Atalak noutam ara, tonok mutuku ak, kum unamlume. Dipkoprob, malye kanye bonamlume. Malye kanye bopmunce, yuk mutuku ninye asik nang ulamak touk unamlum talak ara, anggun wa windam nirya babye, malye kipdeipnamsine. Tonda, anggun unamlum asik, weik kota mutuku nirya ara, batakmunyeba, talye louk uplyeura, dimbulanguk, walang yo uk upnamle ati, nyapsine.
Winibikbuk, Peterus arye, ‘Yupu tunimapnamak’ tenen, taruk kunubuk. Taruk kunubuk akarye ayupu ton nyabuk. Wenena aik pum arye Allah arye Peterus lyepmok yupu nirya laka nyabuk. Aning laka nyabukce tonap, nyabuk. “Yakobus ap, nun du weit atonun unyap nang nirya ati, ayupu nirya laka nyalbilulume,” nyabukce anyaik batakuka yukak biyuk.
Atalak ara, ‘Allah el aik tuba tamubuka dopmaba ara, bublan kukuka weknamap sum ara, weik sum kipnamle,’ tenebikce, sik Yahudi yala ninye arye, Allah ati kam ning obuka weika arye arebik. Ara, yim sapi seratus ap, yim domba dua ratus ap, domba mapu empat ratus ap, obukabikce, Allah ati arebik. Tonda, sik Israel nang arye, ‘Nun malye winin ning nirya, Allah arye namin kipsilirye, kum keipdeipnamsil,’ tenebikce, yim kambing dua belas (12) obukabikce, uku dabik. Ara, Israel ninye sik yala ara, yuk-yuk dua belas (12) ulamik touk, sik malye winin ning kilina ati, yim kambing dua belas yuk-yuk dobukabikce, obuka, Allah arena ati, uku dabik.
Tonda, malye winipmunyopura, Allah el si Yahweh arye, anggun talye bataksilirye, amutuku noutam arye, yuk mutuku dopkwetepsiliba, anggunda mutuku-mutuku nirya unyak ninye noutamak binuka unamlume. Talye tikilyangan nang atonun unamlume. Yuk mutuku noutamak unamlum talak, ninye pia weika arye dipnamlum bukni, anggun yupa mitik tonun dem kam unamlume.
Nyabikopura, Musa birye Yahweh nyapmok yupu nirya sekuk. Akunum sekukopura, mapmeka berekukopura, osum beren tam ara, Musa birye Sinai mutuku dam amu biyukce, keil pala dobuka taplakreibuk. Ara, Allah el si erena ati kam ning obuka, Allah el arin ning akeil deice uku seknirye, ‘El si erenamabe’ tenen, keil pala dobukabukce, pala keil taplakakuka pipdeibik. Tonda, Israel nang bikilina ati, cang keil dobuka ayukumna atonun tuku palibuka ikdeibuk. Ara obarye (12) ikuk. Ara, Israel yala dua belas (12) aulamik touk, obarye tenebuka ikuk.
Nyabukura, ‘Aninye Allah arye na tenen ninye’ tenen, sik asok deice taplakdeibuk ninye, sik yupa si ara kekepse. Ara, Israel nang ayala-yala nirya noutamak arye bokuka, ninye yupa weik 144.000 ninye pitin kilin ning taplakuk. Aninye ara, Israel ninye bukni, sik yala ap si ap, sik nomor yupa ap, yuk-yuk nyapnune, ara ani.
Ara, aning arepsinyeura, aning-aning nirya talibuka unamne mutuku ara, na ap, anggun ap, neika bukuka, din ning dibibirye, weik ninye deiyok nang bulamak ning deice bukmunce, Israel ninye 12 yala nang nirya ati, yupu bokolina deiyok nang unamlulume. ‘Wininamlum’ tenen, anggun erebuka deipnamsine. Yesus arye el mapu 12 nang ati nyabuk.
Aning akunum winibukopura, Haman birye, ninye deiyoknye Raja Ahasyweros biti nyabuk. “Na ni koproba, anti nyapnukine. Ance talisiminyeba, nun amutuku unyaba noutamak nirya ara, yuk mutuku ninye asik ninye atonun unyake. Aninye ara, nunce ulamap ning ap, tenenyap ning ap, atonun pia kum wininyake. Ance ninye ayala-ayala weik talilyam bukni, ayala ninye ara, pia yuk kanye bobuka unyake. Tonda, sik ning pia yuk-yuk unyaka ati ara, ance, ‘Aning ara, winipnamlulume. Aning ara, pia kum winipnamlulume,’ nyapdeipsulum yupu ara, aninye kekebuka kum unyake. Ati ara, ance aninye ati, ‘Dauplye, sik daunamake,’ tenepmince, batakminyopura, aminyan talak, ikin ning nun dam yanamsile. Aning ara, kum winipnamlyame. Teleb ning ara, aninye wenepnamlyame.
Aurasin teleb keil, obarye (12) deice nirya ara, Yakop, el si ton ning ara, Israel, elce deiamuk nang, anang sik si yuk-yuk sekipnamlume. Tonye biti ara, el si ton keil deice, tonye biti ara, el si yuk keil deice sekmince, winibuka seknin banmaminya ani, sirya daknalame. Ara, Israel ninye arye, akeil deice seknamlum si nirya eibikirye, ‘Se, sik anang ara, nun apu yapu arye deiamikba, dadeipdanin yangalamikba, nunda obarye yala nanguk unyabeʼ tenen, biknamak atia.