1 SAMUEL 25 - Bibəl ta Sar̄

Nabal mbātə́ rāā kə Dabidí

¹ Samuel oy. Ngán Israel gə̄ malang kánə̄n̄ naā ba nōōnən̄ ō rāān̄ yon ō. Dubə̄nən̄ i ɓē yān tə́ Rama. Gō tə́ anī Dabid aw̄ kem dəla loo kə́ Paran tə́.

² De kógə̄ḿ ndi Maon, banī yá̰a̰ kənge yān i Karmel. Deē ní ənge yá̰á̰ ngá̰ý. Batə̄ yān gə̄ i dūbú mətá ō bə̄yā̰ yān gə̄ i dūbú kógə̄ḿ ō. Deē ní aw̄ kəja bḭḭ̄ batə̄ yān gə̄ tə́ Karmel.

³ Rī deē ní na i Nabal, ba rī nə̄yá̰n na i Abigail. Dəyá̰ ní kumən edə̄ ngá̰ý ō mandə ngá̰ý ō ba dəngam ní tá hálən ngan̄g ngá̰ý ō kemən ndul ngá̰ý ō. Dəngam ní i de kə́ gír yā Kaleb tə́.

⁴ Dan ń Dabid ndi kem dəla loo tə́ ní oō kadə̄ Nabal a əja i bḭḭ̄ batə̄ yān gə̄,

⁵ anī əla balsáa yān gə̄ kutə kógə̄ḿ rɔ̄ Nabal tə́. Ni-əda balsáa gə̄ ní na: Āwī Karmel rɔ̄ Nabal tə́ āw̄ ī-rāāniī lápə́ya ādə̄mī.

⁶ Ə́daniī na ndə̄ngā yāḿ i kadə̄ ɓāl̄ kə́ kijə majə seneé. Kadə̄ yá̰a̰ malang i kə́ majə tām̄ yān tə́ ō tām̄ yā de kə́ ta kújən tə́ gə̄ ō yá̰a̰ yān gə̄ tə́ malang ō.

⁷ M-ōō kadə̄ na kəja bḭḭ̄ batə̄ i ɓēé looneé. Ba dan ń ngé kul̄ yá̰a̰ yān gə̄ ndin̄ sejí Karmel ní, jə-rāādə́ majaĺ aĺ ō tá yá̰a̰ yādə́ kógə̄ḿ ta tḭ̄ḭ̄ aĺ ō.

⁸ Ré ni dəjedə́ anī a ədan̄ kadə̄ i najə̄ kə́ rɔ̄kum. Ə́daniī kadə̄ əhɔsí kə̄ rɔ̄n tə́ majə, tɔdɔ̄ āwī rɔ̄n tə́ i ndɔ̄ rāā nāā tə́. m̄-rāān ɓɔ́ kadə̄ adə̄sí sḭḭ̄ ō mā Dabid ń i ngōnən ní ō yá̰á̰ ń tɔ́gən asə kadə̄ adə̄jí ní.

⁹ Balsáa yā Dabid gə̄ aw̄ ugə̄n̄ rɔ̄ Nabal tə́ anī ədanən̄ najə̄ gə̄ ń toō malang kə rī Dabidí ba tél ndi ngóōn̄.

¹⁰ Anī Nabal tūr̄ ədadə́ na: Dabid ngōn̄ Jese i náā? Ngɔlaā ɓəlo gə̄ kə́ aȳn̄ ɓē kɔ́ɔ̄də́ gēé kɔ̄ɔ́ gə̄ i ngá̰ý,

¹¹ anī de gə̄ kə́ loo ń ḭḭn̄ tū tə́ ní gə̄gē m̄-ger̄ aĺ anī kə m-úń mápa yāḿ ō man̄ yāḿ ō dā̰ yāḿ kə́ m̄-tɔ̄l̄ tām̄ yā ngé kəja bḭḭ̄ batə̄ yāḿ gə̄ tə́ ō kə m-ādə̄də́ a?

¹² Balsáa yā Dabid gə̄ télən̄ dɔ tə́ ba aw̄ ədan̄ Dabid najə̄ ń Nabal ədadə́ ní.

¹³ Anī Dabid əda deē yān gə̄ na: Ādə̄ náā nəkɔ́ un kaskar yān do̰ō̰ ɓōdə̄n tə́. Anī nin̄ unən̄ kaskar yādə́ gə̄ tṵ́ṵ̄n̄ ɓōdə̄də́ gə̄ tə́. Dabid nəkɔ́ un kaskar yān do̰ō̰ ɓōdə̄n tə́ ō. De gə̄ ń aw̄n̄ seneé ní asən̄ ɓú sɔ́, ba de gə̄ ń ndin̄ ta yá̰a̰ mbā gə̄ tə́ ní asən̄ ɓú jōó.

Abigail rāā kə Dabidí

¹⁴ De kógə̄ḿ dan balsáa yā Nabal gə̄ tə́ əda Abigail nə̄yá̰ Nabal na: Dabid ndi kem dəla loo tə́ ba əla de gə̄ rāā kɔ́ɔ̄jí lápə́ya tə́, banī kɔ́ɔ̄jí ḭḭ sedə́ kə ngangá ngá̰ý.

¹⁵ Tá de gə̄ ní rāān̄ kem majə sejí ngá̰ý. Nin̄ rāān̄jí majaĺ aĺ ō dan ń j-a jə-njə̄rań mbo̰ō̰də́ tə́ bembeé ní yá̰a̰ yājí kógə̄ḿ ta tḭ̄ḭ̄ aĺ ō.

¹⁶ Dan ń j-a jə-ngɔ̄məń yá̰a̰ kul̄ gə̄ rɔ̄də́ tə́ ní, ndɔ̄ɔ́ gē kadaá gē nin̄ rāān̄ rɔ̄də́ i ndogə̄ mbal̄ kə́ gīr̄ gidəjí tə́ yā ngɔ̄m̄jí.

¹⁷ Adə̄ ngɔlaā ní ə̄ndā ma̰ȳ yá̰á̰ ń kadə̄ ī-rāā ní majə. Tɔdɔ̄ yá̰á̰ kə́ tōr̄ a əsō dɔ kɔ́ɔ̄jí tə́ ō dɔ de kə́ ta kújə yān tə́ gə̄ ō. Hálən nəkɔ́ majaĺ ngá̰ý, adə̄ deē asə kədan yá̰a̰ alé.

¹⁸ Abigail ɔy mápá ɓú jōó ō sɔl kasə nduú gə̄ jōó ō batə̄ kə́ tɔ̄lə̄n̄ ba rāān̄ dā̰də́ kɔ̄ɔ́ gə̄ mí ō, ɔy kōō kə́ ndaw̄ kem kār̄ tɔ̄jə̄ yá̰á̰ mí ō, ɔy bəra kan̄ kāgə̄ nduú kə́ tutə gə̄ ɓú ō kan̄ kótə̄ kə́ mbō̰ dɔ naā tə́ ba kɔr̄ makəla tə́ gə̄ ɓú jōó ō, kanjə̄ kɔr bā̰ā̰. Ni-tə́ndā yá̰a̰ gə̄ ń noō malang dɔ kərō gə̄ tə́,

¹⁹ ba əda balsáa yān gə̄ kadə̄ aw̄n̄ kété na n-a n-utə̄ gōdə́. Ba ni-əda ngaan Nabal adə̄ ger̄ gō alé.

²⁰ Ni-ndi dɔ kərō yān tə́ risəń dɔ mbalá kum kə̄ gidə kə́rēý tə́ adə̄ mbal̄ ɔgə̄ ka̰a̰n, ba Dabid nin̄ kə deē yān gēé risən̄ dɔ mbalá kum kə̄ rɔ̄n tə́ ō. Ni-ndɔdə̄də́ pó̰.

²¹ Kété ní Dabid gír̄ najə̄ əda na: Yá̰a̰ kənge yā deē ń toō m̄-ngɔ̄m̄ kem dəla loo tə́ malang adə̄ ta kógə̄ḿ tḭ̄ḭ̄ aĺ ní, yá̰á̰ ń m-ə́ngé gírí ní n toó: Ni-rāām̄ i majaĺ kum gotə majə ń kə́ m̄-rāā seneé ní.

²² Beé ɓáa de gə̄ malang kə́ ta kújə yā Nabal tə́ ní, ká ré i dəngam kógə̄ḿ n m-ə́ya̰n adə̄ loo tīī dɔn tə́ gə̄gē anī ādə̄ Nə́ɓā rāām̄ yá̰á̰ kə́ tōr̄ ba tél rāām̄ ɓáý to̰.

²³ Dan ń Abigail a̰a̰ Dabid anī risə láẃ kɔ̄ɔ́ dɔ kərō yān tə́. Ni-əsō sébə kumən nang tə́ kə̄ no Dabid tə́ ba ɔsə non nang tə́.

²⁴ Gō tə́ anī əsō kə̄ nja Dabid tə́, ba əda na: Kɔ́ɔ̄ḿ, i mā n m̄-rāā gōtə́ aĺ ní. Ɓá tā ba ādə̄m̄ ta róbə ādə̄ m-ɔ̄r̄ najə̄ seí ō ōō yá̰á̰ ń m-ā m-ə́daī ní ō.

²⁵ Ī-lōō kaw̄ gír najə̄ yā Nabal tə́. I de kə́ mbóó ngá̰ý adə̄ rīn əhɔ dɔn majə ngá̰ý. Rīn na i Nabal, kumən na i mbóo deē, adə̄ ni i de kə́ mbóo rɔ̄kum. Kə́ tām̄ yāḿ mā tə́ tā anī m-á̰a̰ balsáa yāí gə̄ ń ə́ládə́ ní alé.

²⁶ Ba kə́ ngɔr ń toō tə́ ní, tītə̄ ń Kɔ́ɔ̄ɓē ndiń noō ō tītə̄ ń ī-ndiń kə taí toō ō ní, i Kɔ́ɔ̄ɓē nəkɔ́ n ɔgī kadə̄ āw̄ bátə́ ī-tɔ̄l̄ deē ə̄gań kə̄rā rɔ̄í īkɔ́ ní. Kɔ́ɔ̄ḿ, ādə̄ ngé ba̰ā̰í gə̄ ō ngé gə̄ ń sāān̄ rāāī yá̰á̰ kə́ majaĺ ō ní, ādə̄ ta tɔ̄l̄ tadə́ i tītə̄ yā Nabal.

²⁷ Ī-taā kadə̄ karī gə̄ ń m̄-reēń kadī tə́ ní, ī-nə̄ɓō balsáa yāí gə̄.

²⁸ Ba ī-mā̰ȳ rɔ̄í dɔ yá̰á̰ kə́ gōtə́ aĺ yāḿ tə́. m̄-ger̄ majə kadə̄ Kɔ́ɔ̄ɓē a rāā kadə̄ gír kojə yāí a o̰o̰ ɓē ngándáńg, tɔdɔ̄ ī-rɔ̄ɔ̄ rɔ̄ɔ̄ gə̄ yā Kɔ́ɔ̄ɓē ō kə dɔ ndɔ̄ gə̄ malang ń ī-ndiń kə kumií ní deē oō najə̄ kə́ majaĺ kógə̄ḿ dɔí tə́ aĺ ō.

²⁹ Kɔ́ɔ̄ḿ, gír̄ ń deē kə́rēý aw̄ń kemən tə́ ní i kógə̄ḿ beē, i ndəle gōí. Deē ní sāā i kadə̄ óy kɔ̄ɔ́. Ba Kɔ́ɔ̄ɓē Nə́ɓā yāí a ngɔ̄mī kadə̄ ā ī-ndi kə kumií kə ndɔ̄ gə̄. Banī ni a ənī koō kajə yā madə̄ ba̰ā̰í gə̄ sa̰y kɔ̄ɔ́ rɔ̄n tə́ tītə̄ kə́ ənī i kə bējēé beē.

³⁰ Ī-lōō rāā kadə̄ ré ndɔ̄ń tə́ Kɔ́ɔ̄ɓē rāā yá̰a̰ malang kə́ majə gə̄ ń ni-ənī míndən yā rāā kadī ní ō, əndāī ngār kə́ Israel tə́ ō,

³¹ anī kemií rāāī najə̄ yā de kə́ ī-tɔ̄l̄ ə̄gań kə̄rā tə́. Kɔ́ɔ̄ḿ, ré ndɔ̄ń tə́ Kɔ́ɔ̄ɓē rāā adə̄ ī-ndi majanī, ādə̄ əga kemií dɔḿ tə́.

³² Dabid tél əda Abigail na: m̄-ndadə̄ Kɔ́ɔ̄ɓē Nə́ɓā yā Israel gə̄ ń ɓōólaā əlaī adə̄ ī-reē ī-ndɔ̄də̄m̄ ní ō.

³³ m̄-ndadə̄ m-ādī īkɔ́ tām̄ yā gír̄ kə́ majə yāí tə́ ō, tɔdɔ̄ ɔ̄gə̄m̄ kadə̄ m-āw̄ bátə́ m̄-tɔ̄l̄ deē m-ə̄gań kə̄rā rɔ̄ḿ.

³⁴ Ba kə́ rɔ̄kum tə́ tā anī tītə̄ ń Kɔ́ɔ̄ɓē Nə́ɓā yā ngán Israel gə̄ ndiń kə kumneé noō ní, ni n ɔgə̄m̄ rāāī yá̰á̰ kə́ majaĺ ní, nə́ngētə́ gēé ī-reē láẃ ī-tə́nā taḿ aĺ anī, bírí kə gír looí ní deē kógə̄ḿ kə́ ta kújə yā Nabal tə́, dəngam kógə̄ḿ gə̄gē kə́ yā ndi kə kumneé a gətóo.

³⁵ Dabid taā yá̰á̰ ń Abigail reēń kadə̄n tə́ ní jīn tə́ ba ədan na: Ī-tél āw̄ gogə́ ɓēé kə kemií kə́ sɔl̄ lɔmɔɔ́. Á̰a̰ā̰, m̄-ndigə yá̰á̰ ń ī-rāām̄ ɓɔ́ najə̄n tə́ ní.

Nabal oy, Dabid taā Abigail

³⁶ Dan ń Abigail tél aw̄ ugə̄ ɓēé anī, ənge Nabal i ta yá̰a̰ kəsa kə́ ngá̰ý tə́. I yá̰á̰ kə́ ngá̰ý kə́ tītə̄ yá̰a̰ kəsa mban̄g beé. Rɔ̄ Nabal nelə̄n ngá̰ý. Kasə rāān kɔ̄ɔ́, adə̄ Abigail ədan yá̰á̰ kógə̄ḿ alé bátə́ ta gír loo tə́.

³⁷ Abigail ngóō adə̄ dan ń ta gír loo tə́ á kasə gán̄g kum Nabal tə́ noō pá tá ni-ənīn gotə yá̰á̰ ń rāā yá̰á̰ ní ɓáý. Loo ń noō tə́ kə̄ngā sāā əga Nabal adə̄ rɔ̄n oy yélélé.

³⁸ Gō tə́ rāā ndɔ̄ kutə kógə̄ḿ anī Kɔ́ɔ̄ɓē ənda Nabal adə̄ oy.

³⁹ Dan ń Dabid oō kadə̄ Nabal oy anī əda na: m̄-ndadə̄ m-ādə̄ Kɔ́ɔ̄ɓē ń rɔ̄ dɔḿ tə́ dan ń Nabal tájə̄m̄neé tə́ ní. m̄-ndadə̄ m-ādə̄n tām̄ kɔgə̄ ń ni ɔgə̄m̄ rāā majaĺ tə́ ní ō tām̄ rāā ń ni-rāā adə̄ kem ndul yā Nabal tél əsō i dɔn nəkɔ́ tə́ ní ō. Gō tə́ anī Dabid əla de gə̄ kəda Abigail tə́ na n-ndigə taān.

⁴⁰ Ngámbang kəla gə̄ ní aw̄ ugə̄n̄ rɔ̄ Abigail tə́ Karmel ba ədanən̄ na Dabid əladə́ gōn tə́ i yā kadə̄ kə tél nə̄yá̰n.

⁴¹ Abigail əsō ɔsə non nang tə́ kə̄ nodə́ tə́ ba tél ədadə́ na: M-ā m̄-tél ɓəlo yā kɔ́ɔ̄ḿ. M-ə̄ndā dɔ rɔ̄ḿ danaá kɔ̄ɔ́ ɓá yā kadə̄ m̄-tə́go nja ngé kəla yān gə̄.

⁴² Abigail ḭḭ láẃ al̄ dɔ kərō yān tə́ ō ngé kəla yān kə́ dəyá̰ gə̄ mí dānə̄nən̄ ō. Ni-un gō ngámbang kəla gə̄ yā Dabid ba tél nə̄yá̰n.

⁴³ Dabid taā Ahinoam kə́ Jisreel kété. Adə̄ Ahinoam ō Abigail ō i nə̄yá̰n gə̄ jōó mbak.

⁴⁴ Ba Mikal kə́ ngōn̄ Saul ń i nə̄yá̰ Dabid kə́ ta kəga dɔ ní bɔbə̄n unən adə̄n kə Palti ngōn̄ Lais kə́ Galim.