NGÉ SARYA 9 - Bibəl ta Sar̄

Abimelek ndi mban̄g Sisem

¹ Abimelek ngōn̄ Yerubaal aw̄ ənge nanən gə̄ ō, ngéé bɔbə̄ kó̰o̰n gə̄ malang ō, kem ɓē kə́ Sisem tə́ ba ədadə́ na:

² Āw̄ ī-dəjeī de kə́ bo gə̄ malang kə́ kem ɓē kə́ Sisem tə́ na ké i kə́ rá n i sɔ́ tə́ wa, i kadə̄ ngán Yerubaal gə̄ kutə sīrí n kə o̰o̰n̄ ɓē dɔdə́ tə́ aké i kadə̄ de kə́ kógə̄ḿ beē n kə o̰o̰ ɓē dɔdə́ tə́ wa. Ba mā tā a ādə̄ əga kemsí dɔ tə́ na mā i mósə́sí ō, ngōn̄ kemsí ō.

³ Nān̄ Abimelek gə̄ aw̄ ɔrə̄n̄ najə̄ ní kə de kə́ bo gə̄ malang kə́ kem ɓēé. Anī kemdə́ ndigə i Abimelek. Tɔdɔ̄ ədan̄ na ni i ngōkó̰ó̰də́.

⁴ Nin̄ ɔyn̄ sə́lē arjā̰a̰ kutə sīrí kem kújə ɓesə̄ yā Baal Berit tə́ adə̄nən̄. Abimelek ɔy nar ní adə̄ de kə́ yá̰a̰ aĺ gə̄ ō, kaya gə̄ ō, kadə̄ unnən̄ gōn.

⁵ Gō tə́ anī aw̄ ɓē bɔbə̄neé Opəra aw̄ tɔ̄l̄ ngákó̰o̰n kə́ kutə sīrí gə̄ ń i ngán Yerubaal ní malang gidə kógə̄ḿ i ngōkó̰ó̰də́ kə́ dūú ń rīn na i Yotam ní ngóy n teē, tɔdɔ̄ ni ɓɔ̄ɔ̄ rɔ̄n kɔ̄ɔ́.

⁶ De kə́ bo gə̄ malang kə́ kem ɓē kə́ Sisem tə́ ō, de gə̄ malang kə́ Bet Milo ō, kánə̄n̄ naā ba aw̄n̄ kə Abimelek gír kāgə̄ séń kə́ Sisem tə́, kadə mbal̄ ń i kə́ kudə kə nja dɔɔ́ ní tə́ ba əndānən̄ mbangāá loo ń noō tə́.

Gōsə̄ najə̄ yā Yotam

⁷ Ədan̄ Yotam najə̄ ní, adə̄ aw̄ ra dɔ mbal̄ Garijim tə́ ba un ndūn kə̄ dɔɔ́ ədań najə̄: Sḭḭ̄ de kə́ bo kə́ Sisem gə̄ ōōī najə̄ kɔrə̄ḿ ō, ādə̄ Nə́ɓā oō najə̄ kɔr̄sí ō.

⁸ Ndɔ̄ kə́rēý tə́ kāgə̄ gə̄ ndigən̄ kəndā mban̄g kógə̄ḿ dɔdə́ tə́. Adə̄ ədan̄ kāgə̄ olibə na: Ó̰o̰ ɓē dɔjí tə́.

⁹ Banī kāgə̄ olibə tél ədadə́ na: Ɔ́jiīń na m-ā m̄-lōō gír ka̰ȳ yibə̄ tə́ yā kaw̄ ra yéȳ rɔ̄ḿ dɔ kāgə̄ gə̄ tə́ a? I yibə̄ḿ ń nel̄ nə́ɓā gə̄ ō, de gə̄ ō ní aĺ a?

¹⁰ Tā anī kāgə̄ gə̄ ədan̄ kāgə̄ kótə̄ na: Ḭ̄ ī-reē ó̰o̰ ɓē dɔjí tə́ tā.

¹¹ Banī kāgə̄ kótə̄ tél ədadə́ na: Kə m̄-lōō gír nelə̄ḿ tə́ ō, kanə̄ḿ kə́ majə tə́ ō, ba kə m-āw̄ kə m̄-ra kə m̄-yéȳ rɔ̄ḿ dɔ kāgə̄ gə̄ tə́ a?

¹² Gō tə́ anī kāgə̄ gə̄ ədan̄ kāgə̄ nduú na: Ī-reē ó̰o̰ ɓē dɔjí tə́.

¹³ Banī kāgə̄ nduú ədadə́ na: Kasə yāḿ ń ɓesə̄ gə̄gē, de gə̄ gə̄gē rɔ̄nel̄ ní kə m̄-lōō gírí ba kə m-āw̄ kə m̄-rā kə m̄-yéȳ rɔ̄ḿ dɔ kāgə̄ tə́ a?

¹⁴ Tā anī kāgə̄ malang ədan̄ tújə kōn̄ na: Ḭ̄ ī-reē ó̰o̰ ɓē dɔjí tə́?

¹⁵ Anī túpə kōn̄ əda kāgə̄ gə̄ na: Ré ī-ndigiī kəndām̄ mban̄g rɔ̄kum anī, ī-reē ī-ndiī ndílə́ḿ tə́. Ba ré ī-mbātíī reē ndi ndílə́ḿ tə́ anī, hor kógə̄ḿ a teē kemḿ tə́ yā ko̰o̰ kāgə̄ sédər gə̄ kə́ Liban.

¹⁶ Ní sḭḭ̄, kəndā ń ə̄ndāī Abimelek mbangāá ní ī-rāāī i yá̰á̰ kə́ gōtə́ a? Yá̰á̰ ń ī-rāāī kə Yerubaal ō, kə de kə́ gír kojə yān tə́ gə̄ ō ní i yá̰á̰ kə́ gōtə́ a? Rāā ń ni-rāā sesí ní ī-rāāī seneé ō a?

¹⁷ Bɔbə́ḿ rɔ̄ɔ̄ tām̄ yāsí tə́, ni-əndā rɔ̄n ta yo tə́ gāngəń dɔsí jī Madian gə̄ tə́.

¹⁸ Ba ré ɓōólaā ɓáa sḭḭ̄ ī-mbātíī de kə́ gír kojə yān tə́ gə̄, ī-tɔ̄lī ngánən kə́ dəngam gə̄ kutə sīrí ndɔ̄ naā tə́. Ba Abimelek ń i ngōn̄ kem nge kəla yān kə́ dəyá̰ ní tá ə̄ndāiń mbangāá dɔ ɓē kə́ Sisem tə́ tām̄ ni i ngokó̰sí.

¹⁹ Ré yá̰á̰ ń ī-rāāī kə Yerubaal ō, kə de kə́ gír kojə yān tə́ gə̄ ō ní i yá̰á̰ kə́ gōtə́ anī, ādə̄ Abimelek i rɔ̄nel̄ yāsí ō, sḭḭ̄ i rɔ̄nel̄ yān ō.

²⁰ Ba ré i beé aĺ ɓáa ādə̄ hor kógə̄ḿ teē kem Abimelek tə́ o̰o̰ de kə́ Sisem gə̄ ō, Bet Milo gə̄ ō, ādə̄ hor kógə̄ḿ teē kem de kə́ Sisem gə̄ tə́ ō, Bet Milo tə́ gə̄ ō, o̰o̰ Abimelek ō.

²¹ Gō tə́ anī Yotam a̰ȳ aw̄ ɓɔ̄ɔ̄ rɔ̄n Beera tām̄ ni ɓōĺ ngōkó̰o̰n Abimelek.

De kə́ Sisem gə̄ mbātə́n̄ Abimelek

²² Abimelek o̰o̰ ɓē dɔ ngán Israel gə̄ tə́ ɓāl̄ mətá.

²³ Gō tə́ anī Nə́ɓā əla ndíĺ kə́ majaĺ mbo̰ō̰də́ tə́ kə de kə́ Sisem gēé, adə̄ de kə́ Sisem gə̄ ḭḭ mbātə́n̄ Abimelek

²⁴ Tɔdɔ̄ i gáŕ kadə̄ najə̄ əsō dɔdə́ tə́ tām̄ yá̰á̰ kə́ majaĺ ngá̰ý ń rāān̄ kə ngán Yerubaal kə́ kutə sīrí gə̄ ní tə́ ō, kadə̄ mósə əsō dɔ Abimelek ń tɔ̄l̄ ngákó̰o̰n gə̄ ní tə́ ō, dɔ de kə́ Sisem gə̄ ń sə̄lānən̄ kadə̄ tɔ̄l̄də́ ní tə́ ō.

²⁵ De kə́ bo gə̄ ké Sisem ɓōkə́n̄ ngé gān̄g róbə gə̄ kə̄ dɔ mbal̄ gə̄ tə́ kadə̄ táān̄ yá̰a̰ jī ngé mān̄ róbó gə̄ tə́ dɔ gúú tə́. Nin̄ rāān̄ nge ń noō i yā nujəń kəla yā Abimelek adə̄ aw̄ ənīn̄ najə̄n mbīn tə́.

²⁶ Ndɔ̄ kə́rēý tə́ Gaal kə́ ngōn̄ Ebed reē kem ɓē kə́ Sisem tə́, anī de kə́ kem ɓēé gə̄ əndān̄ kemdə́ dɔn tə́.

²⁷ Nin̄ teē aw̄n̄ kem ndɔr̄ kāgə̄ nduú yādə́ gə̄ tə́, aw̄ tə́jān̄ kanə̄n gə̄ ba mbə́rēn̄ manə̄n. Gō tə́ anī rāān̄ rɔ̄nel̄. Nin̄ aw̄n̄ kem kújə yā nə́ɓā yādə́ tə́, əsan̄ yá̰a̰ ō, a̰ȳn̄ ō, ba ndɔ̄lə́n̄ Abimelek.

²⁸ Gaal ngōn̄ Ebed əda na: Abimelek i náā tām̄ yā Sisem tə́ á kə jə-rāāī ɓer̄ yān ní? Kété ní ngōn̄ Yerubaal nin̄ kə pajā yān Jebul i ɓer̄ gə̄ yā de gə̄ yā Hamor kə́ bɔbə̄ Sisem aĺ a? Tá kə jə-rāāī ɓer̄ yān i tām̄ rí tə́?

²⁹ Ré əndāmə̄n̄ dɔ de gə̄ ń toō tə́ anī m-ā m-ɔ̄r̄ kōr̄ kāgə̄ mbang gír Abimelek tə́ kɔ̄ɔ́. M-ā m-ə́dan na: Ɔ́ý ngé rɔ̄ɔ̄ yāí gə̄ kə̄ dɔ madə̄ tə́ ba ī-reē rɔ̄ɔ́.

³⁰ Dan ń Jebul nge ko̰o̰ ɓē oō najə̄ kɔr̄ Gaal ngōn̄ Ebed ní wōn̄g rāān.

³¹ Adə̄ əla de gə̄ jəke rɔ̄ Abimelek tə́ kadə̄ ədanən̄ na: Gaal ngōn̄ Ebed nin̄ kə ngákó̰o̰n gēé reē ugə̄n̄ kem ɓē kə́ Sisem tə́ ba sə̄lān̄ de gə̄ dɔí tə́.

³² Ní, ḭ́ḭ ndɔ̄ɔ́ ɓōólaā kə de yāí gēé ī-ɓɔ̄ɔ̄ī rɔ̄sí kem bembeé.

³³ Ré bírí dəloí mbang əɓa anī ī-reē ī-rɔ̄ī ɓē. Ba ré Gaal nin̄ kə de gə̄ malang ń i seneé ní teē tə́nīn̄ taí anī, yá̰á̰ ń tɔ́gí asə ní ī-rāā seneé.

³⁴ Abimelek nin̄ kə de gə̄ ń seneé ní ḭḭn̄ ndɔ̄ɔ́ aw̄ ɓɔ̄ɔ̄n̄ rɔ̄də́ kadə ɓē kə́ Sisem tə́. Nin̄ kēgə̄n̄ naā gír loo sɔ́.

³⁵ Gaal ngōn̄ Ebed teē ra ta róbə ndogə̄ kə́ yā kudəń kə̄ kem ɓē tə́, anī Abimelek nin̄ kə de gə̄ ń seneé ní teēn̄ tétə́ gēé loo ń ɓɔ̄ɔ̄n̄ rɔ̄də́ tū tə́ ní tə́.

³⁶ Dan ń Gaal a̰a̰də́ anī əda Jebul na: Á̰a̰ ɓūtə̄ de gə̄ ń ḭḭn̄ dɔ mbalá a reēn̄ noó. Banī Jebul ədan na: I ndíl mbal̄ gə̄ ń ḭ̄ á̰á̰ ɔ́jəń de gə̄ ní.

³⁷ Gaal tél əda ɓáý to̰ na: Yá̰á̰ ní i de gə̄ nəkɔ́. Teēn̄ i dɔ ngōn̄ mbal̄ ń ra dan madə̄ gə̄ tə́ noō n a reēn̄ ní. Ba kə́ madə̄ gə̄ n a reēn̄ kə ta róbə́ kə́ teē kāgə̄ sén yā kɔdə̄ wor gə̄ tə́ toō.

³⁸ Tā anī Jebul tél ədan na: I ḭ̄ n ə́da na ké Abimelek i náā á kadə̄ jə-rāāī ɓer̄ yān ní aĺ a? De gə̄ ń ī-kídə̄də́ ní i nin̄ n noó aĺ a? Ī-teē ī-rɔ̄ɔ̄də́ tā.

³⁹ Loo ń noō tə́ Gaal teē njə̄rā kété no de gə̄ kə́ Sisem tə́ aw̄ ənīń Abimelek rɔ̄ɔ̄.

⁴⁰ Banī ni teē a̰ȳ kɔ̄ɔ́ no Abimelek tə́ adə̄ Abimelek ngɔ̄dən. De gə̄ oyn̄ ngá̰ý adə̄ nīńdə́ to ta kaw̄ kə̄ ta róbə ndogə̄ kə́ yā kudəń kə̄ kem ɓēé tə́.

⁴¹ Gō tə́ anī Abimelek aw̄ ndi Aruma. Banī Jebul tə̄ɓā Gaal kə ngákó̰o̰n gēé ɔgə̄ńdə́ ndi Sisem.

⁴² Teē kə ndɔ̄ kə́ noō anī de kə́ kem ɓēé gə̄ teē aw̄n̄ kə̄ ndɔrɔ́. Anī deē kógə̄ḿ ənī mbī Abimelek tə́.

⁴³ Ɓáa ni-ḭḭ dɔɔ́ ɔy deē yān gə̄, kēgə̄də́ gír loo mətá, ba aw̄ ɓɔ̄ɔ̄ rɔ̄n bembeé. Dan ń a̰a̰ de gə̄ a teēn̄ kem ɓēé kə̄ ndágá anī, teē sedə́ tétə́ gēé ba ənīdə́ rɔ̄ɔ̄.

⁴⁴ Abimelek nin̄ kə ɓūtə̄ de kə́ seneé gēé aw̄n̄ láẃ rákə̄n̄ rɔ̄də́ ta róbə́ kə́ kem ɓēé tə́. Ba gír ɓūtə̄ kə́ jōó gə̄ tá udən̄ dɔ de gə̄ tə́ a tɔ̄lə̄n̄də́ ta ndɔr̄ tə́.

⁴⁵ Abimelek rɔ̄ ɓē ní ndɔ̄ kógə̄ḿ kə taá. Ni-taā ɓē ní tɔ̄l̄ de kə́ kemeé gə̄ kɔ̄ɔ́ malang. Nujə ɓē ní sák sák kɔ̄ɔ́ ba dubə̄ katə kemeé.

⁴⁶ Dan ń najə̄n əsō mbī de gə̄ kə́ kem ɓē kə́ Migədal Sisem tə́ anī kánə̄n̄ naā malang kem bəlo loo kə́ gíŕ kújə ɓesə̄ Baal Berit tə́.

⁴⁷ De gə̄ aw̄ ənīn̄ mbī Abimelek tə́ na de kə́ Migədal Sisem tə́ gə̄ malang na ɓɔ̄ɔ̄n̄ rɔ̄də́ kem bəlo loo ní tə́.

⁴⁸ Anī ni al̄ dɔ mbal̄ Salmon tə́ kə de ké seneé gə̄ malang. Un kə̄ngā əgań ta jī kāgə̄ kógə̄ḿ ənī bɔ̄gə̄n tə́ ba mēr̄ de gə̄ ń seneé ní kadə̄ rāān̄ tītə̄ yān kanjə̄ kɔr bā̰ā̰.

⁴⁹ De gə̄ ní tə́gān̄ ta jī kāgə̄ gə̄ kógə̄ḿ kógə̄ḿ kə dɔdə́ gēé malang ba unən̄ gōn. Gō tə́ anī kánə̄n̄ ta jī kāgə̄ gə̄ ní kə̄ dɔ naā tə́ bəlo loo ní tə́ ba əlan̄ hor tū tə́, adə̄ o̰o̰ loo ní ō, de kə́ kemeé gə̄ ō. I beé n de kə́ Migədal Sisem tə́ gə̄ oynáń malang ō ní. Dəngam gē dəyá̰ gē nin̄ malang asən̄ deē dūbú kógə̄ḿ.

Abimelek oy

⁵⁰ Gō tə́ anī Abimelek aw̄ ənī ɓē kə́ Tebes rɔ̄ɔ̄. Utə̄ ɓē ní pá tá taān kə rɔ̄ɔ́.

⁵¹ Banī kújə́ kógə̄ḿ kə́ ngan̄g ō, ngāl̄ ɓururu ō, ra dan ɓēé. Adə̄ de kə́ kem ɓēé gə̄ malang dəngam gē dəyá̰ gē, de kə́ bo gə̄ gə̄gē a̰ȳ aw̄ ɓɔ̄ɔ̄n̄ rɔ̄də́ kemeé utə̄n̄ ta róbə gān̄gnəń gíŕdə́ ba al̄ aw̄n̄ dɔ kújú dɔɔ́.

⁵² Abimelek aw̄ bátə́ ugə̄ kadə kújə́ ní tə́ ba ənī rɔ̄ɔ̄. Ni-aw̄ bátə́ ugə̄ ta róbə́ kújə́ ní tə́ yā kəla hor dɔ tə́.

⁵³ Banī dəyá̰ kógə̄ḿ ənī dɔn kə mbal̄ riī yá̰á̰ adə̄ kār̄ dɔn tɔ̄ɔ̄.

⁵⁴ Kə̄ ta jī tə́ noō Abimelek ɓāŕ balsáá kə́ nge kətō yá̰a̰ rɔ̄ yān ba ədan na: Ɔ̄r̄ kaskar yāí ī-tɔ̄l̄məń na sōgə́ ədan̄ na i de kə́ dəyá̰ na tɔ̄lə̄m̄ ní. Loo ń noō tə́ balsáá ní ɔsən kə kaskaraá adə̄ oy.

⁵⁵ Dan ń ngán Israel gə̄ a̰a̰n̄ kadə̄ Abimelek oy kɔ̄ɔ́ anī télən̄ kógə̄ḿ kógə̄ḿ kə̄ ɓē yādə́ gə̄ tə́.

⁵⁶ Nə́ɓā rāā adə̄ majaĺ ń Abimelek rāā kə bɔbə̄neé á i tɔ̄l̄ ngákó̰o̰n kə́ kutə sīrí gə̄ ní tél na̰y dɔn tə́ ō,

⁵⁷ rāā adə̄ kem ndul yā de kə́ Sisem gə̄ tél na̰y dɔdə́ tə́ ō. Ndɔ̄ĺ ń Yotam ngōn̄ Yerubaal ndɔ̄ĺdə́ ní rāādə́ i tītə̄ ń noō.